roet hertzeer bekend dat geene pen bckwaem is om de
overgroote ellende en vreedefolteringen die de arme uyt-
staen, te bescbryvendat het onmogelyk is zicli een waer
gedagt van de vreesverwekkende armoede Ie vormen, dal
liet meer dan tyd is om kost wat kost, middelen werkstel
lig te maeken om hierin te vóórzien. In afwagting dier
middelen, porren wy de gemeentebestieren aen om eens te
denken aen het kuyssehen van gragten en waterloopen,
aen het vereffenen en begangbaer maeken van straeten
en wegendes te meer daer die werken in vcéle gemeen-
tens niet alleen nuttig, roaer zelfs hoogst noodzaekelyk
zyn. Wy porrenook den beer arrondissements-komissaris
sên hierop een waekend oog te vestigen, en te gedenken
dat hy dóór het vervullen deézer pligt aen ettelyke van
honger stervende arme, onderstand zal verschaffen; wy
bekennen het, deézen middel is weynig duerzaem, maer
evenwel daer de noodzaekelykheyd deézer werkingen se
dert lang beweézen is, waerom zou men die zoo wel 1111
als laetcr niet konnen verrigten llettydstip van het jaer
leent erzich thans beter toe dan ooyt, en de ongelukkigste
zouden, al ware het maer vóór cenige weéken, hunnen
pvnelvken honger konnen slillen. Wy gelooven onnuttig
hierop verder aen te dringen, verzekerd dal pligt en
menschiievendheyd zullen wedieveren om aen onzen bil-
lyken oproep te beantwoorden.
Den brief uyt Dendermonde waervan wy over 8 dagen
spraken, beroept zich op onze onpartydigheyd in het
Iaëken van al wat afkeerig en laekbaer is, en in het pry-
zen van alles wat lof verdient, liet spvtons den gegronden
en welgeschreéven brief van den agtbaeren inzender, uyl
hoofde zyner nytgebreydheyden ingezien de beperktheyd
van ons blad in zyn geheel niet te konnen afkondigen,
wy verhoópen dus dat men ons met den volgenden uyt-
trek zal verschoonen.
Den sehryver, dien wy allezins met de beste inzigten
bezield aenzien, benvd met eene waere menschlievende
afgunst de edelmoedige poogingen door ons stadsbestiei
aengewend tot liet uytroeyënderbedelary en het te keer
gaen der armoede in onze stad by zwaeyt den welver
dienden loftoe aendeagtbaere commissie van onderstand
wier werkingen vóór zeker don stempel draegen van eene
oprecht liefdacdige bezorgdlieyd jegens onze noodlyden-
de; maer hy klaegt bitterlyk om dat diergelyke niaetre
gelei: in zyne stad verwaerloosd worden, dat ten dien
gevolge de bedelary aldaeronverdraegelyk is. Vervolgens
beroept hyzichopde liefdaedigheyd der Dendermondsclie
inwsoners die volgeêrne liet limine zouden bydraegen
om 't misbruyk der bedelai v die van den morgend tol
"avond de straeten diër stad om zoo te zeggen ongebruyk-
baer maekt, te keer te gaen. Wat de vcrwaerloozing diër
middelen ook voói' oorzaek liebbe, zegt den sehryver, hel
is althans onbetwistbaer dat zy eenen zeer slegten dienst
bewyst 1° aen de borgery, 2° aen den schaemelen en be
dekten armen. Want den burger die gekend is om te
konnen en te willengeéven, ziet zyne deur onoplioudelyk
met arme, ten minsten in schyn, als bekroond, een gedtte-
rig belgeklater stoort en ontrust zyne bezigheden en
wat meer is liet getal deézer klas ziet men weékelyks
aengroeyen.
Den seliamelen armen, den eerlvken ambagtman die
meermaels liever vangebrek zou sterven, dan den bedel
zak op te neémen, word dóór den borger, overlast dóór
den openbaeren bedelaer, meermaels of vergeéten of wel
dóór iets onbeduydendgeholpen etc. buyten de luyheyd
en werkelyke zedeloosheyd waervan de toelaeting der
openbaere bedelary oorzaek is, zal niemand betwisten
dat meercndeels de aelmoessen aen die gewoone rond-
loopers slegst besteéd worden en uyt dien hoofde als min
of meer zonder uytwerksei moeten beschouwd worden.
Onzen geagten sehryver eyndigt metden wensch te uyten
datdeéze opmerkingen te Dendermonde in overweéging
worden genomen en daedelykmiddelente zien aenwenden
cm in die weézenlyke kwael te voorzien.
