ZONDAG 14 MEY 1848.
TWEEDEN JAERGANG. Nr 87.
AELST, den 13 Mcy.
Dit blad verscliynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleckening van den dacrop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 75 c., dien der
annoneen op 20 ecnlimen den drukregel. De personnen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
scn. Indien iemand regtveérdige klaglen of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen beeft, h\ mag op onze onpar-
tydigbeyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
CL'lQl'E St'l'M.
verder gewacgen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszei I's opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen derpersoonen die ons eenige
stukken zouden bogeéren mèdé te declen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geenc stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, gullen in ons hlad opgenomen worden. Men
word vefzogt alle artikels, annoneen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
Een voorwoord tot de Kiezers van Belgiën in 't algemeen
en lot die van 't Arrondissement Aelst in 't byzonder.
Als Belgiën in 1850 liet ondraegelyk jok van den Nas-
sausclten scepter had afgeschud, vormde het zich eene
grondwet op die aen deszelfs binders uytgestrekte vry-
heden moest waerborgen; de stofl'eiyke middelen des
lands, wel dat zy toen de schandelykste afpersingen had
den doórgestaen, waren evenwel nog groot genoeg om
den staet te redden in geval hy dóór buytengewoone
rampen die het toekomende meermaels in zynen schoot
voórbereyd, kwamc geslaegen te worden. Nu, die mid
delen zvn allengskens gesmolten en even als den sneeuw
voorde zonne teenemael verdwëénen; het land gaet bo
vendien gehukt onder schulden en lasten, de bevolking
heeft al wat hitter en smertelyk is geleéden, en nog
edelmoedig Belgiën! Zyt gy bereyd uwen laetsten drup
pel zweet op het altaer des vaderlands te offeren. Voor-
waer, uwe hoogst bewonderensweêrde. lydzaemlieyd ver
dient eene buytengewoone bezorgdlieyd, eenen onbe-
perkten iever, eene aenlioudende studie om middelen te
beraemen die uwe wonden konnen lieelen; uwe lydzaem-
heyd heeft het recht om van allen vadcrlandsmiunenden
staethuyshoudkundigen te eyssehendat hy zich met uw lot
bekommere en al zyne oogenblikken hesteéde om uwe
ellende te keer te gaen. Maer zal iemand zeggen, als
Belgiëns toestand zoo hetreurlyk is, als zynen ondergang
om zoo te zeggen onvermydelyk is, hoe dien verbeterd?
hoe dien voorkomen? Verre van ons dc moedeloosheyd, er
is nog middel zullen wy antwoorden, doch er is kragt-
daedigheyd en eendragt noodig, overleg en goede ver
standhouding zyn onontbeêrlyk-
Dan, Kiezers van Belgiën, gv zyt het alleen die dóór 't
goed gebruyk van 't recht dat u de grondwet toekent,
onzen toestand kont verbeteren gy alleen hebt de ver-
antwoórdelykheyd op u van 't géén iaeter dóór onze ver
tegenwoordigers zal verrigt worden. Sedert al te lange
jaeren hebben menige volksverbeélders dóór hunne ver-
slaefde eribekeiirlyketoegeévendheyd aen de onderschey-
dene ministeriën te vcél wetten gestemd die boven 's lands
middelen waren, verpletterende budjetten die, na maete
dat Belgiën verarmde, alie jaeren vermeerderden, by zoo
verre, dat onze uytgaeven in tien jaeren van 86 millioe-
nen tot 118 geklommen zynWel hemel! zal men zeggen,
wat heeft men met dit geld gedaenWéét gy het niet,
Kiezers? Wel wy hebben het u meermaels gezegder zyn
geduerende tien jaeren meer dan honderd vyftig millioe-
nen aen een nutteloos leger verspild; er zyn twintig
millioenen aen deslegtste der wetten, de geéne op het on-
derwys, verkwist; er zyn welligt meer dan twee honderd
millioenen verspild aen eene nuttelooze zeemagt, aen
gezantschappen, haetclyke ministerspensioenen ontel-
haere onnoodige posten en ambten; immers, wy aerzelen
niet te zeggen dat Belgiën met zyne millioenen gespeéld
lieéft even als of het goude hergen in zyn bezit gehad
hadhet wóórd gespaerzaemheyd schéén uyt het geheu
gen onzer staetsmannen te zyn uytgewischt; weynige
waren er die nu en dan eens den moed hadden het zelve
inde ooren te doen klinken. En eylaes! Wat is er van
dit alles geworden? Talrykc ontzaggelyke fortuynén zyn
hierdoor opgereézen, en het land is op den boord des
afgronds geraekt, nog eenen stap en Belgiën stort er in.
