ZONDAG 21 FEBRUARY 1847.
EERSTEN JAERGANG.— Nr 25.
AELST, den 20 February.
TWEE DAGEN VAN KBYZER HENDRIK VI.
xrjcivjx'
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekcning van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 4 fr. 75 c., dien der
annoncen op 15 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschrvven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 40 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gcwaegen van alle brochucren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden.De naemen der persoonen die ons eenigc
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CDIQUE SUUM.
DEN DENDER-BODE.
Het liberael congres heeft in den 5". artikel van zyn
programma van 14junyl846 eene vermeerdering van ge-
taldervolksvertegenwoórdigersender senateursgevraegd,
op den voet van eenenvolksvertegenwoórdiger op 40,000
zielen en eenen senateur op 80,000 zielen.
Wy hebben aen deézen voorstel toegejuycht vermee-
nende dat de bevolking aengegroeyd zynde, eene nieuwe
volks-opneéming die vermeerdering moest billyk maeken.
En zie, even of alles tegen de belangen van het vader
land moest blyven werken, heeft den minister, (waerschy-
nelykomdit liberael congres te voldoen,) een wetsont
werp vóór eene niéuwe verdeeling der representanten en
senateurs aen de kamer voórgebragt, bepaelende het ge
tal der representanten op 108, zoo groot als het cyffer
van geheel de bevolking te saemen gerekend, in evenredig-
heydvan eenenrepresentant op40,000 inwooners zou kon
nen opleveren, aldus, wederom de constitutie schendende,
zonder eenige beweegreden, mogt het niet zyn om het
volk te straffen, over den stouthertigen eysch van het
congres.
Het is de bevolking van het ryk niet die men mag nae-
jzien om het getal der volksvertegenwoordigers te bepae-
len, maer wel de bevolking van ieder kiesdistrikt dit
bewyst duydelyk de constitutie, en ook de gezonde reden.
Het artikel 48 zegt:
a De kiezingen gebeuren by zulke verdcelingen van
provinciën en in zulke plaetselykheden als de wet
vaststelt.
De kieswet van 5 Maert 1851 heeft voórgeschreéven
dat de kiezingen zouden gebeuren by ieder bestierlyk
distrikt en zouden plaets hebben in dé hoofdplaets van
elke der provinciën waervan het artikel 48 gewag maekt.
Het artikel 49 zegt
a De kieswet bepaelt het getal der afgeveêrdigde
volgens de bevolking; deés getal mag niet overtreffen de
evenredigheyd van eenen afgeveêrdigden op 40,000 in-
wooners.
Welke bevolking heeft de constitutie alhier vóór doel
gehad Als men de twee artikelen te saemen vergelykt,
In 't algemeen word dedood van eenen vorst die zvne onder-
daenen bemind hééft, beweend, en deszelfs heldeiidaeden en
goedaerdigheyd na zynedood op eene byzonderewyzegepreézen;
maer nog sterker verkleéven de volkeren zich aen de nagedag-
tenisvan hunnen vorst, gevoeliger valt hun deszelfs oyerlyden
wanneer mindere hoedaenigheden den opvolger bezielen, hert
verscheurend en ondraegelyk komt hel jok van deézen laetsteu
vóór, indien hy B. V. eenen dwingeland is, die zich dóór 't
geweld doet ontzien en vreezen. Dicrgelyken vorst word inder-
daed gevreesd en is vóór zyne onderdaenen, ontzaggelyk, doch,
hééft meer van den kant van deéze te dugten, dan de onderdae
nen van hem te vreezen hebben, weshalve zulken vorst geduerig
op den boord van den afgrond wandelt zonder hóóp van uytzy-
nen val dóór wien het zy gered te worden.De geschiedenis is
daer om te staeven het géén wy hier zeggen; eene aendaglige
naespeuring der dry a vier feuilletons diewy onze lezers opvol-
gelyk zullen mededeelen, zal zulks bewaerheden, en bovendien
leeren waertoe de dwingelandy gepaerd met de heerschzugl
bekwaem is, welke beweenelyke gevolgen het aenhooren van
hooze en vleyënde raedgeevingen na zich sleépt, en hoe men
doórgaens met de zelfde maet gemeéteu word waermede men
andere zal gemeéten hebben. Wy neémen de zaek dan van een
weynig liooger op.