Het Verbond van A sist scbyntzicli boven al de andere
zoo gezegde liberaelebladeren te willen doen'uytscliyuen,
dóór allcrley middelen zoo goede als slegte. Aldus heb
ben wy reeds in verscheyde artikels van dat bladje aenge-
trolfen liet géén men hond erde moeten in den gendsehen
Messager en consoórten heeft geleézen, met deés verschil,
dat 't Aelsterscli orgaen de uytzondering vóór den regel
neemt. Dit egter verwomdert ons niet; eene dóór doode-
lyken liaet vergalde pen Is immers tot alle dolzinnigheden
bekwaem. Nogtans zullen wy liierzeggen dat liet Verbond
er hoeft op nae te denken.
Indien liet laekbaere feyten aen eenige geestelvke te
laste te leggen beeft, dat het, wilt liet eenigzins liberael
zyn, ten minsten reclitveêrdig zy, en 't algemeen der
geeslelykheyd hier van niet beseliuldige.
Even sterk als liet Verbond, keuren wy af dat den stoel
der waerheyd in politieke tribunen, en den biegtstoel in
lieymelyke zoo gezegde inkwisitie of politie zonden her
schapen worden. Even sterk ook keuren wy af dat liet
Verbond zoo ligtelvk. op kinder-praetjes agt geeft, en
liierdoór onze beylig.stc instellingen haetelyk maekt. Zou
liet de kiezers aldus willen verlichten Dan, wy onder
stellen dat liet Verbvnd met den aenstuenden jubilé tot
betere gedagten za 1 komen, en eens rechtzinniglyk den
rampzaligen en verd.erfëlyken weg der geveynsdheyd en
logenlael zal verlaeiten dien liet van in den beginne is in-
geslaegen.
Men verzoekt ons uyt Ninove, eene plaets vóór de
volgende vraeg
Hoe komt liet dat den militie-kommissaris en andere
lieeren, alhier, ter gelegenheyd der looting, by den heer
V. S. op het middagmael zyn genoodigd en ontvangen
geweest, en niet by de eene of andere plaetselyke over-
iieyd, gelyk in de minste dorpen
Men is ook nieuwsgierig te weéten in wiens keuken
liet hout word verbrand van de gedroogde boomkens
van liet kerkhof?
In ons voórgaende Nr gaven wy eenen artikel uyt
Hoornen dóór den abbé Clavel aen dén ltappcl gesehreé-
ven; verdere naerigten verzekeren ons dat wy voórtaen
van de egtheyd en goede trouw van den sehryver en des-
zelfs blad moeten mistrouwen.
Eene doortrapte diefegge kwam voorleden maendag
bv den beer De Vuyst, bakker, in de Zoutstraet alhier,
en vroeg twee brooden. De.éze op den toog gelegd, vroeg
zy een derde, en, terwyl jolfr. De Vuyst, zieh omkeerde
om liet derde brood van de boorden te neémen, koos het
wyf met de twee brooden het liaezenpad, Om des te rap
per te konnen loopen, had zy de voorzorg genomen liaere
doeffen to buys te lacten. Bcrigtaen de bakkers.
Voorleden maendag avond is den gelaedcn wagen
van den voerman Meert, alhier, op den brusselschen
steenweg in brand geraekt. Verscheydene kassen glas,
eene kist lekkerkoek en meer andere voorwerpen zyn
verbrand. Men beweert dal de kwaedwillighevd hiervan
de oorzaek is, nogtans zyn tot lieden de vermoedens op
niemand gevallen.
De merkten van heden in 'i algemeen wel bevoór-
raed hebben luiere pryz.en behouden. De aerdappelen
blyven aenlioudend duer. Zie de merkten.
De lynwaedeu waren nog al talryk; volgens geno-
mene inlichtingen zyn de pryz.en der zelve vóór de ver-
koopers voldoende geweest. De koopmans vonden wel
hun gerief, en in 't algemeen mag men zeggen dal onze
merkt nog al bezogt word.
De genaemde Pelronilia I)e Hoy, die over ecnigen
tyd te Dendermonde veroordeeld was, als bctigt van
ten huyze van M. De Vidts-Pins alhier, eene flescïi wyn
te hebben ontvremd, is voorleden woensdag dóór liet hof
van beroep te (lend, vrygesproken, en aldus is deéze
vrouw in liaere eer hersteld.
