BUYTËNLANUSCH STAETKUNDIG OVERZIGT.
blad nog leézen en al tyd voórgestaen hebben, en dit by-
zonderlyk om dat FEmancipation onzen yzeren weg met
zoo veel moed et) in weerwil haere vrienden verdedigd
hééft. \Vy verstaen niet hoe men hier den invloed of de
poogingen van'onzen Borgemeester, durft inroepen, ter-
wyl het algemeen gekend is op welke wyze hv ten opzigte
onzer iverigste inwooners is te werk gegaen,'toen onzen
yzeren weg in de kamers moest voorkomen ja, wy dur
ven het zoggen, indien het onzen Borgemeester had moe
ten doen, de voóruytzigten tot het bekomen van onzen
yzeren weg zouden niet zoo gunstig staen, als op dit
oogenblik.
Indien er eenige liberaelen zyn die Y Emancipation zou
den willen verbieden, om dat dit blad niet ten vollen
hunne denkwyze deelt, kan men hun den naent van libc-
raef niet toepassen, dit is eene andere sóórt van gezinde
die tegen het wclzyn onzer stad werken; wy ook, zyn
liberael maer verstaen het liberalismus niet gelyk hel
Verbond of gelyk zommige andere bladen die den naem
hebben en niet de daed.
Den feuilleton dien wy heden mededeelen, verschaft
ons de gelegenheyd van een wóórd te reppen over de
betreurensweèrde onverschilligheyd waervan de nage-
dagtenis van eenen der voórnaemste geleerde, van eenen
der byzonderste beieveraers en voortplanters dei' wee-
tenschappen, het voorwerp is. Wy bedoelen den grooten
Thierry Mertens, dien zelfden Mertens onzen stadsge
noot, die met gevaer zyns levens eerst de drukkonst in
de Nederlanden heeft ingevoerd, dien zelfden Mertens
die zulken overvloedigen tol aen de verspreyding van al
wat nuttig, al wat groot en verheven is, bêlaeld heeft;
dien zelfden Mertens wiens geleerde stem niet alleen
de gewelven der oud vermaerde hoogc schóól van Loven
heeft doen weergalmen, maer zelfs dóór gansch Europa
in zyne schriften en werken is gehoord geworden. Wel
nu, dien man die zoo véél tot onderrigling der jeugd,
tot beschaeving der volkeren, tot verheerlyking niet
alleen zyner geboórteplaets, de stad Aelst, maer van
gansch Belgiën, gedaen heeft, dien man, word nu vergen
ten, terwyl er hedendngs in alle plaetsen gedenkzuylen
worden opgeregt aen de geheugeiiis van mannen welkers
verdiensten op verre na met degeéne van Mertens niet
mogen vergeleéken worden.
Mogt den geest der erkentenis eene waere nationaele
liefde in eenige aglbaere persoonen onzer stad ont
vlammen en hen aenporren zich te vereenigen ten eynde
maetregelen te beraemen 0111 aen onzen grooten held
een gedenkstuk weêrdig van zyne groote diensten en
lichtverspreyding op te regten, de weélensi liappelyke
wereld in 't byzonder, de openbaere erkentenis en de
natie in 't algemeen zullen hun dit weëten aen te reke
nen, en zy zelve zullen de zoete voldoening smaeken de
verheerlyking van eenen hunner verdienstelykste en
roemweêrdigste stadsgcnoóten te hebben bewerkt.
Zoo als wy in ons voórig Nr aenkondigden, heeft
zaterdag II. de uytdeeling der belooningen door den jury
der nationaele tentoonstellingen toegekend, aen de expo
santen onzer stad, alhier plaets gehadDergelyke uyt-
dnelingen zouden dienen met luyster gedaen te'worden
om de industrieéle exposanten aen te moedigen, maer
't schynt dat zulks hier heel anders verstaen word, want
men zich by eene drooge overgaef bepaeld hééft. Nog-
tans als alles geëyndigd was, en als elkeeu agter zyne
kachel gekroópen was, is het beyaerdgespel de plegtig-
hevd komen aankondigen. Proficiat, M. Eredericus,
maer toch man, '1 waren vygen na Paesschcn.
