deézer gelegenheyd zullen wy aen onze regeéring op
merken dat diergelyken maelregel niet alleen op de
graenmerkt maer op alle merkten zou dienen ingevoerd
te wordende landslieden zullen er niet by verliezen,
maer dan ten minsten, zal elkeen weéten hoeveel hy per
hectoliter koopt of verkoopt en zich volgens de andere
merkten des ryks konnen regelen. Wy verhoópen, dat
den eersten stap van onze regeéring dóór den tweeden
even noodzaekelyk, zal gevolgd worden.
Indien wy ons in 't algemeen tegen alle strafbaere
feyten verzetten, zyn er egter onder deéze die bezonder-
lyk verdienen dat wy er de aendagt der polilie op inroe
pen, en aendringen op dat zy dóór eene waekzaemere
oog de voórnaeine misdryven waervan wy willen gewae-
gen, beteugele.Sedert langen tyd hebben wy benevens
meer andere belanghebbende bemerkt, dat nauwelyks
de plakschriften of a/fichen op de openbacre plaetsen
verschynen, of zy worden, wy weéten niet dóór wie, 'tzy
geheel, 't zv gedeeltelyk afgescheurd. Dat de belangheb
bende die het zegelregt zoo trelfelyk aen den staet moe
ten betaelen, hierdoor mcrkelyke schade konnen lyden;
hoeft niet beweézen te worden, derhalve zou het zeer be-
taemelyk zyn dat de bezoldigde politie hunne belangen
beter bewaakte. Wy willeu niet beweêren dat de politie
agenten zich aen elk plakschrift als schildwagten moeten
houden, dit ware belachelykmaer wy zouden bcgeêren
zy toch de zelfde vlytigheyd toonden oin de belangen der
borgers in dit stuk te bewaeken, dan die twee lange en
smalle beambte die gcduerig de stad op en néér loopen
om hier of daer eenen borger, die met zyne neéring zyn
brood moet verdienen, wegens ongevkte maeten of ge-
wigten in contraventie te neémen. Niet dat wy ons tegen
de pligten diër beambte verzetten, maer als men in eene
stad nauwkeurig is om den borger die de wetten over
treed, te straffen, dient men niet even nauwkeurig te zyn
om hem in deszelfs belangen dóór geene de minste ver-
waerloozing te benadeeligen Elkenrondborstigeninensch
zal antwoorden dat ja, nu, wy ook, verstaen het aldus,
en uyt dien hoofde doen wy eenen oproep tot de politie
op dat zy eerlang de billykheyd van deés gezegde nae-
leéve.
Op de vraeg die wy doen of de octroy-beambte het
recht hebben van de 'vremdelingen op eene onbeleefde
wvze te behandelen, antwoorden wy NEEN; zulks egter
heeft zich voorleden zondag eenen diër beambte veroor
loofd. Eenen vremdeling onzer kennis had vóór onze
drukkery eenig houtwerk medegebragt en deszelfs weêr-
de 13 francs opgegeéven. Nu, den bedienden die zich aen
de diligentie bevond, stelde de straet in rep en roer en
beweerde dat de opgaef van 15 francs niet vergenoegde
en rammelde op eene zoo weynig heussche wyze dat de
talryke persoonen die juvst uyt de mis kwamen het hem
schande spraken. Den vremdeling riep den beambten in
eene herberg om aldaer, ten minsten tusschen vier mue-
ren, de spytigheden van dien onbeleéfden kerel te aen-
hooren. Wy bepaelen ons by deéze enkele aeuhaeling,
verzekerd dat zy tot les aen den beambten zal strekken,
want, kwame zulke handelwyze zich nog te vernieuwen,
wy zouden er andere inaetrcgclcn weéten tegen te ge-
bruyken.
De volgende regelen zyn ons eergisteren toegezonden
Mynheer den Opsteller van dek Dekdeu-boüe.
Betrekkelyk hetartikeltje datgy in uw laetste nummer
over de teekenacademie gegeéveiï hebt, heb ik de volgen
de vraegen te doen met verzoek van afkondiging.
Is het waer dat den heer gouverneur deézer provincie
aen onzen borgemeester eenen brief hééft gezonden om
hem te vraegen of hv als na gewoonte, medaliën vóór de
teekenacademie verzogt?
Is het waer dat den borgemeester zonder de bestue-
rende commissie Ie raedpleégen, geantwoord hééft dat
hv van het geévon van medaliën afzag
Is het waer dat de commissie vóór de opening der aca
demie zich verzameld had en eene prysdeeling besloóten?
