ZONDAG 3 JANUARY 1847.
EERSTEN JAERGANG.— W 1G.
AELST, don 2 January.
HET ARDENNEN-WOUD.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den dacrop volgenden Zondag.—l>en prysder
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annoncen op 15 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydighevd rekenen; aen deéze zullen \vy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen.Dit weekblad zai
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemeu der persoonen die ons eenige
stukken zouden bogeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, lea zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUlQUt: aliUM.
DEN DENDER-DODE.
Al wederom is een jaer van de keten des tyds losge
rukt al wederom is dit tydstip by uytmuntendheyd tot
gelukwensclien geschikt, aen den gezigteyndcr der voór-
bysnellende eeuw komen opdaegen. Gelukkig, mogten
wy heden by de herinnering van de heyldagen des voór-
bygevloógen tyds, aen onze landgenoóten diergetyke toe
komst vóórspellen. Maer eylaes de rampen die wy
dagelyks met afschrik vinden aengestipt, doen ons by
deézen plegtigen overgang tot het Nieuwjaer stilstaen
en overweégenWaer wy ons keeren of wenden,
overal zien wy de roede der ellende die ons land, voor
heen zoo bloeyënd, meer en meer drevgt te treffen
in de verte evenwel, ontwacren wy thans nog een hoóp-
anker dat ons redden kan, naemelyk een wys stelsel van
buvtengewoone spaerzaemheyd, dat wy dóór onze staels-
mannen vueriglyk verlangen bewerkstelligd te zien. Aen
hun dan stieren wy onze eerste wensehen toe; aen hun
wenschen wy dat zy den kanker die onze bevolkingen
doórknaegt, werkelyk erkennende, de hun menigvuldige
aengeduyde middelen weéten te gebruyken om de kwael
zoo niet teenemael te geneézen, ten minsten gevoelig te
verzagten. Wy begrvpen het, deézen stap is gewigtig,
akelig, maer ingezien de dringende noodzaekelykheyd,
ingezien de ontzettende volksellende, mogen zy vóór
geene maetregelen terugdeynzen vóór zoo véél die kun
nen bydraegen om den overgrooten last waeronder wy
gebukt gaen te verligten.
Aen u, weerde leézers, hebben wy in 'tbezonder onze
heylwenschen op te draegen in bedanking en erkentenis
over de welwillende ondersteuning waermede gy ons by
het uytgeéven van dit nieuwsblad hebt bejegendmet
innig genoegen zeggen wy het, deéze on ersteunin
neemt buyten onze verwagting geduerig toe, en strekt
ons tot ontegenspreékelyke waerborg dat den weg dien
wy zyn ingeslaegen, naemelyk dien der waerheyd en
rechtzinnigheyd, altyd naer goeden uvtslag geleyd
Den Hemel, goedgunstige leézers, vergunne U, even als
aen ons, alles wat vóór U en de uwe wenschelyk zyn kan;
hy bekroone steeds uwe onderneémingen, indervoegen
dat zy niet alleen aen uwe verwagting beantwoorden,
Vervolg en eynde.
Na weynige oogenblikken, verscheen den weërdHet is moeye-
lyk om begrypen hoe dien menschmymct zoo een kalm gemoed
zyne voórstellen kon doen. Gelyk het de dogter gezegd had, be
gon hy met zich te verschoonen over de vraeg die hy my kwam
doen, van toe lelaeten dat dry officieren der Keyzerlyke lyfivagt
met my zouden middagmaelendat zulks hem min moeyte zou
kosten en profyliger zyndat ik my ten anderen niet zou te be-
klaegen hebben van met die heeren in gezelschap geweest te
zyn, etc... Myne gemoedsontsleltenis zoo véél inogelyk verduy-
kende, zegde ik, dat ik niets beter vroeg dan hem Ie voldoen.
