fer
ZONDAG 24 JANUARY 1847.
EERSTEN JAERGANG. Nr 19.
AELST, den 23 January.
EEN HERBERG IN DE PYRENEEN.
STAETKUNDIG 0VERZ1GT VAN IS TOT 22 JAN.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dag'.eokening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annoncen op 15 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel ja er inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos ecne annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
ner» verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
verder gewaegen van alle brochucren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszeifs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèrcn mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SL'UM.
DENDENDER-B
Vervolg zie n' 17.
Eene tweede oorzaek is het gemak dat den koopman
in mecaniek garen ontmoet vóór het rangschikken zyner
koopwaeren, en de afweézigheyd van alle vrees vóór be
lemmering in zyne magazynen. Eenen koopman van
garen moet aen alle aenvraegen die hy ontvangt konnen
beantwoorden. Nu, hy kan het mecaniek garen van eene
verzogte fynte en in zulke hoeveélheyd als hy verlangen
kan, bekomen. Het mecaniek garen is, van inde fabriek
zelve volgens numero gerangschikt, hy vraegt al de nn-
meros die hem dienen konnen, en dat in de hoeveélheyd
die hy goedvind.Dat hy verders kenne de sóórten die
hy vóórziet te konnen vertieren, en het getal van kilogr.
of bundels die hy zou konnen noodig hebben, en hy zal
zyn magazyn voorzien, indervoegen om aen alle aenvrae
gen te voldoen, zonder ooyt met overschotten moeten
by te blyven.
Anders is het gelegen met eenen koopman die zynen
handel bepaelt aen de garens met de hand gesponnen.
Deéze garens worden algemeenlyk op de publieke merk
ten verkogt; daer ontmoet men duyzend verkoopsters en
duyzend pakskens garen min of meer verschillend 't zy
opzigtens het vlas, 't zy opzigtens de fynte, 'tzy opzigtens
de andere hoedaenigheden die in het gareii vereyscht
worden. Den koopman op eene merkt kan alles op het
nauwkeurigste niet naeletten, hy moet zich vergenoegen
met alles ten naesten by te schatten, want hy moet eene
zekere hoeveélheyd koopen, wilt hy eenig gewin beko
men, en daer vóór is er zich op de merkten te verhaes-
ten.Dat hy duseen honderd kilogrammen garen koope,
en hy zal er dry of vier sóórten van fynte, van glans en
ook van hoedaemgheyd van vlasin ontmoeten. Deéze ga
rens in zyn magazyn toegekomen, moet den koopman
de zelve aldaer rangschikken, zoo dat, maer eene of twee
sóórten van garen benoodigende, hy zyn magazyn met
twee of dry sóórten zal opgepropt en belemmerd vin-
Den weg dien Anloón en Jozef neémen moesten om zich naer
JPau te begeéven, waerzy wisten datde slot-maekers zeergezpgt
wierden, was veylig en gemakkelyk; maer Jozef raedde aen
Antoón van naer Arrens eenen zyner oomen te gaen bezoeken
die hun voorzeker wel onlhaelen en eenige goude louizen in de
band steéken zou. Zy namen dan rigting langs den kan de Py-
reneën. Zy reysden blygeestig en welgemoed voort, de geeiie
die zy op den weg omnoetlen, groetende, want zulks in die
streéken eene beteéfdheyd was waeraen den geringsten land
man niet zou hebben durven ontbreéken
Zy kwamen te Argelès, fraey dorp van het departement der
Hooge-Pyreneën, aen, rustten aldaer eenen nagt, en vertrokken
'sanderdags naer Arrens. Maer in plaets van den weg van Anzun
te volgen, die hun regt in het bedoelde dorp zou geleyd hebben,
ietrouwden zy op ouderrigtingen die zy geloofden verstaen te
hebben, verdwaelden lussfchen de gebergten, en altyd door het
gewoon wóórd van regt uyt der bewooners misleyd, verwyder-
den zy zich meer en meer van hunnen weg.
Het was slegts een ure des namiddags dat Jozef en Antoón
«ntwaerden dat zy reeds te Arrens zouden hebben moeten aen-
gekomen zyn, hadden zy werkelyk eene goede rigting genomen.
