19 December.
ZONDAG 20 DECEMBER 18*0.
EERSTEN JAERGANG. X' U.
AELST,
Dit blad vcrschynt dos Zaterdags in don namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prvs der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 IV. 75 c., dien der
annoncen op 15 ccntimen den drukregel. De persponen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 40 drukregelen in ons blad doen plael-
scn. Indien iemand regtveêrdige klagten of gegronde rekla-
nien in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag.op onze on par-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen >vy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy \vy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengact.
CL'lyiK SLLJl.
DEN DENDER-BODE.
BERIGT.
De persoonen die vóór den aenstaenden trimester
aen ons blad inschryving neémenzullen de nummers
van lieden te beginnen, tot Nieuwjaer aenstaende kosti-
loos ontvangen.
Vervolg zie nr 15.
Den minister spréékt ook van het beploegen der hey-
den, maer bet scbynt dat liv deéze aen de gemeenten,
die er het bezit van hebben zon willen ontvremden ten
voórdeele van hyzonderc of van maetscliappyën met last
van de zelve te beploegen en vrugtbaer te maeken; onzen
confrater de volksverdediger, stelt vóór die menigte
heyden tiisschen de arme te verdoelen die de zelve vóór
hunne evgene intresten zouden beploegen, en nae ver
loop van eenige jaeren daer vóór eenen zekeren eyns
opbrengen, die eyndelyk den staet over alzyne uylscliot-
ten vergoeden zou; dit alles zou men in voórdeelige
tyden, als er geene noodwendigheden zyn, konnen be
proeven, in weerwil datdc aenhnudendeondervinding ons
geleerd hééft, dat ëëuwigduerende gestigten altyd met
den zeiven geest bezield, alleen heyden tol beploeging
en vriigtbaerheyd gebragt hebben.
In de hedendagsehe omstandigheden zyn deéze voor
stellen vrugteloos; het voórneéinen van onze heyden te
beploegen is zokerlyk allcrloffelykst, maer wilt men met
tioóp van goeden uytval de beploeging in bet groot be
proeven, men moet er coloniën opregten men moet de
arme byeenverzaemelen zv mogen aen lnin eygen niet
worden overgeladen; want de aenboudende en over-
groote noodwendigheden die zy sinds verscheyde jaeren
lvden, hebben hunne zielsvermogens zoodanig beklemd
en hunnen nyverheyds-icver zoodanig verzwakt dat zy
aen hun zeiven overgelaeten, men aen veéle vrugteloos
den weg zou baenen om dóór neêrstigheyd en gespaer-
zaemheyd hun bestaen te vinden.
Wilt men rechtzinniglyk in het onderhoud der arme
vóórzien men moet gestigten opregten waer in men al de
noodlydende van liet land herbergen kan en werk ver-
leenen;-niet ingevolge de bcstaende bedelaershuyzen van
llrugge en van Terkameren, ahvaer de gcnieenlens liet
onderhoud van hunne bodelaers dobbel betaelen móeten,
want deéze mag men te recht roovers-nesten en geessels
van den lande noemen, maer gestigten die den staet
onder zyn bestier zal houden en alwaer hv alle hand
werken en nyverheden zal doen uytvoeren, zonder tns-
schenkomst van steden of gemeenten; want, wel bestierd
zynde, zullen al de gezonde arme tredëlyk hun bestaen
winnen, geld over hebben en den staet dacrenboven ge-
noegzaem behouden om de intresten van zyne uytschot-
ten te dekken en zyne daer toe benoodigde schulden al'
te leggen. Mettray strekt ons hier tot voorbeeld van.
Zal men zeggen dat het gouvernement eenen te sleg-
ten onderneémer is om ooyt voórdeeliglyk eene nvver-
hcyd op te dryven in weerwil de ondervinding konnen
wy ons niet inbeélden dat liet gouvernement onbekwaem
zóu zyn, om dit, nuttiglyk te verriglen. Dat eenen
minister voor den intrest van het land werke, geivk eenen
borger vóór zyne baet, en gelyk hy zelf vóór zynen bv-
zonderen intrest doen zou, en alles zal zorgvulaiglyk be
stierd worden. Dat den minister, naer het voorbeeld
van den byzonderen kundige en treffelvke mannen aen
het bestier van de gestigten stelle, en vind hy zich be-
droógen, ontmoet hy eenen onkundigen of trouweloozen,
dat hy deézen zonder eenige medoogendheyd afdanke of
vóór 'de réchtbank daege, heeft hy het minste bedrog
begaenen den staet zal er niet dan groote voordeden
uyt genieten.