«Alleenelyk, voegde ik er by, zulten die heeren niet kwalyk
opneémen dat mynen knegt met ons aen de zelfde tafel zitlc;
ik reys vóór myne gezondheyd, en ben meermaeis aeu stuip
trekkingen onderhevig, die zyne tegenwoórdigheyd noodzaeke-
maer dezelve gansch overtreffen. Zyn thans de tyaen
dóór verschibige omstandigheden dermaete veramrd,
dat onze wenschen vóór zommige min of meer als her
senschimmig konnen aenzien worden, zy mogen nog-
tans hierom den moed niet teenemael opgeéven van eer
lang nimmer aen verbetering te denken; 't is te verhoó-
pen dat den Algeéver toch eens het algemeen noodgc-
schrey zal aenhooren en dat onze landsbestuerders dóór
wyze maetregelen er in zullen gelukken 0111 den liachelyken
toestand van Belgiön op eene betere zyde te brengen.
Dit zy vóór u geagte leézers in 't bezonder en voor al
onze landgenoóten in 't algemeen gezegd. Wat ons be
langt, sleéds vastgehegt aen de grondstellingen die men
ordelykheyd, vryheyd en waeren voóruytgang noemt,
zoo zullen wy uyt al ons vermogen aen het he, 1 onzes
duerbaer vaderlands medewerken, en wel dóór met kragt
vóór te brengen en aen onze vertegenwoordigers onder
de oogen testellen alles watvoór 'tgeluk van 't algemeen
eenigzins bevorderlik zyn kan. Deéze taek willen wy
vervullen met alle daedzaeken naer waerheyd te blyven
kensehetsen, dit evenwel met de bezadigïieyd die het
recht eener goede zaek en het ongevynsd liberalismus be-
taemtontdaen van alle onrechtveèrdige aentygingen
waer mede sommige het goede hunner tegensl reévers be
jegenen enkelyk om dat deéze hunne leegherlige gevoe
lens niet konnen deelen. Dus, geéerden leézer tot 't naeste
jaer, wanneer gy zult konnen oórdeelen of wy de aenge-
notnene tact met trouw en volgens geweélen vervuld
hebben.
Vervolg zien' 15.
De Belgische lynwaeden hebben van ouds erkend ge
weest voor de beste en de schoonste van Europa. l)e
beyde Vlacnderen oeifenden voórnaemelyk deéze nvver-
heyd; ook leverden zy de best gemankte op. llier dóór
wierden onze Belgische lynwaedenop de vremde
merkten slegts of gemeenelyk gekend onder den naein
van Vlaemschc, en vóór de geheel fyne van Kortrgksehe
lynwaeden. - Deézen ouden roem hebben zy bv de
vremde nog niet teenemael verloóren, en daerom doen
onze groote koopmans, tot hedendags, hunne vörzendin-
gen onderden naein van Vlaemsclie of Kortrgksehe lyn
waeden.
De overtreffelykheyd der inwendige deugdelykheyd
van onze lynwaeden van garen met de hand gesponnen,
op de geéne van mecaniek-garen verveêrdigd, is onbe-
lyk maeken Yeynzendehetuytwerksel niet te zien dat deéze
tydingop't gemoed van denweèrd dééd, lietik hem héén gaen, en
Pier trad aenslonds binnen, gaf my myne pistoólen, zeggende
Welnu M. ik heb tnyn planzie hier wat er te doen slael. Gv
zult eeneu dier bandieten legt over u placlscn, de twee andere
langs den zelfden kant der tafel, en my regt over hun. Als men
liet desseri zal opdienen, zal ik myn glas opneémenschiet als
dan op dien die vóór u zit, ik belast my met de andere; bezon-
derlyk tragi van hem niet Ie missen. Ons behoud hangt van uwe
koelbloedigheid af. Wy speélen hier een wanhoópig spelden
moed alleen kan ons behouden.»
Ik beloófdeaeu dongetrouwen Pier van hem te ondersteunen,
en, lerwyl ik aeu de aenstaende moordery dagt, winden deolli-
cieren dóór den weërd binnen gebragt. Zy bedankten mv over
de eer die ik hun deed van bun tot myne tafel toe te laeten;
immers zy speelden zeerwel hunne rol.'lk, van mynen kant!
verschoonde my insgelyks over de noodzaekelvke aenivoézig-
heyd van mynen knegt.... Ondertusscben wierd het middagmael
opgediend; men bemerkte mynen weynigen eéllusl dien ik aeu
twist by de 49,50 der verbruykers. Maer wat kan ons
tic mededinging, op de vremde merkten tegen Engeland
doen staende houden Zeker en ongetwytfeld de over
treffelykheyd van de inwendige weêrde onzer waeren.
