ZONDAG 18 APRIL 1847.
EERSTEN JAERGANG. Nr 31.
AELST, den 17 April.
HET PORTRET VAN DEN DUYVEL.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschrvving, by trimesler, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 40 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen beéfl, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in'onze kolon-
nen'veiieenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewacgen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszeifs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
le doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SUüM.
DEN DENDER-BODE.
IETS OVER DE KIEZIXGEX.
Vervolg, zie N' 30.
De kie7,ers in 't algemeen, en wel voórnaemelyk de
booggeplaetste en invloedhebbende, die de eenvoudige
willen en dienen te verlichten, hebben eene groote verant-
woórdelykbeyd en vóór het land en vóór God. Men leert
ons, als men liet recht en ook den middel beeft, dat het eene
pligt van consciëntie is zich tot de kiezing te begeéven
macr tot de kieszael gekomen zynde, is het eene pligt
niet alleenelyk van consciëntie maer van waeren catho-
lyken, van goeden borger en ook van tretl'elyk man,
deézen te kiezen die men zich overtnygd houd den besten
en bekwaemsten te zyn, om de belangen van het land
vóór te staen en te verdedigen, anders doende, anders
aenraedende, trappelt men zyne geheyligste pligten met
de voeten, men verdient den naem van waeren catholyken,
van goeden borger, van trelfelvk man niet meer.
Om aen deéze pligt te ontbreéken brengt men voor
wendsels by, die men zou willen met de belangen van bet
land in verband stellen.Volgens veéle onderscheydene
gevoelens hangt het geluk des lands van het catholicismus
of van het liberalismus af, en aldus moet eenen candidaet
zich bv de eene voor catholyk, en by de andere vóór
liberael, aengeéven, om hunne stem te verwerven.
Wy vinden de belangen van het land in de eendrag-
tiglieyd, in de verdraegzaemheyd en in het waer iibera-
lisinus gelegen.Deéze hebben de onafhanglvkheyd van
Belgién te wege gebragt, deéze moeten haer ook be
houden.
Alle sóórten van godsdiensten zyn sedert lang in Belgiën
geoelfend gewéést, daer bv mag men voegen de onver-
schilligheydin materie van godsdienst. (L'indifférentisme).
De Belgen in het algemeen, en wel voórnaemelyk den
Roomsch Catholyken godsdienst dóór koning Willem
onderdrukl, hebben in het jaer 1830 elkander, als broe
ders, de hand gedrukt, de godsdienstige bespiegeling
aen het beschik van den hemel overlaetende) en onder
den kreet van vryheyd in alles en vóór alle, den Hol
lander wechgedrecvcn en onze zoo zeer gewenschte
onafhanglykheyd met zweet en bloed bekragtigd.Den
kreét van die roemweêrdige dagen, die den kreét van het
waer liberalismus is, moeten wy weézenlyk blvven eer
biedigen willen wy ons in geene nieuwe onheylen dom
pelen.Het liberalismus is geenzins tegenstrydig met
de roomsch catholyke religie, hoe uytsluytelyk zy ook
in haere leering zyn mag. Het vereyscht niet dat men
andere leeringen goedkeure, het vereyscht eeniglyk dat
Vervolg en eynde. Ziet NT 30.
Drink er eenen beker op, Eugène.
Ondertusschen verliepen er twee maenden sedert dal ik
te Parvs was aengekomen, zonder dat ik meer gevoorderd was
dan dén eersten dag. Er schóót my een ander ontwerp te bin
nen. Ik besloot myn laelste gesprek met Laura, af te schetsen,
en dit tafereel in eene door vremdelingen wel bezogte schil-
dergalery ten toon te stellen, in hoop dat het welligt de aen-
dagt van Laura zou gaende maeken, en datzynaer des schilders
naem zou verneémen. Door 'l geliefkoosd onderwerp ontvlamd,
gelukte ik er zoodaenig in, dat ik te vreden was. Hel tafereel
geëyndigd, dcéd ik hetzelve in eene dóór d'Engelsche zeer be
zogte galery plaelsen. Ik bragt ettelyke angstige dagen dóór;
maer, toen ik op het punt was alle hóóp op te geéven, zag ik op
zekeren namiddag, Laura aen den arm van den baron d'Ar-
lainvilie, in de galery treéden.