Zy gingen nog eenigen tyd voort en ontdekten in de verte vier
•f vyf dorpen aen den voet eens bergs. Maer 't welk was nu
Arrens, of liever, was Arrens onder diedorpeu gelegen? Zy be-
sloóten dan op goeden uytval den berg af te gaen; maer eer zy
voorderden, zetten zy zich onder eenen hulst en aten een stuk
brood met spek dat zy in hunnen knapzak hadden medegeno
men. Tydens de maellyd, had zich de raoeyte doen gevoelen en
zy bieéven zoo lang rusten dat huneyndelyk den slaep overviel.
den, waer vóór hy geen onmiddelyk vertier heeft, en
daerenboven nog, zonder somtyds aen al de aenvraegen
te konnen voldoen.
Eene derde oórzaek van begunstiging vóór het meca
niek garen en van onderdrukking vóór het handgespin,
is, dat het inekaniek garen by den ryken fabriekant, in
alle hoeveelheden, op borg verkrygbaer is, wanneer den
koopman krediet en trouw bezit, terwyl men de garens
met de hand gesponnen, van de arme spinsters koopen
moet en met gereede penningen betaelen. Indervoegen
dat eenen koopman in mecaniek garens, zonder bankiers
aen te spreéken en verderflyke ontleeningen te moeten
doen, met eene gelyke fortuyn, tienmael zoovéél handel
dryven kan, dan wel eenen koopman van garens met de
hand gesponnen; en, daer in den tvd dien wy beleéven,
allen die zich op den koophandel toelegt, deézen in
't groot wilt dryven, hebben onze twynders en garen-
koopmans zich op het mecaniek gesmeéten. Nu, het
mecaniek garen eens het voorwerp van bunnen handel
geworden zynde, pryzen en verheffen zy het eenstem-
miglyk met onze groote fabriekanten, ten naedeele van
het handgespin, het welk zy uytbazuvnen als teenemael
verloóren, en zich nooyt meer te konnen opregten,
ook word het mecaniek garen somtyds afgeschilderd als
geheel alleen de vlas-nyverheyd uvlmaekende, somtyds
als noodzaekelyk om den doodstryd van het handgespin
nog een weynig te verlengen; 't is alzoo dat M. den graef
Charles D'hanede Steenhuyse Zyne Majesteyt den koning
inliet gestigt der Gendsche vlasmaetschappy, in July
1846 ontvangende en begroetende, zegde Dat de vlas-
nyvérheyd geene nieuwe gunsten of voordeden vroeg, maer
enkelyk het behoud van de tractaeten met Vrankryk ver
langde. Aldus volkomenlyk afzondering maekende van
het handgespin, want deés nooyt de minste gunst of
voordeel bekomen hééft, en het allergrootste gebrek
Iyd, in weérwil het de eenigste vlasnyverheyd uytmaekt
die Belgiën bezit en vóór het toekomende Bezitten kan,
niettegenstaende dies, den grooten en magtigen mecaniek
spinner aenhoorende hééft Zyne Majesteyt waersehyne-
lyk geloofd dat de vlasnyverheyd voldaen en gelukkig
Wakker geworden, was het reeds duyster, en, by dcafweé-
zigheyd der inaen, gingen zy tastende vöort; eyndelyk bepeur-
den zy een licht dóór deboomen, naer 't welk zy rigting namen
en zagen dat zy digi by eene woouing waren. Een uylhatigbprd
dat aen de deur hing, verzekerde hun dat liet eene herberg was
zy klopten, en terwyl zy wagtten, Jozef fluysterde Antoón in
de oor
'Tis hier eene struykroovers streók. a Anloón lachte met de
benauwdheyd van Jozef; maer, toen men hun geopend had en
zy binnen getreéden waren, lachte Antoón niet meer. Een do-
zyn welgespierde mannen zaten in de herberg rond het vuer
geschaerd, nooyt had Antoón diergelyke gelaetstrekken gezien.
Zy waren tamelykwel gekleed, en, gewapend met eenen dikken
stok, warmden zy zich zonder eén wóórd te spreéken; maer
ongerustheyd stond hun op het voorhoofd te leézen en namen
aendagt op het minste gerugt dat zy langs buy teh hoorden. Van
tyd lot tyd wisselden zy een afgebroken wóórd onder hun.