Den vermaerden lieer II. Vieuxlemps, komt uyt
S' Peterburg (Rusland), aen zynen vriend, M. Gilloii,
burgemeester van S' Josse-ten-Noode, te schryven, dat
hy tegen het eynde van Maert naer Brussel zal komen
met het eenig oogmerk van er een Concert te geéven ten
behoeve der noodlydendc van de hoofdstad en der onge
lukkige Vlaonderen. M' Gillon maekt reeds toebereyd-
sels vóór dit Concert en van nu af, mag hy op de mede
hulp van onze eerste liefhebbers rekenen.
den gryzaerd. God geéve dat ik nog tydig zy gekomen óm hel
verhoeden. Hy verluidde toen alles wat er te huyk was voorge
vallen, lot grooten schrik van at zyne toehoorders. Maer men
verzekerde hem dat de duytschers wel tien inael de gelegen
heyd gehad hadden van den bisschop omtebrengen zoo zy ge
wild hadden. God hééft hun misschien bewoógen, zeyde hy lol
zich zeiven. Doch laeter den nagt ziende naederen, wierd hy
op nieuws angstig, en vraegdehoe zyn zy dan vertrokken
Oilmet hunne vier bediende.En wie vergezeldedan den
bisschop? Eenen kanonik en eenen ouden bedienden.Waren
zyeewapend?Wie? de duytschers?Zy zyn het allyd. Heden
hadden zy buyten gewoonte hunne mantelzakken agter de za
dels hunner peèrden.
Thomas verbleekte. In den begiu zeyde hy niets. Doch wel
dra ouilervraegde hy wat uer den bisschop gewoohlyk van zyne
wandeling terug kwam.Hy zqu reeds moeten terug zyn, zeg
de men hem, want den nagt is daer.Mynevrienden, zegde
den gryzaerd, snellen w v hun te gemoet. Wie wéét of wy hem
niet Zullen redden De agleniogt en de vrees hadden in de ge
moederen toegenomen. Twaelf burgers uyt Rheims hoódett zich
aen om den ouden kanonik te vergezellen. Zy sleégen te peërd
en begaven zich ep weg. Alvoórens de slad te verlaelen, hield
eenen der zelve plotseling stiler komt ïny iets te binnen, zeg
de hy, dal onze ongerustheden kan doen bedaeren of verdobbe
len, keeren wy naer het verblyf der duytschers om te zien of zy
alles hebben medegenomen. Zoo gezeyd zoo gedacn. Men ver
nam met schrik dal zy inderdaed alles hadden medegenomen.
Wy zullen niet tydig genoeg aenkomen, zeyde Thomas, zyne
traenen afdroogende, en alle namenden weg dien Albertus met
zyne moordenaers had ingeslaegen. A'a eene uer draevens kwa
men zvaen den hollen weg. In het voórbygaen, op twintig schreé-
den van den weg lioorden zy eenen diepen zugt, de maen ver
lichtte eene groep die onbeweéglyk schéén; geene stem verhief
zich om hulpof bystand. Maer eenen nieuwen en meer gesmoor-
den zugt dééd vermoeden dal daer ietsgeheymzinnig en droevig
zyn moest. Eenen jongman snelt er naer toe, en liet een jam
merend geschreeuw liooren. Den bisschop lag daer ontzield,
zynen kanonik naesthem liggende gemuylband den getrouwen
dienaermet dolsteéken doorboord, insgelyks gemuylband, had
zich opgeregl en zogt zyn hoofd los te maeken, om zynen gelief-
liet gouvernement licéft beloofd eenen ondersland
te verleunen aen de bezondere maetsciiappy welke voor
genomen heéileenemekaniekevlasspinneryteRousselaere
op te regten. M. de Brouekere, geweézen borgemeester
van die stad, beeft voor 2b,000 fr. aktiCn in die maet
sciiappy genomen.
Wilt' men dan met kragt en geweld den ondergang
onzer vlasnyverheyd en de dooddervlaeiideren bewerken
M. Boel, pastor te Denderliuutem, is tot pastor te
Temsclie benoemd, en te Denderliautem dóór M. Van
Germeersch, onderpastor van St-Bael's, te Gcnd, ver
vangen.
Den 19 deézer, in den voormiddag, visehte incn uyt
den Dender, te Denderbelle, liet lyk op van eenen onbe
kenden manspersoon. Aenstonds was liet geheel dorp te
been; den borgemeester, de schepenen, den secretaris
en de leden des gemeenle-bestucrs, alles was in de war'.
Den veldwagter moest in der yl eenen deskundigen uyt
Dendermonde ontbieden, om de lykschonwing te verrig
ten, en hoe groot was elks verwondering! by liet verneé-
men, dal onder dit welpassend mansgewaed, een vrouw-
menscli zich verborgen bad
M. den pastor van Lendelede die reeds al zyn geld
aen de arme lieden van zyne gemeente heeft uvtgedeeld,
heeft, om geen geld te moeten leenen, zyn zilverwerk
verkogt, en met den opbrengst deézer verkooping den
armen ondersteund. Deézen geestelyken hééft nu alles
uytgeput en uytgedeeld, en komt eenen oproep tot de al-
gemeene mildaedighevd te doen.