Dat den minister aldus liandele hangt van de volks
kamers af. Dat men eene wet op de ministerieéle verant-
woórdelyklieyd bekome, die, onder andere, den minis
ter voor zyne agenten aenspreékelyk maeke, volgens liet
artikel 15X4 van liet burger wetboek, en daer zal geenen
trouweloozen agent onder zyn bestier millionnaire meer
worden, zonder dat den minister de bedriegeryën zal
onderschept hebben en den pligtigen doen stralfen; maer
de kamers hangen van de kiezers af; dus kiezers past op,
laet u niet meer'verleyden, kiest onafhangelyke mannen,
die de intresten van het land meer beöogen, als de geéne
van de ministers, uw eygen welvaeren en het welvacren
van geheel het land hangt er van af.
Men verschoone deéze afwvking, wy zyn er in getreé-
den 0111 te doen zien dat wy niet wanhoópen moeten van,
in het vervolg, waekzaeme ministers te bekomen, die de
belangen van den staet even als lmnne eygene zullen ter
lierte neémen, alsdan zal den staet alle onderneémingen
mogen aenvaugen, en hy zal ze niet de zelfde zorgvul-
diglieyd en de zelfde gespaerzaemheyd, als eenen byzon
deren, ten uytvoer brengen.
Schuylplaetsen, werkhuyzen en koloniën zyn noodig
en onvermydelyk, wilt men den armen weézenlyk uyt de
ellende trekken en 's lands welvaeren behertigen, en
bier op dient men van heden af te denken, want daertoe
zyn overgroote geldsommen noodig, en den staet zal er
moeten groote ontleeningen vóór doen; deéze opregting
en instelling zal twee honderd millioenen kosten
maer daer vóór mogen de volksvertegenwoordigers en
het bestier niet agter uyt wyken, want wat het zy, de
aelmoessen die de menschiievendheyd en dikwils zelfs
den dwang aen de noodwendigheyd besteed, ingezien,
zal de gencraliteyt er nog groote voordeden uyt genieten.
De zitting der kamers zal nog lang genoeg duereu 0111
deéze voorstellen te overweégen en de benoodigde ont
leening te decreteéren, op dat men niet de toekomen .e
lente de hand aen 't werk mag slaen; want alles is drin
gende en lyd geenen uytstel meer.
Zal voortgezet worden.
Het Verbond van Aelst, in zyn blad van 6 December
vraegt aen den Dender-bode waer om hy in de wereld ge
komen is, welk zyn doel, zyne zending en van welke kleur
zyn vaendel is Dat hy dit vaendel uyt zynen zak bale,
gaet. liet voort, gelyk wy het onze aen al de wereld tornen.
Den Dender-bode hééft in zynen prospectus zynen waer-
om hy is gekomen, zyn doel, zyne zending en ook zyn
vaendel voórgebragt en ny vreest niet, oyt van ongetrou-
wighevd, beschuldigd te moeten worden; zyn vaendel is,
Catholyk-liberael te zyn, en hy hééft uytgelegd waer in
zyn librralismus bestaet.Het Verbond sehynt bet libe-
ralismus gelyk den Dender-bode niet te begrypen, daer
0111 willen wy o]i die uvtlegging terug keeren en hier nog
eenige ontwikkelingen byvoegen.
Eenen liberael is deézen die, zonder onderscheyd van
Godsdienstige belydenis, den armen even als den ryken
lief hééft, voor zoo véél hy deugdzaem zy.
Eenen liberael is dus eenen minnaer van de deugd,
maer vóór eenen minnaer van de deugd vergenoegt bet
niet, deéze in een ander lief te hebben en te eerbiedigen,
!iv moet de zelve, vóór wat hem aengaet, ook tragten
te beoeCfenen.
Eenen liberael is eenen minnaer van zyn land, en aen-
gezien, volgens eenen algemeen gekenden grondregel,
het publiek welvaeren voor het byzonder gesteld moet
worden, mag hy, in zyne beoórdeeling over het gemeene
best, zyne eygene belangen nytsluytelyk niet raedpleégen.
Eenen liberael beoordeelt zynen evenmensch volgens zyne
akten, maer niet volgenszyne loutere veronderstelde ney-
gingen, voórnaemelyk als,"er kwestie is van lieni haeteiyke
of min voórdeelige gevoelens aentctygen.
