ZONDAG 26 SEPTEMBER 1847.
TWEEDEN JAERGANG.—Nr 54.
AELSTden 25 September.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 4 fr. 75 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verlcencn en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen dcszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden hegeéren mede te deelen, zullen gehevin ge
houden worden., ten zv wy in regie gedwongen wierden dezeïvi*
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe l<
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengacl.
CLIQUE SLUM.
BEUIGT AEN ONZE INSCIIRYVEIIS.
De geène onzer geagte inschryvers die tot heden hunnen
agtcrstelligcn abonnements-prys niet betaeld hebben, wor
den vriendclyk verzogt zulks zonder uytstel te doen.
Gelyk men aen 't hoofd van ons blad kan zienzyn de voór-
waerden dat alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry
hoeven toegezonden te worden.
De heer en inteekenaers die in de postkantoor en hebben
ingeschreèvenworden insgelyks verzogt zoo haest mogelyk
hunne inschryving te vernieuwen om alle vertraeging in
't verzenden te vóórkomen.
Men schryft aen den Dender-bode in voor niet minder
dan dry maenden.De persoonen die voor den aenstaen-
den trimester inschryven zullen de nummers van heden
tot den 1" zondag van October, kosteloos ontvangen.
Kik afdruksel van den Dender-bode afzonderlijk genomen,
kost 50 centimen.
ONDERZOEK VAN HET STAETKUNDIG MINISTE
RIEEL PROGRAMMA.
Vervolg zie NT 85.
Wy hebben in onze NIS 52 en 53 de twee voórnaemste
staetknndige grondstellingen van liet ministerieel pro
gramma onderzogt en doen zien dat zy beyde de belan
gen van het liberalismus weynig ter herte neémen; laet
ons zien of de verdere ontwerpen gunstig voorkomen.
liet programma gaet voort
De leden van het kabinet zyn het gelykelyk eens ge-
worden op de vier volgende vraëgstukken welke zy
hebben voorgenomen de kamer vóór te draegen
1°. Jury van examen vóór de leerlingen der univer-
siteyten.
De werking van het gouvernement te versterken in
de benoemingen der leden van den jury, en bv gevolg,
de wyze van de bestaende benoemingen te veranderen.
Eiken jury is saemen gesteld uyt zeven leden, van
GESCHIEDENISKUNDIGE HERRINNER1NGEN.
PIETER COUTEREL.
BORGEMEESTER VAN LOVEN. 1360.
I.
Ah! Myncn God! wie zal my uyt deézeu diepen modder
poel trekken, in welken ik met myne gelaedene vischker geval
len hen'! riep, op eenen bedroefden toon, eenen man die in
eenen moeras, welken langs den grooten weg op eene myl van
Loven, op den weg van biest, lag, gedompeld was.
- Broeder, antwoordde eenen voórbyganger wiens lederen
kolder met aerdc en slyk besmeurd was, en lietzien welke poo
gingen hy aengewend had om den armen voerman te helpen,
ik kan niet meer; hel is iny onmogelyk uwe ker uyt déézen
modderput te helpen.
Wat zal Jan Van den Bisdomme zeggen, wanneer hv my
op de gestelde ucr ter merkt niet zal zien komen, hy die deken
der vischverkoopersis
Terwyl den voerman die wóórden uytsprak, sloeg hy uyt den
vollen arm zvnen ezel, die aen zyn ryluyg gespannen was, ten
evnde uyt dien moeras legeraeken.
Bah hola, mynen vriend, sprak eenen derden persoon
welken by geval daer omtrent kwam. O! in den naem van
S'-Judocus, patroon van de bakkers en mynen patroon, wil die
arme beest zoo vrecdelyk niet slaen; ik zou liever dat peêrd
neémen dal nevens u zoo vreédzaem het gras wcyd. Ik zou dit
peérd in myne ker spannen, en ik ben verzekerd dat, vooraleer
het volk ter merkt komt, uwe visschen op den stal, die
welke de volkskamer er twee benoemt, den scnaet gely
kelyk twee, en het gouvernement dry.
