stort, om de struyken to doen verdorren, als bad liet bederf zich wederom aen den wortel verklaerd. Wierde deéze snoode handolwyze waer bevonden, de daeders zouden niet streng genoeg kunnen gestraft worden. Men schryft nvt Tlnelt, 18 July: Tien getouwen vóór het fabriek He Scheppere zyn in den loop der voór- ledene week te Thielt aengekomen. Men verwagt er in den loop der toekomende week tien andere. Eenen bloed verwant van den heer De Scheppere en eenen Engelschen meesterknegt worden zondag middag binnen deéze stad verwagt, om onmiddclyk aenvang te makken met het inrigten der nieuwe fabriek, bestemd om de ligte wollen stoffen te verveêrdigen, welke wy tot dusverre uyt En geland en Yrankryk kreégen. M. Yan Loo, direkteur van het arresthuys te Ant werpen, is in de zelve hoedaenigheyd benoemd by het arresthuys van fend, en vervangen dóór M. Kysheuvcls, tot dusverre direkteur van het arresthuys te Namen. Den provinciaelen raed van Luyk hééft eenen addi- tionneélen centiem op de direkte belastingen, en dit tv- dens tien jaeren, gestemd, om met den opbrengst deézer additionneéle centiemen de noodige werken aen de Macs te verrigten. M. Donny, .agrégé, en voórbereyder vanscheykunde by de universiteyt van tiend, hééft eenen middel uytge- vonden om de vervalschingen in de bloem of in het meêl te ontdekken. Zoo wy vernoemen, hééft de maetschappy ter aenmoediging van natiouaele nyverheyd, die te Parys gevestigd is, eenen gouden eerepenning aen onzen uytvin- der gestemd vóór die nuttige en belangvolle ontdekking. Het ware te wenschen dat de uytvinding van M. Donny dikwils wierd beproefd, alsdan zou men misschien zoo véél mulders, (of misschien meer mulders), zien verweé- zen worden maer het misbruyk zou beteugeld worden, en de mensehen zouden niet moeten bevreesd; zyn kryt, plaester, pypaerde, lyzemeêl, of andere zelfstandigheden in hun brood te moeten célen. In den avond van zondag laetstleden hééft dóór een noodlottig toeval te Etiennes-au-Mont, eenen vader zynen eygenzoon gedood. Den zóón was zynen vader komen zeggen, dat er diefstallen van aerdappelen uyt diens hols plaets hadden, en zy gingen daerom eene wan deling dóór den hof doen. Onderweg herinnerde den vader zich zyn geweer te hebben laeten staen, en ging terugom het te liaelen, toenhy, terugkeerende, iemand in den hof meende te ontwaeren, en dien persoon ter neder schóót.. Doch deézen was zynen eygen zóón Er hebben, zaterdag middag en avond tot des nagts twee ueren, te Nymegen ergerlyke tóoneelen plaets, ge had, die, zoo er geene kragtdaedige maetregelen geno men wordenaldus schryft men ons het vóórspel kun nen zyn van ergere ongeregeldheden. Eenen schipper lag er met zyn schip aen den wal, en wilde aerdappelen bie den; men zeyde, dat hy dry guldens voor hét mud had geboóden; liet gepeupel schoolde samen en dreygdé den schipper in den mast te zullen ophangen; oenen der bel hamels trok zyn mes en snééd eenen zak aerdappelen open. Den schipper zogt eene wykplaets by eenen burger in de stad, Hendrik geuaemd. Vóór diens huys schoolde het gepeupel te saemen, en drong er zelfs binnen. Den heer burgemeester, Bylevcld verscheen en vermaenende het volk vricndelyk om uyt een te gaén, doch wel verre van daer aen gehoor te gcéven, blééf het volk raezen en tieren en hoorde men niet alleen ergerlyke uytdrukkin- gen, maer ook de bedreygingen dat er op de volgende merktdagen nog meer zoude gebeurd hebben. Dcézer dagen is te Hekelghem in den gezegenden ouderdom van 93 jaeren overleden, den heer Benedictus Emm. De Witte, tydens vyf-en-twintig jaeren groffier van hetvermaerd geweézen klooster van Aftlighem, waer- uvt hy benevens de eerw. kloosterlieeren ten tyde van het franseh schrikbewind is verjaegd geweest. Den laetstovergebleéven proost van gemelde abtdy, den eerw. den