ZONDAG 44 MAERT 1847.
EERSTEN JAERGANG. N1" 26.
AELST, den 13 Maert.
STAETKUNDIG OVERZIGT VAN S TOT 12
MAERT.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annoncen op 15 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag-op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewacgen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten' zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CMQUE SCUM.
DEN DENDER»
BER1GT.
De persoonen die vóór den aenstaenden trimester aen
dm Dender-bode inschryvenzuilen van heden tot den '1°
Zondag van April, ons blad kosteloos ontvangen.
Vervolg zie n' 28.
I)e bedelary moet, kost wat kost, worden uytgeroeyd.
Zy is schrikverwekkende met duyzende bedelaers doór-
kruyssen dagelyks de twee Vlaenderen. Zy overvallen
voórnaemelyk den landman en dorpeling in zulk getal,
dat het hem onmogelyk is hunne behoeftigheyd te leni
gen, al ware het maer cloór de geringste aelmoes, zonder
zyn eygen bestaen te kwetsen.
Daerenboven zyn al die bedelaers niet uytsluytelyk on
gelukkige; in den "hoop vind men dieven en baenstroopers
die, onder den naem van bedelaers, zonder paspoort of
papieren, geheel de provincie doorzwerven, elkaer ont
moeten, raedpleégen, en, bedelaers in den dag, zich, des
nagts, in dieven benden vereenigen.'T is alzoo dat men
dagelyks van nagtelyke afpersingen, geweldenaryén, en
dieften met inbraek hoort gewaegen. In der voegen dat
den menschlievenden landbouwer nae, in den dag, alles
wat hy kan, gegeéven te hebben, des nagts nog bevreesd
moet zyn van geplunderd te worden. Doch vóóraleer
men het bedelen strengelyk verbiede, moet men den
armen de middels geéven om dóór zynen arbeyd zyn be
staen te winnenEn om het daedelyk afteschaffen, moet
men openbaei lyk doen kennen dat hy niet noodig heeft
te bedelenwant zoo lang hy niet overtuygd is dat den
armen zonder bedelen leéven kan, zal den menschlieven
den aelmoessen geéven, en zoo lang den armen krygt,
zullen er veéle niet ophouden van te bedelen, hoe stren
gelyk ook de bedelary zou mogen verboóden worden.
De voorgestelde hulpmiddelen vóór de vlas-nyverhevd
bewerkstellende, zal men, zoo wy reeds gezegd hebben,
de armoede verzagten en de bedelary verdraegelyk mae-
ken, maer niet uytroeyën. Het opregten van schuvlplaet-
sen werkhuyzen en koloniën, zoo wy meermaels hebben
herhaeld, kan dit eeniglyk te wege brengen.
Het opregten en instellen deézer gestigten zullen groote
sommen geld benoodigen maer zal den intrest van deé
ze uytschotten ooyt konnen evenaeren het beloop der
aelmoessen en onderstanden, of zelfs de helft van deéze,
welke den armen hedendags, onder het lyden van het
grootste gebrek, jaerlyks verslind?Zekerlyk neen.
Men zou den armen by een verzaemeld werkeloos onder
houden zonder dit beloop te genaeken.Maer den armen,
onder het opzigt van treffelyke en deugdzaeme mannen
gesteld, zou werken, en dóór zyne winsten in zyn bestaen
vóórzien, de intresten der uytschotten vergoeden, de ca-
pitaelen uytdooven, en daerenboven nog eenen werkloon
opsteéken.Hy zou gelukkig zyn en het land z.ou er
onder alle betrekkingen dóór winnen.De kolonie van
Hettray waer van wy in den beginne gewacgd hebben,
onze groote gevangenissen zelfs, leveren ons hier spreé-
kende bewyzen van op.—Niet dat wy willen dat z.y als
gevangenen zouden behandeld worden of, gelyk in de
werkhuyzen van Engeland, vernederd versinaed, ver-
slaefd èn mishandeld.Zy zouden vry zyn van er inle-
komendoch vóórzien van een certificaet van hun gemeen-
tebestier wegens hun gedrag, op dat men weéte met
welke persoonen men te doen hebbe, en ook vry zyn
van er uvt te gaen, nae hunne gemaekte schulden be-
taeld te liebben, zouden zy oordeelen elders beter den
kost te konnen winnen. Wv willen het lot van de arme
verbeteren maer niet verslegten, er mag geene kwestie
zyn van hun onbeschoftelyk te behandelen, maer wel van
er met alle menschlievendheyd mede te werk te gaen.
