STAETKUNDIGOVERZIGT VAN 16 TOT25 APRIL.
lingen dóór de meèrderheyd der kiezers in de steden,
grootendeels te verydelen. I)aer de grootesteden, alhoewel
eenen grooteren kies-cyns betaelende, in evenredig-
heyd liaerer bevolking reeds het dobbel kiezers hebben,
tegen de dorpen of gemeenten, vinden wy deéze grond
stelling oubillyk en ongrondwettig. De beweegredenen
vinden wy daerenboven hoónende vóór den dorpeling ol'
landsman, dat by te dom is 0111 te kiezen en zich van
zynen pastor laet misleyden.
Den 2C" artikel schrylt vóór: de weézenlyke onafhang-
lykheyd der burgerlylce magt van het geestelyk gezag.
Hiermede wilt men zeggen, dat eenen civielen ambte-
naer, minister, gouverneur, distrikt-connnissaris bórge-
meester etc. etc. naer zynen bisschop, deken of pastor
(in civiele zaeken) niet meer mag luysteren. Maergelyk
wy in ons nr 4 van 11 Oct. wydloopig beweézen hebben,
dat die onafhanglykhevd in rechte bestoet, welk middel
zal men werkstellig maeken om de weizeulyke onafhang-
lykheyd, nacr den wil van het Congres te bekomen?—
Het eenigste is dees, dat men al de civiele ambten en
bedieningen zal toebelrouw en aen persooncn die men
voorop weet naer bunnen bisschop, deken of pastor
niet te zullen luysteren, en gelyk de ralboliyke in 't alge
meen hier toe nog al genegen zyn, kan men evnde'lvk
niet beter vinden, als de calholyke ook in 'I algemeen
van alle bediening te verwydercn; en hier in kan immers
geenen catholykcn noch zelfs geonen oncatholyken
waeren liberael toestemmen.
Den 5°" artikel begeert
De inrigting van een openbuer onderutys voor al de
leer trappen, under hel uylsluylelyk bestier der bnrgerlyke
magt, aen deéze geéoende de conslitutioneéle middelon om
de mededinging, legen de byzondere inrigtingen, staende
te houden, en verwerpende de tussclienkomst van de bedie-
naers der godsdiensten, tem titel van gezag, in hel onder
wijs dóór de bnrgerlyke magt ingerigt,
Wy hebben deéze grondstellingen rvpelyk onderzogt
in onze N" 5, 6, 7, 8 en 10, welke wy den leézer aenbe-
veélen zorgvuldiglyk t' overweégen.
De inrigting van' liet leeger onderwys baert hedcndags
groote onkosten vóór de gemeentekas in weerwil al de
poogingen die onze geestelykheyd aeinvend om ze te
bevoórdeeligen; mogl zy er worden u\tgebannen, zy zou
•zeker nog min voorspoedig zyn, en vervolgens nog meer
lot last van de gemeente slrekken.
Men beeft nog in het geheugen de inrigting van hel
onderwys dóór koning Willem, welke hy, met al zvn
gezag, heeft moeten zien kwynen; de inrigting van liet
openbuer onderwys voor alle leertrappèn onder het
bestier van den staet willen voórscliryven of verlangen,
kan ernstiglyk niet worden aengenoinèn.
Willen de lieeren candidaetcn van liet Verbond zicli
welgemeend aen de kiezers voórstellen, zv moeten ten
minsten deéze dry grondstellingen van het congres open-
baerlyk afzweêren.
van den nieuwen Mexico zyn in opstand gekomen en
hebben al de Americuenen die te Sanla-Fe waren, ver
moord. Eene omwenteling is gelykelyk in den Yacalan
uytgeborsten.
Den berugten Sclierill', Bou-Maza, aenstoóker van den
opstand die zich in f845 van den Dahra over geheel Al
gerian uytbreydde, en waerin Abd-el-Kader slegts de
tweede rol speelde, komt in de banden der Fransche te
vallen.
Tydens eene wandeling der koningin van Spaniën
hééft men de vorstin met d'onbetuemelykste belooningen
bejegend. Geroepen van dood aen de gemaetigde dood
ten den IwningLeéve Espastero etc. lieten zich van
alle kanten hooi en.
De zaek der koningin van Porlugael verliest dagelyks
meer en meer veld. Zy hééft gevraegd dat de Engelsche
vloót ter haerer beschikking wierde gesteld, om desnoods
•haeren eygen persoon benevens haere familie te bc-
veyligen.