Indien wy deéze bezwaeren hier herinneren, 't is geen
zins om de bevolking te ontmoedigen noch om iemand
wie liet zy te bezwaeren of haetelyk te maekenmaer wel
om de Kiezers vóór oogen te stellen dat zy zich moeten
zwigten hunne stem te geéven aen al wie verslaefd is, aen
al wie blindelings de ministers hebben toegejuycht, aen
al wie uyt baet- of heerschzugt naer het ambt van volks
vertegenwoordiger streéft. Kiezers, let er wel op, er
zullen er wederom zyn die u met sclioone beloften uwe
stemmen zullen afpersen, die vóór geene vleycry zullen
aenwenden om zich aen den post van volksvertegenwoor
diger te konnen vastklampenWeést op uwe hoede, dat
hunne werken, indien zy in de kamers geweest zyn of
nog zyn, de maet zy met welke gy hun te moéten hebt,
indien zy er niet in geweést zyn, onderzoekt hunne tref-
felyklieyd, hunne inzigten en verdere onontbeêrlykc
hoedaenigheden om goede en weérdige rentmeesters of
besluerders uwer belangen te zyn.Vóór wat onsbetreft,
bezield met opregte vaderlansdliefde, verknogt aen 't
welzyn van Kerk en Staet, zullen wy vóór ons distrikt
mannen voórdraegen die wy de verdienstelykste oórdee-
'en, van welkers regtschapenheyd en onafhanklykheyd
wy overtuygd zvn, die wy weéten aen luinnc verpligtin-
gen niet te zullen ontbreéken maer gansch en geheel
hunne zending toegedaen, hun mandaet weêrdiglyk zul
len vervullen. Nogtans, Kiezers, indien uwe overtnyging,
u hetere treü'elykere kandidaeten oplegt, stemt er voor,
laet u noch dóór ons noch dóór wie liet zy overhaelen,
vcrwydert van u allen partygeest, alle twistzoekendo
oorhlaezeryën, dat uw geweéten u alleen tot leyddraed
verstrekke. Verder zullen wy alle noodigc inlichtingen
noópoifs dc verscliillige kandidaeten vóór ons Arrondis
sement niet rechtzinniglieyd en gemaetiglieyd aen de
Kiezers medédeelen indien ons onderzoek soms wat
scherp ware, bieten wy deszelfs beoordeeling over aen
wien het aengaet. Wy verlioópen dat, ingezien den nete-
ligen toestand des lands, alle dag- en weekbladen ook
aldus zullen te werk gaen.
Hel wetsontwerp iloór den minister van openbaere werken
voórgedraegen strekkende om de twee millioenen borglogl door
de maetscliappy van het Denderdal gestort, te vervremden ten
voórdeele der maelschappy van yzeren wegen van Doornyk
naer Jurbise en van St. Truyen naer Hasselt, lieéft hier den
slegtslen indruk gedaen. Het Verbond van Aelst dat ons in zyn
eerste nummer poogde haetelyk te maeken met onze gevoe
lens noópens de daerstelling van den yzeren weg van Brussel
op Gcnd langs Aelst, verkeerdelyk uyt te leggen; met te zeggen
dat het in onze manier van zien noópens dit vraegstuk de maet
gevonden had om ons te beoórdeelcu en liet slacli van diensten
die wy ons arrondissement stonden te bewyzen na weerde te
schatten, ditzelfde Verbond treed als verdediger op der slegtsle,
der aen ons distrikt nadeeligste zaek. Waerlyk, confrater, wy
hadden dit van u niet verwagt: wy gevoelen wet dat gy op uw
gemak niet zyt, dat gy gebukt onder den geheymen invloed van
mannen die in liet aenneémen van zulk onredelyk ontwerp
persoonelyke belangen hebben, de zaek poogt te verbloemen
en onder een ander daglicht te stellen.En inderdaed, wat
wilt gy dóór 't aenneémen des ontwerps in kwestie Gy wilt
bier dóór laeter dc verweézenlyking des yzeren wegs van liet
Denderdal bevoórdeeligen. En wat zal er dan van de kanali
satie des Donders geworden Wy zeggen de kanalisatie des
Donders, om dat elkeen overtuygd is dat de daerstelling der
ontworpene zyvaert niét kan verweczenlykt worden zonder al
de aenpaelende löcaüteytcn hoogst te bcnadeelingen. Overigens,
eene vaert welkdaenig zy ook zyn moge nevens eenen yzeren
weg vloeyênde, kandeézen geene middelsvan bestaen opleveren.
