ZONDAG 26 DECEMBER 1847. TWEEDEN JAERGAXG.—X'67. AELST, den 24 December. Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening van den daarop volgenden Zondag.—I)en prys der inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 l'r. 75 c., dien der annoncen oj» 20 een li men den drukregel. De persoonen die vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet- sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla- men in 'l algemeen belang tddoen heeft, hy mag op onze onpar- tydigheyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaets in onze kolon- nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal verder gèwaégen van alle brochueren, schriften, boeken, prin ten, etc. wacrvan een afdruksel aen deszeifs opsteller zal wor den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenfge stukken zouden bcgeèren mede te deelen, zullen geheym ge houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den druk aengaet. CUIQCE Sl'l M. BEKENDMAEKING. De persoonen die in de postkantoor en inschrijving aen ons blad genomen hebbenworden vriendelijk verzogt deéze zoo haest mogelijk te vernieuwen indien zy alle vertraeging in T ontvangen der iYrs willem voorkomen. Eiken A'van den Dender-bode afzonderlyk genomen kost 25 centimen. Den minister in zitting van 4 december begint zyne redevoe ring met te zeggen, dat hel vraegsluk dor Vlaenderen, van iocael, dat het langen tyd geweest is, zich verheft lot een gene- rael, tot een nationael vraegsluk; en voegt er, te rechte, by dat een land macr begint eene natie uyt te marken, alswan- pcer het lyden van een afzonderlyk deel zich gelykclyk in al de andfib (loet gevoelen. Mogt die verbroedering aen ons lilie- rael ministerie toegekend worden, liet zou zekerlyk al onze dankbaerheyd.verdienen.Macr dezelve onlwaerende, dunkt ens dat den minister zich vóór de Vlaeuderén wat Jiberaelder zou hebben mogen toonen, zonder voor hot verlies der samen- neyging van andere provinciën le moeten vreezen. Dc célxóaeren zyn overvloediger, zy zyn beter koop, zegt liy, rn inregel van de onderstanden, zyn wy niet gehouden in 1818 zoo veel te doen als in 1816 en 18-17. Dacrom, mynhceren, hebben ivy de vraeg van onderstand, welken vóór eerst geweest heeft van twee millioenen, daer na van 1500,000 franken, waer by gevoegd 500,000 franken vóór uyldecl van acrdappelen, verminderd op 500,000.117/ zyn niet verze kerd dat deêzcn eersten onderstand locreykcnd zal zyn, macr wy zullen tragten de uylgacvcn van dit slacli aen het lioognoodig te bepaelcn, Wy kennen, zegt Ity, al liclgcvaer dal het land zoukonncn loopen mei xn zijnen budjel sommen voor aelmoessen te stellen, wy wil len de bedelary dóór de wel niet vereeuwigen. De wellen die wy lullen voorstellen de maatregelen die 'er zullen genomen worden zullen altyd vóór bijzonder oog wil hebbende bedelary te bestryden; zelfs in de verdeeling van de 500,000 franken, zullen wyagl heb ben opdcgemeenten die luiere onderstands gelden zullen uytdeclcn, niet in aelmoessen macr in werk; wy zullen vooral het werk uenbeveclen. 11. den minister sehynl le oórdeelen, dat de behoeftigheden der Vlaenderen in 1818 zullen minder zyndan in 1810 en 1817. Macr dit is vóór eerst eene grove misgreep, die zyne scherp zinnigheid zou hebben moeien ontdekken had hy eenen ernsli- gen blik opden toestand derVlaenderen komien werpen, Inder- daed, veéle treffelyke borgers hebben de twee voórledene noodlottige jaeren zoo veel geleden, dat zy hunne noodwendige sebueren niet meer dóór hunne aelmoessen konnen hystaen. —Welhebbende of ryke zyn zoodaenig vermoeyd van geéven dat zy alle medelyden en medoogendheyd vóór den armen heb ben van kant gesteld; andere om le leéven zonder hunnen med; borger tot last te dienen, hebben alles verpand wat zy hadden, en nu, zonder werk zittende, moeien zy liet getal der bedelaers vermeerderen, willen zy niet onmiddelyk van honger bezwyken.Zoo dat de noodwendigheden van de Vlaenderen aengroeyën in plaets van verminderen; allen die de Vlaenderen Vent moet zich overluygd houden, dal de behoeftigheden in den winter van -4748, gróolerzullen zvu dan in de twee verlöopeue jaeren. De eétwaeren, zyn menigvuldigcr zy zyn op hunnen gemee- non prys gedaeld! Den