Op fl deézer hééft den koning van Pruyssen de ver
gadering der staeten geopend. Z. M. hééft eene kragt-
volle redevoering uytgesproken, strekkende tot uylsluv-
telyke liandhaeving der thans bestaende grondstellingen.
Deéze redevoering hééft véél misnoegen in de vergade
ring veroorzaekt, de Edele voórnaemelvk zyn zeer onte
vreden. Er is besloóten van een adres vóór te draegen
en zich tegen den statu quo te verzetten. 'T was in lioóp
van ami 'topvormen eener grondwet Ie konnen werken,
dat meest al de leden naer de vergaedering waren ge
komen, en, zich thans in hunne hóóp te leur gesteld
ziende, beschouwen zy hunne bediening als enkelyk met
namn bestaende. Eene aenzienelyke oppositie is in de
vergaedering ontstaen; een adres in antwoord is dan inct
482 togen 407 stemmen besloóten geworden.
Een bloedigen veldslag is op 22 Febry 11. by Saitillo,
fnsschen de Americ.aenen en Mexicaenen, geleverd ge
worden. Van beyde kanten schryft men zich den zege-
pracl toe. Vera-Cruz en de sterkte S' Jean-d'Ulloa
hebben zich zonder slag of stoot aen den generae] Scott
•Vergegeéven. Den generaal Taylor was met zyn leger in
sftogt naer Saitillo, terwyl Santa-Anna naer Agua-Nueva
afrukte. Dóór een aeiilioudend gevegt van 4Ü ueren, zvn
de beyde legers byua geheel vernield. De inwooners
MAG HEN 01' MINISTERS BELOFTEN REKENEN NEEN.
En waerom niet, zal men vraegeu en Avy antwoorden
giadal om dat men in d'anagrarnma van minister vind
liet lalynsch woord mentiris, 't is te zeggen gy liet.
Au, zien wy eens of liet geen wy zeggen waer is.
De verscbeyde deputatien uyt onze stad die zoo dik-
wils by minister de Bavay hebben aengedrongen tot ne..
bekomen van den spoorweg langs onze stad, bragten nu
deéze goede tyding, dan geen gunstig nieuws aeu. Vol
gens dut men hier gelooide, was het zeker dat men in
t kort aen gezegden spoorweg ging beginnen; den mi
nister had de deputatien zeer wel ontvangen, beloften
op belolteu gedaen, j>y zoo verre, dat ons burgerhoofd
liet ais eene onbelééfdiieyd aenzag van nog meer by den
munster aen te dringen, als willende hier door belooiien
dat de Aeistenaers in liem geene trouw hadden, etc. etc
Maer ziel, wat gebeurt er Toen op 21 deézer liet
belaugryk vraegstuk wierd aengeroerd, betoonde onzen
agteusweerden vertegenwoordiger, M. De Aaeyere, ai de
voordeelcti, al de bnlykheyd, ja zelfs de noodzaekelyk-
heyd dier aeu te leggen spoórlyn, in zulker voegen, dat
den heer minister werkelyk. overtuygd, geene de minste
wederlegging aen de merkweêrdige redevoering van M.
De Aaeyere wist tegen te brengen, en bekende dat hy
persoonelyk voor die baeu genegen was, maer dat zy
dooi' den staet moest aengelegd worden, en dat er geen
geld in kas was.
Hier zullen wy ons eene kleyne opmerking veroórlo-
aen, die wy dóór onzen algeveérdigden aen den minister
zouden wensclien gedaen te zyn. Weihoe, vóór een
werk dat aeu 't lanu en aen den staet veel voordeel zou
opleveren, vind men geen geld, en voor het inrigten
cener maetscliappy van uytvoer die ons tlianszoo onder
drukt handgespin teenemael gaet verpletten, en de vrees-
Ijke tillende verdobbelen, vind het gouvernement dry
milliocncn francs. Om een vourdeelig werk tot stand te
brengen tast men op den bodem der schatkist, om een
naedeelig, een ruintus werk ten koste en tot ondergaii"
Aan hetgeén ons alleen redden kan, te doen bloeyéii en
li de groote kapitalisten door te verryken, is er geld
genoeg. Eylaes arm Belgién, waer vaert gy iieén 1
De veroiitweêrdigiiig doet ons de pen neerwerpen, nog-
tuns roepen Avy de ernstige aeudagt onzer vertegen-
Avoordigers op de daedzaek die wy in ons hiervooren-
staende art. aenhaeien, en zullen er in toekomende A'
op terug keeren, in lioóp dat zy er den minister zullen
op mterpelleéren en hunne Avoórden doen gelden.