Oh! ja, 't was juyst dit betoovcrend-gezigt, welks trekken ik
iedereen zyncn medeborger eerbiedige en hem als broe
der behandele welk geloof hy ook belyden mag, vóór
zoo veél hy deugdzaem zy.
Alzoo heeft men in de eerste jaeren van ons onufhang-
lyk beslaen, gehandeld; iedereen beroemde zich liberael
te zyn; maer even of den menseh niet gelukkig wilde zyn,
hééft de baet- en heerschzugtde beweenelykste oneenig-
heden te wege gebragt, die bet land in twee partyen
hééft verdeeld, waer van de eene den tilel van catholyke
de andere den naem van liberacle heeft aengenomen, en
deéze zyn tot die verbittering tegen elkander gekomen
dat veéle de titels van catholyken liberael maer met tegen-
heyd gepaerd zien. Nogtans is het stellig genoeg beweé-
zen dat eenen catholyken waerlyk kan liberael zyn; die
zich dus met die twee hoedaenigheden bezield vind,
moet noodzaekelyk dóór de uytdrukking van catholyk-
liberael zich doen kenmerken. Want men kan liberael
zyn, zonder catholyk te zyn, even gelyk men kan catho
lyk zyn zonder liberael te zyn. Wanneer dus eenen
candidaet tot de kamers waerlyk liberael is, dit dient den
kiezer te vergenoegen. Doch men is niet altyd catho
lyk om dat men het waent te zyn; even gelyk men niet
altyd liberael is, om dat men als zulkdaenig zich voor
geeft.
Het zoo gezeyd liberael Congres, heeft in zyne zitting
van 14 Juny 1846, onderscheydene grondstellingen, aen
zyne le ondersteunen candidaetcn opgelegd, en welke
deéze moeten beloóven in de kamers vóór te draegen of
te ondersteunen, als voórwaerde hunner candidatuer,
wy hebben decze in onze nummers van 4 October 1846
en opvolgende onderzogt, en zoo wy betrouwen beweé-
zen, dat de dry eerste grondstellingen niet liberael zyn;
deéze dient eenen kiezer rypelyk l' overweégen en zich
te verzekeren of zynen candidaet voórneémens is de zelve
vóór te stacn, of tegen te spreéken, want alle dry zouden
zy eene beweegreden konnen opleveren om eenen candi
daet te verwerpen of te ondersteunen.
Maer hoe zulks onderzogt Dat hy van allen candidaet
verge, dat hy zich publickelyk aenbiede en bekend
macke dóór een politieke geloofsbelydenis; dat deézen
de grondstellingen die hy in de. kamer verslaet te onder
steunen, ontwikkele, en de kiezers zullen weéten aen
wien zy hunne slem geéven; dat de kiezers rypelyk
overweégen dat hun evgen geluk met dit van geheel het
land van de kiezingen afhangt, en zy zullen aen de ver-
levding ontsnappen.
Heden komt men een verslag aen de kamers (e doen,
waerin men met kragt en geweld dc z.oo gezegde spaen-
sche tarwe of turksch koorn (maïs), by ons wilt doen be
bouwen. Zal het gouvernement dan verspreyder eener
plant worden over welkers weézenlyke weerde men geen
juyst denkbeeld hééft? Dergelyke aenbeveéling moet
v;oór zeker zonderling voorkomen aen al wie overleg
heeft. De Janden alwaer men voórtyds uytsluytelyk het
turksch koorn bebouwde, zien deéze plant van dag tot
dag in weerde verminderen; wyl men er den voorrang
geeft aen de tarwe en de rogge.En in ons vrugtbaer Bel
gién, wy moeten het bekennen, wilt den staet de bebou
wing beproeven eener plant die in haere natuerlyke streek
dóór andere meer voordeel opleverende, vervangen
word. Wéét het gouvernement niet dat, onze akker
lieden reeds te veél dóór lasten gedrukt zyn, om dier-
gelyke proeven te onderneémen Vóóraleer hy deéze
bebouwing aenbevcélt, dat den staet er zelf de beproe
ving van doe, en na eenige jaeren uytslag, zyn óórdeel
veile.
Ongehikkiglyk zyn er weynig landbouwkundige onder
onze vertegenwoordigers; zy steunen zich op men zegts, en
vervolgens verspillen zy den kostelyken tyd aen beraed-
slaegingen die dikwils meer naedeel dan voordeel op
leveren.
