20NBAG 15 AUGUSTY 1847.
EERSTEN JAERGANG. Nv 48.
AELST, den 14 Augusty.
ZQNDER DEN WEÈRD REKENEN.
ft
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annonêen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaets in onze kolon-
ncn verleenen en dezelve ondersteunen. Dit vveékblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeércn mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SUUM.
DENDER-BODE
Verscheydene dagbladen van Brussel en uyt de pro
vinciën neémen de aenkomst van het nieuw ministerie te
baet om een slach van programma vóór te draegen tot
verbetering, hervorming of afschaffing van zommige
wetten en misbruyken die heymelyk in 't bestier gesloó-
pen zyn. In deéze menigvuldige programma's treft
men ook goede hervormingen aen die, worden zy verweé-
zenlykt, voorzeker heylzaeme uytwerksels zullen heb
ben. Doch van eene andere zyde draegen ook zommige
voorstellen den stempel eener schreeuwende ongrond-
wettigheyd die buyten twyfel veéle onzer landgenoóten
in derzelver duerbaerste vryheden en belangen zouden
konnen kwetsen. Evenwel, is't heden ons inzigt niet al
die programma's te onderzoeken; wy zullen de punten
die er welligt zullen van voórgedraegen worden, op tyd
en stond ondersteunen of tegenwerken met er zoo véél
als 't ons mogelyk is, onze bedenkingen vóór of tegen
in te brengen. Ondertusschen, ofschoon wy maer een
voudige weékbladschryvers zyn, zullen wy ons ook eene
sóórt van programma veroorloven waervan er mogelyk
iets of wat zou konnen goedgekeurd worden, en dan
zouden wy ons doel, naemelyk van iets ten voórdeele
van 't geliefde vaderland verrigt te hebben, beréyken.
Vooreerst zouden wy vueriglyk verlangen dat het
nieuw bestuer werkelyk de oude lynnyverheyd of hand-
gespin ter hulp kwame, al ware het slegts met eenen
stempel te bezorgen die de lynwaeden van zuyver hand-
gespin uyt de mecanieke zouden onderscheyden. Deézen
middel, hoe eenvoudig hy ook zy, moet en zal te weeg
brengen dat de koopmans in vremde landen de met me
canieke garens verveêrdigde lynwaeden, onder den naem
van met handgespin geweévene nimmer zullen konnen
verkoopen, en dat hierdoor onze weézenlyke nyverheyd
zoo niet tot haeren voórigen luyster zal geraeken, ten
minsten uyt dien met de dood worstelenden toestand zal
opstaen. (Zie hierover de verzaemeling van artikels ten
deézen bureele verkrygbaer.)
Wy zouden ten tweeden verlangen dat diegeéne die
daedelyk bemiddeld zyn, ook volgens hunne middelen
betaelen. Onder deéze bemiddelde beöogen wy uytsluyte-
lyk de eygenaers van bezette renten die thans vóór meer-
maels ontzettende inkomsten, aen den staet geene enkele
duyt betaelen. En waerom toch moet eenen kleynen ey-
(Vervolg eneynde. Zie den Dender-bode van 8 augusly).
'T is waer lieven oom, hernam Margriet, dat gy alles wel
doet met M. Dumondgelukkiglyk dat hem dit veel helpt
en, indien ik my niet bedrieg, zou dengulzigaerd het wel eens
duer konnen betaelen
Wat raest gy
Ik zeg dat den hemel rechtveêrdig is, en dat de gulzigheyd
haere straf naer zich sleept.
Hoe? gy zoud bemerkt hebben?....
Oden goeden man hééft den hals zeer kort, zyne eng-
borstigbeyd vermeerdert alle dagen, en, hel Ireyntje dat hy
volgt, zal voorzeker niet lang dueren.
Zegt gy de waerheyd? goede Margrietallons! allons!
vuyltong, voegde er daedelyk M. Legrand by, als of hy zulks ver
wierp, terwyl zyne holle oogeneene bedekte blydschap verried-
den; onzen vriend is nog zoo verre nietnogtans.... gy doet
er my op peyzen, Margrietzou hy misschien heden ziek zyn?
dien goeden en lieven Dumond.
De antwoord van Margrietwierd dóór een zoo hevig belgeslin
ger wederhouden dat het den oom en de nigt deed beéven.