Daer moet eene regeltugt zyn, maer deéze moet wor
den uytgevoerd op zulkdaenige wyze, dat zy vóór de
goede aengenaem zy en dat de kwaedwillige zich nooyt
tebeklaegen hebben van ten onregte gestraft te worden.
Men zal er de werkzaemheyd en neêrstigheyd inplan
ten met hun, naer evenredigheyd van hun werk en winst
te beloonen;
Dat eiken die in een gestigt in aengenomen, weéte wat
hy winnen moet om zyn onderhoud van mondkosten,
huysvesting, kleeding etc. etc. te vergoeden, en dat men
hem van het overig eenen spaerpot maeke; zeits een
deelken in de hand geéve om onmiddelyk eenige zin 11e-
lvkheden te voldoen, en iedereen zal uyt eygen wille
werkzaem en neêrstig zyn.
Dat men treffelyke persoonen tot bestierders aenstelle,
welke hunne kostgangers, niet alleenelyk dóór hunne
wóórden tot de deugd opwekken, maer ter zelvertyd,
dóór een voorbeeldig leéven tot het goed tragten te be-
weégen, en iedereen zal godvrugtig en deugdzaem zyn.
Den behoeftigen van zyn certificaet vóórzien, zich aen-
n de regeltugt van het gestigt, waer
biedende, zal hem
naer hy zich. tydens zyn verblyf, zal moeten schikken,
worden voórgeleézen en ingeprent.De bedelaers, buy-
ten hunne gemeente van onderstand of woonplaets be
vonden, zullen er alleen tegen hunnen dank worden naer
toe gestierd en bovendien verweézen zyryr vóór eenen
termyn van dry jaeren te verblyven, ten eynde er een
ambagt te leeren of aen de neêrstigheyd te zyn gewoon
gemaekt. Daerenboven zou men vóór deéze een of twee
byzondere gestigten mogen opregten, vermits deéie wat
strengelyker zouden dienen behandeld te worden.
Op die wyze handelende zal het staetsbestier den ak
kerbouw bevoórdeeligen, de nyverheyd aenmoedigen, en
al die menigvuldige klagten, die men uyt al de deelen des
yks hoort weergalmen, voorkomen of doen ophouden.
Niemand zou zonder werk zyn, en iedereen zou door
zynen arbeyd, zonder vernedering, konnen bestaen,
terwyl zy nu, ten laste van hunnen medeborger, zonder
eenen cent te winnen, hét dobbel kosten moeten, en daer
by nog van armoede vergaen
Aldus handelende zou men eyndelyk het groot grond-
stelsel van de verordening van het werk, (['organisation
du travail;) waer op men zoovéél hééft geschreéven en
die alle volks-vrienden sehynen te betragten uytvoerlyk
maeken en verweézeuzyken. Zal voortgezet worden.
Het geschil lusschen M. Guizot en Lord Normanby, is
by den afgezant van Oostenryk vereffend geworden bv
welken de twee hooge persoonagiën eene zamenkomst
gehad hebben.
De Partygangers van den graef de Montemolin zetten
hunne beweégingen in Cataloniën voort. Ten getalle van
100 zyn zy te Fliz binnegekomenmen verzekert dat er
van den lolotlOFeb. groote gistingen geheerseht hebben.
Eenige gevegten hebben omstreéks Oporto I'ortu-
gael) plaets gehad in welke de troepen der koningin over
de opstandelingen gezegepraeld hebben.
Abd-el-Kader heeft thans weynig volk rond zich; zyne
partygangers hebben zich hier en daer verstroeyd om
middelen van bestaen te vinden. Dat mén egter niet ge-
loove dat den Arabier verhielen zy. Zynen staetkundigen
invloed is thans zoo magtig als voorheen, zoo wel in de
fransehe bezittingen als in het keyzerryk van Marokko
hy hééft zyne uytzendelingen tot in Algiers zelve: n.êt
een wóórd, hy l oeft slegtsden geheyligden oórlog te pré-
diken, om eene tallooze menigte onder zyne vaendeïs
te trekken. Allencogenblik verwagt men zich aen nieuwe
dweeperyën, en in dit geval, hebben de fransehe veldhceren
besloóten hem te vervolgen over de Marrokkaensche
grenzen. Men moet dus eenen nieuwen veldslag van Islv
ofhoópen of vreezen.
