ZONDAG 21 NOVEMBER 1847.
TWEEDEN JAERGANG.—N62.
AELST, den 20 November.
BUYTENLAM)SCH STAETKUNDIG OVERZïGT.
Dit blad vcrschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 Cr. "5 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De personnel! die
vóór een geheel jae inschryvcn, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annorJ van 10 drukregelen in ons blad doen pi; et
sen. Indien iemand regtverrdigc klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; acn deéze-zullen wy placls in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen.Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel acn deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naeinen derpersoonen die ons eenige
stukken zouden bcgeêren mede te deelen, zullen gcheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
tc doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word vcrzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. l)e redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
DEN
CUIQUE SCUM.
BODE
Het vraegstuk der Vlaenderen dat M. Rogier als een
vraegstuk van eer vóór bedhctueél gouvernement aenziet,
is'in de hierna aengeduydde zitting van den Senaet niet
vergeéten. Aen deéze plegtige verklaering, zegt M. Rogier,
zal hij met zyne ambtgenoótcn getrouw blyven en alk mo
gelijke middelen aenwenden om den ongelukkige» toestand
der Vlaenderen te verbeteren. Maer, voegt er den staets-
man by, wie van al de senateurs kan van liet ministerie
eysschen dat op twee maenden armoede en ellende uytge-
roeyd zyn
Deéze wóórden schynen troostelyk, en om zoo te zeg
gen geruststellend, maer valt te weéten welke middelen
er zullen bewerkstelligd worden om deéze plegtige be
loften te verweézenlyken. Zullen bet misschien wederom
Imlpsommen zyn die als aelmoesen aen de Vlaenderen
zullen toegeworpen worden, en die slegts verstrekken
om het edel karacter van den Relg te verlengen en Item
meer en meer aen de reeds ingewortelde bedelary vast te
hegten Zal men misschcin deés doel willen bereyken
dóór d'inrigting van mecaniek gestigten die gedeeltelvk
d'oorzaek van Vlaenderens ondergang zyn Wy weéten
het niet, maer 't géén wy weéten is, dat dergelyke mid
delen ontoereykènd zyn, en zonder uytwerksel moeten
blyven.
"Nogtans, ons dunkens, is er nog eenen middel die by
zvne kragtdacdighcyd tevens de duerzaemheyd zal voe
gen,Want als men hoofdiglyk blyft beweêren dat de
opbeuring der oude vlas-nyverheyd eene onmogelyke
zaek is, hoeft aen andete gedagt le worden of wel den
armen moet onder't gewigt der ellende bezwyken. Zie
hier dan eeuige regels ter ovenveéging. Onder liet voór-
maelig ministerie is er vastgesteld van al de heydon ten
behoeve der gemeentens te verkoopen. Nu, deéze beslis
sing, hoe men ze ook beschouwe, word zy uytgevoerd,
zal cn moet noodzaekelyk deslegtste uytwerkselsbebben.
Het gouvernement zal dóór deéze ontvranding vóór
altyd den middel verloóren hebben van eens die heyden
lot vrugtbaerlieyd te brengen en er gestigten en werk-
huyzen op maeken die aen ettelyke duyzende arme een
eerlyk bestaen zouden konnen verschaffen, en, men zal
het ongeinkkiglyk te laet ondervinden, dat deéze onvrugt-
baere gronden vóór altyd zonder opbrengst zullen blyven.
Wilt liet ministerie Rogier werkelyk den armen ter
hulp komen, dat liet deéze slegle en onbezonnene wet
intrekke, en de kaniers voórstelie deéze heyden vóór
rekening van 't gouvernement aen te koopen en dezelve
onder 't opzigt van treffelyke cn onomkoopbaere be-
stuerdersdoe tot vrugtbaerlieyd brengen.
Het is waer, liet gouvernement zon hier moeten groole
opofferingen doen, maer den is oogenblik daer om groote
cn duerzaeme middelen ter uytroeying der ellende le be
werkstelligen,' en als men die verbaczend gezwollenebud-
jetten toch niet wilt verminderen maer integendeel ver
meerderen, kounën evenwel die vermeerderingen niet
beter besteéd worden dan aen voorwerpen die heter
ruym zullen opbrengen 0111 de verhoogde lasten in even-
red igheyd te verminderen.