Is het gouvernement in die benoemingen niet voldocn-
delyk bevoórdeeligd Hel noemt de helft min een, wat
kan het meer betragten wilt het zyne werking nog ver
sterken, het moet deéze der twee kamers teenemael ver-
ydelen, om aldus den alleenheerscher te speélen; is dit
liberael zyn Eenen liberaelen heelt van de alleen-heer-
sching eenen afschrik, hy tragt de magt en vryheyd van
het volk te bewaeken eti uyt te hreyden; alle magt aen
zich willen toekennen is vvillekeiirigheyd en strvdig met
het liberalismus. Maer is dit voornoemen zelfs wel
bezonnen Kan een ministerie zich redelykerwyze voor
stellen, welken invloed het ook hebben moge, dat het de
kamers zoodaenig zal konnen verblinden, van luiere
voorrechten te doen afstappen om de zelve in de handen
van eenen minister over te geéven? Het is te denken van
neen. De kamers, hoe liberael zy ook zyn mogen, zal de
meerderheyd te veel eerzugt en gezond óórdeel behou
den om hier ooyt in toe te stemmen; dat het ministerie
zich dus onthoude van dergelyko bedoeling werkèlyk
vóór te stellen, wilt het niet stronkelen, en zich aen be
lediging van gebrek in stactkundc blootstellen.
De tweede kwestie is
Doen ophouden de noodlottige gevolgen der wet
i) van het fractionnement of verdeeling der gemeente, met
terug te keeren tot de wyze van kiezing vastgesteld
by de wet van 1856.»
Deézen voorstel zal met vreugd en toejuyehing worden
aengenomen, want hy is meer dan redelyk. Maoris hy
wel vergenoegende
Daer zyn andere terugwerkende reactionnairewetten
waer van het congres liberael de wederroeping bedoeld
hééft, en over welke M. Rogier, als werkende lid van het
congres beloofd heeft recht te doen.
Een liberael ministerie moet de communaele en ook
de provinciaele vryheden herstellen. Hier vóór is het
noodig de communaele en ook de provinciaele wet te
herzien, want deéze beyde zyn niet alleenelyk vryheyds-
krenkende maer ook grondwetschende in eenige haerér
schikkingen, waer over wy in het vervolg zullen handelen.
AENMOEDIGING TOT VERBETERING VAN DEN AKKERBOUW,
MIDDELENTENTOONSTELLING
Hoe meer het volk eener landstreek zich vermenigvul
digt, hoe meer middelen de bestuerders ook moeten aen-
wenden om den toestand 'tzy goed of slegt van l volk
te verbeteren.Eenen onvergeéflyken misslag die dóór
menigen regeerder begaen word, is het volk dat in den
voorspoed verkeert, te laeten verwyven dóór een zwak
en losbandig bestuer, en, indien het ongelukkiglyk dooi
de slagen van den tegenspoed getroffen word, het zelve
in neêrslagtigheyd te laeten kwynen.
Eenen der voórnaemste voórspoedstakken van Belgiën
is voorzeker den landbouw; maer is tot dusverre deéze
nyverheyd tot volmaèktheyd geklommen is zy wel aen-
gemoedigd geweest gelyk zy het werkelyk verdient Wy
aerzelen geenzins deéze vraegen met neen te beantwoor
den. Want waer zyn de jaerboeken des bestuers welke
pryzen, belooningen of andere diergelyke middelen aen-
stippen bekwaem om den landbouw die zoo véél te wen-,
sclien overlaet, aen te moedigen en tot verbetering te
brengen
Alle andere nyverheydstakken van nationaele voort-
brengst bekleeslen eene ruyme plaels in de vergeldings
schriften van den staet't is maer den landbouw waer
van tot heden geene of ten minsten weynige melding is
gemaekt.
Thans egter zien wy met genoegen dat het opperbe
st icr eenen stap doet om den landbouw daedelyker wyze
aen Ie moedigen dóór de uytschryving van nationaele be
looningen vóór die geéneonzer akkermannen die de
schoonste vrugten op eygen grond zullen gewonnen en
de zelve tentoongesteld hebben. Doch, daer alle gronden
niet even vruglbaer zyn, en dat er integendeel gevonden
worden die zonder buytcngewoone zorgen en arbeyd
niets zouden opleveren, wilt het gouvernement met recht
en billykheyd dat die landbouwers die op dergelyke lan
den raiddefmaetige vrugten gewonnen hebben, insgelyks
met byzondere pryzen beloond wordenom andere min
vlylige, min werkzaeme aen te spoóren het voórbeéld
deézer eerste te volgen. En inderdaed, de aerde is geene
ondankbaere moeder, jegens luieren neêrstigen bebou-
allyd zoo fraey gekuvsclit is, van uwen meester zullen ten toon
geleyd zyn.