heer Beda, de getrouwigheyd en ontel- baere diensten dóór wylen M. Dewitte aen 't klooster be- weézen, naer weerde schattende," vond in hem eenen boezemvriend dien hy nimmer kon veriaeten; ook kwam hy zich by hem vestigen en is aldaer in 1808 in den heer ontslaepen. Den eenvoudigen en tevens yerstandigen Dewitte vond groot genoegen in dagelyks de mis van den eerw. proost in zyn huys te dienen, tot dat de dood die twee vrienden gescheyden hééft. De arme der gemeente Hekelghem verliezen in M. Dewitte eenen teerderen weldoener eenen oprechten vader, en de gemeente in 't algemeen, eenen der voór- treffelykste inwooners die in alle gevallen bereyd was dóór zync uytgebreydde kennissen elkeen te helpen. Voórlaclsten vrydag, om 9 ueren 's avonds, hééft zich in de gebouwen der steenkoólenmyn van Marihaye, onder de gemeente Seraing, by Luyk, eenen vreesselyken brand verklaerd, op het oogeublik dat er 156 werklieden in den put gedaeld waren. De vlammen mackten des te sneller vorderingen, dat de bjuschmiddelen moeyelyker in te rigtcn waren. Nogtans eer de ladders dor myngrae- vers verbrand waren, waren er 59 deézer ongelukkige uyt den put geraektmaer weldra was het niet meer mogelyk de wegbrande ladders te gebruyken, en zelfs de kabels van het cuffat (ophaelbak) wierden vernield. Ook wierd men in dit oogenblik te bedugt vóór het lot der in den put gebleéven werklieden, en gevoelde men de noodzaekclykheyd onmiddclyk detusschenkomst der hoo- ge overheden in te roepen, om gezaementlyk met dezelve maetregels van orde te neémen, waervan de behoefte zich des te dringender dééd gevoelen, dat het tooneel deézer verschrikkelyke ramp was ingenomen dóór duy- zende mannen, vrouwen en kinderen, ten prooy aen de volslaegenste wanhoop over hel lot hunuer bloedverwan ten, eene omstandigheyd van zulke gebeurtenissen onaf- sclieydelyk, en welke men moet weétenmeester teblyven. Om half een uer namiddernagt waren de burgerlyke en militaire overheden met de gendarmerie en eene com pagnie pontonniers ter plaetse aengekomen. Luydens de ingekomene inlichtingen, hééft het onheyl zich volgen- derwyze toegedraegen. Het vuer hééft zich verklaerd in het houtmagazyn en zich spoedig tot de andere gebouwen nytgebreyd. De vlammen de touwen van den ophaelbak bereykt hebben de, stortte deézen bakbrandende in den put. Toen liepen de werklieden naer de laddersmaer de eerste wierden dóór het vuer tegengehouden, en 20 a 25 hunner dooi den rook verstikt. Na dat de eerste reddings-middelen waren ingerigt, gelukten egter de overige meerendeels ongehinderd uyt den put te geraekeu. Zondag namiddag waren er veertig lyken uytgehaeldmaer men vreest dat er nog twintig in liggen, want er ontbraken nog vier werk lieden op den appel, en men zegt, dat veertien of vyftieu toevallig per schof waren komen medewerken. Word dit di! ongelukkiglyk bewaerheyd, dan zal men de dood van zestig mensehen hebben te' betreuren. De uytgehaelde lyken vertoonden noch kneuzingen, noch brandwonden; alle waren gestikt. Zeventien peêrden, welke in de myn gebruykt wierden, zyn op dezelfde wyze omgekomen. Al de gebouwen der myn liggen in volle asch, en het zal eenige maenden aenloopen, eer men de werkzaemheden kan hervatten. De maetschappy van Marihaye zal dus een zwacr verlies lyden. Naedere tydingen schatten het getal doode op 41. Wy hebben het niet minder ysselyk verslag te geéven van eene uytbersting van gaz in de steenkoólen- myncn van Agrappa en tirisoueuil, te Fameries. Tydens de uytbersting, die zoo hevig was dat een stuk hout van 50 duym dik en 2 ellen laug, waerop eenen arbeyder zat, tot boven het dak van een nabuerig huys wierd op- geslingerd, bevonden zich 24 werklieden in de myn, waervan het slegts 16 gelukte aen het gevaer te ontsnap pen. Eenen hunner is gevaerlyk