Er word ook gesproken van deontworpenc spoórlynen
daedelyk aen te leggen en van de eerste noodzaekelyke
werken onmiddelyk te beginnen. Dit gedagt is ook liet
onzede uytvoering dier nuttige werken zal althans
werk en brood verschaffen tydens liet aenstaetfèé guere
wintergetyde aen een deel van 't onnoemgelyk getal wer-
kelooze doch neêrstige arbeyders die niets vueriger ver
langen dan zich zelve benevens hunne huisgezinnen dóór
't werk hunner handen te onderhouden,
Wy neémendus deéze gelegenhcyd tebactom diegeéne
onzer agtbaere inwooners, die reeds zoo véél opotlérin-
gen en moeyte gedacn hebben, om den regtstreékseben
yzeren weg van Brussel op Gend lang Aelst, tot stand te
brengen, aen te porren hunne stappen te vernieuwen,
het ministerie 0111 zoo le spreéken, geweld aen te doen
0111 in 't belang van handel, nyverheyd en voórnaemclyk
van den werkeloozen arbeyder, deéze zoo gewiglige 011-
derneéming niet meer langer te zien uytstelleii.
ÜORTEN INllOCDDER NIEÜWSTYDIM'.l.N L'YT ZWITSERLAND
Toebereydsels der federaele 0111 verseliillige punten te
gelyk aen te vallen.Schcrmutsclinglussclien de troepen
van Uri en die van TcSsini. Inneéniiug van eenen post
der federaele dóór de troepen van Lucerne. Bezetting
van een deel des grondgebieds van liet Sunderbund dóór
de federaele. Overigens wéét men nog niet stellig of Fry-
bourg reeds aengevallen is.
Het gouvernement van Baden gaet een legerkorps op
de Zwitserscbe grenzen by een rukken.
P. S. Wy zyn nog altyd op bet punt 111 Zwitserland
te zien niet een beslissend gevegt, maer den burgeroor
log ernstiglyk beginnen. Lucerne, Krybourg of andere
sleden konnen stóemender band ingenomen worden,
zonder dat daerom de wapens zullen neergelegd worden.
De burgeroorlogen zyn uyt hunnen aerd duerzaem; men
vegt, men moord, men brand zoo lang er eenige slryd-
kragten aeu de overwonnene overblyven, en alsdan ver
anderen de veldslagen in guerillas. Getuygen hiervan
Spanién, Portugael, Mexico. Indien den geestdrift der
partyën in Zwitserland niet weerhouden had geweest
dóór 111111 of meer gemaetigde aenleyders, reeds zouden
er stroomen van bloed vergoóten zyn geweest. Geluk-
kiglyk tragt den generael Du Four, bevelhebber des
bondgenoótscliappelyks legers, tyd te winnen om hier
door lot eene vriendelyke vereffening te geraeken. Het
scliynt lei' anderen buyten twyffel dat, kwamen de 7
cantons de neérlaeg le krygen, Vrankryk en Oostenryk
er zouden tussclien komen. Men kan de overwinning van
d'eene of andere party betragten elk volgens zyne ge-
zindheyd; maer in d'oogen van allen onpartydigen
menseh die de slaetkunde van dit land nauwkeurig op
gevolgd hééft, is liet groot ongelyk aen de federaele.
De 7 cantons hebben in vriendschap willen overeenko
men en stryden slegts vóór hunne vryheyd van denkwyze
of geweéten. Hunne vyanden integendeel neémen de zaek
der Jesuiten als een voorwendsel van oorlog, en willen
die vryheyd van denkwyze aen hunne willekeurighcyd
vastklinken.
Oagelyks komen er groote geldsommen in Engeland
aen hetgeen de financicéle crisis noodzaekelyk moet ver
beteren.