En tocli, als er kwestie is van eene beuzeling te onder
zoeken, daedelyk worden er commission benoemd; maer,
moet er een gewigtig vraegstuk, zoo als dit der linnen-
nyverheyd, onderzogt en begunstigd worden, men hoeft
zich over eene zekere sóórt van werkloosheyd te beklae-
gen. O verkeerde wereld
geduerig in myne inbeelding, zagdeéze deftige houding die ik
zoo moeyelyk "had kunnen neémen zy keerde het hoofd langs
mynen kant, passeerde digt by my en grimlachte.... Ik geloofde
dat dien grimlach mv was toegesluerd; ik naederde om haer de
hand te drukken, maer zulks wierd met eene yskoude onver-
schilligheyd verstoolen.... Zy ging voort, ais ol' zy my niet ken
de. Het géén er verder omging, is my volstrekt onbekend, want
ik in bezwyming viel. Tol myn zeiven teruggekomen, vond ik
my onder de bewaeking van twee gendarmen, en, ik zag aen
myne voeten myn schoon tafereel induyzend stukken gescheurd.
Mén stelde my egler in vryheyd, omdat men dagt dat myn ver
stand min of meer verbysterd was. Ik ging naer myn hotel, be-
taelde myne rekening en verliet nog den zelfden dag Parys.
- Gv kwaemtdus weder naer Engeland?
Geenzins: ik kon even min wederkeeren naer 't land al
waer myn geluk bcgonst had, dan blyven daer waer hel als
eenen rook vervloógen was. Ikverlroknaer Veneliën.Ik weet
niet waerom de reyzigers deéze stad als schoon aenzien; maer,
wat my betreft, ik heb er slegts eene helsche herrinnering van
behouden. Nu vvcét gy iets van myne geschiedenis, het overig
Ónze stad hééft deéze week getuyge geweest van een
hertverscheurendtoemeel, van een tooneel dat nog nooyl
alhier is te zien geweest. Een twintigtal gendarmen naê-
melyk, begeleydde eene troep arme ongelukkige vlae-
mingen die, ten getalle van omtrent de vier honderd, uyt
de hoofdstad op wagens alhier aengevoerd, naer hunne
respectieve gemeentens wierden gesiuerd, om welligt al-
daer, van honger en ellende te sterven.
Byna alle slagtoffere der vervallene lynwaednyverheyd,
hadden zy hunne wooningen, alwaer de onmedoogende
hongerdood op hun mikte, veriaeten,om naer het pragtig
Brussel een weynig levensverlenging te gaen zoeken.
Macr eylaes misschien om dat het aenzien dier uylge-
mergelde Belgen de genoegten en overvloed waerin de
groote zich te Brussel onophoudelyk baden, eenigzins
komt vergallen, wat doet men Men pakt deéze ramp
zalige op wagens en karren en even als eene dieventroep
worden zy onder 't geleydde van gewapende mannen als
't ware naer de slagtbank geleyd. En ondertusschen,
hoe kan men het anders heeten De ellendige zyn van
alles ontbloot, de gemeentens waertoe zy belmoren,
konnen hetontzettend getal arme niet meer onderhouden;
ware beter daergelaetcn, ten ware gy den moed had het zelve
te aenhooren.
Ik zal den moed hebben van alles te aenhooren.
-Ik moet ti zeggen dat liet schrikkelyk is.
'T is gelyk, ik kan alles hooren.
Hebt gy nooyt gehoord dat er te Venetiën eene schildery
bcslaet waer toe de yzingwekkendste geschiedenis bet onder
werp hééft opgeleverd
Ik geloof dat ik er iets van wéét.
Den schilder voltrok niet teenemael zyn stuk; maer als
hy aendagtiglyk zyn zeldzaein werk beschouwde, dat de vrien
din van Satan vèrbeéldde, verloor hy de re^.ia^benaiu zich
het leven.
Ik heb die geschiedenis ergens gnKpórtLdf geletón, maer
ik heb er geen juyst denkbeeld van. ikhekooi'3af dg Oièrheyd
decze schildery dééd aensluegen en i fr zit V elft eenen donVerety'
kelder sluyten, op dat zy nooyl meer lóu gèzien «wprdètiv f
Juyst. 'T is reeds twee hondiVtf jaeren daLdifyfmrvtjr.
plaets had, en men geloofde dat zii!k\é*rd^t"«efSë fWd dab
eene wacrè geschiedenis was; nogtan^Lnfcu^wgtfkylmi kelder..