gewond, dry zyn op de plaets dood gebleéven, terwyl van buyten de myn insge- lyks dry de dood gevonden hebben en eenen vierden ge vaerlyk gekwetst wierd. Ook den werkman, die op boven- gemelden balk zat, is, vrecselyk verminkt, dood ter aerde nedergestort. Ie llyssel is een 16 jaerig mevsje onder de vreese- lyke beschuldiging van vader- en móeder- moord aenge- houden. Den 50 mey jongstleden was dit jeugdig gedrogt by eenen kruydenier druyven-siroóp gaen koopen, en zou zich onthouden hebben er van te eéten. In de eerste dagen van juny is haeren vader bezweékenhaere moeder komt nu ook te sterven, en liaer zuster fs in het grootste gevaer. Eerst had men geen schelmstuk durven vermoe den, en den kruydenier was wegens onvoórzigtigheyd vervolgd geweést; maer nadien heeft de dogter by het doodsbed liaerer moeder alles béleédeh en haeren min- naer vóór haeren medepligtigenaengcgeéven, als hebben de luier geld bezorgd, om vergif te koopen. Laetere tydingen berigten dat den minnaer van dit wangedrogt teenemael onpligtig schynt te zyn; dat inte gendeel verre van het meysje lot zulke grouweldaeden aen te sloóken om liaer te bezitten, hy niet wist hoe er zich van te ontmaeken. - Eyndelyk hééft het hof der Pairs van Vrankryk, navier dagen beraedslaegingen, in de zaekdermynen van Gouhenans zyn vonnis geveld. Den ex-minister Teste, als den voórnaemsten beschuldigden, is verweézen tot de burgerlyke degradatie, dry jaeren gevangzitting, 94,000 frs, boet, en tot de storting van eene andere som van 94,000 frs. in de kas der godshuyzen, als wedergaeve der sommen, met welke hv was omgekogt. Den generael Despans-Cubières en Parmentier zyn ieder verweézen tot 10,000 frs. boet en de burgerlyke degradatie. Het reehlerlyk drama is aldus geëyndigd; maer vóór de Ka mers zou nu de kwestie, langs de politieke zyde be schouwd, konnen beginnen, naer te oórdeelen van den bitsigen toon, welken de dagbladen tegen het ministerie aenslaen. Den generael Despans Cubièreshééft reeds doenbetae- len 10,000 frs. boet, 1000 frs. proceskosten en 1000 frs. vóór den oórlogs-deeiem te saemen 12,000 frs. Onmid- delyk daerua is den generael in vryheyd gesteld maer de wanhoop hééft zyn lichaem en geest zoo zeer gedrukt, dat men vóór zyn leven begint bezorgd te worden. Het is eveneens met den ex-minister Teste, die na de afleézing van het vonnis byna zot is geworden. De kneuzing dooi den pistoól-kogel aen zyne linkel'zyde veroórzaekt, be gint er ook zeer erg uyt te zien. Den ex-minister Teste is naer de gevangenis der Conciergerie overgebragt. Zynen gezondheydsstaet is al toos zeer bedenkelvk. Zyne vrouw komt een proces in te spannen, om in goederen van haeren man te worden gescheyden. De twee zetels, welke den ex-minister Teste en den generael de Cubières in de kamer der Pairs bekleedden, zullen volgens gebruyk een jaer blyven ledig staen. De Courrier de Marseille vertelt, dat eenen daer aengekomen struysvogel, de horlogie-keting eens reyzi- gers ziende blinken, eene geweldige bekoóring kréég, om het juweel te bezittenmet eenen dugtigen pik kréég den vogel keting en horlogie beét, en lieyde daelden in zyne maeg, wier verteêrkragt genoegzaem bekend is. Van maendag 12 tot zaturdag 17 july zyn te Amster- dam 140 schuyten met aerdappelen aengekomen, ten ge- zamentlyke bedrage van 25,000 mudden of hectoliters. Den verkoopprys deézer voedzaeme vrugl is in acht dagen van fr. 3-50 tot fr. 2-50 per mud afgeslaegen. De rogge isgedeeltelyk in Noord-Braband gemacyd en ter merkt gebragt. Den oogst is gezegend. De nieuwe rogge is den 19 july op de merkt te 's Bosch a fr. 11-65 het mud verkogt. Wy hebben belangryke berigten uyt Iïoomen van den b". ontvangen. Op den avond van den 5". wierd het edict wegens de oprigtiug der burgergarde in den Ker- kelyken Staet afgekondigd. De