Eenen liberael is eenen wand van alle dwingelandy-
en gelyk by vóór niemand, dan vóór God, de knie wi'lt
buvgen, wilt hy ook geen ander overheerschen.
Eenen liberael is atkeerig van alle leugentael, van alle
geveynsdheyd, van alle valscliheyd, van alle bêdro".
Daer zyn de kenteekens van eenen waeren liberael
Laet ons zien of de gazet, het Verbond van Aelst, libe
rael is gelyk zy het uytkraeyt.
Van in liaer eersle nummervan 22November, II.begint
zy, gelyk eene roodebeest, den eenvoudigen Dender-bode
aen te randen en zyne inzigten te bekladden zoodaenig
dal eenen van haere aenhangers, van blvdschap de han
den vryvende, uytriep: Dat het Verbond op den Dender-
bode zat, gelyk den duyrel op Geeraerd.
Verwaendetyk roept, het uyt: Dat ons nummer van
zondag 18 de maet gegeévenhad van de inzigten wafr
MEDE DE OPSTELLERS VAN DEN DeNDER-BODE BEZIELD ZYn!
Aelst volgens den Dender-bode zou zich moeten be-
vredigen meteen yzeren weg die van Brussel op 1 sschc-
en van deézegemeenteregtstreéks op Aelst zougeriat zun
En het gaet voort
In dien de stad Aelst het ongeluk had in dit even zoo
ONvooiiziGTiG als ongegrond gevoelen te deelen en vol-
gens het zelve te werk te gaen, dan zouden wy stellig
mogen verzekeren, dat de horip van een werk te zien tot
stand brengen, "t welk op eene zco gebiedende wyze doir
de duerbaerste belangen van onze stad vereyscht word
nog vóór langen tyd zoo verdwynen.
Aldus met de inzigten van den Dender-bode vóór te
draegen, als eene oorzaek dat Aelst van een werk zoude
berooid blyven, 't welk op eene zoo gebiedende wyze dóór
de duerbaerste belangen van onze stad vereyscht word
heeft het 1 erbond aen den Dender-bode haeteiyke inzig
ten, zonder eenigen grond, willen aentygen.
Het Verbond zegt niet waer in het werk bestaet dat het
aen Aelst verzekert als bel den yzeren weg langs Assche
verwerpt, en 't welk het vóór zoo belangryk afschildert
dat geheel de stad er met open armen nae wagt Is dit
geene geveynsdheyd? maer wagt, het is een bedrog.
Den Dender-bode óórdeelde dat het Verbond hier zin-
speéling maekte op den yzeren weg der Dendervallev
maer zie, het 1 erbond, in eenen 2 artikel van 6 december
oordeelt dat zynen eersten artikel den Dender-bode's óór
deel kragt zoo sterk bedwelmd lieéft, dat het hem onmoqelyk
hééft geweest iets te begrypen; het zegt dat het den yzeren
weg van Brussel langs Aelst op Gend is dien het bedoeld
heeft, nu, als Aelst eenen yzeren weg van Brussel langs
Assche kan bekomen, wilt het zich daermede bevredigen
als dan is het eene leugen dat het Verbond, dóór zyn zoa
belangryk werk den yzeren weg van Brussel langs Aelst
bedoeld hééft; en, isliet deés eene leugen, dan is den voor
stel van dit belangryk werk, een bedrog,
De opgeblaezenheyd van den schryftrant van het eerste
nummer des Verbonris doet zien dat' het alles zou willen
overheerschen en onder de voeten trappelen, tot den
vreédzaemen Dender-bode toe. Maer hoe? met leugens ge
veynsdheyd en bedrog; v
Is de gazette, hi t Verbond van Aelst, dan liberael ge
lyk zy zich voorgeeft? zekerlyk neen. Zv zou integendeel
het liberalismns schandvlekken mogt het haer vóór zynen
tolk of werktnyg houden en openbaerlyk aenzien.
Zy is ook niet catholyk, want het catholicismus zoo
wel als het liberalismns moet haere handelwyze verwerpen
Zy hééft den Dender-bode uytgedaegd zyn vaendel nvt
den zak te haelen en hy hééft dit van het waer liberalis
ms nog, eens opgesteéken.—Wy zouden op onze beurt
nieuwsgierig zyn om het vaendel van bet Verbond van
