ZONDAG 25 JULY 1847.
EERSTEN JAERGANG. 45.
AELST, den 24 July.
Dit bind verschyut des Zaterdags in den namiddag onder de
dagtcekening van den daerop volgenden Zondag. Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op f IV. 73 c., dien der
annoncen op 2(1 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry macnden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveérdige klagten'of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heél'l, hy mag op onze onpar-
tydiglieyd rekenen; aen deézc zullen vvy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewacgcn van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
slukkeii zouden begeêrcn mede le deelen, zullen gehcym ge
houden worden, ten zy \vy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CLIQUE SUUM.
DEN DENDER-BODE
Op den oogenblik dat elkeen met gespannene aendagt
de aenslaende opvorming te gemoet ziet, van een nieuw
ministerie, dat, naer veéler gevoelen, uytsluyteLyk libe-
rael zyn moet, om de verdwyning der talryke misbruy-
ken, geldverkwistingen en willekeurigheden van allen
aerd, te konnen erlangen, op dien oogenblik, zeggen wy,
ziet men in den schoot zelf van de zoogezegde liberaele
gezindheyd verdeeldheden opryzen die ongetwyfleld de
weézenlyke belangen des vaderlands tot geess'el zullen
verstrekken. Wel is waer, dat men over den dag niet
kan oórdeelen vóóraleer den avond gekomen zy, maer
'tis ook waer dat, wanneer verscheydene persoonen die
in eene en de zelfde zack moeten arbeyden omze ten bes
ten te bestieren, eikanderen niet verstaen, zy nimmer
het eynde hunner zending konnen bereyken, en dat de
gemeene zaek die al hunne aendagt verdient, er werke-
lvk moet door lyden; dat dergelyke verdeeldheden ge-
woonelyk den voorbode zvii van wanorders die altyd aen
alle schaedelyk zyn.
Wy lieden wanorders, dit slach van nuttelooze tyd-
en geldverkwistende woordenwisselingen waervan de
volkskamer zoo dikwils weergalmt, dan voórnaemelyk,
wanneer er ernstige, dringende zaekon af te doen zyn,
en die hierdoórzoo niet in den vergeetboek, ten minste
op de lange baen geschoóven worden.
Dat de thans gekende tweedragt die onder de twee
liberaele genootschappen van Brussel en door dien onder
de voórslaenders van d'eene of andere party gaet aenley-
ding geéven tot eyndelooze krakeelen, is schier niet meer
betwylelen; voegt hierbv, den zekeren afkeer dien de
catholyke voeden tegen de liberaele, en de geestdryvery
die by zommige al te diepe wortels geschoóten heeft, en
men zal zich een denkbeeld konnen vormen van 't géén
er aenstaende is.
DEN STUDENT IN VERLEGENHEYD.
Gustave en Victor zyn twee jonge studenten die volstrekt
werkeloos zyn. 'Smorgens doen zy niets, des namiddags wande
len zy rond, en 's avonds vermaeken zy zicii.
Sedert dry jaeren wagten hunnefamjliën omhun de examens
den eenen van candidaet in de rechten, den anderen in de me-
decynen te zien ondergaen; maer de examens gaen voórbv, en
elk jaer worden die heeren heleéfdelyk door den jury verzogt
kinnen een jaer terug te keeren.
Alle jaeren, op dergelyk tydstip, Victor en Gustave omhrcéken
nooyt aen liunhe ouders le scliryven dat den jury zich voór-
beéldeloos streng getoond heeftZy voegen er nog wat anders
by dat wy hier zullen verzwygen uyl eerbied vóór de leefaers
fabriekanten.
Op zekeren avond speelden onze twee studenten in den Café
Royal met de dominos onder't drinken eener lekkere limonade.
De renten waren gedaeld, 't is le zeggen dat sedert eenige ïnaen-
den de ouders van Gustave en Victor noodig gevonden hadden
in '1 belang hunner zoónens gezondheyd en studiën, eenige
hoofdstukken van denbudjelhunner ontvangsten af te schaffen.
Zie, zegde Gustave, eensklaps de stilzwygendheyd onderbreé-
nende, indien ik morgen geene tydingen ontvang, ik ga regt by
ïnvn' oom. Dit eli'ekl van 500 fr. is sedert gisteren vervallen, en
wy hebben geen enkel duyt om het te betaelen! Sedert den 5
heb ik nog niet opgehouden te morren.
5 en i. Gy hebt naer uwen oom niet geluyslerd, en hy zal op
zyne beurt naer u niet luysleren.6 en 2.— De suykernonkels
beginnen raer te worden!5 en 2.
Ja maer, ik zal hem by hetgevoelen neémen.WitenAes.
