ZONDAG 16 .A AIL i848*
x 4» «IAi^liGfAjXG. ]V 85.
AELST, den 15 April.
STAETKUNDIG 0VERZIGT.
Du blad versehynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persooneii die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dn' maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige, klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hv mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochuercn, schriften, boeken, prin
ten, ete. w a er van een afdruksel aen dëszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukkeu zouden begeêren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doïli kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQliH; SUL'M.
DEN DENDER-BODE
Over dry weéken klacgden wy dat het krediet van Belgiën
zoo zeer geschokt was dat de staetsrenten een derde in weerde
verloóren hadden; thans moeten wy met hertzeer bestatigen
dat dit derde op de helft is gekomen, in zoo verre, dat de
renten die vóór de gebeurtenissen van Vrankryk 100 en zelfj
104 fr. weerde hadden, heden voor 50 en 51 fr. verkogl worden.
Wy zegden alsdan dat den geest van verkwisting wa'crdoór
ons bestucr is aengedacn, hiérvan de oorzack was; Wy, vcr-
zetteden ons tegen die geldverslindende wapening; wy be
toonden derzelver nutteloosheyd wy drongen aen op het in
voeren van daedclyke gespaerzaemhedenandere onbctaelde
dagbladen verhieven met ons hunne stem en blyven ze ver
heffen, macr het gouvernement blyfl doof, het zet zyne wape
ningen voort, dringt op zyne gcldleEningen aen en spant alles
in om van de Kamers die reeds geen recht meer hebben om
wetten te maeken of kredieten te stemmen, te bekomen
het géén de 9/to van Belgiën zouden van de hand wvzen.
De overtollige vreesagtigheyd die het gouvernement en de
Kamer., taeten uytsehyncn dóór liet behouden en vermeerderen
des legers, de aenltcmlende militaire beweégingen waervan
het land alle dagen getuyge is, het geduerig alarm kleppen der
ministerieéle dagbladen beletten niet alleen het opbeuren van
het vertrouwen, maer wakkeren zelfs dermaete den oórlogzug-
ligen geest aen dat ten laetsten de krvgsoverheden zich zeiven
en de gansche natie by den vremden belachelyk maeken. Men
oórdeele uyt het volgende ofwy waerheyd sprcéken
Uyl Marienbourg, (provincie Namen) sehryft men dat, over
eenige dagen den scliildwagl die langs den kant van Vrankryk
waekte, des avonds om 9 ueren dry lanteèrnen onlwaerde die
tot de stad naderden; den kommandant hiervan onderrigt,
dééd de trommel slaen en schielyk was elk op zynen post
onze kloekmoedige officieren bczetteden de vestingen met
soldaeten.Ondertusschen waren de dry lanteèrnen zoo na by
genaderd, dal men van liet bovenste der vestingen de draégers
kon toespreéken en van hun gehoord worden. De antwoorden
der lanteêrndraegers wierden tot in de stad verstaen, maer
gelyk zy een bedrog van aenval konden verduykenliet den
kommandant zich geenzins by den neus levden; er wierd hun
hevel gegeéven zich .te verwyderen, zoo niet dat mcu hun ging
beschieten, en, zonder hun den tyd te geéven van zich te
erkennen, deed den kommandant de vucrmuvLen openen
Het kanon en de gcweêren begonnen te bulderen, en bv tus-
scheupoozen wat opgehouden hebbende, herbegon de kanoneé-
ring 'met meerder geweld; dc gansche stad scheen eenen vuer-
gloed te zyn; men zou gedagt hebben dat zy van alle kanten
te gelyk dóór 10,000 mannen bestormd wierd, want den kom
mandant zag de lanteèrnen op eene verbaezende wyze ver
menigvuldigen; de eene beweerden dat het overblyfsels der
bende van Moeskroen waren, andere zcyden dat het verschevde
kolonnen waren die als eenen stroom op Marienbourg kwamen
afgestormd etc. In deéze omstandigheid boóddcn borgeineester
ten peloton der burgerwagt aen; dit wierd met alle kragt
geweygerd; liy boód aen alleen te gaen naspoóren wat ér
omging C11 stapte in een bootje. Tydens de korte afweézig-
heyd des burgemeesters was den angstten hóogsten geklom
men; welhaest was hy terug wóórden van vrede medebren
gende. Het bestormend leger was samengesteld uyl twee
mannen, dry vrouwen en een kind, alle boterkutsen uyt de
gemeente Olloy, welke zich van lanteèrnen vóórzien hadden
era den weg te verlichten aen dry »zeis met vóórreed "claeden
vóór de merkt van Charleroy Den horgemeester vond dccze
arme duyvels geheel verschrikt op hunne kniên agter eenen
muer biddende; de ezels hadden hunnen voórraed afgeworpen
om beter te konnen loopen, de boter en den kaes lagen in liet
stof op de groole b'aen, en den kommandant had zynen kop
uy (gewerkt.
