RUYTENLANDSCH STAETKUNDIG OVERZIGT.
ZAEK ROSSEEL—VAN DEN PLAS.
verciersel genoeg aenlreffen om hem ten uytcrsten te
voldoen. Wat meer is, wy durven de ouders verzekeren
dat er geene venynige noch zedebedervende werken in
te vinden zyn, weshalve zy zich zonder vrees of agterdogt
mogen abonneéren. Den geringen prys laet voóruyt-
zien dat er eerlang talryke inschrvvers op de lyst
zullen staen.
Den Zwilserschen landdag komt M. Thiers als zynen verdedi
ger in de fransclie kamers le vinden volgens deézen redenaer,
en tegenstrydig met het géén MM. Guizot, Mónlalembert en an
dere verhevene mannen beweézen hebben, zyn het de ultra-li-
beraele niet die de verandering hebben te weég gebragt, 't is de
omwenteling die over de tegenomwenteling T is te zeggen over
de Calholyke, hééft gezegenpraeld, al de door de overwinnaers
begacne buytenspoórigheden verrechtveêrdigen en om zoo te
zeggen de overwonnene bespotten, zie daer de voórnaemsle
thesis cener lange redevoering. Volgens M. Thiers zyn de acn-
stoókers «der omwenteling de priesters, de monikken zelfs die
geéne van St.-Bernard, die, wie zon het gclooven, ongelukkige
boeren hebben doen doodschieten en vervolgens als haenstroo-
pers zyn wechgevlugt na dat zy hun kloosters, hadden geplun
derd.!! Gebrek aen piaets, zullen wy slegls ecne enkele vraeg
doenNViens zaek is in eenen burgeroorlog de wettigste of die
der omwcnlelaers of die geéne der legenomwentelaers
Onderstellen wy dat er in Belgiën eene republikaensche party
ontstaet die vóór 't oogenblik zegeviert, en dal de voórstaenders
der grondwet op hunne beurt opstaen en zegepraelenwelke
hebben er meest gelyk, of wel die welke de bondsakte verdedi
gen of wel die welke de zelve verscheuren?De Zwilsersche
Cathojyke hebben de neérlaeg gehad dit is waer; maer dal zy
de buytenspoórigheden bedreéven hebben die M. Thiers hun té
laste legt, dit is valsclu Om dat men Catholykis moet zich lae-
ten onderdrukken, moet men zyn vry geweéten laelen aenlas-
ten, zich laeten in boeyën klinken of gelyk lammeren naer de
slaglbank leyden? Eerbied aen de dcnkwyzen moet de kenspreuk
zyn van den lyd die loopt; maer als men 't gezag hééft van
mannen welkers talenten in geenerwyzen vóór die van M.Thiers
moeten wyken; als men de redevoeringen en de werken van den
schryver geleézen hééft, mag men wel zeggendat niemand vry-
moediger denkt, dan M. Thiers doch slegls in d'uylerste nood-
zaekelykheyd den naem Gods inroept.
Het Fransch gouvernement zegt zich besloóten de oostenryk-
sche tusschenkomst in Italiën te beslryden, indien deéze piaets
had.
De Palcrmitaenen zyn meester van hunne stad en van al pos
ten die hacr omringen. De koninglyke troepen hebben zich ver
re van de stad verwyderd en eenen wapenstilstand geleekend.
Den kardinael Feretli hééft hetstaclssecretarisschap veriae
ten en is dóór den kardinael Bafondi, bisschop van Imola ver
vangen.
Den koning van Napels hééft zvne onderdaenen met eene
grondwet begiftigd.
Den koning van Dencmcrken hééft aen zyn volk eene alge-
meene vergadering geschonken.
Te Constantinopelen is den Pauselyken nuncius op de schit
terendste wyze ontvangen; de lucht weérgalmde van de geroe
pen: leéve Pius IX.! leéve de Italiaensche vryheyd.
MERKT-BERÏGTEN.