Het eerste winter-concert dat onze koninglyke maet-
schappy Al Groijend Blouexd zondag laetst gegeéven
heeft, mag stoutelyk een Concert genoemd worden en
verdient een min of meer uytgebreyd overzigt. Vooreerst
om de verdienstelyke maetschappv benevens debyzoudero
amateurs den welverdienden loi' toi; te zwaeyënten
tweeden 0111 hen tot voortgang aen te moedigen 'en tevens
in naem van al wie het zelve hebben bvgewoond, te be
danken over den aeugenaemen avondstond dien wy er
hebben doórgebragt zonder de veélbeduydende inzae-
meling ten behoeve onzer noodlvdende broeders te ver-
geéten.
Dan, elkeen hoorde met vernmek de bnstuvtgrvoerde
ouvertures, waerin het talryk personneél baerblvkelvkste
bewvzen van welbeoeflende muziekkunde en trellenden
ensemble gegeéven hoéft. Vervolgens is Joffr. Van den
Haute, onze kunstvolle stadsgenoóte, opgetreéden en
het uytgeleézen gezelschap met eenige zangstukken ko
men vergasten, welkers morkweêrdige uytvoering en
betooverende indrukwekking aen die zanggodinnen der
fabel deed denken; wel is waer, dèéze jonge artiste heeft
eene zoeiluvdende en kragtvolle stem die zy keert,
draeyt en wend naer alle gevoelsuyfdrukkingen, maer
evenwel is er eene aenhoudende oeffening eene wcrk-
zaeme studie noodig geweest om op zoo korten tyd tot
den graed van volmaektheyd te geraeken waer zy'thans
gekomen is. En wat zullen wy nu over de twee ehoor-
zangen zeggen die dóór eenige byzondere kimstmin-
Baers zyn uytgegalmd In weynige wóórden dat deéze
twee stukken met zoo voél juystheyd en gevoel, ensemble
en smack zyn uytgevoerd, dat niet alleen elks verwag-
ting is voldaen, maer zelfs verre overtroffen geweest.
Immers, wy durven het luydop zeggen zonder vrees van
tegenspraak te ontmoeten, dat hier nooyt stukken op
onze Concerts zyn gezongen geworden die zoo voél vol
doening hebben 'bygezet en meer toejuyehingen en tee-
keus van algeincene goedkeuring verworven. In naem
van eenige zangminnaeren verzoeken wy volgeêrne de
herneémiug van '1 laelste koorgezang op 't eerst te geé-
ven Concert; wy verhoópen dat den heer J. Siron, pro-
lessor van piano, die 't aenleeren der stukken zoo goed
willig had aangenomen en zich met detzelfs bestuer be
last, de liefhebbers zyne vrienden, zal aenspoóren 0111
aen deézen wenseh te voldoen. Wy eyndigen dit overzigt
met aen den jongen kunstminuaer M. Van de Maele,
onze welgemeende gelukwcnschingen toe te stieren over
den snellen voortgang dien by in 't behandelen van zyn
moeyelyk muziekinstrument gedaen hééft; zyne Fantaisie
pour trompette a cylindres, mag eene meesterlyke uyt
voering gebeeten worden en hééft te regt de algcnieene
bravo's en aanhoudend handgeklap verworven.
Het Fransch gouvernement hoéft openlyk verklaerd dat
het geeuc kiesliervormingen zal aenneémen. Deéze daed-
zaek zal ongetwyll'eld eenige onzer ministers die aen de
staatkunde van 51. Guizot vyandig zyn, in kwaede luym
jaegen, want zy in hun programma kieshervormingen
hebben beloofd. Op welken vorm zullen zy thans de her
vormingen gieten Zal het misschien op dien van Zwit
serland zyn V Oh 1 dit ware iets fraey De Zwitsersche
ultra-liberaelen, die gezwoófene vyanden van alle ver-
draegzaemheyd, van alle vryheyd, die zich met hunne
aenliangers de ultra-reformisten, onder de bannier dei-
Belgische ministers niet vervoegen, zyn alleen bekwaem
aldus te kiezen. Niet dat wy w illen zeggen dat wy tot
dergelyke buytenspoórigheden naderen, verre van ons,
maer toch 't is het tegenwoordige dat het toekomende
voórbereyd. Men moet op zyne hoede zyn. De kiesher-
vorming mag in geener voegen inbreuk aen onze grond
wet dien geheyligden schild onzer rechten, toebrengen,
want, hoe kleyn deéze inbreuk ook zy, zal zy niet min de
taek vergemak'kelyken der geéne die ze in 't vervolg zou
den willen schenden. Egter zullen wy met verzekering
zeggen Catholyke laet u dóór de oprecht liberaele be-
stueren, verleent hun zelfs al uwen onderstand zoo lang
zy uwe grondwet eerbiedigen, en gansch het land zal er
by winnen.
