liUYïENLANDSCII STAETKUNDIG OVERZIGT.
iS6Sr«S3E»5
bééld van onzen eerbiedweérden souvereyu, deéze ge-
legenhcyd te baet te ueémen van den landbouw aen te
moedigen: 'Tis immers den landbouw die derykste bron
van 't belgiseb bestaen uytmaekt.
Niets zoo bedriegelyk dan op onderstellingen voort te
gacn, en dit voórnaemclyk instaetkunde. Gelyk wy gezien
hebben, gaf de diepe wysheyd van Pius IX bet voorbeeld
der schoonste hervormingen aen de Italiaensche Stdeten;
doch Oostenryk verschrikt, verhaest zich troepen naer
Eerrare te zenden, wacrdoór men dagt dat den geest van
hervorming zou gestoord worden. Maer hersenschim
den maetregel dóór Oostenryk genomen, diende slegts
om de bewcéging meerlevendigheyd by te zetten; want,
op het oogcnblik dat wy sehryven, is gauscb Italiön in
den weg des voóruytgangsgetreéden. 'T is een weézenlyk
tydslip vóór de geschiedenis.Honderd en tien duyzend
geweêren zyn dóór verschillige gouvernementen, waer-
onder Belgiën, aen de pausclyke staeten aengeboóden.
De Gazette d'Ausgbourg die deéze tyding mededeelt,
voegt er bydat.de Eransche en Engelsehe officieren hunne
diensten aen den II. Vader hebben aengeboóden. "fis
nog niet al. In Ierland word er een corps vrywilligcrs ten
dienste van Pius IX ingerigt. Wy oórdeelen egter dat het
onnoodig zal zvndeézen bietsten maetregel te gebruyken.
Nog al twee catholyk-liberaele vorstende hertogen van
l.ucca en Toscanen hebben aen hunne onderdaenen de
vryheyd der drukpers, de opvormiug der burgergarde en
de verlossing der staetkundige gevangene beloofd.
Eene nota die Oostenrijk aen de mogendheden gezon
den hééft, beroept zich op de rechtzinnigheyd deézes
gouvernements. Dit document zegt dat Oostenryk slegts
troepen m Italiën gezonden heeft om de beweéging te
beletten in zyne evgcne staeten.,Dateen volk een bestuer
naer zyn welgevallen inrigt, is van 't recht der natiën ge-
bruyk rnaekeumaer waerom bezet Oostenryk de stad
Eerrare, terwyl het volgens 't verdrag slegts de sterkte
mag bezetten? 'T is juyst daertegen dat Pius IX pro
testeert.
In Siciliën zyn onlusten ontslaen. Het volk vraogt de
zelfde vryhedendie deLuchezers en Toscaners van hunne
respectieve vorsten hebben ontvangen. De troepen hebben
zich togen 't volk verzet, en er is bloed vergoóten.
Uvt Hoornen melden de laelstc tydingen dat er eene
byeenkomst van kardinaelen heeft plaets gehad, om te
beraedslaegen over de zaeken van Eerrare. De kardinae
len hebben beslist dat er metkragtdaedighëyd moet wor
den te werk gegaen, en dat men op de ontruyming van
die stad moet aendringen.
Den vermaerden componist Rossini, is te Boloniën, tot
kapiteyn van de borgerwagt benoemd.
Te IJvourno hebben de troepen met het volk verbroe
derd. Te 'IHst: heeft het volk zich vóór de nationaele zaek
verklaerd. In de eerste stad iseenen Te Deuin gezongen,
en de drykleurige vaendels zyn dóór de geestelykheyd
gezegend.
In eene vergadering van Eransche ministers te Parys
gehouden, is er besloóten dat Vrankryk welhaest den
Marokkaenschen keyzer zal ondersteunen. Weliigt zal
Abd-el-Kader reeds de keyzerlykekroon op 't hoofd heb
ben wanneer de Eransche tusschenkomst zal verweé-
zenlykt zyn.
In Spaniën is ook alles in gisting; Vrankryk en Enge
land loeren om liet incest teil cynde dit land onder hun
nen invloed te krygen. De koningin heeft eene nieuwe
algemeene staetkundige vergiffenis verleend.
