I
ZONDAG 13 NOVEMBER 1846.
EERSTEN JAERGANG. M 9.
AELST, den 14 November.
STAETKUNDIG OVERZIGT VAN 6 TOT 13 NOV,
Dit blad vfcrseliynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
insehrvving, by trimester, is bepaeld op 1 Ir. 75 e., dien der
annonces op 15 een timen den drukregel. De persoenen die
voor een geheel jaer iusehryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van lO drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveérdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tvdigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolori-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle broebueren, schriften, boeken, prin
ten, ete. waervan een afdruksel aen deszell's opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eeltige
stukken zouden begeéren mede te doelen, zullen gebeym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoneen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
chique suun.
DEN DENDER-BODE.
Het handelsverdrag tusschen Vrankryk en Rusland
komt thans te S'. Petersburg bekragtigd te worden.
Het houwelyk van den hertog van Bordeaux graef van
Chambord, is op 7 deézer plegtiglyk te Modena, gevierd
geworden. Den hertog heeft aen de arme van Parys
20,000 fr. doen uytdeelen, en heeft daerby zyn spyt te
kennen gegeéven niet mildaediger te konnen zyn.
De nieuwe Spaenschc cortès zyn tegen den 25 Dee. aen-
staende, by eengeroepen.
Het leger der Seplmbristen aengevoerd dóór den
graef Das-Antas, is in aentogt op Lisbona, terwyl dal
geéne der koningin aen welks hoofd zich den koning en
den marschalk Saldanha bevinden, er tegen optrekt.
Het handels- en scheépvaert-verdrag tusschen Holland
en Rusland is op 50 Oct. bekragtigd geworden.
Het gouvernement van Lucerne (Zwitserland) blvft
aenhoudend weygeren de radicaele van Geneven te er
kennen, het géén de zaeken dermaete verward, dat de
beyde partyën zich onmiddelyk tot aenvallen of weder
stand hoeven te bereyden.
Niets heeft tot heden de tydingen bevestigd die de
gazet van Keulen betrekkelyk de ontbinding der staeten
van Schleeswyh hééft afgekondigd; slegts weéten wy dat
deéze een adres aen den koning hebben gestemd in
't welk zy zich hevig tegen den deénschen magtbrief ver
zetten, dien den koninglyken kommissuris aen den voor
zitter hééft weérgezonden.
Santa-Anna hééft zich te San-Louis de Polosi aen
't hoofd der troepen gesteld. Üyt die plaets schrvft hy
aen den minister van oorlog, te Mexico, dat hy voórtaen
het oppergezag zal weygeren, en zich uyt al zyne kragten
verzetten tegen die geéne die het koningdom zouden
poogen te herstellen.
Wy zouden eenig geloof aen deé/.e wóórden heglen,
indien wy de geschiedenis van dien zonderlingen man
niet kenden.
By het openen der wetgeévende kamers, heeft den
koning in zyne troonrede een algemeen overzigt over den
toestand van Belgiën geworpen, en werkelyk den druk
die alom de behoeftige klassen verscheurd erkennende, den
wensch geuyt op dat de afgeveêrdigde alles zouden aen-
wenden ter verbetering van dien medelydensweêrdigen
toestand. De troonrede gewaegt voórnaemelyk van de
ontworpene werken van openbaer nut, als koiinende der
zeiver uytvoering vóór deézen hachelyken oogenblik,
kragtdaediglyk medewerken om de verschrikkende el
lende te keer te gaen. De kwynende lynwaed-nyverheyd
is ook aen de aendagt des konings niet ontsnapt;'hy heeft
de kamers te binnen gebragt dat ter verbetering van die
voorheen zoo bloeyënde bron van voorspoed, onmidde-
lyke inaetregels dienen genomen te worden. Hiertoe
hééft den vorst voórgeschreéven den arbeyd aen te moe
digen en te verbeteren ten eynde de dagioonen te ver
meerderen; de nyverheydin te rigten te in handhaevën
om de voortbrengsels beter met de behoeften des lands
over een te brengen; de uytvoeringen uyllebreyden om
aldus aen onze ïandproductcn eenen beteren voet van
jjestaen te verschaften, Al zulke wyze raedgeévingen ge-
daen dóór het hoofd van den staet zullen, hoópen wy,
het gemoed der nationnaele vertegenwoordigers aenprik-
kelen om ze ten stipteiyksten te bewerkstelligen. De
rampen die onze ongelukkige volksklassen onder haer
gewigt doen hukken, vereysschen immers dat de hand
spoedig aen 't werk geslaegen worde, en dat men ze er
niet eerder van aftrekke dan wanneer deéze voórge-
schreévene middelen heylzaeme vrugten draegen. De lin-
nen-nyverheyd, wy houden het bestaen, is nog niet ver-
loóren; indien onze staetsmannen werkelyk den wil des
konings naeleéven, er zyn nog middelen om onze wevers
en spinsters brood te verschaften en de bedelary die
meest uyt de kwynende linnen-nyverheyd voortspruyt,
zoo niet teenemael te doen ophouden, ten minsten mer-
kelyk te verminderen. In ons eerste nummer hebben wy
ons de taek opgeleyd diergelyke middelen aen te dny-
den; in onze opvolgende nummers nummers zullen wy
dit stuk aenvatten en alles aenwenden om de vrugten
onzer vlytige naspoóringen in 't midden te brengen.