De kamers der Pairs heeft liaer adres in antwoord op
de troonrede met eene groote meerderheyd gestemd.
Lord Palmorston, Engelschen minister van buyten-
landsche zaeken, komt aen 't grieksch gouvernement
eenegalvolle nota toe te stueren. Deézen minister, wiens
bedriegelyke staetkunde onlangs in de fransche kamers,
dóór den welspreékenden graef de Montalembert ont
maskerd is geworden, dien minister, zeggen wy, schynt
niets anders te beoogen dan de vernietiging van den
Eranschen invloed al waer deézen bestaet; en ondertus-
srhen is de nationaliteyt der kleyne staeten in gevaer.
Griekenland uylgeput dóór eene 9 jaerige worsteling
tegen Turkyön, worsteling die het dóór den bvstand
zyner Miltiades, Leonidas, etc., die te Marathon wisten
Ie overwinnen en in de engtens der Thermopyles te sneu
velen, het herboren Griekenland, zeggen wy, verdient
eikeens medelyden. Is het niet genoeg sedert de IS" eeuw
slaef gewéést te zyn van Turksche hoofd-aSflaegers Nu,
zou den minister eener groote natie die, eensgezind met
Vrankryk en Rusland de onafhanglyklieyd van Grieken
land erkend hééft, zou hy wederom dit land onder het
bloedgierig jok der Turken willen doen bukken en dit
eenigiyk 0111 Vrankryk aldaer te vervangen
Engeland versterkt zyne kusten en vermeerdert zyne
slrydkragten even alsof het eerstdags ging aangerand
wordenda'gelyks worden er vergaderingen gehouden
waervan de eene petionneéren tegen die krygstoerustin-
geu, en de andere om de catholyke de zelfde rechten de
doen bekomen die do protestanten genieten.
Den Paus hééft zyn ministerie ingerigt, doch zonder
dat ei- een wereldlyk lid deel van maeke.Deézen maat
regel beantwoord geenzins aen de verwagting van mannen
gelyk Cicervacchio. De Siciliaensche opstandelingen
hebben gezegepraeld.
Vrankryk, Oostenryk en Pruvssen hebben aen den
Zicitsersehen landdag eene collectieve nota toegezonden
waerin deéze dry mogendheden aen den landdag het
recht ontkennen zyne bondsakte te veranderen, en waerin
zy het inzigt eener gewapende tusschenkomst Iaeten
doórschynen. Engeland integendeel, kent dit recht aen
den landdagtoe, doch beveelt de gemaetighevdaen.Den
landdag 11a geweygerd te hebben te antwoorden aen eene
nota d:e den pauselyken nuncius hem ten voórdèele der
catholyke had overhandigd, hééft op het punt geweést
aen deézen gezant zyn passeport te geéven.
In Spaniën hééft het ministerie eene stemming van
vertouwen bekomen.
Den koning van Denemerken, Christiaen VIII, komt te
overlyden.
I11 Ierland is eene nieuwe staelkundige party tot stand
gekomen die nog meer gevoórderd is dan het Jonge Ier
land.Zyn programma is dreygend en spottend ten
opzigte van Engeland.
Volgens een concordaet tusschen den Paus en den
Iveyzer van liusland gesloóten, zal er eenen 7,lon bisschop-
pelyken stoel in Rusland gevestigd worden waeraen eene
dotatie van 4,500 zilveren roebels is vastgehegt.
MERKT-BE RIGTEN
Gisteren was de graenmerkt van Brussel zeer wel be-
voórraed. Circa 2800 zakken graensels waren te koop
gestelder wierd eene ligte helling tot vermeerdering
der pryzen ontwaerd, welke waren vóór de tarwe 5
guld. a 6 guld. 10 st. vóór de rogge 5 g. a 3 g. 18 st.
vóór de haver 2 guld. 2 st. a 2 guld. 5 st. den 1/2 heet.
Ie Hasselt hebben gisteren de graenpryzen eene nog
al merkelyke dueling ondergaen. —Te Gend zyn de prv-
zen insgelyks een \veynig verminderd.