Schoone daghuer zegde den eenen. Hoe véél voóruwaen-
deel Twee.—Waer zyn zy?llegraeven, gy weet, met de
andere.» Antoón en Jozef acnzagen elkander en bemerkten
wederzyds dal zy er bleek als de dood uyt zagen. Op deézen
oogenblik trad men binnen zonder kloppen, en men zag twee
gendarmen; al de mannen wisselden eensklaps eenen oogslag
onder eikanderen, en eenige verborgen de pistoólen die zy aen
hunne gordels droegen. Eenen van hun die in den hoek der
schouw zyne pyp rookte, begon te zingen. De gendarmen nae-
derden en vroegen hem zyn passeport.'liy trok met geiustheyd
een vuyl papier van onder zyn kleed, "en met het papier eén
overgroot meswaervan het lemmer wel twee voeten lengde had,
en begon met deszelfe punt zyne pyp te kuysschen, terwyl den
gendarme het passeport las.'— a Gy heet Ludovicus Baldera,
en gy zvt Spanjaerd n Zegde by tot den boer.Staet er Ludo-
was.'T is alzoo dat men in do groote nieuwsbladen
en in de volkskamers zelfs alle middelen van aenmoedi-
ging of onderstand vóór het handgespin ziet tegenspreé-
ken, als den noodzaekelyken ondergang tot eene andere
nyverlieyd vertraegende.— 'T is alzoo
Zal voortgezet worden.
Aen het hoofd van de lyst der persoonen die tot het
eerelegioen verheven worden, ziet men vier russische nae
men pryken. "fis schier een wonder want tot thans toe
had kevzer Nicolaes aen zyne onderdaenen verboden de
eereteekens van den koning van Vrankryk te draegen.
In verschillige streéken van Vrankryk zyn, wegens de
duerte der graenén, onlusten uytgeborsten.
Dekoningin van Engeland lieéft op 19 deézer de zitting
van liet parlement geopend. Haere redevoering spréékt
bvna uytsluytelyk over de armoede van Ierland en Schol-
land, en over de noodzaekelykheyd van spoedige hulp
middelen tegen dien geessel te verzinnen.
Den hongersnood in Ierland is verschrikkelyk. Te Du
blin hééft eene bende van 300 mannen zich aen bruod-
plundering overgelaeten, zonder dat de gewapende magt
zulks hebbe durven beletten.
liet jong Ierland komt zich als lersch bondgenoótschap
op te vormen, ten evnde de nationaele belangen uyt te
breyden en de wetgeévende onafhanglykheydte bekomen.
M. Smith O'Brien is als voorzitter van den raed uyt-
gcroepen.
Eene nieuwe Crisis bedreygt wederom het Spaensch
ministerie.
Als iets zeer gewigtig meld men het verdrag aengegaen
tusschen de zoo gezegde miguellistische party met de
Junta van Oporto. De ineensmelting deézer beyde party-
vicus Baldera op gescheéven Antwoordde deézen.Zonder
twyffelaengezien liet uwen naem is hernam den gendarme.
—Alsdan is hei myncn naem, ingezien hctgeschreéven is.
Gy zyt koopman?Slaet er koopman op geschreéven?
Zonder twyffel; maer zyt gy waerlyk koopman indiener
koopman op staet, ik hen koopman.
Waer toe dient u dit wapen? Gy weet wel dat het verbon
den is aldus gewapend, op framch grondgebied te komen.—Ge
wapend, riep den boer uyt; men mag zich dus de tanden niei
kuysschen. noch zyn brood snyden, in Vrankryk. Welhaest zal
men spelden vóór pyken neémen.
Terwyl de gendarmen hun onderzoek voortzetten, zagen zv
dikwils naer de deur. Antoón beeldde zich in dat er ging eene
gewapende bende binnenkomen en dat men deéze ellendelin
gen ging aenvallen en vermoorden; ondertusschen dat hy aen
middelsdagt om de gendarmen ie doen gelooven dat hynoch
Jozef van het gezelschap deézermannen waren, zeydeeensklaps
Baldera tot de gendarmen; Hoe! Gy gaet henen néémt hel
avondmael met ons.» Zeer geërne,antwoordden deéze.
Het zyn gewaende gendarmen, dagt Antoón, die hier zyn om
de reyzigers gerust te stellen, want voórzeker zyn dit alle
struykroovers.
Men neemt dus het avondmael; en de uer van te bed te gaen.
gekomen, hoorde Antoón Baldera tot den weêrd zeggenplaets!
hun inde kamer... wéét gy...Ja.lk zou ecne andere ver
langen riep Antoón onvoórzigtiglyk uyt.
Eene andere, wat?Zegde den herbergier, die niet bemerk!
had dat Antoón luystcrde.Dame, zegde Antoón stamelende,
eene andere...
Ecne andere f!esch?Men zal u die boven brengen. Dan,
ras te bed, vuer en licht moeten uytgedüofd worden, gy ziet wel
dal gy de laelste zyt. Antoón en Jozef UdJpfiiëii 'opecne soórt/^ P
l v,-\ if
3.- - T-_!