Is het waer dat zy dit besluyt bv brief aen den borge
meester beteekenende, van weggdeézen een kompliment
met den kamerbode ontvangen hééft, waerby hy zegde
dat er geene prysdeeling zoude plaets hebben?
Is het waer dat al de leden der commissie deswege be-
loólen hebben hun ontslag te geéven?
Is het waer dat een ieder nieuwsgierig is om den uyt-
slag deézer zaeken te weéten?
Of nu deéze vraegen met twee letters moeten opgelost
worden, weéten wy niet, in geval dat ja, znllen de leer
lingen niet uytroepen: van zulken Borgemeester, heere
verlost ons toch.
Op eene wéék gebeuren er somtyds aerdige dingen
nauwelyks hadden wy de hier boven staende vraegen ont
vangen," of er wier Jen onsandere toegestierddie wy onder
de verantwoórdelykheyd van den schryver mededeelen N
Is het waer dat verledene week onze twee Schaerbeék-
sche veld-wagters in den namiddag eenen lekkeren liter
dronken met een wyf welks huys zy by nagte zouden
dienen te bewaeken
neger
Is het waer dat die twee zelfde mannen des avonds
eene goede piile binnen hadden?
Is het waer dat de Schaerbeéksche velden bv nagte ta-
melyk wel bezogt worden dooi- mannen die daer het een
en het ander gaen Ieenen?
Indien dat alles waer is zoude het dan ook niet waer
zyn dat den borgemeester, die zich met zoo veéle zaeken
beinoeyt, als hoofd van de plaetselyke politie, op dit
alles eene waekzaemere oog zoude moeten hebben
Voorleden woensdag avond kondigde het speélen van
den lieyaerd en het luyden der triomfklok aen de pleg-
tige prysdeeling der Zondagschool, deézer stad. Des an-
derdags van vroegen morgend waren al de kinderen op
de been en wierden onder 'tgelevde van onzen eerw.
heer deken, der lieeren bestueisders, meesters en mees-
terssen naer de kerk geleyd, om aldaer de belooning van
hunnen iever en leerzaemheyd te ontvangen. De plegtig-
heyd nam aenvang met eene solemneéle misse; 11a 't Evan
gelie hoéft den eerw. heer pastor van Wetteren eene
treilende redevoering uytgesprokeu waerin hy de voór-
doclen der Zondag-schoól op hunnen waereu bodem ge-
bragt, welspreékend hééft doen uytsehynen. Vervolgens
is men tot de prysdeeling overgegaen die alle, verwagting
heél't overt rollen. Z. II. den Bisschop, M. den Gouver
neur deézer provincie, twee onzer volksvertegehwoórdi-
gers, de magistraeteu onzer stad, den kerkenraed en
talryke geestelykheydhadden zich geweêrdigd dóór
hunne tegenwoórdighevd deéze feest te verluysteren en
hebben ineermaels hunne verwondering over de groote
hoeveélheyd alsmede over de goede hoedaenighevd der
prvzen te 'kennen gegeéven. Inderdaed, omtrent de twee
duyzend kleedings-stukken benevens zoo véél brooden
zvn aen de naekte en hongerige arme kinderen uytgedeeld
Twee groote zilveren medaliën zvn bovendien dóór Z. II.
den Bisschop, aen de twee primussen in de christelyke
leering, geschonken.
Gy dan, weldoeners der Zondagschool, mogt u met
de kinderen verheugendaer konde gy u overtuy-
gen wat er met uwe giften gedaen is: daer konde gy zien
dat gy door uwe mildaedigheyd niet alleen volgens het
liehaem de hongerigegespysd en de naekte gekleed hebt,
maer tevens médégewekt tot de geestelyke spyzing en
kleeding die de nooyt volpreézene meestérs en meesters-'
sen onophoudelyk door hevlzaeme vermaeningen bewer
ken. Gelukkig zyt gy, zulk een edel gebruvk weéten te
ma -ken van de goederen die den fleer u verleend hééft;
in den dag der belooning zult gy liet grootste aendeel
verwerven. En gy weerde meesters en meesterssen, die
dóór de liefderykste zelfsopoffering uwen armen, uwen
van de wereld verstooten naesten het pad der deugd
leert bewandelen, gy die als ervaereue hoveniers met het
snoeymes der liefdé het onnuttig en slegt hout wéét uyt
te snyden, zyt voorzeker boven allen lof, ook wy die
uwen arbeyd en iever kennen en ineermaels van naby
beschouwen, agten ons te zwak om na belmoren uwe
verdionstelykheyd te verheffen en 11 toe te zwaeyën het
géén u werkelyk toekomt. Nögtans 1' uwer aenmoediging
troost en volherding, passen wy 11 0111 te sluyten de
schriftuer-spro.uk toe, dat degeéne die er veéle in de
regtveêrdigheyd zullen onderweézen hebben, zullen blin
ken als schitterende sterren in de eeuwigheyd.