'T is hy, riepen zyalletwee te gelyk.En Margriet liep naer
de deur. Inderdaed 't was hy. Hy trad op zynen stok leunende
genaer van een buys of een paer parceelkens land, wel
kers inkomst om zoo te zeggen zoo onbeduydend is, dat
hy er meermaels schulden moet by maeken en zich alles
zelfs het noodige, moet onttrekken, wilt hy eerlyk dóór
de wereld geraeken, waerom moet deézen er zulke druk
kende lasten van betaelen, dat hy soms gedwongen is
zynen geringen eygendom te verkoopen en zich aldus
van alles te ontblooten, terwyl die groote eygenaers van
ontelbaere bezette renten, ettelyke duyzende franks in
komsten opbrengende, vóór deéze niets aen den staet be
taelen, en aldus alles op de in schyn weézenlyke bezitters
van kleyne evgendommen laeten weégen Wy zeggen op
de in schyn weézenlyke bezitters, want, eenen eygendom
die dikwils zoo véél belast dan hy weêrd is, kan dooi
den gebruyker niet als weezenlyken eygendom gehouden
worden, maer wel als eene sóórt van leengoed waervan
den rentenier alleen het profyt trekt en dit ten koste van
den arbeyd en zweet van dien die alle deszelfs lasten aen
den staet betaelen moet. Is er wel iets billyker dan dat
dengeénen die de inkomsten van eenen pand opstrykt,
er de lasten van betaele Deéze stof te wydloopig zynde,
zullen wy die op eenen anderen tyd ontwikkelen, 't is
vóór heden genoeg dat zy van ons programma deel maeke,
en bewyze dat zy onschatbaere voórdeelen aen den staet
zou opbrengen, terwyl zy den geringen borger grootelyks
zou verligten.
Onze derde vraeg is de afschaffing der wet op het on-
derwys; ten eersten om dat zy onnuttig is, en voórnaemc-
lyk ten tweeden om dat zy te véél geld verslind.
Eene vierde niet min vuerige afschaffing, is die der
schandelyke pensioenen die vóór de geweézene ministers
van 't voik afgeperst worden. Want zulke schikkingen
strekken werkelyk tot oneer der belgische wetgeéving.
Weihoe! gy hebt twee of dry jaeren minister geweést,
gy hebt twee of diy jaeren op de kosten van een uytgeput
land gewandeld, gehuysvest, gemeubeld, verlicht geward,
en meermaels met de lekkerste spyzeu gevoed geweést,
en daerom zult gy een jaerlyksch pensioen van vier ii zes
duyzend francs trekken!Ja maer, zultgy antwoorden,
geduerende dien tyd heb ik vóór 't land gewerkt.En
zyt gy vóór uw werken (als dit wel werken mag geheeten
wordenjniet betaeld geweést? Ilebt gyniet jaerlykseenen
twintig duyzend francs opgestreéken, zonder andere pro-
fyten te rekenen? Iemand zal ons zeggen dat wy toch
hoeven dankbaer te zyn en beweézenediensten belooïien;
wy zullen er op antwoorden dat de vette jaerwedden met
binnen, voórgegaen dóór zyn hondeken dat den gezwoórnen
vyand van M. Legrand was, die deézen tafelgast slegts met inis-
noegdlieyddulde. Na zich wegens zyne laettydigheyd verschoond
te hebben, zette M. Dumond zich al blaezende néér, terwyl M.
Legrand met eene schynheylige vriendschap naer den staet zyner
gezondheyd vroeg.
Goed,, zeer goed, buytengewoon frisch, antwoordde M.
Dumond, met genoegen den verkwikkenden geur van den maca
roni inademende dien Margriet op eene zegevierende wvze
ontdekte.
Wat dunkt u van dit gouden couleur? zegde M. Legrand,
traegsaem den lepel steékende in de blinkende korst van zyn's
vriends geliefde spyze.
Ik denk dat zy vóór my gelyk vóór véél andere, eene won-
derlyke looverkragt bezit, en dat deézen geur ons in onze jaeren
meer gelykt dan dien der roozen.
Smulbaerd! zegde M. Legrand al grimlachende om zynen
vriend aen te moedigen, en hy diende de twee derde van de
schotel op zyns lafelgasts teiloor, terwyl hy er nauwelyks ge
noeg van nam om te proeven. Ik ben onpasselyk, voegde hy er
by, ik moet voórzigtig.
Op uw gemak, vriend; dit is eene zwaere spyze, zy zou
u de maeg konnen overheden
A la bonneheure, riep M. Legrand uyt, ziende dat na eenige
oogenblikken de teiloor zyns vriends ledig was. Het schvnt dal
der zeiver profytjes reeds eene schitterende belooning
genoeg zyn, en dat men slegts mildaedig zyn mag als men
zichzelven door de milddaedigheyd niet te kort doet of
het van een ander niet moet afperssen.