Een kwaed aenhaeien valt ons altyd hard, maer als
Avy tegen 't zelve een hulpmiddel Aveéten vóór te brengen
aglen Avy het ook eene pligt zulks te doen. Dan, daei'
den minister van openbaere werken slegts by te breimen
heelt om debillyke vraegvau Brussel, Gend en Aelst be-
trekkelyk den aen te leggen yzeren weg, te verwerpen,
(lat er geen geld is, zie hier een middel dat wy ter be
denking aen de belanghebbende voórstellen.
V\ y deuken dat liet niet zeer moeyelyk zyn zou, om
onder de talryke groote kapitalisten van Brussel, Gend,
Aelst en Assche, eene maetscliappy op te vormen, die
een Kapitael van ti a 8 millioenen fr. zou by een brengen.
Au, dal de maetscliappy deéze soin aeu 't gouvernement
in leening geéye, mits er eenen intrest van vyf ten hon-
deid Aan te genieten, endat het gouvernement van zynen
kant, de aen te leggen spoorlyn als onderpand der uyt-
scliolteu stelle, ouder voórwaerde van 't kapitael na
eenen bepaelden tyd, te mogen afleggen, enallemoeye-
lAkheyd ware uyt den weg geruymd, wel te verstaeii,
indien het Avaer is dat den minister persoonelyk voorde
bedoelde spoorlyn genegen is. Wy porren onze agtbaere
inwooners aen die reeds zoo véél stappen gedaen hebben
om het zoo zeer gewenscht werk te zien tot stand brengen,
dit middel te overweégen, isdeu maetregel zoo uvtvoerlyk
dan wy denken, datzy geenen tyd verliezen, en de woor
den van den minister te baet neémen die, gelooven wy
in deéze omstandigkeyd zal moeten ploeyën wilt hy niet
loonen dat liv persoonelyk aen 't arrondissement Aelst
vyaudig is.
Onzen stadsgenoot M. .1. V. De Wint, oud 21 jaeren
leerling by d'hooge schóól te Gend, komt zyn examen
van candidaet in de medecynen, vóór den grooten jury
te Brussel, niet onderschcyd af te leggen.
Het is ons niet min aengenaem te mogen melden dat
den heer E. Iluylebroeck, van Aelst, insgelyks leerling
by opgemelde liooge schóól, gisteren zyn laetste examen
van doctor in de medecynen met groote onderscheudinn,
voor opgemelden jury heeft afgelegd. Het strekt aen
onzen geagten stadsgenoot tot eer van niet alleen al zyne
voorgaende examens met groot ondersehevd begonnen te
hebben, maer deéze op eene zoo voórtrelïelyke wyze te
hebben geëyndigd. Wy konnen hier zeggen dat de plaets.
aen welke deezen jongen kondigen doctor gaet ten deele
vallen, zich zal mogen verheugen, als zullende in haer
midden eenen bekwaemen geneesheer hebben, die meer-
maels onontbeêrlyk voorkomt.
B. Verleyzen en J. Cornelis, van Aelst, zyn deéze
week vooi dielte aengehouden.
Bykoninglykbesluytvan 27 Maert 11.is M. Usaneaux.
commies van 1" klasse in hel militaire dcteiitie-lmvs al
hier, voorloopig als onderbestierder in het verbeterings-
huys van St. Bernard, benoemd,
v^f'! comité van onderstand onder de bescherming
bisschop van Gend, komt wederom eene
uytdeeling aen de noodlydeiide van Vlaenderen te doen.
Deeze nieuwe uytdeeling beloopt tot de som van 25,519
Ir-, te saemen met de voorgaende 92,799 fr. Deéze som
men zouden sterk m d'oog wenken, zegt de Orqane,
indien meni met wist dat zy onder het ontzettend getal
van oo0,000 behoeftige zyn moeten verdeeld worden.
Althans aenzien wy dit als eenen wei'kelyken onderstand
die ten hoogste lofweêrdig is.
Zyne Hnogw. den bisschop van Gend heeft deéze
week byzonder gehoor bv den koning gehad, om Z.
fe. bedanken over zyne bezorgdheyd en milddaedig-
heyd jegens de nooOlydende Vlaanringen.