6 overal, llel spel is gesloóten. Gael ons lellen. Zeven
en-twintig, dry-en-derlig vóór my. Uwen oom zal zich by alles
laclen neémen, uytgenomen by de schyven. Aen wie de pose
Aen my? Alsdan zal ik in petto aen myne moeder schrv-
ven. Doble i vier.
Dan, zal men ons zeggen, gy wanhoopt reeds, gy hebt
geen betrouwen, gy begluurt het wetgeévende Corps
niet eene kwaede, met eene angstige oog. .Veen, zui
len wy antwoorden, wy wanhoópen niet, wy hebben ver
trouwen, en beglueren liet wetgeévend corps geenzins
met eene kwaede maer evenwel met eene angstige oog,
omdat de ondervinding ons meermaels geleerd hééft dat
de waere en algemeene belangen des vaderlands voor
den partygeest, vóór eene nietsbeduydende staetknndige
gezindheyd hebben moeten bukken om dat meennaels
eene schadelyke systematieke oppositie heéfl doen ver
werpen 't géén voórdeelig en aenneémen 't géén nae-
deelig was.
Met welk inzigt scliryven wy dan deéze regelen Is het
misschien om onze leézers met iets bezig te houden, om
liet volk de vrees aen te jaegen of om bet enkel genoegen
te hebben tegen ailes te kermen en te schreeuwen? Verre
zv van daer. In al ons scliryven benogen wy niets, vol
strekt niets dan dat onze agtbaere wetgeévers eikanderen
verstaen, met bezadigheyd 'siands zaeken onderzoeken,
en middelen aenwenden om de wonden des volks te
heelen. Hiertoe cgter zullen zy nooyt geraeken, zoo lang
dien vergiftigen kanker der oneeiuglieyd, noodzaekelvk
gevolg der geestdryvery, zoo niet teenemael uvtgeroeyd,
ten minsten kragtdaediglyk beteugeld word.
Wy hebben nog al eenige volksvertegenwoordigers die
wy de eer hebben onder onze geagte inscliryvers te mo
gen rekenen, aen deéze (zy gelieven ons de vryheyd le
vergeéven) doen wy eenen oproep, op dat zy toch iii den
akeligen toestand waer in liet land zich bevind, eens wel
de waerheyd overweégen van 'tgeén wy hier aenhaelen;
hun getal is groot genoeg en'linn aenzien in de kamer is
niet gering dan dat zy vrugteloos hunne medeleden zouden
opwekken tot het ter zyde stellen van alle geestdryvende
gevoelens waervan zommige zich nvt loutere verkleéfd-
hevd vóór andere of uyt partyschap, lacten behecrschen.
Konden wy in de kamer die eenstemmige verdraeg-
Dit ware nog liet best.5 en 6.Ik, ik heb noch oom
noch moeye, en van huys, gelyk gy laetsl gezien hehl, zal men
my slegts het onontbeèrlyke zenden.Overal Wil, passé. Gy
alleen kont ons uyl deézen slegten toeslainl redden.2 en Wii,
passé nog eens.
Onze twee jongelingen altyd bezig met aen middelen te den
ken om zich geld te verschaffen, speelden lol t 0 neren 's avonds.
Zy deéden zeven óf acht partvën die Victor alle won. De horze
in't gemeen zynde, was de rekening haest geinaekl. Om 10
ueren keerden zy gerust naer hun logement terug.
Callirien, demeyd, liunzicndcbinnen ticéden, zegde op eenen
hljden toon aen Gustave:
M. Gustave, over eenige oogenblikkenis hier eenen heer
geweest vóór 11.
Heeft hy zyne kaert gelaelen? Zegde Victoi.
Ja, M. gy zult ze up de tafel vinden.
Wat voor eenen kerel zag hy er uyt Vraegde Gustave,
die voorop zogt te racden wie toch den bezoeker zyn niogi, die
's avonds gekomen was.
Eenen heer zeer wel en zeer beleefd, en die gedecoreerd
is, antwoordde Callirien.
Gedecoreerd, waer af? Hernam Victor met harst.
Happerdonders! ik wéét niet hoe men dit noemt, zegde
Cathrien, op eenenbarschen loon. Ik weet dat hy op zyuctnargr
eene sclmone zilverenplact bad, met alle sóórten van letters oji.
'Tis vvaerschyuelyk den generael X.., zegde Gustave, op
zyne vingers knippende en zynen baerd trekkende.
Dommerik! hernam Victor, met een schaterlach, raed
gy niet daedelyk nat hel Morel is, den geleyder der diligeiieie,
die u geld van huys brengt?
En Victor sprong bvna lot tegen den plafond van biydscliap.
'T is waer, hernam Cathriin met ernst, want 1 y liad eene
dikke horze geld op de schouder.... en een briefje in d'hami.