Den Demerhoêin eene uyteenloopende antwoord aen
den oproep dien wy hem in ons voórlaetste nummer deé-
den, zegt dat er thans dry spellingstelsels in voege zyn
dit der dobbele vocaalspelling met klankteekens, dit der
enkele zonder klankteekens en datgeéne der commissie;
nu dit weéten wy al lang, even gelyk het géén den De-
merbode beweert dat de tael de spelling niet is maer
toch wy brengen hier tegen in dat veéle en onder deéze
den Demerbodede tael met de spelling verwarren. De
spelling is wy weéten het wel, de spreéktael niet, maer
wy weéten nog beter dat de spelling de schryftael is of
-ten minsten den grond der schryftael, want zonder spel
ling kan er geene schryftael bestaen. Ten slotte van zy-
nen artikel zou onzen geagten konfrater geêrne weéten
wat verschil er eygenlvk bestaet tusschen dat zoo ge-
naemd Hollandse-li en Vlaemsch. Nu, wy zullen M. Ha-
vermans, hoofdonderwyzer der gemeénte-sehoólen te
Geel, hierop laeten antwoorden, en den Demerbode zal
wel vatten wie dien heer Havermans is, hy kent hem
zeer wel.
Bapport van M. II. aen MM. den Borgemeester en
Schepen van Geel
MM. In antwoord op uwen gecerden brief van 17
Junius, waerdoór gy geweêrdigd hebt myn gevoelen,
noópens het hedendagsch vlaemsch volgens Bón, te
vraegen, heb ik de eer 11 bekend te rrfaeken dat dit
taelstelsel, sedert lang al onze samenneyging gewon-
nen heeft. Wy aenschouwen hetzelve als meer óver-
eenkomstig met het gebruvk der vlaemingen, over-
treffender in duvdefykheyd, regelmaetiger en meer
nationacl dan liet taelstelsel dér zoo gezegde koning-
lijkt: commissie,
De wonderlykheyd der uytspraek, waeraen de ver
werping der geluydteekens, zoo onontbeèrlyk tot de
klaerheyd onzer tael, plaets gééft, het gebruvk van het
lidwoord de in nominativus mannelyk enkelvoud, en de
vervanging der tweeklanken ui, ei, aen cv, eï, etc. uyt lande
het laetste stelsel verbannen, dat geheelyk naer het hol- geval
landseh afgeschreéven is, schyuen ons den smaek eri de iwee
oor der vlaemingen te moeten deêrlyk kwetsen. Inder- csscli
daed, Mynheeren, hoe zou men zich-Konnen gewennen, moei
de kinderen te hooien uytgalmen de meid keert het huis den
■uit; de boom is hoog, etc. etc. het 2
Wy gelooven, Mynheeren, niet noodig te hebben, de b
hier van het gebruvk der enkele klinkletters lespreéken. inysi
elke mael, dat de zelve eene lettergreep eyndigen. Deézen zogt
regel maekt eene waere brabbeltael van veéle spreékwy- hom
zen, zoo als M. Bón liet in zyne synoptische tufereelen, be- j wel(
wystdaerenboven bacrt denzelvën noodelooze zwaerig- broi
lieden tot het maeken van liet meervoud in de zelfstandige lyk(
naemwoórden en hy zondigt tegen de voórschryving der ond
Ieerwyze 0111 zonder spéllen te leeren leézen, welke de ven
aenhaugers van het commissie-stelsel aenbeveélen en bro
verspreyden, en volgens dewelke de kinderen de wóórden ger
daden, apen, etc. zouden moeten leézen volgens de com
missie dudden, appen in plaets van dueden, uepen, aenge- var
zien de zeer korte uytspraek der klinkletters daer in me
voórgeschreéven Word, (zie Ltserwyzen om zonder spellen Vo
het leézen leeren, door P1ËTEUSZ), zvi
Ui' deéze antwoord den Demerbode zal vergenoegen te
weéten wy niet, in alle geval, hebben wy andere zaeken 011
voor den dag te brengen. wt
By liet terpers leggen berigl men onsdatdeaengestelde 'jc
meéters rond de aerdappcl merkt loopen en alle zakken
teekeimcn, alsof zv aen een aecynsrecht onderworpen
waren. Wy gelooven dat deéze mannen slegts hel recht