Espartero staet wederom in Spaniën te komen of is er
reeds aengeland. Een koninglyk besluyt benoemt hem
lot senaten r.
De aenstaende Spaensche corlès gaen zich met de ver-
breéking van 't houwelyk der koningin met Don Francis
co d'Assise bezig houden, "f |is eene ernstige zaek vóór
i rankryk omdat zy onderden invloed van Espartero gaet
bewerkt worden welken aen Engeland gansch ver
kleefd is.
Den Zieitscrschen landdag heeft de verdryving der
fesuieten besloóten. Thans blyft, te weélen of de catho-
iyke cantons zich aen deeze beslissing zullen onderwer
pen. Wat ons betreft, wy gelooven neen.
Abd—el-Kader hééft de stad '1 usti f Hlarokko) bem ag ti '^d
Men veiwagt zich dat hy ccrsldags met de keyzerlyke
troepen zal handgemeen worden. Indienden keyzer zynen
vyand niet verslaet, 't is te vreezen dat de geestdryvende
Marrokaenen met Abd-el-Kader zullen Spannen. 'T is
't slegtstc dat er \oór Vrankryk kan gebeuren, want in
dit geval, ware eene gewapende tusschenkomst noodzae-
kelyk, en dan, wat zal Engeland doen
Den sultan komt zyne haeven aen de Grieksclie natie
te sluyten, en aen dcrzelver consuls hunne exequaturs af
te neémen.
De koophandel kamers van Bergen en Dendermoude
hebben M. den minister van openbaere werken aenge-
pord alle mogelyke maetregels te neémen om de maet
schappy der üendcrvalley tot de uytvoering haerer aen-
gegaene verbintenissen op te wekken, 't is te zeggen om
de graeving der vaert van Jemmappes naer Aelst onmid-
délyk te beginnen, zoo niet, om de twee millioenen borg-
togt aen eene andere aenneémende maetschappy tot by-
laege tegeéveii. Wy verlioöpen dat de koophandelkamer
benevens de regeéring deézer stad zich zullen yerstaen
met de regeéringen van Geeraerdsbergen en Ninove om
in den zelfden zin te werken.
Hetsehynt zeker dat het gouvernement vast besloóten
hééft gemelde maetschappy te dwingen tot het volbren
gen haerer verbintenissen, en voórnaemclyk van nimmer
den borgtogt af te staen indien zy van het ontwerp der
vaert afziet.
Met degrootste voldoening hebben wy voorleden maen-
dag de prysuytreyking aen de leerlingen van den heer
Van der Straeten bygewoond. De deffige houding en
welgeschiktheyd der jongelingen kwamen vooreerst de
aendagt der aenschouwers treffen; dacrna hééft eene
best gepaste redevoering dóór den onderwyzer in de
fransclie tael uytgesproken, elks belangstelling verwekt.
Wy hebben zeer wel den inhoud diër redevoering be-
gréepen en juyehen er grondhertig aen toe. Volgeêrne
zouden wy hier eenige zinsneden breedvoerig uytleggen,
maer wy willen geene oude koeyën uyt den gragt liaelen;
'tzv genoeg dat wy hier herrinneren 't géén wyover on
geveer een halfjaer zegden, naemelyk dat, indien deéze
wicn het behoorde geen recht aen den agtbaeren heer
Van der Straeten deéden, liet publiek zulks zou gedaen
hebben. En inderdaed wy hebben ons geenzins vergist;
tot ons en elks genoegen én volle voldoening hebben wy
gezien, dat reeds een veertigtal kinderen aen de zorgen
van den verdienstelyken onderwyzer zyn toevertrouwd.
Wy hebben verder vernomen dat na den vacancietyd,
dit getal merkelyk zal vermeerderen.
Dan, de plegtigheyd, waervan wy gewaegen en die ons
tot deéze bemerkingen aenleydin'g gééft, was, ofschoon
eenvoudig, mits de byzondere omstandigheden, aller
belangwekkendst. Eenige zeer wel uytgegalmde decla-
matién waerin men de ontegenspreekelyke zorgen van
den hesteerder kon bemerken, zyn dóór 't uylgcleézen
gezelschap weêrdiglyk begroet geworden en hebben voór-
naemelyk de goedkeuring der ouders verdiend.