Ziet gy dat iku wei zegde, Gustave! niet alleenelyk schy
ven, maer nog een bankbriefje daer by.
A sa, Victor, sedert wanneer steéken de diligencie gelcv-
zacmlicyd, het stael eener wei-kelyke vaderlandsliefde,
zien lieersehen, wolhaest zou de eendragt, die ontzagge-
lyke magt eener natie, in al liaere schoonheyd en gepaerd
niet derzclver onschatbaere voórdeelen, uyt de verdruk
king komen opdaegen, en 't bannier van 't waer libera-
lisinus opgesteéken, zouden er zich alle onderscbaeren
om eeniglyk het welzyn van kerk en staet te bewerken,
en aldus de sta lkundige driften beteugeld of uytgedoofd,
zon ons Belgiën dat weézenlyk een land van beloften
hoefde te zyn, uyt zynen diep gezonken afgrond konnen
opstaen.
1 11 i
indien wy meermaels op de afschaffing der wet op liet
leeger ortderwys terug keeren, en de volle vryheyd van
het zelve begeêren, 't is geenzins omdat wy vyandig zyn
van 't onderwys integendeel, niemand wenscht vueriger
danwy, naer voortgang van kunsten, naer beschaeving en
by gevolg naer goede orde in het maetschappelvk leven;
maer als men zulks ten koste der uytgeputte Belgen, ten
lyde eenier sehrikbaerrnde volksellende wilt bewerken,
en dat men zonder onkost beter het gëwenscht doel kan
bereyken met eon en anderen weg, eenen wettigen weg
in te slaen, en dat men zulks hoofdiglyk naelaet, dan
konnen wy geene reklamen of noodkreéten hard genoeg
aenhefl'en, om ons hier tegen te verzetten.
Landgenoólen, de wet op het leeger onderwys is nu
vvf jaeren in zwang, weet gy nu wat zy u jaerlyks ge
kost heeft? Indien het bagatellen waren, wy zouden er
niet willen van spreéken; maer wv schrikken het u te
zeggen. Volgens eenen uyt trek der tabellen dien een
lid van den provinciaelen raed opgemaekt heeft, en
waervan wy een afschrift onder d'oogen hebben, hééft
die noodlottige wet jaerlyks twee millioenen twee hon
derd zes-en-vyftig duyzcnd zes honderd achttien francs
verslonden, dus op vyf jaeren by de TWAELF MIL
LIOENEN FRANCS En evlaes wat hebben wy daer
ders zich in T hoofd van kaertjes af legeéven
Wel duyvel! g'hebt gelyk, hernam Victor een weynig onl-
stehl, enzkh agter door krabbende. Dan, laet ons avondmae-
len, en gy Callirien, haelt eens die kaert naer beneden opdai
wy het geheyni ontdekken, en dien heer kennen die u met zyn
bezoek' vereen d heeft.
De goede Cathrien, in wéér\vif haerer 64 jaeren, vlóóg de
trappen op, en kwam welhaesl met de kaert. Zy gaf zeaen Victor,
en deézen had er nanwelyks de oogen opgeslaegen, of hy gal
ze móet spoed aen Gusiave, even als of zy hem de vingers
verbrand had.
De twee studenten bckeéken elkander. Er was eenen oogen
blik slilzwygendheyd. Deéze kaert was niets anders dan eene
beleefde uyinoodiging van wege de Belgische Bank om het
elfekt van 500IV. te komen betaelen dat sedcri gisteren verval
len was. Den heermet de zilveren plaet gedecoreerdwas
eenvoudig!yk den knegt der Belgische Bank.
IX; goede Calhriènwasverwonderd en bedroefd over het druk-
kelyken kommervol gelael dat eensklaps de twee studenten na
men, op het zigt van de kaert. Zy vertrok mctzwaercen langsae-
me slappen naer de keuken, niet weelende wat peyzen.
Gustave verwagte zeer wel dat het elfekt, by deszefs verval,
ter betaeling zou aengeboóden worden, maer op dit oogenblik
dagt'hy aeii iels heel anders. Hv had zich laelen voórstaen dat
zynen vader hem fondsen zou hebben gezonden. Ily was dan
dobbel gepyuigd. Ily alleen had bel elfekt geteekend, hy alleen
was verantwoórdelyk.
ik heb deézen avond gecnen honger, zegde hy aen Victor,
op eenen ontmoedigden loon, en stond va
Al kinderagie, vriend lief. De Jfyd#ysche Lvraegt u
wel 500francs, maer zy belet u niet altfVoórdde
Victor. f f;"'
En toch, voer hy voort, wy helJienjly tei^e^Lwiiitfgj uered
voor ons, vriend wy kennen onzot dat
u geheel den titel 8 van den code fe over c
wisselbrieven? van 110 tot 189, 'tand\V*J&~