Gisteren zyn te Brussel de graenpryzen een weynig
in prys verhoogdte Antwerpen in tegendeel, hebben
zy, in weerwil ei- weynig voórraed ter merkt gebragt was,
eene aenzienlyke daeling ondergaen. De tarwe wierd in
deéze.laetste stad verkogt van 16 guld. 15st. tot 18 guld.;
de rogge van 9 guld. 15 st. tot 10 g. 10 st. den zak van 1
1/2liect.; de haver van 4 guld. 40 cents tot 4 guld. 65 c.
hollandsch geld, par zak van 1 heet.
Te Gend zyn de graenpryzen de zelve gebleéven c!an
de vöórledene week.
In den nagt van 6 tot 7 deézer is op het buylengocd
van de EE. PP. Jesuiten te Mvlbeék, eene diefte gepleegd
van eenige kleedingstukken. De daeders zyn onbekend.
Wy hebben van eenen geagtcn inschryver een.his
torisch si nkje vóór feuilleton ontvangen, betrekkelyk de
verraedcry van Campo-Basso, 't. geen wy in een opvol
gend nr zullen medededeelen.
Wy vemeémen met genoegen uyt Deynze dal den ver-
vaerlyken typhuszichaldaer niet vertoond heeft, dankzy waer-
schynelyk aen de. middelen die daer ter hand zyn om de be
hoeftige in tyds beter te verzorgen dan in vfeéle andere uyt-
gepulte genie uien. Inderdaed, aenzieuolyke opbrengsten van
stedelyke rechten, van pointingen vóór de behoeftige, van
papten en crois n der armgoederen en capiiaeJen, van vry-
willige giften en rondhaclingeu bezorgd dóór eenige notabele
geestelyke en andere, stellen Deynze in staet om de arme,
mensclielyke wooningen, slaepingen, voedsel en verwarmingen
te konoen verschalfen. Jammer is 't dal de werken aen de
vaertdoór een onverstandig petitionnement in opschorssiiig
zyn gehouden geweést, zonder dat zouden talryke goede werk
lieden van omstreéks Deynze daer groolc behoeftig!)
heerscht reeds, dóór hun werk, de bestaenmiddelen en den
moed weder gevonden hebben.
De zaek der drydobbele moord die sedert lang de algemeene
aendagt gespannen houd, is.thans vóór het hof van assisen van
Braband opgeroepen.De zittingen zyn begonnen den 8 deézer.
Eene zoo voórbeéldelooze menigte nieuwsgierige vervult de
zael van 't geregtshof dat de advocaelen en jurés ter nauwer-
nood dezelve konnen dóórdringen. By het inbrengen der be-
ligtte die er rustig uytzien, ontstaet er eene algemeene ge-
moedsbeweéginghet schrander en treffend gelaetvan Van den
Plas, alhoewel eenoogig, steekt af met de gelaetslrekken Ros-
seel, wiens neérgedrukt voorhoofd, diep ingezonkene oogen,
dikke lippen en rond aengezigt al de inborst eener beest ver-
raeden.
Van den Plas verklaerd hebbende, dat by aen de leézing van
den beschuldigingsaktin het Fransch niets verstaen hééft, word
hein denzelven dóór eenen gezwoóren tolk in het Vlaemsch
vertaeid.
Hierna worden degeluygen opgeroepen, die ten getalle van
125 zyn. De oproeping van Brabara Amour, minnares van Yan
den Plas, en van Anloinetla Berckmans, dienstmeyd van Ros-
seel, verwekt eene sóórt van rommeling.
Den voorzitter begint nu met Van den Plas te ondervraegen,
en vooreerst betrekkelyk de nalaetenschap zyner ouders en de
opregling van zynen bakkerswinkel. Uyt de antwoorden des
beschuldigden blvkt, dat hy uyt de ouderlyke nalaetenschap
eene zekere som, omtrent 2500 l'r. heeft getrokkendat men
hem eci s 98 tienguldenstukken hééft betaeld; eenen anderen
keer 200 l'r. en eenen derden keer 212 fr. Deéze sommen wier
den aen Yan den Plas dóór zynen broeder betaeld; maer der-
zelver bedrag en hetjuysle tydslip der betaeling wéét by niet
te zeggen.