Mogten wy zoo gelukkig zyn van dóór onzen arbeyd eertig-
zins het staetsbewind te verlichten, ter verzagting van
het ongelukkig lot onzer natuergenoóten, wy zouden op
zekere wyze onze zending als volbragt durven beschou
wen, en de zoete hóóp voeden van eerlang betere tyden
vóór Belgiën te zien opdaegen.
Indien wy aen de Gazet van Dendermonde kwamen
vraegen of zy leézen kan, zal zy ons haestig antwoorden
Ja; maer als wy haer zouden vraegen of zy verslaet wat
zy leest, zullen wy nog haestiger antwoorden NEEN.,
want in een ongerymd artikeltje waerdoór zy denkt den
nagel op den kop geslaegen te hebben, beweert zy dat
wy in ons nummer van 1 Nov. jongstl. bekennen dat M.
Desart gefaeld hééft in het opmaeken van zyn ontwerp.
En toch al had hy gefaeld, is de Gazet van Dendermonde
misschien oufaelbaer Maer kom kom 't is daer niet dat
den knoop gelegen is, wy zullen ons met de ongerymd-
heden van een onbeduydend bladje niet inlaeten, en lie
ver de zaek van wat hooger herneémen, om onze gezeg-
dens wat klaerder te doen voorkomen.
Indien wyeene regtstreéksche lyn van Brussel op Gend
langs Assche voorstellen, 'tis geenzins om hierdoor te
bewyzen dat den heer Desart ongelyk gehad hééft met
aen deéze de rigtiug langs Ternath te geéven; deézen
ingenieur drukt in zyn werk het grootste spyt uyt van
Assche niet te konnen genaeken, en 't is slegts wegens
die onmogelykheyd dat hy eene andere wending voór-
schryft; nu, indien wy zeggen dat men van Brussel of
Aelsi gemakkelyk Assche kan bereyken, dit. is slegts op
de reden van d'hcer Delavelleye dat wy zulks hybreiigeu,
reden, die wy niet zullen wederleggen, om dat zulks
onze taek niet is; maer kon M. Delaveleye zyn gezegde
op onwederleggelyke gronden staeven, wy zyn verzekerd
dat den heer Desart zulks daedelyk zou aenneénien en
by middel eeuer kleyne verandering zyne ontworpene
lvn na regelen. Indien de nieuwsbladschryvers eene zaek
voorbrengen is dit hierom te zeggen dat zy moet gevolgd
worden. Den heer Desart beoogt alleen het welzyn van
't algemeen, en Dendermonde zorgt slegts vóór eygen
baet. Onderlussclien, het ware nu zoo gelvk M. Delavel-
leve beweêrt en gelvk wy het met M. Desart zouden wen-
schen, dat Assche kan bereykt worden, is het hierom te
zeggen dat de lyn dan van Assche op Dendermonde zou
moeten gerigt worden, zyn dit de waere belangen van
den staet, van de provincie etc. Zekerlyk neen, want
liet is de regste lyn die de algemeene belangen meest be-
voórdeeligt. Onze inzigten zyn de reyzigers van Ninove,
Geeraei'dsbergen en omliggende, zoo digi by den yzeren
weg van den staet te brengen als het mogelyk is; onze
belangen zyn immers de hunne, want moesten zy by
voorlduering naer Dendermonde gaen om den yzeren
weg van den staet te vervoegen, üan zonden zy allyd
eenen noodeloozen omweg van elf kilometers te dóen
hebben genoeg hiervan, herneémen wy de zaek.