hebben van meéten, alswanneerzy ertoe verzogt worden, 01
en dat niemand gehouden is zich aen dit quasi-accyns- s'
rechtte onderwerpen. Wy zullen de zaek onderzoeken,
Onze S '.-Marlens jaermerkt heeft als na gewoonte veel
volk uylgelokl; erwarentanielykveélPeêrden ter merkt gebragt
die nog al goeden aftrek gehad hebben. 1
l>e genaenide Malttaieu en li. Roelandt buylen de Zon - 1
straet-poort, te Aelst, zyn door de polilie deézer stad aengehou-
den, betigt van diefie. j
Den overvloed van stof hééft ons gedwongen ons
onpartydig onderzoek alsmede onzen feuilleton te ondcr-
breéken. Eenen onzer geachtstc insehryvers uyt Brussel,
lieéi't ons eenen artikel over de uytroeying der aerdappel-
ziekte toegezonden; later zullen wv van dit stuk gebruvk
maeken, den tyd hééft ons ontbroken liet zelve te onder
zoeken
M. V. D. M. uwe wensclien opzigtelyk uw boekwerk
zyn ingewi lligd.
Men schrvft ons uyt. Herzele, dat aldaer maendaglaelst
de plegtige inhuldiging van den nieuw benoemden Bor
gemeester, den lieer J. van Waeyenberglie, zeer lnystei -
lyk geweest hééft, en dat's anderendags zyne Hoogweêr-
digheyd den Bisschop van Gend, aldaer ook, het Gods-
en weezen-huys, gestigt door den heer baron Van De
Woestyne, plegtiglyk ingehuldigd hééft.
Eene gouden horlogie van groote weêrde is in be
zit gevonden by twee verdagte kerels die aen den brand
van liet hotel der Rekenkamer hebben helpen bhissehen;
naer men vermoed, te Brussel, is dit voorwerp gestolen in
een der gebouwen of van eenender blussehende porsoonen.
Eeneregterlyke vervolging is begonnen tegen de uyl-
geévers der'schimpschriften en spotprinten by de druk
kers Parys, Sacré, Verhasselt en Serez in beslag geno
men. De teekeningen, druksteenen, gedrukte bladen en
handschriften zyn verzegeld en de beligtcn zyn by den
instruclie-regteronderhoord. üengenaemden Descharnps,
opsteller van den Mephistoph'éles en den Waelschen dich
ter Wuillot, heiiben zich erkend den eersten als schry
ver van eenen artikel en den anderen als opsteller van
een vuyl liedje. V
De ryzing der graenpryzen is eyndelyk gestut. Den
gemiddelden prys onzer regelende merkten vertoont vooy
de voórgaende wéék eene daeling van 9 c. op de tarwe,
en van 5 c. op de rogge.
Te Waereghem, in West-Vlaenderen, hééft men
dry degens met gouden gevesten gevonden, en het ge-
raemte van een dier, dat eenen hert schéén te weézen.
M. Pelseneer, wiens magazyn en werkhuys op St.
Gooriekxplaets te Brussel is afgebrand, hééft niet eenen
zyner 70 knegten afgedankt. Alle blyven, en genieten
'dagelyks hunnen loon. Zy zyn nu bezig met een grootaf
dak of logie te maeken, omonderde zelve te gaen werken.
Eergisteren morgend is op de Meir te Antwerpen,
eenen eerlyken bakker zyne kei- metbrood ontnomen, om
dat het brood het vereyscht géwigt niet had.
Zaterdag hééft de policie van Antwerpen bedelende
betrapt een wyf van Byckevorsel, welke verscheydene
vyffrankstnkkén in luieren zak luid. Dit bewyst, dat de
regte behoeftigen niet altoos de geéne zyn, die openlyk
op de straeten bedelen.
De genaemde Henriette Gandoux, beschuldigd van
kindermoord, was dóór het hof vanassisenvan Henegauw
ter dood verweézen; maer het hof van cassatie bad dit
vonnis vernietigd, op grond, dat de vraeg aen den jnrv
voórgelegd, ingewikkeld was. Nu verscheen Henriette
Ganaoux maendag vóór het hof van assisen van Braband;
dry advocaeten verdedigden haer, en hadden de voldoe
ning die ongelukkige te doen vryspreéken.