Van den Plas bekent, dat hv in february 1847 wierd aenge-
houden, onder de beschuldiging van zyn buys te hebben in
brand geslonken. Op hel oogenblik zyner aenhouding, had hy
52 tienguldenstukken en eenig wit geld by zich.
Verder ondervraegd omtrent zyne betrekkingen met Rosseel,
antwoord Van den Plas, dat hy deézen kent sedert zyne komst
in Brussel, te weéteu sedert 1859. Hy loochent in de laetste
helft van augusly naer Alsemberg en Rhodes-Sint-Genese ge
weést te zyn, en daer met verscheydene persoonen geklapt te
hebben. Hy loochent, of zegt vergeéten te hebben zyn gesprek
met den landman Sylvestre, hunne ontmoeting met Rosseel,
en de vefklaering van deézen omtrent den beraemden diefstal.
Hy ontkent al verder zyne betrekkingen met den slolmaeker
Van den Bruck, en hun plan, om ten huyze van jufvrouw Tarte,
op de Wolvengragt, in te breéken. en le sieélen.
V. D. P. loochent overigens al de hem dóór den voorzitter
opgelegde fevten betrekkelyk de moord op St.-Goorix-pleyn en
meent zeer slim te antwoorden zeggende dat hy niet wéét wat
een dry guldenstuk is, en onder de verdere antwoorden welke
hy doet zyn de volgende merkweèrdig.
Den voorzitter: Wat hebtgy in den nagt van 2 lol 5 septem
ber gedaen?Van den Plas: Ik heb geslaepen. V. Hebt gy
uwen kiel dien nagt niet gewasschen.A. Ik draeg geenen
kiel. V. Is Rosseel u den 5 september niet komen bezoe
ken.A. Neen, ik heb hem uooyt in het buys van Van den
Hove gezien.V. De geluygen zeggen hel tegendeel. A. Dit
is wel, ieder mag zeggen wat hy wilt.V. Is er onder u geene
•spraek geweést van de dryvoudige moord? A. Er is mogelyk
van gesproken geweést.V. Heélt de vrouw van Van den Ilove
niet gezeyd: de moordenaers zyn misschien niet verre. A. Ik
weel niet.V. Hebt gy u toen niet tol Rosseel gewend en hem
in hel oor gefluysterdzou zy ons by geval verdenken? Neen.
V. Hebtgy den 4 september aen Calharina De Vos niet ge
zeyd, dat gy daegs te voóren byna dood waert geweést. A. Dit
is mogelyk, om dat ik dikwyls byna dood was, zoo zeer was ik
jn dien ivd ziek.V. Hebt gy in tegenwoórÖigheyd deézer dog-
ter en van de vrouw Van den Ilove niet gezeyd, dat de moorde
naers welligl reeds verre waren, en hééft de vrouw Van den
Ilove niet gezeydJa, maer het is mogelyk, dat zy slegts vyf
stappen van hier zyn. A. Ik weetniet. V. Hebt gy niet ge
antwoord Nog wat meer, en gy zult zeggen, dat ik het ben
Neen enz. Na onderscheydene vraegen betrekkelyk de
wyze, op welke den beschuldigden zyn onverwagt forluyn aen
verscheydene geluygen hééft uylgelegd, worden hemde volgen
de gedaen.Den dag uwer aenhouding hééft men gouden
en zilveren munten ten uwen huyze gevonden? A. Ik weel
er niets van.V. Zie hier dezelve. (Men toont de munten aen
den beschuldigden.)A. Het is wel, ik wilde er nu wal van
hebben.--V. Kent gy deézen hamer. (Men toont V. D. P. den
hamer tot de volvoering der inisdaed gediend hebbende).
Neen.V. Gy hebt hein nooyl in handen gehad.Neen.
V. D. P. hcéfl deéze lange onderhooring doórgestaen, zonder
een oogenblik zyne onlydelykheyd te verliezen.
By het tweede verhoor is de volksmenigte nog grooter. Op
verzoek des voorzitters verhaelt Rosseel hoe by met V. D. P.
kennis gekreégen hééft, hoe zy eenen diefstal te Alsemberg
waer héén zy gegaen waren, beraemden, vervolgens hoe den
aenslag op den Wolvengragt mislukt zynde, zy dien van
St.-Goorix-pleyn vaststelden. Verder verhaelt Rosseel al de
omstandigheden der moord van joffr. Evenepoel en luiere twee
dienslmcyden, derooveryën die zy in 't buys gepleégd hebben
en die overigens reeds gekend zyn.