geringen, borger is te verhoópen, zal zich, daer dóór, niet meer moeten porlionc&ren, gelykin de twee voórgaende noodlottige jaeren; maer wat zal den goedkoop der eétwaeren maeken vóór den armen, die geeue heéfl, noch ook geen geld om er le koopen, en weikers getal merkclyk ver meerderd is Den minister zal waerschynlyk zeggen dat hy zal werken en zynen kost winnendat daer toe de 500,000 franken geschikt Zyi,Daer zyn misschien 150,000 arme lniyshoudens, 700,000 menschel), en waer van de 2 3 van alles onlliloot zyn. Wéét den minister wel wat een armen van dit slacli benoodigt om zich konnen aen hel werk stellen?Ily moet zicli vóór eerst kon- urn voeden, en voórnaemelyk in den winter konnen kleeden en warmen; want, styf van koude, kan eene spinster niet spin nen, als Iiaer gacren aen den vlieger vriest, en eenen weever met bevroózen sterk niet wecven. Daer hy hebben zy werkluygen en grondstoffen noodig, en dit alles moet hun voórafgaendelyk bezorgd worden. Moglen de 500,000 franken voor de Vlaenderen alleen geschikt zyn, daer nu gemeenten van Antwerpen en Hencgauw en nog moeten in mededeel™, wal zouden de twee Vlaenderen daer mede konnen verriglen? Zy zullen opgeëétc» zyn eer dat den armen aen liet werk gesteld is, ten ware men hem liet van honger en koude bezwyken eer zy worden uitgedeeld, ingezien het medelyden vóór de Vlaenderen, dat den minister de Volksvertegenwoordi gers der andere provinciën heéfl weélen in ie boezemen, had hy de rampen van de Vlaendereneenigzins gekend en weéten le weêrdeéren, hy zou dry millioenen franken hebben voórgesleld in plaets van een half millioen, het geen belachelyk is en met de liberaele Vlaenderen den spot dryven. Den minister belooft in zyn beslier goeden wille, goedeinzig- len aen den dag te leggen! en daer is alles wal hy vóór den dienst der Vlaenderen doen kan.Denbeer Sigarl, zynen aglbacrcn vriend, iicéft van het ministerie versland gevraogd (du génie.) Die vraeg was ongepast, het ministerie heeft verstand in over vloed, te weélen: kennissen en welspreckmdlieyd, maer wal hy eenigziuls zou hebben konnen cyschen, is gezond oordeel (Bon sens.) Hadden minister zyn gezond óórdeel werkstellig gemaekt, vóór wat de Vlaenderen raekt, wy houden ons verzekerd dat hy zich nooytzou hebben durven bepaclen aen, vóór deéze twee volkryke en ongelukkige provinciën, eenen onderstand vaneen half miliioén vóór le stellen. Het ministerie had beloofd een algemeen ontwerp (nu plan general,) voórlebrengen, waer dóór liet de Vlaenderen ging red den; M. Ródenbach hééft den minister opgeroepen om dit ont werp onmiddelyk aen den dag le leggen, en doézen heeft ge antwoord dal zy aen hel ministerie de belachelyke vcrwaend- hevd niet gebragt hadden, van de Vlaenderen oogenblikkelyk le redden, maer eiikelyk het opzet "van te onderzoeken en te bewerkstelligen al de middels om de Vlaenderen uyt luieren staet van verval te Hekken.Daer is ook alles wat men van het ministerie wenschen en verwagten kandoch liet hééft een algemeen ontwerp beloofd, en hel is het voorbrengen van dit ontwerp dat den lieer ltodenbach gevraegd heeft, dos behou dens er de uytwerking en uytval van af te wagten, en hier aen zou, ons dunkens.denministerhehben dienen te voldoen. Den minister heeft zyne généraele inziglen en middelen om aen den armen werk le bezorgen, aen de kamer uylgclegd, en zyne rede is meermaels onderbroken geweest dóór: Irèsbien, c'est Irèsvrai, e'est cela, etc., M. ltodenbach zelf heeft er niet konnen om lachen. Wy zullen deéze middelen in een toe komend artikel onderzoeken. zyn die, na 't vleesch van de beeneu geknaegd te hebben, ei- ten allen pryze het merg willen iiytzuygen. Een Brussclseh dagblad heeft gemeld, dat het. genigt van eene,aenstaende wyziging deskabinets in omloop is en veel bestendigheid verkrygt. Volgens dit dagblad zou den lieer Veydt aftreéden, en in het departement van financiën vervangen worden dóór den heer Frère, wel ken in de openbaerc werken zou worden opgevolgd dooi den lieer ltousseile. Het is inderdaed mogelyk, zegt de Independence., dat den heer Veydt in byzondere gesprek- ken het inzigt hebbe betuygd, om maer korten tyd mi nister te blyven; maer wy verineencn, dat er tot dusverre