Toen wy in ons voórlaetste Nr den naem van koppigen
ezel en venloólden nydigaerd aen den onbevoegden en
tevens leugenachtigen beoórdeeler van dch Lovenseben
kampstryd toepasten, hebben wy ons geenzins vergist,
want den man spvtig ais den vos maer niet zoo rap, hornl
Vóór geene arhaemte vatbaer, vóór geene eerlooze ver
dedigingsmiddelen terugdeynzeud, zegl hy maer openlyk
dat er mol redens kan vermoed worden dat aenbeveé-
lingsbrieven by de treffelyke rechters vergenoegd hebben
0111 ten nadeele van M. liam en andere tooiieelisten, den
eersten prys aen M. Sadones toe te kennen. Wel man,
denkt gy 0111 dat zulks weliigt by u zou vergenoegen, dil
ook het zelfde uytwerksel opeen onberispelyk geweéten
zou hebben? Hebt gy dan zoo een ezelsverstand, of laet
gy u zoo verre, dóór den nyd vervoeren datgyde sdian-
volle doch zeer gegronde onderstelling niet ontwaert die
uw gcseliryf opzigtens uwe slordige ziel doet inreken
Gelyk men den boom uyt de vrugten kent, zoo kan den
sehryver in kwestie hier ook nae weerde geschat worden
en nogtans durft zulken man als zedeleeracr van regl-
schapenheyden goede manieren spreéken.... Maer wagt,
wy vergissen 011sle naturel revient ton jours.... toujours.
zegt hy zelfs, zonder agl te geéven dat hy hier onweélens
hulde aen de waerheyd doet, en met den anderen begint
hy te lachen net als eenen nydigen ezel... lli! hi! hi!
jammer dat er ha! niet bygevoegd is, 't zou nog een
pereltje meer aen zyn ezelsverstand gevoegd hebben
maer bah! daer vóór zal hy niettemin ezel zyn cn blyven.
Nog een wóórd over de laelste zinsnede van zyn gesehryf:
den man beweert dat wy hem over zyne bezorgdheyd
jegens ons te danken hebben, dat zonder hem men sindts
langs aldaer niet meer wist dat liet sukkelende Dcnder-
bodeken nóg leefde.... Wat er van dit gezegde waer is,
weéten wy niet, maer 't geéu wy zeer wel weéten, is dal
hy slegts sedert eenige wecken aen den Dender-bode hééft
beginnen te denken, waerover wy hem bedanken er hem
nogtans In voegende, dat het hem niet onbewust is hoe
véél meer liv integendeel aen den Dender-bode te verdan
ken hééft, liil zy 11 genoeg, man, 0111 u nog eens uw mis
verstand te bewyzen. Hebt gy 't beét, I;.
Met eene leévendige voldoening woonden wy voorle
den maendagde luySterryke prvsdeeling by der zondag-
sehoól deézer slad. Deéze plegliglieyd voórgezeéten door
Z. II. den bisschop van Gend, wierd geopend dóór eene
hoogmis waeronder den eerw. lieer üst, professor in
't seminarie, een troostvollend, en treffend sei'moen hééft
nytgegalmd. Den wclspreékenden redenacr hééft zich
voórnaemelyk opgehouden met de noodzaekelykhevd en
de verhevenlieyd der rhristelyke leering, byzonder doel
der zondagschool, te betoonen, tack die den voórtreffe-
lyken spreéker wonder wel volbragt hééft.
Daerua is men overgegaen lot de uytdceling der pry-
zen, en hééft elkeen zich konnen overtuygen zoo dooi
de rvke belooningen die er wierden uytgereykl als dooi
de goede order met welke de dry a vier-en-twiniig hon
derd arme kinderen best uerd worden, dat dezondagselioól
van Aelst, tot voorbeeld mag dienen aen al de zondag-
sehoólen van ons bisdom. Wy zyn waerlyk verheugd in
deéze haehelyke tvden, op welke den geest van verderf
zoovéél kwaed aenrigt, zulke vleyëndc getuvgenis van
onze stad te mogen geéven. En inderdaed, wie zal liet
goed berekenen dat deéze nooyt volpreézene inrigting
thans bewerkt cn laet er nog meer bewerken zal? Dit
konnen wy niet cn zulks kan niemand, derhalve zullen
wy ons hepaelen met de agtbaere geestelyke bestuerders.
eii voórnaemelyk den zeer eerw. lieer Deken in naem der
samenleving te bedanken over het groo! deel dat zv in de
beschaming van 't opkomend geslacht neémen, en hen
aen le moedigen om die lastige maer vrugtryke taek aen-
houdend voort te zetten. Vóór wat de eervolle meesters,
mecsterssen en verdere weldoeners der zondagschool
betreft, deéze hebben even véél aenspraek op den lol'
van alten vriend van beschaeving en op den grooten loon