Een vyf-jaerig kind, van Frans Verbeken, werkman
alhier, is deéze wéék dóór eenen wagen bespannen met
2 peêrden byna overreéden geweésl; het kind was tus
schen de peêrden dóór de ketingen ten gronde gesmcé-
ten, en was op het punt van dóór de wielen verpletterd
te worden, wanneer den voerman zyne peêrden schielyk
hééft stil gehouden, en het kind is er gelukkig met eeni
ge ligte kneuzingen afgekomen. (Medeg.)
liet genootschap der Alliancedeézerstad hééft voor
leden zondag eene treffelyke drooduytdeeüng aen de ar
me deézer stad gedaen, en hééft voorgenomen dit lofweêr-
dig liefdewerk van tyd tot tyd te vernieuwen. Zulke akten
konnen gemakkelyk allen lof ontbeêren.
Men schryft ons uyt Maria-Lierde, 26 January
Het is met de gevoeligste droefheyd M' dat ik UI.
bekend maeke het verlies van onzen zeer eerweêrden en
beminden heer Adrianus Josephus lloosens, in zyn leven
onderpastor van Maria-Lierde, die den 25 deézer maend
aen de gevolgen der typhus koorts na bediend geweést
te zyn van HH. Sacramenten der stervende, m den
Héér ontslaepen is.
In 'tbureel der Organe des Flandres is eene inschry-
ving geopend ten behoeve der arme en zieke noodlvdende
der vlaenderen.
Eergisteren waegde eenen jongen digt by Rupel-
monde de bevroózene schelde over te trékken, en viel
dóór 't ys. Dóór buytengewoone poogingen uyt de plaets
des gevaers geraekt, was hy tot op den oever geraekt wan
neer hy eensklaps dóór de koude bevangen stok dood viel.
Men verneémt, dat het Z. M. den koning van Hol
land behaegd heeft, eene som van duyzend guldens, uyt
zyne partikuliere fondsen te bestemmen vóór deoprigting
van een nieuw standbeeld ter eerc van Laurens Janszoon
Coster, te Haarlem, eeneu der geéne die de edele boek
drukkunst hebben uytgevonden.
Den Journal de Bruxelles hééft aengekondigd, dat
er groote veranderingen in het persooneél der provin-
ciaele en kantonaele inspecteurs van het leéger onderwvs
op handen zyn
De zaek Rosseel en Yan den Plas zal den 8 february
vóór het hof van assisen van Eraband opgeroepen worden.
Den genaemden Van Mol, dóór de hoven van assi
sen van Henegauw en Braband agtervolgens ter dood
verweézeii, wegens medepligtigheyd in de vergiftiging op
den persoon van den ouden Bureau, van Pommeroeuil,
hééft zich wederom in cassatie vóórzien.
Het hof van assisen van Braband hééft den genaem
den A. Pinel, bygenaemd Lainé, agent in Belgiën van de
fransche maetschappy van onderlinge assuranciën la
Concorde, wegens schrift vervalsehing en aftroggelarv
ten nadeele van vyf persoonen, tot vyf jaer opsluyting en
honderd francs boet verweczcn.
Men zal zich herrinneren de instorting van de her
berg te Antwerpen, waervan wy in ons laetste N' spraken
welk onheyl aen eenen werkman het leven kostte. Juf
vrouw Bdie regt over het ingestort huys eene mevs-
jesschoól houd, was getuyge van het ongeluk en van "de
wanhoop der weduwe van het slagtoffer. Daedelyk hééft
zy zich aen het hoofd eener inschryvingslvst gesteld, is
de ouders liaerer schoólmeysjes gaen bezoeken, e'11 is
gelukkig genoeg geweést, om eene som van over de 300
IV. byeen te verzamelen, welke de arme weduwe met
haere vier kleyne kinderen zullen toelaelen, den tegen-
woórdigen gucren winter tegen de nypende ellende be
schut dóór te brengen.
De koude word steeds vinniger. Gisteren en heden
morgend, om zes ueren, wees den thermometer 12 en 13
graeden beneden het vriespunt.
Te Loven is eene nieuwe sóórt van bedelaers op<>e-
staen. Eenen jongen wandelt destadrond, met eene fleseh
vol water, zorgende hier of daer tegen te loopen, ten
eynde de fleseh te doen bersten. Dan stelt hy het op' een
kermen, kwansuys als luidde hy eene pint olie verloóren
waervoór hem t'huys een pak slagen te wagten slaet. De
meédoogende voórbygangers geéven by wvze van schade
loosstelling eenen hoop centen aen den sliinmen en dóór-
