2ÜN0DAG 27 SEPTEMBER 1846.
EERSTEN JAERGANG. V2.
AELST, den 26 SeptèpilieF.
EENEN NAP0L1TAENSCHEN STRUYKROQVER.
'Dit blad verschyul des Zaterdags «1 den namiddag onder de
■dagleekening van tien daerop volgenden Zondag.—Den prys der
insehryvbig, by trimester, is bepacld op 1 fr. 75 e., dien der
•annoiieen óp 15 eéntimen den drukregel. De persoenen die
voor een geheel jaer mschmeu, mogen alle dry inaénden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plael-
sen. Indien iemand rcglveérdige klagte'n of gegronde rekla-
men, in t algemeen belang te doen heeft, hv mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wv plaets in onze kolon-
uën verleen en en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden'. De nacmen der persoenen die ons eeltige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen gehevni ge
bonden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geeue stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CHIQUE StiU.lt.
DEN DENDER-BODE.
De noodzackelykheyd cener onafhanglyke en onpar
tydige gazette die slegts de waerheyd en 't algemeen
welzyn tot rigtsnoer liebbe, doet zich alhier van dag tot
dag meer gevoelen, niet zoo zeer om dóór de zelve de
re; tveérdige klagteiï die geduerig tegen alle slach van
iirisbruyken opryzen, uyt enkel genoegen te zien afkon
digen, tnaer wel om ze zonder onderscheyd van persoo-
nen onbekrompen dóór kragtdaedige bewoordingen te
bestrallen, én aldus die en geéne onregtveêrdighedén
deéze en zulke haetelyke willekeurigheden openlyk tegen
te gaen en teenemaol poogcn uyt te roeyën. Dit edel doel
dan willende bereyken, hebben wy onder de bescher
ming van een goed aental weldenkende en treiï'elyke per-
•soouen op ons genomen, een onverslaefd, een oiïai'hang-
lyk Catholyk-Liberael weekblad, dat zich itt alle omstan
digheden zal eerbiedigen, te laden verseliynen, aen
welks itischryvers wy, benevens de onomkoopbaerste
regtveèrdigheyd in alles en vóór alle, eene opregt eatho-
•lyke en zuyvere denkwyze waerborgen.
Nogthans, mensoh zyu wy, en by gevolg aen dwaeling,
aen misslag onderworpen 'derhalve hétragten wy niets
vueriger, dan, dat men ons des noods te regt' wyze, op
■dat wy, openlyk durvende verklaeren onder geencn hoe-
genaemden invloed te zullen bukken, altyd hulde aen de
waerheyd zouden konnen bewyzen want, ofschoon wy
weeten dat waerheyd gepaerd met regtzinnigheyd mecr-
maels haet baert, zullen wy evenwel nooyt vóór de zelve
terug deynzen,
öndertusschen, daer alle denkwyzen vóór 't geluk en
de ruste van den siact in 't algemeen, en vóór elke
bevolking in 'tbezonder, vreédzaem hoeven gedoogd te
worden, gelyk in d'eerste dagen onzer omwenteling toén,
de ieverigstê catholyke, onzt! geestelykheyd zelve, in al
hunne staetkundige betrekkingen schier 'eenen eertitel
zogten als liberaele gehouden te zyn, hebben wy geen
zins geaeïscld aen ons blad den naem en de hoeclaenig-
heyd van Catholyk-liberael toe te eygenen, overtuvgd dat
dpeze twee hocdacnighcdcn konnen en zelfs dienen ge
paerd te gaen.
De geschiedenis die wy gaen verhaelen, is des te wonderly-
kcr om datwy derzelver egtheyd door geloofweèrdige stukken
konnen bewyzen het geen althans voor eene slruykroovers ge-
schiedenis geeue slegle aenbevééling is.
Öp zekeren aengenaemen September- morgen van 't jaer 18",
reed eene biygeestige ridders-troep eene der poorten van Na
pels uyt, met inzigt van den dag te gaen overbrengen in een
woud niet verre van de stad afgelegen, liet gezelschap bestond
uyt eenen ouden baron, zyne echtgenoóte mét derzelver twee
Jogters en verscheyde andere jongvrouwen onder 'Igclcyde van
eenige hoeren, en eyndelyk uyt den held onzer geschiedenis
dien wy kapiteyn O zullen noemen....