Dat dan den heer Van der Straeten benevens zynen
ieverigen medehelper, den heer J. Verleyzen, onze grond-
hertige gelukwenschingen aenveêrden, dat zy van do ge-
negenheyd met welke het geagt. publiek hun bejegent,
eenen spoorslag maeken om hun nog meer, indien 't mo-
gelyk is, op hunne aengenomene taek toe te leggen; zy
ook, zyn in staet aen 't land in 't algemeen en onze stad
in 'tbyzonder groote diensten te bewyzen.
De Taelkurtdige bemerkingen die wy héden mededeelen,
zyn ons ter gelegenhcyd der afkondiging van 't briefje
in ons bietste N'' verscheénen, toegezonden. Wy voldoen
des te liever aen 't verzoek van den agtbaeren schryyer,
om dat wy overtuygd zyn dat eene oprechte libcraele
neyging, eene waere vaderlandsliefde zyne pen geleyd
heeft, ten anderen, daer zoo véél akten van 't voórmaelig
ministerie schynen welhaest te zullen of afgeschaft of
gewyzigd te worden, zou het billyk zyn dat de ministers
van heden die zich in alles zoo luydeop hun liberalismus
beroemen, ook eens waerlyk toonden dat zy geéne
ORANGISTISCHEliberaelen zyn, met de antinationaele,
verbasterde en onverstaenbaere spelling, regels en uyt-
spraek nimmer ten koste onzer schoone moedertael te
begunstigen. 'T is nu den oogenblik niet om dieper in
die zaek te treéden, maer op tyd en stond zullen wy ze
grondiglyk aen de kamer tragten te doen begrypen en
tevens de listen en kuyperyën van eenige verkog'te man
nen aen den dag liaelen. Doch vóór heden beveélen wy
de taelkundige bemerkingen aen de aendagt der ouders,
en porren hun ernstiglyk aen eens tweemael te overweé-
gen vóóraleer zy hunne kinderen aen eenen onderwyzer
aenvertrouwen die de hollandsche spelling in zyne schóól
aen de jeugd onderwyst.
MEKKT-BEltlGTEN.
Onze boter- en aerdappeien merkt waren heden wel
vóórzien, nogtans zyn de pryzen hooggebleéven. Wykon-
nen moeyelyk de oorzaokbestaetigen der duerte van
d'aerdappelen die in onze streéken toch wel gelukt zyn.
Men schreeuwt dat er véél deézer vrugten verrot zyn,
maer wy durven verzekcrendat zulks sterkoverdreévenis.
De brusselsche graenmerkt was gisteren wel bevoór-
raed, desniettegenstaende hebben de pryzen zich staende
gehouden. De tarwe is verkogt geweest van 7 guldens tot
8 g. öst. den 1/2 hectoliter. De roode en geêle aerdap
peien waren ten pryzen van 6 fr. 73 tot 8 30 c. de 100
kil. verkrygbaer.
Charles Louis De Pauw, 17 jaeren oud, verdagt
van aerdappeien diefte, is dóór de politie deézer stad
aengeliouden.
Het volgende léést men in VAmi de la Religion
Deézer dagen hééft de roomsehe burgewagt vóór de
de eerste mael haeren dienst gedaen in liet Quirinael.
Des andeidags bedankte den 11. Vader al de mannen, en,
zich lot eenen in 'tbezonder wendende, zegde hy aendeé-
zen. Gy woont in zulk kwartier van de stad, niet waer?
Ja, 11. Vader.Ik wéét het, hernam Pius, want over
20 jaeren ben ik by u een uwer zieke kinderen komen
bezoeken.» Dit heet men geheugen en goed hert bezitten.
Voorleden zondag hééft te Zomerghem eenen kamp-
stryd van welspreékendheyd en compositie plaets gehad,
zie hier den uytslag
Uytgalming (deftige) lc klas, l"prys, M. Van de Water
van Brugge; 2Q prys, M. De Deyn van Ninove.
2° klas, uytgalming (deftige) 1™ prys, M. Schollaert,
van Sotteghem; 2" prys, M. Thessely, van Nevele; eene
eervolle melding aen M. De Cock van Eecloo.