Ais een goed voóruytzigt word aengeslipt de goede
onthaoling van den turkschen afgezant by den Heyligen
Vader, 'T is eer.c wonderlyke zaek, schrytt men uyt
Roomen, de tegenwoordigheid des afgeveêrdigden van
den gezwoóren vyanü der catholyke in het paleys van
't opperhoofd des Christendoms, en van zyne onthaeling
dóór die zelfde ridders van Maltha eertyds, onverzoe-
nelyke vyanden der Musulmanhen.»
Ëcn ernstig geschil bestaet tusschen Griekenland en
Turkyën. Men schryft dat een tnrksch escader het bevel
ontvangen hééft in de wateren van den Pireé te gaen
verblyven.
irriïliCirr—
Een ander van verwaendheyd en eerloosheyd beschul
digen is gewoonelyk het wapen waervan een verwaend
en eerloos weézen zich bedient om die zyne evgene on
deugden eenigzins te verduisteren iemand zonder be-
wvzen, maér alleenelyk onder '1 masker van opgepronkte
vlhoofdige zinsneden, onkunde aentygen, is doórgaens
liet werk eenerzeer beperkte hersenpan besloóten in een
allerschoonst hoofd. Even als zommige nieuwsblad-
schryvers die, dóór eenen list hunnen te nypenden
tegenkant er dóór afwvking der kwestie, tragten te ver-
dwaelen, zal eerstgenoemd weézen een ander te laste
leggen van den weg te zyn ingeslaegen dien het zelt be
wandelt, immers eenen onaeugenden beoordeelt een ander
altvd volgens de boosheyd van zyn eygen hert. Aldus
treilen wy in 't bietste nr van 't Verbond van Aelst, eenen
zoo onfermhertigen brief aen getjagteekend, diep uyt
Borsbeékdat wy ons waerlyk zouden hebben moeten ge-
weldaendoenom er opteantwoórden, hadden wy nietont-
waerd dat den Borsbeékschen zich boogagtendenschryver
zich ih beeldde alles verslaegen Ie hebben, en eene won
derdaad uytgedagt. aen ons blad den spotnaein van Den-
der-baudet te hebben gegeéven. Maer wagt manneken, in
den hierbovonstaenden spiegel gaen wy u gansch uwen
den de of het persoon klaerlyk aenwyzen; wéés in 't ver
volg niet verontvveèrdigd als wy u de gal dóór 't een of
ander aerdig pilleken komen roeren; gv moógt nogians
met uwe VERWOEDE TARTINGEN, VITTERY en an
der smaekeloos gesnater vóór den dag komen, andere
wapens zvn onder liet bereyk eener langoor niet.
Nu, van waer bet brielje ook kome, al kwame het uyt
't diepste van Sc neerbeek, den scliryvcr baelt de zaek
van zoo boog op, dat hy zich reeds van zynen tweeden
paragracf overguepen heeft met bet enkel aeniiaelen van
gezegdens die wv honderde maden geboord doeb niet
eens°hebben beweézen gezien; ja zeker, bevvyst de een
voudige gezonde reden dat alle te*,;iL'n-v.uór verbetering
en besehaeving vatbaer zyn, niffir wy. 'dabben niet u,
ligtzinnigen knoevër, want ofchóón uwen schrvtlrani.,
nog al opgepronkt is, is uw óórdeel veel tegfyiing, Wv
daegen uyt al de groote mannen uwer- zijpgéregde verbe
terde tael, oin ons te bewyzen dat zy on/.e,m<iMorU&| ol
beschaefd of verbeterd hebben wy,Vair ónzen kant
kenr.cn ons sterk genoeg om dóór de eenzijdige gezónde
réden tebetoonen, dat zy deéze misvormden onverstite.n-
baer gemaekt hebben; "dat de hollandsche tael van dek