dienaeugaende niets bepaeldelyks is beslist. Hoe meer den dm/vel hééft hoe meer hy ook hebben will, zegt een oud spreekwoord. By een koninglvk beslui t van 27 sept. II. wierd er aen M. Malou, geweézen minis ter van financiën de bagatel van frs. 5044 jaerlyks pen sioen toegestaen, om iets meer dan twee jaeren kicksken- leven ten koste van 't land gehad te hebben. Macr nu is de vraeg of den man daer niéè content was en in zyne vnyst lachte Och, neen, want M. Malou zich aen zyne cyferplank gesteld hebbendehééft tot den laelsten oogenblik van zyn ministerschap uylgerekend, en heiver zen dat er 4(1 franks te kort waren; dus in plaets van 3044 Fr., komt een koninglvk bcshiyt dit pensioen op S06Ü (V. te brengen. Aldus ziet men dat er mcnschcn Men léést in den Thiellenaer De verpagting onzer linnenmerkt, die den 4(3 deézer maend moest plaets heb ben, is ingehouden geworden, het hoogste opbod slegts frs. 9,300 bedraegende, 't welk eene vermindering van frs. 1,200 by de lactsle verpagting aenbied. Over eenigc jaeren bragt het niaet- en stempel-regt der linnen op de merkt van 'f hielt een inkomen van meer dan frs. 49,000, aen de stad op; de merkelyku vermindering is het spreé- kendst bewys van den kwynenden staet onzer oude linnen nyverheyd. Tegen deéze gegronde aenmerking van den Thiellenaer kan niemand iets inbrengen, den vervallen staet onzer linncnnyverheyd is eene van al de wereld gekende zaek; iedereen ziet met hertzeer dat. die kwyniug steeds toe- neémt, maer niemand gewaegt van middelen om de dood deézer zoo kostelyke nyverheyd te vóórkomen. 'T is zekerlyk niet met de jammerklagten en uoodge- schrey van meest al de gazetten dat de lynivaedny ver heid zal lierleéven; 't zyn daedelyke middelt n van aen- moedigitig, onderstand en bescherming die er noodig zyn om de heropbeuring diër nyverheyd te hekomen. Men is al verre genoeg gezet als men zich bepaelt by dc wanhoópkreéton De oude lynwuednyverheyd sterft; er zyn geene middelen meer om ze nog le redden; wy moeten ze lueten meren en andere nyverheden zoeken tot stand te brengen etc., men is al verre genoeg gezet, zeggen wy, o;n de mekaniekbaezen hun geweld te doen verdobbe len en wel haest aen do oude, de eenige landsnyverheyd, den slag van gratie te zien toebrengen. Maer waerom gewanhoopt vóóraleer den bietsten, en kosteloozen middel die zoo dikwils en met zoo véél ernst is aenbevoólen, gebruikt te hebben? Wy bedoelen hier de inrigting van den stempel en de daedelyke bescher ming van 't gouvernement, hetwelk zyn leger, zyne ge- vangenhuyzen, zyne bestueren van weldacdigheyd, met een ivoórd, al degesliglen waer lynwaed verbrnykt word en waerop liet eenig gezag of invloed hééft, zou dienen aen te porren die stollen tegebrnyken welkers handel eej-lvds den rykdom en bloey der Vlaenderen uytmaekte. Men zal ons misschien van hoofdigheid beschuldigen omdat wy by dit stelsel blyven, maer wy zullen antwoor den dat men dan niet hoeft te jammeren noch le kermen over dc verschrikkende ellende, als men de middelen niel wilt gebruyken diederzelver oorzaek te keer gaen; ivant, ivy durven het rondnyt zeggen, lot dusverre hééft liet gouvernement vóór de bescherming deroude lynwaed- nyverheyd nog AIETS gedaen. Treffelyke koopmans onzer kennis hebben ons verze kerd dat zy thans veel vraeg hebben naer lynwaeden van bandgaren, macr dat deéze zoo zeldzaem te vinden zyn, dat zy (de koopmans) voorgenomen hebben spinsters en weevers aen te stellen die niets anders zullen fabriekeé- ren. Wilde het gouvernement den stempel tot sland brengen men zou welhaest eene merkelvke verandering in onzen liandel zien; veel verbruykers vraegen naer geen handgespin, en waerom om dat het niet of zelden te vinden is en daerby om dat zy van 40, 8 macl dóór dc mengeling bedroógen worden. Wy gewacgden in ons voórig Nr van de voórlreffelyk- hcyd van het garen die aen onzen geagtcn stadsgenoot, den heer Jelie, een eercmetael in de tentoonstelling van nalionaele nyverheyd verwierf. Wy hebben ons met ey- gene oogen van de verdienste diër koopwaer konnen overtuygën en hebben weynig verwonderd geweest wan neer wy vernamen dat II. M. den koning en de koningin

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1847 | | pagina 1