Denkt gy er aen, vriend? liet is de weyde van Messire
Couterel onzen gevreesden borgemeester, die God gelieve ge
nadig te bandelen! De hand op een zyner peèrden leggen, ware
genoeg om welbaest bet strop aen den hals te gevoelen.
Oh! ja, ja; zoo veel te meer om dat Messire Couterel en
meester Van den Bisdomme gezwoórene vyanden zyn. liet is
eenen ouden liaet van familie die onder hun bestaet, en ik ge
looi' dat het vóór lang zal zyn.
In dit geval, antwoordde den bakker met onverschillig-
heyd, zal het graen op zyn gemak konnen volwassen? vóóraleer
gy hier uyt zyl.
Hoe zeyde den voerman byna al weenende, ik zal dan
myne visschen hier moeten veriaeten
In der waerheyd, compeér, ik geloof dat den hakker gelvk
heeft, zeyde den anderen persoon; laet ons het peérd liaelen,
wy zullen het gebruykeu om u uyt den moeras te helpen, en
nadien zullen wy het weder op zyne plaets brengen.
Den voerman aerzelde eenige oogenblikken; maer ziende
den ongelukkigen toestand van zynen ezel, en wanhoópende
van zyne eygene poogingen, liep hy naer hel peérd toe, dal aen
Couterel toebehoorde; den bakkeren den anderen hielpen hem,
en weynige oogenblikken nadien was de ker op den goeden weg.
Oef! nu ben ik er dóór, riep Van Duffel, den vischvoer-
der uyt.
Slegt volk, duyvelsehe roovers! schreeuwden zes mannen
die van agter het kreupelhout kwamen, en zich langs den,
anderen kant van den weg verdoóken gehouden hadden. Geeft'
u over, peêrdendicven, want ziet, daer is het peérd van onzen
meester, Pieler Couterelen, ter duyvel, dit peérd behoort u
toch niet toe toe.
Genade! genade! riep Van Iluffel geheel bevreesd, laet
my los, ik meynde juyst hel peérd naer de weyde terug te
brengen.
En hy begon aen de zes vremdelingen te verhaelen wat er
tiem was overgekomen.
Ahahgy zyt in den dienst van meester Van den Bis
domme, riep eenen 'der zes onbekende, die de dienaers van den
borgemeester waren in dit geval rnoelgy ons volgen. Alle die
den deken der vischkoopers dienen zyn de vyanden van mynen
meester, dus mag ik aen uwe wóórden geen geloof geéven.
Voórwaerds, móester Van Holfel! voórwaerds.
.Myne fraeye kueglen, lael my gacn, zugUc den voerman,
wanneer de twee persoonen, welke hem geholpen hadden, het
ha'ezenpad namen, ik ben onpiiglig, iaet my gaeti.
Maer de dienaers van Couterel waren kloek en sterk; vier
van hun greépen den voerman vast en sleepten hem mede, ter
wyl de twee andere zyne ker en zynen ezel naer deslad leydden.
Zy bragten Jan Van Iluffel vóór den borgemeester.
Pieler Couterel was eenen man van hooge gestalte, zyn
sluersch aeugezigt boesemde natuerlyk eenen afkecrin; zyn dik,
lang en zwart hair, gaf aen zyn :tenge/.i^L-w+di, van eenen grys^—
agtigen baerd vóórzien was, een bfóyn ■kleuif^iidei- het yuty
opgevoed, had hy de vrye en wo&le wiwópii'bapun hel /A\é
behouden, die zynen hoogen rang. nii't'hao kofui^ Vcrlirt/n-ri
Eeneonverdraegelyke trotselihcjfd,-Cii vswe.fvjgiheiïpTden tuiig-,
moed scheénen in hem uyt; hJssej^inaedSe ij# jpiele om-'dif
hy gelyk zy geene wapens en eujr Uvumnudgralóty: alle cl
trenelvkhëyd of oppergezag waMfttjnwe&j^Tfrt gezag\a.w.