Den ganschen regeéringsraed van Leuven, ter
uytzondering van eenen schepen, en twee raedsleden,
heelt, naer het voórbeéld van den burgemeester, zyn
ontslag gegeéven. 0 3
Bei-gisteren zyn nog verscheydene bedelaers te
Molenbeek aengehouden: alle behooren tot degeéne,
welke voorledene week naer Vlaenderen waren terug
ge>oei d geweest. Blykens nadere inlichtingen is er maer
eenen wien den burgemeester eenen frank had gegeéven
om zich te Brussel in het gasthnys te doen verzorgen:
andere waren weergekomen, om hunne kinderen af te
liaelen; andere om werk te zoeken; en oenen 65-iaerigen
man, om zynen hoed te haelen, welken hy zegde te Mo
lenbeek vergeélen te hebben
Zondag II. kwam eenen armen werkman aen den
winkel van eenen bakker, in de nabyhevd der A'ieuw-
brug te Gend, en gefolterd dóór den honger, kon niet.
langer aen de bekoóring wederstaen, en nam een brood
uyt den winkel, met hetwelk hy zich op de vlugt begaf.
De bakkerin, gelyk eenieder in dergelyk geval zou doen,
liep agter den dief, en riep onophoudelyk tot de persoo-
nen, die zich op straet bevonden, den dief (e houden.
Maer toen de voórbygangers vernamen waterwas voór-
gevallen, en dat het slegls een brood was, hetwelk den
armen nian genomen had, om zynen honger te stillen
verklaerdeu zy zich de verdedigers van den dief, en be
gunstigden zyne vlugt, terwyl zy de bakkerin begonnen
te beknibbelen.
M- den al3iI)é Triest, geestelyken bestierder of al-
moesemer van het gevangenhuys der Petits-Carmes, te
.Diiissel, heelt zyn ontslug gegeéven.
Eergisteren morgend hebben cenige onlusten op
de aerdappelen-merkt te Gend, plaets gehad. Eene
boerin die eerst haere aerdappelen aen 22 cents den
steen verkogt had, eyschte eensklaps 25 cents, en dit
h.et volk woedend gemaekt. De karre van deéze
vrouw is omgeworpen, en men kan gemakkelyk begry-
pen dat er alsdan meer te griebelen dan te wecgen las.
^J1 eene bakkery, op de Gouden-Leeuw-plaets, te
Bend, heett gisteren eene arme boerin eene ruyt gebro
ken, en eemg goed welk vóór de venster lag, méde gno
men. twee arme vrouwen van buyten hebben eèrgis-
teren, m de Bellevuestraet insgelyks te Gend, bv eenen
bakker eene rüyt gebroken, en eénige fransche broodies
genomen. Den bakker wierd hetgewaer en hoéft haer
de broodjes afgenomejieenen heer, die juyst aldaer
voorby ging en van deéze diefle ooggetuygen was, hééft
de vrouAven elk eenen halven frank gegeéven om eenig
eeten te koopen.
oórleden zondag, hééft den vermaerden predik-
Iieer, pater Lacordaire, vóór de laetste mael, te Luyk
•gepredikt. Eene inzameling ten behoeve van den armen
is voor liet sermoen gedaen, en lieél't 55Ö9 fr. 10 cent
opgebragt.
Op alle de merkten die maendag gehouden zyn, te
Luyk, Leuven, Denderinonde en Geeraerdsbergen enz
is liet graen in prysgesteégen. Den opslag is van 3 fr. den
hectoliter geweést te Luyk. In Engeland zyn de graenen
ook in prys gereézen.
In den nagt van voorleden zondag is te Capryck ten
nadeele van den landbouwer P. Ryckaert, eene groote
hoeveéllieyd aerdappelen gestoóle'n. De dieven moeten
volkomene kennis van liet hof van deézen pagter hebben
want zy wisten zeer nauwkeurig de plaets waer den boer
zvne pataters bewaerde. De dieven hebben eenen put van
omtrent zeven voeten diep gedolven vóór den inner der
plaets in welke de aerdappelen lagen, en langs onder den
muer hebben zy de pataters doen afrollen tot by zich, en
de zelve aldus in zakken gedaen en weggedraegen.
Ie Moerbeke, by Geeraerdsbergen, is eene twee
woonst met alles wat zy inhield, afgebrand. De schade
word op 1200 franken geschat.