Hendrik VI, zóón en troonopvolger vanFrederik Barberousse,
eenen grouwzaemen prins, had Constance, dogter van Roger,
koning van Siciliën gebouwd. Aen den natuerlyken broeder
is het niet oogblykelyk de bevolking van elke bepaelde
verdeeling, dat is, van elk bestierlyk distrikt
De wetgeévende kamers vertegenwoordigen het volk;
hiertoe levert elk kies-distrikt zyne byzondere afgeveêr
digde op. Om dus de natie behoorlyk en regelmactiglyk
in de kamers vertegenwoordigd te zyn, moet elk kies
distrikt er zyne afgeveêrdigde hebben in evenredigheyd
zyner bevolking, want, mogt het een op 50,000 zielen
eenen vertegenwoordiger hebben', en het ander maer
eenen op 40,000, oogblykelyk zou deés laetste zich moe
ten beledigd en benaedceld vinden, het staet dus beweé-
zen en vastgesteld dat de constitutie in haer artikel 49,
niet de bevolking van het ryk, maer slegts de bevolking
van het kies-distrikt heeft willen bedoelen.
Het schryft wyders vóór dat dit getal niet mag over
treffen de evenredigheyd van eenen afgeveêrdigden op
40,000 inwooners. Vervolgens mag het minder zyn, maer
nooyt meerder. Om dus de constitutie te eerbiedigen
moet ieder kies-distrikt het volledig getal van 40,000
inwooners bezitten vóór eiken afgeveêrdigden tot de
kamer.
Indien men in de eerste kieswet van deézen grondregel
is afgeweéken, opzigtens de distrikten van Fumes, Ma-
seyk, Arlon, Bastogne en Marche, waervan niet een eene
bevolking van 40,000 zielen bevat, dit is toe te schryven
aen de vcrdeeling der provinciën in de bestierlyke dis
trikten die deéze afwyking noodzaekelyk maekt.
Indien men in de eerste kieswet nog van den grond
regel afgeweéken is ten opzigte van volkryker distrikten,
aen welke men meer vertegenwoordigers toekende als
het cyffer hunner bevolking toeliet, gelyk Mechelen,
Brugge, TMelt, Audenaerde, St.-lVicolaes, Doornyk, Has
selt en Tongeren, men moet dit aen misgreép en zooniet
aen berispelyke partydigheyd toewyten.
Maer wat het zy, men gaet dóór eene wet de verdee
ling der representanten en senateurs in de kies-distrik-
ten hermaeken, het is te hoópen dat men de constitutie
wel zal overweégen en dezelve ten minsten vóór deés
geval sliptelyk eerbiedigen, geen meerder getal repre
sentanten zal byeen roepen als de constitutie toelaet en
alzoo het bestaende getal uaer haere letter en geest zal
verminderen.
zyner huysvrouwtlen troon van zynen schoonvader betwistende,
stelde hy ten jaere 1191 Siciliën invuer en vlam. Als overwin-
naer behandelde hy zyne vyanden zonder bermhertigheyd, en
dééd er talryke onder zoo vreesselyke tormenten bezwyken dat
het tafereel diër ongehoorde grouweldaeden slegts yzing en
afkeer kan verwekken.
Den hertog van Braband, opperleenman des keyzers, had
zyneh vorst niet gevolgd en viel hierdoor in deszelfs ongenade;
daer hy in Henegouwen, Vlaenderen, Holland en in 'l land van
Namen vyanden had, zogt hy elders vrienden te verwerven.
Den bisschop van Luyk ltadulphe overleéden zynde, deed hy
aen de Luyksche kiezers zynen broeder Albertus van I.oven
voórdraogen. Het was eenen prins vol deugden, en verkreeg
hierdoor het grootste gedeelte der stemmendoch eenige kano-
niken denkende dat den kevzer nooyt deézen keus zou goedkeu
ren, stemden vóór den aartshertog Aubert de Ilelhel. De twee
gekozene zonden afgeveêrdigde na er den keyzer te Keulen. Eerst
liet zich Hendrik VI hier niet over uyt. Van den eenen kant wil
de hy uyt haet Albertus van Loven verwerpen, van den ande
ren durfde hyniet. Indeézc verlegenhcyd, raedpleégde hy zynen
lieveling Thierry van Hostad, vernuften en heerschziigtigen
edelman die met de booste daeden zeer geineyn was, en dóór
dien de hooge gunst des keyzers volkomen weérdig.
Eerst, zegde Thierry tot Hendrik: gy zyl meester, sire, en
alles moet onder uwen keyzerlyken wil liuygen; geheel het
huys van Loven is tegen u; wanneer nu den broeder des her-
togs van Braband prins bisschop van Luyk word, dan hebt gy
eenen vyand te meer etc. Dóór deéze en meer andere vleyeryén
w ierden beyde gekozene dóór den keyzer verworpen, en Lotha-
Het. is immers in het getal der representanten inde
kamers niet, dat het volk belang heeft, maer eeniglyk
dat er elk gedeelte van het ryk, elk kies-distrikt regél-
maetiglyk, in evenredigheyd zyner bevolking, zou ver
tegenwoordigd zyn.