Den pastor der gemeente Holste, by Kortryk, komt
eenen oproep tot de algemeene mildaedigliëyd, ten be
hoeve der armen zyner gemeente te doen. Holste bezit
eene bevolking van 2400 zielen, en in de maend jamiary
laetst, zyn er 51 persoonen gestorven, en onder deéze
bevonden zich 2ti arme.
Zaterdag, in den avond, zyn te Brussel meer dan
twee honderd bedelaers aengeliouden.
De moeyelyksteen gevaerlvkste heelkundige bewer
kingen, met den besten tiytval volbragt, onder den invloed
van den zin-en gevoelverdoovenden ether-damp, welken
men de lyders doet inademen, komen van alle zyden be
vestigen, dat de geneeskunst eene overlieerlyke aenwinst
beeft gedaen. Onder den invloed van deézen damp hééft
doctor Seutin den 14 deézer, in St-Pieters-gasthuys te
Brussel, twee gevaerlyke heelkundige bewerkingen kon
nen verrigten. Ily beeft naemelvk een jong vrouwmensch
van eenen kankeragtigen knobbel, zoo dik als eene
vuyst, by middel van diepe insnydingen verlost, en de
wonde vervolgens met een gloeyend yzer gebrand, om de
bietste poóren van het kankerzaed te doen verdwyfrén.
Den afgezetten knobbel woóg 200 grammen. Daerna'heéft
hy eene andere vrouw eenen verkankerden boezem afge
zet, ten welken evdne hy tot onderdcoksel moest snvden.
Deéze twee bewerkingen hebben aende talryke omstanders
beweézen, dat den ether-damp eenen zieken zoodaenig
kan verdooven, dat hy van de felste pynen geen gevoel hééft.
De twee vrouwen hebben nadien betuygd, dat zy van
niets geweéten hebben, en de laetste vroeg zelfs, na dat
reeds alles gedaen was, wanneermen haergingopereéren.
Te Gend is eenen liollandschen protestant, in St.
Michiels-kerk, na dat hy z.yne voórige dwaelingen bad af-
gezwoóren, gedoopt. Dén protestan twas 22 jaeren-oud.
Den genaemden Laureys, te Lokeren, is den IS in
zyn honderdste en tweede jaèrgetreéden. Deézen ouder
ling geniet nog de beste gezondneyd.
De regtbank van Leuven komt eenen bakker, die
zyn brood vervalscht had,'tot een gevang van een jaer,
eene'boet van 16 fr. en de kosten van liet proces te
verwyzen.
De vischvangst te Oostende hééft, tydensdever-
loopene maend january, opgebragt: 10,260 manden pla
ten, 2994 id. roggen, 1849 id. schollen, 447 id. schelvis-
sclien, 935 terbouten, 4915 kabeljauwen.
De afgeloopene wéék heeft een voorbeeld van zon
derlinge sterfgevallen opgeleverd in den persoon van
twee broeders en eene zuster, woonende ieder omtrent
eene ïnyl van elkander te Ingehnunster en te Oost-Roo-
seBeke (in West-Vlaenderen); den eersten overleed maen
dag, den tweeden dynsdag en de de derde woensdag.
den meester by te staen.
Thomas en al de andere snelden naer de plaets van 't bloed
bad, en vernamen van den kanonik en van den bedienden
gansch hel afgrysselyk grouwelsluk. Den vroómen Albertus
vraegde aen den eersten ollicier om eyndelyk naer de stad terug
te keeren; den duytscher keerde zich eensklaeps om, wierp
zich op hem en trof hem met zoo eenenhevigenslagdathy'thoofd
van den prelaetverbryzelde en dien ter aerde neerstortte, ter
wyl hunne dienaeren den kanonik en den bedienden terug
hielden om ze te mishandelen, sleégen de twee andere officie
ren van hunne peèrden en hadden met dertien sleéken hun reeds
gedood slagtoffer getroffen. Daerna waren zy over de velden
ontvlugt het peêrd van den prelaet medevoerende. En sinds
eene uer verwagten wy hier slegts de hulp Gods.
Alzoo, een uer vroeger, zeyde al wecnende, den ouden
Thomas, en wy hadden hem gered. Er bleef dan niets over dan
den hcyligen geestelyken stadswaerds te voeren.
'T eynde by naesten ,Vr,