Spreéken wy thans ronduyt.— Dunkt M. Cliazal dat liet volk
nóg lang zal konnen verdroegen bet géén er omgaet? naemelyk
zyne millioenen zien verspillen om de krygszugt van den minis
ter te voldoen?Dunkt hy dat de vaders des huysgezins zoo
geêrn hnnne kinderen aen 't dringend werk van het veld ont
rukken, en bovendien hunne zakken zien uytkloppen dóór lee-
niiigen en zwaere oórlogsbudj.etlen?'T word boog tyd dat er aen
deéze slegte stactkunde eene eyude gesteld worde en dal onze
ministers den pynelyken indruk nimmer vernieuwen dien de
lacste benoeming van officieren op het volk te weeg gebragt
hebben. Inderdaed, de burgerwagt gééft voorleden zondag aen
den koning de kbiersle bewyzen van Verknogtheyd, vaderlands
liefde en gunsti'gsten geestdrieft, in Zoo verre, dat er Z. M. zie-
nelyk door getroffen was, en onmtddelvk versehynl eene me
nigte benoemingen van officieren in liet staetsblad'T is als
wilde men de burgerwagt lioónen en haer zeggen dal er op haer
niet gerekend word.
De studie van het verledene en de kennis van hel tegen
woordige doen ons het toekomende vóórzien. Indien wy regt
mikken en dat onze wóórden verweézenlykl worden, zoo zyn wy
voorzeggers, maer slegls dóór de rede en geenzins dóór welk-
daenige visioenen. Indien men dit wilt acnneémen, wy vergeé-
vcn geêrne aen de waerzeggers van alle slach zoo geestdryvers
als spotvogels. Ondertusschen moeten wy bekennen dat het ons
onmogelvk is te zeggen welke hand er eene gramme te Veel in
de balans van Europa leggen zal.—T' is liet zeggen dat eenen
algemeenen oórlog nipt onvermydclyk is geworden?Ja, de
groote mogendheden verklaeren zich zeiven nog niet. Is i et
zeggen dat wy welgedaen hebben, wy Belgen, om aen de groote
crisis te ontsnappen?Ja, zeer wel, en zelfs dat wy niet beter
zouden hebben konnen doen, hadden wy enkelyk wat meer ge-
spaerd. Maer den staetkundigen gezigteyndcr verduistert da-
gelyks, zal men zeggenliet zy, de heldere dagen spruiten
uyl den schoot des onweders, en vóór ons zal er geenen schoo-
neren aenbreéken indien wy aen de algemeene opschudding
'ontsnappen. Maer hoe er aen ontsnapt? Ganscb Europa is-on-
deimynd?— Ja, lieve leézers, alles is rond ons poeder en vlam,
en 't is dacrom dat wy dóór eene wyze en voörziglige staatkun
de aennaedering van die twee vernielende elementen moeten
traglcn te vóórkomen.—Maer wy zullen onvermydclyk de proov
van Vrankryk of van deszelfs overwinners worden, indien den
oórlog uytberst? Oh! Oh! 'tis nog verre van daer, en tiog
moet gy weéten dat het in de gouvernementen gelyk in de huis
houdens gaet; als er inwendige krakeclen te dempen zyn, is
men nietzeer haeslig om zich by anderen te gaen bemoevèn. Nu,
de gouvernementen zyn zeer verw ard, dus mogen wy hoópen de
rust te behouden; 't is waer, doen wy gelyk wy lot nog toe ge-
daen hebben, maer lact ons gespaerzaem zyn, en wagten wy dus
met kalmte den uitslag af. Nog lans volgen wy aendagliglyk
de staetkunde op, om de omstandigheden te baet te ueémen.
En wat zegt het overzigt deézer wéék? Zie hier het verslag:
De groote processie der Charlistcn die ih de slraeteu van Lon
den moest plaets hebben is verbonden geweést. Nogtans hééft
eene groole vólksbetpouing plaets gehad. Honderd duyzend rac-
schen hebben een verzoekschrift naer dc Eügelsche kamers ge-
draegen. De omwentelingen beginnen niet anders; zy zyn eerst
in de herten der vo eren gesmeed eer zy uytbersten. Dóór'
geheel Ierland word den oórlog gepredikt.