Op weynigen afstand van liet woud, nam kapiteyn O het be-
i a vl van eenen klevnen omweg dóór Itei woud tedoen en langs
eene andere zyde de groote troep op de plaéts van den reudes
voits te vervoegen, dry jongvrouwen verzogten hem te mogen
volgen 't géén liy toestond. Slap vóór stap drong liet afge
zonderd gezelschap diepér in liet.woud, tol dat liet eyndelyk op
eene der eeuzaemste plaelsen gekomen zyude, geeue'de minste
beweeging of gerugt van het groot gezelschap meer liooren
kon. Na eene lialve mvle gaens, bleef den kapiteyn eensklaps
stil, om de aendagt zviier gezellinnen op eenige' hoofden in
te roepen {die zich van tyd tot tyd vóór hun van agter
dé stï'uykgewassen vertoonden. Diergelyk verschynsel kou
Vöórzeker aen de kleyne troep 'niet zeer aëngenaem zvn, des te
mm em dat de faem der napolitaeusche struykroovers niet al
Hebben thans deéze twee benaemingen, afzonderlyk
genomen, het land' in eene beweendyke verdëeldhevd
gebragt, '1 is omdat van wcderzvds de pliglen van waeren
vaderlander, van goeden borger of miskend of verwaer-
loosd zyn geweest.
In een land dat aen een conslilulioimeél gezag onder
worpen is, gelyk Belgian, dient volgens ons, iedereen
liberael te zyn, doch dit niet sïegls met den naem, macr
regtzinnig en met de daed,Wat is immers eenen waeren
liberaelLenen warmen voorstander van alle burger-
iyke, staetkundige en godsdienstige vryheden, eenen
zorgvuldigen bewaeker van al de region en vryheden
des volks in '1 algemeen, en van eiken borger in 'tbezon
der, hy is altyd bereyd om deéze tegen de inbreuken,
die het bestier er zou willen of poogen aen toe te bren
gen, te verdedigen, 'lis hy die aen het bestier de waer
heyd onder de oogen legt, en dit met eene volkoinene
belangloosheyd en teenemael zonder drilleenen opreg-
ten liberael, is met een wóórd, eenen man van vrede die,
in een land gelyk Belgiën ahvaer vremde heerschappyön
sedert meer dan eene halve eeuw alle slach van gods
dienstige denkwyzen hebben ingevoerd, deonmogelykheyd
erkent zonder tweedragt en rnststooring de eene of de
andere te bieten of met gewelti (e doen overheerschcn.
De constitutie moet hierin volgens ons, als een meester
stuk van wysheyd en voórzigtigheyd aenzien worden
zy waerborgt immers in haeren art. 14, devrylieyd
der godsdienstendeéze van hunne 'openbaere uytoejfening,
alsmede de vrylwyd van zyne denkwijzen op alle materie
uyt te drukken, behoudens beteugeling der misdrijven in
de wjlvoering deéser vryheden begum.
Is het niet hoogst bewecnensweêrdig dat zommige
diergelyke schikking als kettcrsch hebben willen doen
doórgaen, en de waerborg deézer vryheden als eene
goedkeuring van alle godsdienstige denkwyzen, 'tgeén
zy niet overeenstemmig met de roomséh-catholyke lee
ring óórdeelden, beschouwen Dit was, wel is waer,
't gijn do grondwet van koning Willem in haeren art.
190 scheen te willen doen besluyten, zeggende De
volkomen vrijheid der godsdienstige begrippen wordt aen
elk gewaarborgd. Maer onze constitutie is hieraen tee
nemael verschillende, weshalve zy niet de godsdienstige
gezindheden waerborgt, maer wei de vryheyd van deéze
te goed w as. Noglans hadden de gezel linnen van den kapiteyn
moed genoeg om,' zonder haere vrees of aglerdogt te lasten
blykcu, hunnen geleyder die de rigting- mierde plaets van het
gevaer nam, te volgen. Zy waren op liet punt van den noodlot
tige» slruyk wacriu de roovérs zich verborgen hielden te be
reyken, toen deéze onnuttig oórdeelende van nog langer den
incognito te houden, uyt bunnen schuvlhoek sprongen en zich
voor de wandclaers plaetsten.
Den kapiteyn zonder de onderyraeging af te wagten, nae-
derde onbeschroomd en vraegde aen deézen tlicn hy als opper
hoofd der bende acnzag de baen om naer zekere plaets van
liet woud te gaen. Den rooverwierp zondereen wóórd te spreéken
eenen onderzoekenden blik op den kapiteyn,... en zegde hem
eyndelykweét gy wie wy zyn Voorzeker neen, antwoordde
kapiteyn 0... Hoe zouden wy u kennen kennen? wy zyn En
gelsche .en kortelings te Napels aeugekomcu. En gyl. zyt gy
misschien kooplieden Neen M. Ik ben Natoiil Den kapiteyn',
in weerwil van al v,al hy dééd om zich bedaerd te houden]
beefde toen hy den naem van dien vreesselyken struykroover
hoorde, noglans hy overmeesterde zyne gcuioeds-ont'sleltenis-
zich eerbiediglyk neérboógendé, en zweeg. En gy, wie zyl
gy, vraegde den roover? ik heb n reeds gezeyd, hernam den
kapiteyn, dat wy engelsche reyzigers zyn. Indien gy nog andere
vraegen te doen hebt, ik ben bereyd de zelve te beantwoorden,
zoo niet, laet ons onzen weg voortzetten. En wie verzekert
er my dat gy onzen schuvlhoek niet zult verraeden Het
eer 1 yk woord van eenen 'engelschen officier, antwoordde den
kapiteyn; ik gelooi niet dat hel mogeivk zv u eene zekerdere
waerborg te geéven.