Ten vyfden zouden wy eene vermindering van het leger
verlangen. Hoe belachelyk is het immers niet dat een
slreépken land gelyk Belgiën een leger van 80 tot 100
duyzend mannen onder de wapens hebbe, en dit nog in
tyd van vrede? Hoe onbezonnen is het niet van hiertoe
jaerlyks 28 hillioenen fr. te verkwisten? En dit, men
bemerke altyd, als de staetskas zulks geenzins toelaet, en
dat er vyfhonderd duyzend bulpelooze vlaemingen in
d'uyterste ellende gedompeld liggen.
Dat men ten zesden alle verdere onnoodige pensioenen
beginne te vermeyden van plaetsbedienaers die nog ette
lyke jaeren in staet zouden zyn hunnen dienst te doen,
en aldus verhoede dat véél ambten jaerlyks twee mael
moeten betaeld worden etc.
Dat men eyndelvk alle oatbeérlyke uytgaeven vermey-
de, en in weynige jaeren tvds zullen de lasten onder
welke wy gebukt gaen, vóór de helft konnen verminderd
worden dat men met een deel der gespaerzaemheden
de talryke middelen gebruyke om den armen werk te ver
schaliën enhy zal brood hebben, en Belgiën zal werkelyk
worden het géén het wegens zyne vrugtbaerheyd en on
schatbaere inlandsche rykdommen zou dienen te zyn, te
weéten, een land van beloften, in plaets dat het thans een
land van ellende is alwaer er reeds duyzende van gebrek
gestorven zyn.
Dit zyn volgensons de huyshoudkundige hervormingen,
die het nieuw ministerie zou hoeven te bewerkstelligen
vóór dat hetdenke aen staetkundige veranderingen in te
voeren die slegts ten doel zullen hebben de persoonelvke
grieven die op voórmaelige ministeriën weégen, uyt de
voeten te helpen. Dat het laeter d'afschaffing van wille
keurige en vryheydskrenkende wetten beraeme, en 't zal
de goedkeuring van allen vredelieveuden Belg verwerven
en in veélplaetsen de misbruyken doen verdwvnendie, ev-
laes! zoo dikwils tot knorren en morren aenleydinggeéven.
De ministericéle lyst die wy in ons voórig nummer
hebben bekend gemaekt, is aen den koning voórgedrae
gen en zonder verandering aengenomen. Den saemenstel
is als volgt
M. ROGIER, minister van binnenlandsehe zaeken.
M. D'HOFFSCJIMIDT, minister van buylenl. zaeken.
Margriet het wel gelukt heeft in't bereyden van den macaroni.
Gy hebt niets vergeéten, niets gespaerd Margriet?
Zyt gerust er onlbreékt niets in, anlwoórdde de rappe
meyd niet nadruk, en wisselde eenen snellen oogpink met hae
ren meester.
Nu wierd M. Dumond dóór eenen geweldigen hoest overval
len die verscheyde minuelen duerde, iydens welke M. Legrand
en Margriet zich wederzyds scheénen te ondervroegen.
Ily is te véél gepeperd, stamel de den lyder, als den aen-
val een'veynig gestild was.
Een glas" bordeaux daerop M. Dumond engy zult het niet
meer smaeken.
Dit zeggende, schonk hy het glas van den gulzigengryskop
lot aen den boord vol
De maeltyd ging op het eynde. De schotels waren d'eene na
d'andcre dóór Margriet wecïigenomeiv-aujiijete den gulzigen
ouderling der zeiver inhoud versloudén Jiatt: jp^bleéven slegts
op tafel' nog eenige brokkelingen ykn (.ieoyert r,vet\e vferschey-
dene ftacco'ns die schier alle gelofligd vuren. lifit iMgezigt vptf!
M. Dumond was blauwagtig en ppgéhléraetj.; zyuiyufe dwtnfltlt/^
oogen scheénen uyt haere bewahrpljfptscn^fevyJL!(^/val!eIly:k*ht?« j?,
zyneopgezwollene aders vertoonden zich op de/sfaff/yns hp^lsfj;''|,y
waervan by wylen dikke zweetdr(u)peis;»mëpe^#argri4>!as-T;(7
uyt de kamer gegaen. M. Legrand, htHjwóldvkjóf'uyt gestejjjeh, V