Ingevolge de volksopneéming van 15 October 1846,
die den minister onder de bewysstukken der kamer
mededeelt, en de constitutie naer haere letter en geest
toepassende, dient Belgiën maer negentig volksvertegen
woordigers te hebben; den minister in zyn wetsontwerp
wilt er honderd en acht verzaemelen en waertoe die
achttien meer? Het is te onderstellen dat zy in de kamer
geene verlichting zullen bybrengen, maer wat zeker is,
is dat zy jaerlvks aen den staet 70,900 franken zullen
kosten. Deéze zou men konnen spaeren, zonder
iemand ongelvk te doen en zonder de werkingen van het
wetgeévende corpus in het minste te stremmen. 70,000
fr. zeggen wy, verdienen in deézen baclielyken oogen-
blik de aendagt van een opregt vaderlandse!] gouver
nement, dat even als wy, dient te berekenen dat men er
geduerende het streng jaergetyde aen 55 gemeentens
eenen daedelyken onderstand van 2000 fr. zou konnen
dóór toeleggen. Deéze wóórden alleen spreéken luyde
genoeg om verdere aendringingen tot overweéging" te
konnen ontbeêren, en allen plaetselyken partygeest te
doen zwygen.
In ons aenstaende nr zullen wy hierover nog een woordje
reppen.
Vervolg zie n' 22.
Ons leger gebruvkt linnen hemdens, waggen lange
broeken en andere linnen voorwerpen. Indien men hier
toe lynwaed van zuyver handgespin verevschte, men zou
aen onze oude vlasiiyverheyd eenen magtigen onderstand
doen, en het staetsbestier zou daerenboven niets anders
dan zyne belangen raedpleégen, want het handgespin,
zonder duerder te zyn, is algemeenelyk bekend vóór
nog zoo deugdelyk te weézen, indervoegen dat hiertoe
aen het mekaniek garen den voorkeur geéven, eenen
onvaderlandschen en onbezonnen afkeer van het hand
gespin van onze oude vlasnyverheyd, doen uytschynen is.
In veéle onzer gevangenissen word er lynwaed geweé-
rius, opperrechter van Bonn, en broeder van Thierry, verkozen,
t-gen deéze onwettige benoeming verzette zich Albertus van
Loven, en beriep zich tegen de schending by den paus. Alle
wierden gedwongen aen Lotharius getrouwigneyd te zwoeren,
maer den prins van Loven ontsnapt zynde, nam den weg naer
Roomen.
Den keyzer wierd onderl igt van deézen stap, lerwyl Lotharius
bezit van 't land nam. Albertus had dóór zyne schranderheyd
de opzoekingen des keyzers weéten te vendelen en geraekte
gelukkiglyk te Boomen. Den heyligen vader Celestinus lil ont
ving den prins met de grootste onderscheyding en verklaerde
zyne kiezing wettig, zelfs benoemde hy hem lotcardinael, en
zond bevel aen Lotharius den bisschoppelyken zetel te veriae
ten. Na eenige moeyelykheden, wierd Albcrtusals prins bisschop
van Luyk dóór den acrtsbisschop te Rheims, ingewyd.
Op deéze tyding ylde den keyzer woedend met een talryk ge
volg naer Luyk, en begon met al de lmyzen der acnbangers van
Albertus van Loven te doen afbreéken. Vervolgens wierd den
hertog van Braband vóór hem gedaegd aen wien hy verweét
zynen broeder te beminnen En dwong Item de benoeming van
Lotharius wettig te verklaeren, liet géén den hertog tegen wil
en dank deed. Den hertog vertrokken, zegde depAeycer. om
ringd van al wat boos was.—Zie ilaereene eersycpvetwlniiing.
Albertus van Loven is hier niets meer; macj^óoJt gy dat hv.
zich vreédzaem zal gedroegen?Neen nooy/juftwiiórddfefu
gues de Worms, eenen der boosaerdigsle guloyE^hi^U.^e* key
zers.Wat moet er dan gedaen worden 'Jut jijl'es niffSt jggfep
de belangen der kroon raedpleégen, antwoóUMj^g^ejééaji
Hostad.—En wat vorderen deéze belangen? l\netpM«ié?jstóke