te veropenbaeren en te verdedigen, try aen den calho-
iyken van ze tegen te spreéken en openbaeriyk te ver
werpen. Doch, wat de constitutie verlangt, is dat men
de persoonen eerbiedige, van welke geloofsbelydenis zv
ook zyn mogen, vóór zooveel zy deugdzaem z.vn. Aldus
handelende, zal eenen cafholykcn opregt catholvk blyven
en tevens waeren liberael zyn,
Deéze handclwyze is volgens ons, niet alleen redelyk,
maer m de omstandigheden waer in Belgiën zich thans
bevind, zelfs noodzaekelykzy schynt ons den kra»tdae-
digsten, zoo niet, den eenigsten middel om de zoo zeer
gewcnschte verbroedering onder de Belgen te doen her-
leéven, en aldus ook de ontegenspreékeivke waerheyd
van de zinspreuk Emdragt maekt magt,'te verweézen-
lyken.
/ie daer den geest van het waer liberalismus waervan
wy 't vreédzaem vacndcl willen opsteéken, met hóóp van
onder het zelve alle onze landgenoóten zoo catholyke
als andere te vereenigen nogthans mogten deéze innige
overtuyging en handclwyze aen zommige le vcél ofte
weynig liberael schynen, wy verlangen niets vueriger
dan, dat zy ons hunne tegenbedeiikingen openhertinivk
doen kennen, wy zullen de zelve regtziuniglyk en onSa'r-
tvdiglykbehandelen, en onze grondstellingen' verder slae-
ven en Ontwikkelen.
Boven de verdediging der vryheden en regten van hel
volk, heeft eenen nieuwsblad-schryvcr andere taeken op
zich te neémen. De kwynendc YiasnvverJieyd en de.
daer uyt vólgende ontzettende armoede waeraén de bev-
de Vlaenderen ten prooy zyu, verdienen voórnaemelyk
zyne aendagt. Wy zullen dan bezonderlyk over deéze
stollen handelen, niet zoo zeer om de'verschrikkelykheyd
der noodwendigheden af te maelen en te betreuren
maer wel om dóór voorstellen van werkelyke middelen
den staet aen te dryven onze medebroeders ter hulp te
konten. Daerby zullen wy opzigtelyk de andere tak
ken van voorspoed, nyvëi'heyd, koophandel, landbouw
etc. met onverschillig blyven, maer zullen alles aenwen-
den om deéze dóór vlytigo naevorsdiingen aen te moe
digen en te verbeteren. Als belangryk voor koophandel
en landbouw, zullen wy weékelyks de beweégin"en der
voórnaemste merkten des ryks
gewaegen van de werl
des ryks aenstippenzullen
rlvirigen der wetgeévende kamers,
Natoli begaf zich tot zyne gezellen om met hun te beroemen
m ofschoon de jongvrouwen sidderden van vrees, konden zv
ach laemelyk wel bedwingen. De wederkomst van Natoli*
stelde naer welhaes-t gerust.
Yremdelingen gy moógtuwen Aveg voortzetten. Wv rekenen
op uw eerlyk wóórd, om dat wy de Engelsche'als eene
aetttge natie aenzien. Roglans gy moet ons yoóral'gaendelvk
zweeren dat gy aen niemand liet voorval datgy komt te hebben,
zult openbaeren, lot dat wy er u de toelaeting van geéven.
Ik belóóf liet u zeyde den kapiteyn.
En nu, mag ik u eenen dienst verzoeken?
Wèlkdaenigen dienst? vraegde den kapiteyn.
Wy zouden geérné liet land veriaeten, maer de waekzaem-
neyd der politie heeft ons hierin tot thans verhinderd. Indien
gyims hier toe koude nuttig zyn, zond gy bereyd zyn zulks te
•Ia, antwoordde den Engelschmanzeg my enkelyk op welke
wyze, en indien het géén gy my vraegt 'uytvoerlyk en aei
myne eer niet strydig is, gy moógt op my rekenen.
In (lit geval M., luyster wel. Indien u ooyt iemand het woord
toestuurde in den naem meer vrienden van buyten, ey moógt
zeker zyn dat het eenen bode van onzen 'twegè zyn zal. Overi
gens vreest niet. Hebt gy my verslaen
Zeer wel.
Dus vaerwel; goeden dag jongvrouwen, voegde hy er belèéf-
deiyk zénen hood afneémende, hy, wees uwe vrienden van
buyten indagtig. Zonder verdere tegenkantingen, kwam den
kapiteyn metzynegezelünneningoedegezondheyd ter plaets Va«
dea.jrendez-vousaen. Ondervraegd wegens hunne lan^e