burgerwagt van Roomen alleen zal uyt 14 batallons bestaen eenieder, hoe lioog- geplaetst, is daerindienstpligtig, uytgezondefd de leegere handwerkslieden. In gelyken zin zullen de geziiementlyke provinciën onder de bescherming liaerer eygene bewoo- ners geplaetst worden. Met den meesten drift heeft het volk dit besluyt vernomen. Op den 7." of 8." zal, naer men zegt, een niet minder belangryk edict worden afge kondigd, naemelyk dat wegens het genfeente-bestuer van Roomen. Dit bestuerzal uyt 100 leden bestaen en gekoó- zen worden: 52 uyt den adel, 32 uyt den stand der ge leerde, kunstenaers kooplieden, indiislriëéle en hand werkslieden, en 4 geestelyke, van welke twee dóór den Paus en tweedoórden kardinael vikaris gekoózen worden. Iu het ziekenhuys te Weenen, hééft een bedroevend voorval plaets gehad, daer zich gelyktydig by meer dan honderd persoonen spoóren van vergiftiging hebben ge- openbaerd, Twee derzelvezyn reeds overleden, de ande re verkeeren nog in meerder of minder levensgevaer. By het scheykundig onderzoek vertoonde er zich koper ill de spyzen, ten gevolgevan het uytslyten van het vertinsel der koperen ketels. Uyt Sabina (Yereenigde Staeten) schryft men van 2 juny: Zekeren Wilkinson, had by zich eene jonge wees die hy had opgevoed. Eenen jongman vroeg naer de hand der dogter, maer Wilkinson had er zich lang tegen vei - zet om dat de fortuyn van den jongeling zoo aenzienelyk niet was dan die dei-bruyd. Eyndelyk stemde Wilkinson in deéze vereëniging toe. De bruyloft wierd gehouden, en na de maelty, wanneer men den kaffé genomen had, gevoelden al de tafelgasten ten getalle van 60, hevige krampen, en welhaest wierd eene vergiftiging bestatigd. Do jonge bruidegom en bruyd die van den kaffé niet ge- dronken hadden, gevoelden ook niets van devergiftiging. Den knegt dos bruvdegoms en de kamervrouw der bruyd die het onderste van den kall'é-pot gedronken hadden, zyn onmiddclyk in de vreesselykste pynen overleden. 12 zyn reeds van de overige gestorven den geneesheer Scharp zegt dat hy moeyelyk het leven aen de helft dei- vergiftigde persoonen zal'konnen redden. Wilkinson om zich aen de woede des volks dat hem van dit schelmstuk beschuldigt, is gevlugt. Men denkt dat betaelde negers een subtiel vergift beslaende in 't zap van eenige planten in den kaffé gemengd hebben. Deézen voorval hoéft tot eene sóórt van opstand aenleyding gc- geéven. PROVINCIAELEN RAED VAN OOST-VLAENDEREN. De vraeg der commune Assenede tot het bekomen van eenen onderstand vóór het kassyden van eenen weg naer 't Sas van Gend, word naer de bestendige deputatie ge zonden, om verder te worden onderzogt.De gemeente Vlierzeele zal eenen onderstand bekomen tot het kassy den van eenen weg die van deéze gemeente naer den steenweg van Aelst op Audenaerde leyd.Er word aen de gemeente Nazareth eene subsidie verleend van 10,000 fr. om eenen weg die van daer naer Astene leyd, te kassyden. Er word vervolgens aen de gemeente St-Lievens-Hau- them oorlof verleend 0111 jaerlyks eene jaermerkt op den 29 juny te houden. De gemeentens Hermelghem en Nederzwalm vraegen vereenigd te worden. Deéze vraeg word naer de permanente deputatie gezonden. In de volgende zitting worden de rekeningen van ont vangsten en van uytgaeven vóór de jaeren 1844,1845 en 1846 aengenomen, en de beraedslaegingen over den bud- jet begonnen. M. Ecrevisse vraegt dat er, in den naem der provincie Oost-Vlaenderen, een adres aen het gouvernement ge slierd worde, bv welk men zal vraegen dat de grondstel ling der fonciere belastingen veranderd worde, en dat de additionneéle centimen vóór geheel hel ryk de zelve zyn. Deézen voorstel word aengenomen. M. Grovermau vraegd dat de 2 additionneéle centimen die op de persoo-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1847 | | pagina 3