in den beginne dat den staet den yzeren weg besloóten
had, ontwaerde niemand den onbegrypelyken toeloop
der reyzigers die thans het verkiezen van Mechelen als
middenpunt van 's lands yzeren wegen als eenen misslag
doet aenzien. Heden dat den staet dien misslag erken
nende, werkelyk den zeiven wilt herstellen, onlstaet er
eenen schreeuw uyt de borst van 't Dendermondsch ego-
ïsniits die door geheel het land weergalmt. Bestier, ga
zetten, inwooners, geld, leugens, alles spant te saemen
om den staet te blinddoeken en hem eenen tweeden nog
grooteren misslag te doen bedryven; abyssus ahyssum
Invocat, denkt Dendermonde, en hiertoe zou het den
staet om zoo te zeggen willen dwingen; zonder te over-
weégen dat die eygene baetzugt zou konnen strekken om
ons bestier by andere volkeren die het als voórbeéld van
wysheyd en vernuft aenzien, te schandvlekken. Wat zou
dén minister, onder wiens bestier zulken akt van onvér-
geéflyke dwaesheyd en misverstand zou gepleégd wor
den, 'antwoorden, indien deéze werking eens in de weég-
scliael der enkele rede geplactst wierd? Wat zou hy zeg
gen wanneer men hem kwame te vraegen waer toé dien
wiiikelhaek dient dóór welken hy de twee voórnaemsle
steden des ryks wilt aen eikanderen hegten, wanneer hy
dit dóór eené regtstreéksche lyn bewerken kan Zou hy
doorgezonde reden konnen staeven dat Dendermonde mét
deszeifs omliggende dóór zyne bevolking, koophandel,
nyverheyd etc., op Aelstden voorrang verdient V Zou hy
misschien het belachelyk en ongerymd ontwerp van M.
Delavelleye konnen of durven bybrengen Zou hy ten
dorden al het gezwets der dóór het geld van Dender
monde omgekeerde nieuwsbladen aenhaelen V Wy geloo-
ven dat onzen minister van openbaere werken liet als een
stuk van eer zal houden dat tot het nageslagt zal over-
gaen, van al die drogredens dóór de welke Dendermonde
hemel en aerde poogt te beweégen, van de hand te wy-
zen, en alles aen te wenden om zoo spoedig mogelyk
dóór eene regtstreéksche lyn van Brussel op Gend den
misslag zyner voorgangers als 't ware met eene gordyn
te bedekken, en zyn bestier in Belgiën en by andere vol
keren dóór wysheyd te kenmerken. Wy beloovenhet aen
onze Denderbueren en bezonderlyk aen M. Delavelleye
Jat het zoo gemakkelyk niet zyn zal dit netjen, over
't hoofd onzer staetsmannen te steéken; deéze zullen
hunne oogen openen en het zelfbelang van Dendermonde
vóór de eer van ganscli heiland doen wyken. Indien ons
stedclyk bestier dóór de geregtigheyd en billyklieyd
zvner zaek gesterkt, tot thans werkeloos geseheéntu
heeft, het zal eerlang het hoofd verheffen en beweegre
dens op waerlieyd en weézenlyke voórdeelen vóór den
staet gegrond, bybrengen, tegen welke de plaetselyke
belangen van Dendermonde nimmer zullen gelden.Wy
moeten eyndeling de zaek ronduyt zeggen. Indien men
aen Dendermonde aide yzeren wegen van den staet wilde
geéven, dit stedeken zou zich dóór zyn egoismus zoo
verre laeten vervoeren dat liet ten nadeele van geheel
Belgiën niet zou aerseien dezelve gretig te aenveêrden.
Met véél genoegen hebben wy zaterdag 11, in den na
middag eenen maetregcl van wege het collegie van Bur
gemeester en Schepen deézer stad, liooren afkondigen,
waerby er op straf verboóden wierd van 't zy in winkels
't zy langs de stracten, metongeyktemaeten,aerdappelen
te verkoopen. Deézen lótfelyken maetregcl zal in de ah
gemeene duerte der leévensmidd(dt^lw^ilisten deés/fT^.'
voordeel opleveren dat de arme mt^Vrf
de matten niet meer zuilen be^!^|^wo'rd^n«r'j