Dc Jesuieten hebben, eenstemmig met den Paus,' Hoornen
veriaeten.
Men berigl dat den Italiaenschen post hoogst belangryke bv-
zonderlieden heeftmedegebragt, omtrent de voórgenomene her-
inrigting van het ïtaliaensch schiereyland, gesloóten tusschen
den Dans, den Koning van Sardinién en den Groothertog van
Toskanen, Alhoewel de andere byzondeilieden, van welke de
sluyting deézer hoofdvoórvvaerden vergezeld gingen; tot dusver
niet bekend zyn, verdienen de grondslagen, waerop die herin-
rigting gevestigd zal zyn, het volste geloof. Zy zyn de volgende;
Het ïtaliaensch schiereyland zal in zes groote staeten verdeeld
worden, namclyk: 1» Napels, 2» Siciliën, 5 Kerkelyke Staeten,
4" koningryk Etrenriën, daer te stellen ten voórdeele van den
Groothertog van Toskanen, door middel van het tegenwoordig
groothertogdom en de naburige landen (Pontremoli, Modem"
Pielra-Sauta, Lunigiana, enz.); 5° Lombaidiëu, welke den re-
gcéringsvorm ook zy, door de Lombardiers aen te aeémen,
en G" Sardiuiën, zullende Koning Karel-Albrecht eene vergoe
ding worden gewaerborgd. ingeval Savoyën tot Vranknk zou
terugkceren.
Tusschen die zes staeten zal een offensief en defensief verbond
gesloóten en het ïtaliaensch eedgenootschap zal naer buyten
dóór een goed stelsel van versterking verdedigd worden, Voorts
eenbeyd van gewigten, rnaelen en muntstelsel; afschaffing der
binnenlandsche regten van in- en nytvoer, en eenen bondsdag,
zitting houdende te Roomen met den Paus tot voórzitter.
Napels heeft een meer gévöorderd ministerie. Het zend hulp
troepen naer Lombaerdiëu. Duyzende vrywilligers stroomen
naer het oórlngstooneel. Verona en Mantua zyn weder onder de
magt der Oostenrykers alwaer deéze zich versterken. Eenen be-
slissendcn veldslag word vericagt.
Dc verwarring en duisterheid, welke in de berigtonuyt Sa
voyën heerschten, zyn eyndelyk opgeklaerd. De brieven uytCbani-
bery van den 4 april, geéven ons den sleutel van het raedsel
De Republiek, welke in die hoofdstad van Savoyën, yvas uitge
roepen, hééft vier-en-twintig uerengeleéfd, en is dan gesmaat.
Zie hier hoe de zaek zich toedroeg.
De uyt Lyon weggezonden Savoyaerds waren 14 a 1500 man
sterk, als zy naer Savoyën terugkeerden. Hunne wederkomst in
hun vaderland kenmerkten zy dóór het verwoesten van tolkan-
tooren, wagthuyzen, een klooster en een gemeente buys. Eor zy
nog te Chambery waren aengekomen, was den schrik hen voót-
uytgesncldmen zeyde dat zy 15,000 man sterk waren, en by
hunne nadering legde de nationale gardede wapens neder. Den
intendent en den gouverneur, geene kragt genoeg hebbende, om
te wederstaen, namen de vlugt. Guiilcrme, leertouwer te Lyon
was aen liet hoofd deézer bende. Te Chambery binnenrukkende
en door de afwezigheyd van allen wederstand verstout, hééft z\
het pa leys van den gouverneur- geplunderd en andere baldae-
digheden begacn; Pessard had zich eygenmagiig maireaenge-
.steld en de Republiek uitgeroepen. Maer weldra zyn de inwoo-
ners van den eersten schrik bekomen. De burgers met de land
lieden verecnigd, hebben den muften hoop aengetast; twimi-.
republiekanen zyn gesneuveld, achthonderd gekwetst, de overi
ge zyn onder liet geroep van leévc dm Koning! op de vln n
iaegd.
In Weenen word alles op oórlogsvoet gesteld. De zaeken van
Slees wyk hebben weynig voortgang gedaen; Beycren ondersteunt
de inzigten van Pruyssen.
De Zwitsers hebben zich onzydig verklaerd in het duytsch
conflict.