Dé verbaden van Rosseel komen des te yslyker vóór om dat
hy ze met eene ongewoone koclblocdigheyd doet. Ily lierrin-
n.èrl zich tol de kfe/n.ste omstandigheden die vóór, na en
lydcns het vreesselyk dryvoudig schelmstuk hebben piaets
gehad; meer dan eens brengt hy le binnen wat V. D. P. gezeyd
en gedaen heél't, wat geld en ju woelen aen deézen ten deele
zyn gevallen, wanneer zy, na de volvoering, eikanderen gezien
en gesproken lu bben. Immers het verhael van Rosseel is eene
aeneenschaekeling van grouwclcn bcdriegeryën en al wat
helsch en schelnngtig is waeraen V. D. P. hééft deel genomen
en waervan deézen zelfs den voórnaemsten pleéger geweést is:
eene hardnekkige loochening van alles is den verdedigings
middel waeragler V. D. P. zich verschanst. Al wat de geluygen
In brengen om V. D. P. als werkelyken medepligligen aen te
iconen, de klaerste proeven dat hv op het tydslip der moorden
met Rosseel in gezelschap is geweést, datzy cikanderen rendez
vous gesteld hadden om hunnen aenslag te beraemen, dit alles
word dóór V. D. P. geloochend. Reeds zyn een groot aenlal
getuygen gehoord welkers wóórden alle van den eenen meer
als van den anderen bydraegen om in V. D. P. den medeplig
ligen van Rosseel te erkennen. Overigens zyn de wóórden van
Rosseel die alles bekend, baerblykelyke bewyzen dat V. D. P.
hem in 't volvoeren zyner grouwelstukken hééft geholpen en
zelfs meest heeft gedaen.
By het derde verhoor hebben meest al de getuygen ten laste
van V.D.P. geweést. De leden van 't huyshouden des metserdien
ders alwaer den beschuldigden inwoonde zyn deneenen vóór en
den and ere na komen getuygen dat V.D.P. meermaelsden kiel van
den metserdiender en deszels zoónen gebruykteen het schynt
V. D. P. den dag des schelmstuks eenen kiel aen had wyl
zynen frak in den berg stond. Verders hebben de getuygen
alle verklaerd dat zy Rosseel meermaels ten hunnen huyze by
V. D. P. hebben zien komen, het géén V. D. P. van in '1 begin
der zitingen hardnekkiglyk geloochend hééft. Ook heél't de
vrouw des metsersdieners verklaerd dat zy een of twee dagen
naer het schelkstuk den frak uyt den berg is gaen lossen
waertoe den betigten haer een 5 gulden stuk had gegeéven.
De vrouw dagt dat het een vyffrankstuk was en heél't slegls
geweéten dat het een 3 gulden stuk was na dat haer zulks was
opgemerkt. Elkeen wéét dat er ten huyze Evenepoel 3 gulden
stukken gestoólen zyn.
By het vierde verhoor blyft V. D. P. alles alloochenen in
weérwil al de bezwaerende omstandigheden die dóór de eens-
luydende getuygenissen tegen hem aengevoerd worden. Eynde-
lyk vraegt Bosseel de toelaeting van eenige wóórden tot V. D. P.
te spreéken het welk toegeslaen word. In 't midden eener pleg-
tigc stilte sliert Rosseel de herlroerendste wóórden tot zynen
medebeschuldigdenRosseel bekent hem dat hy oorzaek is van
zynen val, dat hy hemverleyd heeften dal hy thans ook 't werk-
tuyg zyner zaligheyd zyn wilt. Hy port V. D. P. aen alles te
bekennen, zeggende dal hy deéze rechters mag kan bedriegen,
dat zulks hem lot niets verstrekken zou, dat hy toch den opper
sten rechter niet zal konnen bedriegen, dat hy zyne ziel niet
mag waegen, dat het bloed der dry slagtoffers hunner boosheyd
om vraek roept. Deéze en meer andere beweéglyke opwekkin
gen blyven zonder indruk op het versteend hert van V. D. P.
die antwoord: Ik kan niet zeggen het géén onwaer is, ik heb in
't schelmstuk geen deel genomen, ik heb niets te vreezen, gy,
Rosseel, spréékt gyvoór u, vóór my, ik ben gerust.