Vóór wat betreft dat liet gouvernement nooyt deézen yzeren
weg zelf zal daerstellen, hierin stemmen wy met u overeen,
maer geenzins daerin dat laeter de maelschappy van Jurbize
zulks doen zal.
Wilt den minister iels rcgtveêrdig, iets redclyk voorstellen,
willen onze afgcveêrdigde werkelyk onze belangen ter herle
neémeii, het volgende zou dienen gedaen en ondersteund te
te worden
Dat den minister de borgtogt der twee millioenen aenbicdc
aen eene nieuwe maelschappy welke de kanalisatie des Don
ders wilt onderneémen, en wy Iwylfelen geenzins of deéze zat
daedelyk opgevormd zyn; of nog anders, dat den minister eene
maelschappy oproepe om den regtstreékschen yzeren weg van
Brussel op Geml langs Aelst te ontginnen, en buyten twyffel
zal deézen oproep daedelyk beantwoord worden, indien reeds
twee millioenen daer toe zouden beschikbaer zyn; of ten der
den dat den minister aen de Kamers voórslelle de stad Aelst
onmiddelyk met de statie van Weiteren te verbinden waertoc
deéze millioenen zouden looreykend zyn. Ons dunkens, is de
kamer overtuygd dat zulks eenen akt van rechtveêrdigheyd
jegens onze stad en van goed bestuer zyn zou, des te meer
daer bet gouvernement toch besloóten lieéft den reglslreék-
sclien yzeren weg van Brussel op Gend langs Aelst uyt te
voeren.
Het is noodig op te merken dat de lydclyke vervremding der
borgtogt in kwestie len voórdeele der maelschappy van Jurbise,
penen akt van aerdigeu aerd is; want, indien gemelde mact-
scbappy haere verbintenissen lieéft aengcgaen die zy toch vol
brengen moet, waeróm aen haer geld verpand dat aen andere
gedckreleérde werken zouden konnen besteed worden die on
middelyk konnen aenvang neémen Wy zullen hierop tcrug-
keeren.
Het blad dat by d'hcere Karei Spitaels alhier gedrukt word,
komt in zyn N' van zondag met aerdigeu rimram vóór den dag.
Hel zegt dat liet nooyt een oogenblik aen de regtzinnigbeyd
van den Dcndcr-bode getwyffeld lieéft; dat het ons aengepord
hebbende om eene herroeping te doen van 't géén wy in een
voórgaende Nr noópens dc gerugten van eenen naemloozen brief
aen den minister gezonden, gezegd hebben, wy reeds deéze
herroeping in ons voórlaetste Nr gedaen hebben. Dit is eene
volstrekte leugen of wel een misverstand van wege den opstel
ler van gemeld bladje; den Dcndcr-bode hééft niemand beschul
digd van dien brief te hebben geschreéven, enkelyk hadden wv
gezeyd dat dergelyke gerugten in omloop waren en dit was
waerheyd en dit houden wy nog staen; lieéft een ander blad
den heer burgemeester zoo niet met naem genoemd, ten min
sten met den vinger aengeduvd als zynde den briefsclirvver,
daer komen wy niet tusschën, vóór wat ons betrefle, wy had
den geene herroeping te doen noch hebben ze gedaen; 't geen
wy over de zaeken waervan kwestie gezeyd hebben, hónden wv
staen en verzoeken gemelden opsteller in 'I toekomende beter