Boertige vak. 1° klas. 1" prys, M. Van Impe, van Ni
nove; 2n prys, M. De Vliegere van Gend. Boertige vak.
2C klas. 1° prys, M. Van de Water, reeds genoemd; 2"
prys M. Frembgen, van Gend.
Compositie,Poesie, 1" prys, M. Willem Rogghé, van
Gend. Prosa, deftige vak, 1" prys, M. De Deyn, vader,
van Ninove. Aenniocdiging. 1" prys, M. G. Van Loo,
van Gend; 2" prys, M. A. De Schepper, van Vynck.
Den prys vóór de verst afgelegene maetschappy, is
aen die van Ninove toegeweézen en dien van de schoonste
inkomst, aen de maetschappy van Nevele.
De sluyting der uyverheyds-tentoonstelling is dóór
het gouvernement onwederroepelyk op 30 september
vastgesteld
Den Moniteur hééft de programma der September
feesten afgekondigd.
Ten onregte hééft men gezeyd, dat eene der meys-
sens te Brussel vermoord, zwanger wasmaer hetgeen
men tot dusverre niet vermeld hééft, is dat men in de
hand van een der slagtoffers eene uytgerukte hairlok
hééft gevonden.
Sedert gisteren morgend worden er nieuwe navor-
schingen gedaen in den arm der Senne loopende agter
het huys Evenepoel te Brussel. Om deéze navorschingen
te vergemakkelyken, hééft men de waters afgelaeten.
Den prokureur des konings van het arrondissement
Brussel komt kenbaer te maeken, dat er eene belooning
van DRV DUVZEND FRANKS zal worden verleend aen
allen persoon, die aen de justicie of de policie inlichtingen
zal geéven, geschikt om de aenliouders mede te brengen
van de daedersen medepligtigevan.de dryvoudige moord
óp den persoon van jufvrouw Evenepoel en. haere twee
meyssens, te Brussel gepleégd.
liet gerecht doet vlytige navorschingen om den ver-
spreyder te ontdekken van 't gerugt dat M. Evenepoel
beschuldigt zyne zuster vermoord te hebben. De volko-
mene onschuldigheyd van den broeder des slagtoffers is
ten duydelykst beweézen, en 't is slegts aen de toomé-
looze lastertael te wyten dat dergelyke gerugten ver-
spreyd zyn geworden.Men hééft te Brussel verschey-
dene aenhoudingen gedaen om op het spoór der moorde-
naers te geraeken, maer tot dusverre zyn al de poogingen
van parket en politie vrugteloos gebleéven.
Dén minister van openbaere werken hééft beslist
dat de zangmaetschappyën die zich naer het zangconcours
zullen begeéven dat te Brussel, onder de bescherming
van 't gouvernement, op 26 gegeéven word, kosteloos
langs den yzeren weg zullen mogen héén en wéér reyzen.
Er zyn reeds 34 maetschappyën, 14 van eersten rang, 14
tweeden en 6 gemeentens ingcschreéven die eenedobbele
Iyts haerer zangers behoorlykgelegaliseérd aen desociÉ'ré
de nÉiiuL zullen hoeven toe te zenden.
Maendag 's nagts is te Brussel iets zonderlings ge
beurd. Een jong vrouwmensch is opgestaen, en hééft
eenen jongman, met welken zy woonde, eenen geweldi
gen inessteék toegebragt; maer den jongman hééft zich
kunnen wechmaeken, eer hy nog andere steéken had
ontvangen. Het vrouwmensch is des morgens gevat, als-
wanneer het bleék, dat zy krankzinnig was en reeds te
Ghecl had gezeten. Men hééft ze naer S. Jans gasthuys
gevoerd.
By koninglyk besluyt van 14 deézer, is den lieer
d'Udekem benoemd tot burgemeester van Leuven, en de
heeren Libot en Ilennot tot schepenen.
Het ministerie komt eene beslissing in de zaek der
onderstandgelden vóór de katoennyverheyd te neémen.
M. Rogier heeft geweygerd de besprek ken die M. De
Theus. gemaekt had, goed te keuren, en gééft geen gevolg
aen de overeenkomst van zynen voorganger.