Den voorzitter wakkert V. D. P. aen alles wel te overweégen,
hy zegt dat de getuygenissen tegen hem allerbezwaerende zyn
dat hy in 't cachot wedergekeerd, beter in staet zyn zal over de
grouwelykheyd zyner schelmstukken en over dérzelver klaer-
lieyd te peyzen, en dal hy hóópt morgen de egte waerhevd te
zullen bekennen.
Wy zullen in ons aenstaende nummer zoo véél de piaets
het zal loelaeleii de omstandigheden van dit belangryk proces
aen onze leézers mededeelen; wy denken dat wy dan liet eynde
zullen konnen geéven.
'i 'i r
Op verzoek van den minister van het inwendig,
hééft Al. Chazal zes militaire geueésheeren aengeduyd
welke zich naer de Vlaenderen moeten bogeéven om
aldacr op de gemeenten, aen de armen die dóór den
typhus zyn aengedaen, hunne zorgen toe te dienen.
De óilieieren by de belgische zecmagt hebben eenen
dag solde ten behoeve der armen van de Vlaenderen
afgeslaen. Wacrom doen de ministers en verdere amb-
tenaers liet zelve niet.
By ministerieel besluyt van den 31 January, zyn de
plaetsen aengeweézen op welke de springhengsten vóór
1848 zullen gehouden worden in de provincie Oost-
Vlaenderen teLeupeghem, te Drongen,.te Eerloo en te
Geeraerdsberghe. liet is den 13 deézer maend dat de
springhengsten uyt Tervueren naer hunne aengeweczene
standplaetsen zullen vertrekken.
Bv koninglyk besluyt van.4 february, is eene nieuwe
subsidie van 73,000 francs aen de beyde Vlaenderen
verleend, om te worden besteéd in subsidiên vóór de go-
meenten en gestigten van weldaedigheyddiërprovinciën.
Zaterdag avond bad de inteekening ten behoeve
der noodlydenden van de Vlaenderen, te Antwerpen,
41,000 opgebragt.
Gisteren beliep zy over de zestig duyzend franken
De som van 1000 franks byeengezaineld in liet ser-
moon van pater Delcourt, le Antwerpen, is verdeeld ge
weést als volgt: Cachtem, 200 frs.Lendelede, 100; l'it-
them, 100Schuyfferscapelle, 100Denterghem, 100Ar-
doye, 100; Coolscamp, 100; Thielt, 206.
Ëene inscliryving is insgelyks te Gend geopend ten be
hoeve der noodlydende gemeentens van Vlaenderen thans
moet er vóór by de vyftig duyzend fr. geteekend zyn.
Den bisschop van Luyk hééft eene obligatie van
2000 francs ten behoeve van den armen der Vlaenderen,
gegeéven.
- Byna al de troepen die te Antwerpen in garnizoen
liggen hebben eenen dag solde ten behoeve der arme van
Vlaenderen afgestaen. Te begingen van de lioogere of
ficieren tot de minstesoldaeten, hebben allernet liefde aen
dit goed werk deel genomen.
Te Alarcke-Kerkhem en te Maeter telde men deézer
dagen 60 persoonen die onder kerkelyke regten lagen.
Alen meld uyt Ardoye dal alles wat men zich kan
inbeelden wegens den ongelukkigen toestand der arme
lieden aldaer, geen denkbeeld van de weézenlykheyd kan
doen vormen. Voorleden zondag ging den onderpastor
eenen armen zieken beregten, en nevens den zielbrae-
kenden mag lag liet lyk zyner overledene vrouw, en aen
zyne voeten een ziek kind van nauwelyks dry jaeren oud.
Den zeiven dag heeft men op die commune zes lyken
bcgraeven.