De inwendige weêrde onzer lynwaeden beslaet in
hunne sterkte, in hunne duerzaemheyd, en deéze kon
nen wy niet bekomen of herwinnen als doèr ons oud
handgespin, het is onder deéze betrekking dat onze lyn
waeden van garen met de hand gesponnen, boven de
geéne van mecaniek-garen, voórnaemelyk uitmunten;
het is dus noodzaekelyk van 011s handgespin, kost wal
kost te ondersteunen, het is niet alleenelyk het mcdely-
dendat de twee Vlaenderen inboezemen die er moet tót-
opwekken; maer het is eene gezonde staetknndige spaer
zaemheyd, die er vóór het bestier eene pligt van maekt.
Maer zegt menhel is de sterkte of de duerzaemheyd
niet meer die liedendays gezogt worden, maer wel den-
glans en den goeden koop.
Wy willen geêrne toestemmen dat de twee lactate
hoedaenigheden voórnaemelyk beoogd worden maer
als men er de eerste, (de slerkte of duerzaemhevd), zon
der de twee laetste (den glans en den goeden koop) tee
nemael te moeten slagtofferen, kan hy genieten, zal men
ook niet betwisten dat er iemand hoegenaemd de eerste
hoedaenigheyd niet zou by betragten.
Daer is vervolgens te "zien welk verschil er bestaet
tusschen de wederzydsche lynwaeden vóór wat de deugd,
den glansen ook den prys betreft.
Zal voortgezet worden.
Den Dendcrbode, zegt het Verbond, past zyne liberaele
grondstellingen toe aen ons geschil waer in ivy met hem
verk "eren betrekkclvk den yzeren weg van Brussel naer
tiend langs Aelst. Wy weéten niet welke gemeenschap
dit geschil met de staetknndige denkwyze mag hebben,
en wal ons betreft, wy verklaerenronduyt dat wy ons er
zeer weynig aen gelegen laeten dat deézen weg katholyk
dan wel liberael is.
Daer ziet men zoo véél uytvlugten als wóórden om den
Dender-bode niet te antwoorden op zyne liberaele grond
stellingen; want het is volstrekt valsch dat wy deéze aen
dit verschil toepassen. Maer wel am de boosaerdig-
heyd, de leugens, de geveynsdlieyd en het bedrog, waer
mede het Verbond den Dender-bode. zoo onbetaemelyk
hééft aengerand.— Wy beweêren dat boosaerdiglieyd,
leugens, geveynsdlieyd en bedrog nooyt geéne kentéc-
kens konnen zyn van een trellelyk man, maer wel van
eenen veragtelyken kerel, en wy hebben bewpézen dat
het Verbond met al deéze ondeugden jegens den Dender-
bode bevlekt is, willende het liberalismus eerbiedigen en
doen eerbiedigen, beweêren wy dat allen liberael moet
myne zwakke gezondheyd toeschreef; de bandieten aten en
dronken luslig en waren zeer vrolvk.
Hel middagmael liep byna ten eynde; de dogter die ons ge
diend had, kw am de scholcis afhaelen, als eenen der bandieten
die regt over Pier zal, iels scheen te zoekenWel, zegde hy,
ik heb myne snuyfdoos niet.» Zoudgy vriend,zegde hy tol Pier,
de zelve eens willen haelenik heb ze beneden op het buffet
gelaelen.»
Pier, zonder opstacn, aulwoórdde zagljes dat hy nooyl ande
re bevelen dan die zyns meesters uitvoerde. Dóór deéze ant
woord als verstomd, wendde den bandiet zich lot my zeer be-
leéfdelyk verzoekende dal ik mynen kuegl deéze boodschap zou
opleggen. Gclukkiglyk kwam op dien oogenblikde dogier met
kaes en vrugten binnen. Ik deed den officier opmerken dat deéze
zyn verzoek kon inwilligen; het wierd hacr opgeleyd. Daedelyk
nadien, kwam zy terug zeggende, dat er geene snuyfdoos lag.
'T is gelyk, hernam den bandiet, breng ons champagne wyn.i
Terwyl zy den wyn was gaen haelen, den anucren oliicie
langs myne regie zyde geplaetsl, bemerkte dat hy zyncn zak