ZONDAG 6 AGGUSTY 1848.
TWEEDEN JAEIIGANG.— IV' 99.
AELST, den 5 Augusty.
ALGEMEENEN STAETKUNDIGEN OOGSLAG.
BEÊRENVLEESCH
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
daglcekcning van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. SO c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persooucn die
vóór een geheel jaer inscliryven, mogen alle dry maenden kos
teloos cene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtVeêrdige klagten ol' gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy placts in onze kolon-
nen verleencn en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
CLIQUE SLUM
verdergewaegon van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. wacrvan een afdruksel aen des/.elfs opslelier zal wor
den toegezonden. De naeinen derpersoonen die ons eenige
stukken zouden begecren mede te declen, zullen geheyni ge
houden worden, ion zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry loc te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk acngaet.
Dat de fransche february-omwcnlcling ons een nieuw lyd-
stip van staetkundige en maelschappelyke herboóring geopend
hééft; dat wy slegls by den aenvaug van deéze nadenkelyke
tra"e'die zyn waer schier al de natiën moeten verzamelen, zie
daer 't geen den vreesagligsten 7.00 min als den stoutmoedig
ste» kan ontkennen. Maer indien men ten deele of geheel
en al ovcreenstenimig is noópens de daedzaek in liaer zelve,
men is het niet altyd over de oorzaek noch over liet inzigl.
De beperktheyd van ons blad laet ons niet toe deéze thesis uyl
te breyden en de verschilligc gezindheden hieromtrent 11a Ie
vorschen; daeroin zullen wy ons lieden bcpaelen onze eygene
gezindheyd of gevoelen te ontwikkelen, om, zoo véél wy ver-
mo"en, onze landgenoóten te onderrigten niet hun de slron-
kelsteenen aen te wyzen die den val der natiën te weége
brengen.
"Vóór allen weidenkenden en tevens redelvken inenseh is
Gods vinger hier zigtbaer en taslelyk. Sedert 18 eeuwen hééft
het Christendom den standaerd der vryheyd op hel hoogste
van 't inaetscbappelyk gebouw geplant; het christendom hield
zich op zyne hoede zoo lang liet dóór zviie tallooze vyanden
vervolgd en bestormd wierd. Ondertusscheu grocyde den vry-
hcydsbooin besproeyd met liet bloed zyner edelmoedige verde-
di"ers; in het noorden en westen stonden stroomen volkeren
op°die in 'tzuyden van Europa moesten invallen om de laetste
overblyfsels van'theydendoin te vernietigen. Dit wierd gedaen,
en de middeneeuwen begonnen, liet christendom wierd vry
en uebruykte zyne vryheyd 0111 de verdrukte tegen de dwin
glanden te verdedigen." Alle, de slaeven zoo wel als de
gekroonde hoofden wierden vóór God gelyk vcrklaerd. De her
vorming verscheen, en onder voórgeéving van het volk tol de
ontvoogding des geests te gelcyden, drcéf zy het zelve tot hel
sceplicTsmus.Tweestandaerds wierden opgesleéken het Calho-
licismus en het Protestantismus; de worsteling was lievig en
soms bloedig. De fransche omwenteling borst los; wettig in
haer be"in, goddeloos in luieren gang dwars dóór bloedstroo-
nien om, gelyk men het noemde den eeri.oozen te verpletteren
Eyndelyk verscheen de eeuw van verlichting. Maer was hel
wel d'ceuw des geluks De tegenwoordige gebeurtenissen
beaulwoórdcn deéze vraeg Vrankryk liet zicli door een ver
basterd liberalismns medesleépen en rekende zonder Dien die
zoo wel beschikt over 'ticven van den worm als over '1 lot
der natiën.
Noglans schynt den tvd te zyn aengekomen, want juyst op
het oijgenblik dan den wereld beroemden O'Connell ten grave
daelde, klom Pius IX op St.-Peclers troon. Den groolen
stadhouder ontrolde zyn vaendel, liet het van het Yalikaen
wapperen en elkeen kon er deize roemryke wóórden, GOD en
de VRYHEYD, op Icézen. Sneller als den bliksem verhief zich
eenen weérgaloozen hosanna 0111 den verheven man te begroe
ten. Als by tooverslag, ontstond er daedelyk eene omwenteling
in al de geesten, en eene worsteling (mogt het de laetste zyn)
brak los lusschen den verdrukker en verdrukten. De vryheyd
zegepraeide, en de koningqn stoóven naer 't ballingschap.
Maer, groolen Man zal liet volk zynen zegcprael wel ge-
bruykeu Zal het zich niet liever versmooreu dan zich vast te
klampen acn de eenige redplank die er nog overblyfl, te weélcn
den Godsdienst? 'X is te hoópen van neen.
En gy, O Vrankryk, die zoo dikwils met uw bloed uwe dwae-
liugeii geboet licht, zult gy eyndelyk de oogen niet openen?
Gy schynt ten minsten boetveêrdig want gy vóór 't graf eens
marlelaers neerknieltverlael de zedeloosheyd en word gods
dienstig, O Vrankryk, en uwe wonden zullen gencézen; den
godsdienst alleen zal d'ellenden uwer kindereu heel™. Alsdan,
alsdan alleen zuil gy uwe beschikking bereyken; alsdan zult
gy wéér het liootd verheffen en weèrdig zyn aen 't hoofd der
natiën op te trekken 0111 naer de waere beschaefdhcyd, naer
dc waere vryheyd, die van Gods kinderen, tc slreéven...
Wy hebben het nog gezeyd dat de hoofdoorzaek van Yrank-
ryks omwenteling en ligenomwcnleling in de zede- en godde-
looshcyd der bewerkers ie zoeken js. Vrankryk was benauwd
van den godsdienst en daerom stopte het den mond van man
nen die den zeiven durfden uytroepen. Het Communismus met
al deszelfs verschrikkende 'gevolgen bedierf een deel des
volks; gelnkkiglyk eer dat deézen maetschappclyken kanker
de meerderheyd besmet had, liet de Voórzieuigheyd toe dat er
eene bloedige proef van gedaen wierd, en die ongelukkige
natie, gevoelende dal zy wethaesl verloóren was, zag zich ge
dwongen met eygene handen liacre ingewanden open Ie scheu
ren om er het vergift uyl te rukken waerdoór zy verleêrdeu
Met moed hééft Vrankryk tegen die pest der 19 eeuw gewor
steld liet communismus is zoo niet geheel ten minsten ten
groolen deele verslaegen.
En wat zullen wy van 't bedorven Duylschland zeggen Wy
zvn "eene voorzeggers, maer wy zullen mis geenzins verwon
deren indien er in 't kort cene herneéming van '1 jaer 95 op-
staet. En waerom? Om de zelfde reden die wy hier voor heb
ben aeugebaeld; overal in de clubsen, die schooien van ver
derf en besmetting, worden er plannen tegen godsdienst en
dieuaers, tegen zeden en waere vryheyd gesmeed; de onlangs
in Zw itserland placts gehad hebbende gebeurtenissen waren
den voorbode van 'tgeén wy thans aldaer zien gebeuren, nac-
ntelyk verjaeging van geeslclyke vereenigingen, afschaffing
van zedepredikende ordens; verdry ving en onderdrukking
van alles wal zich tegen de vernielende goddeloosheyd ambts
wege moet verzetten. Ook, is bet te vreezen dat by de minste
losbersting, geheel het noorden in vuer en vlam zal schieten.
E11 Ierland, die vuerige wonde Engelands hert, wal zal
liet gewordenZal bel in de kelens der verdrukking blyven
zuglen? Wy hoópen bet niet, want toch eens zal de bol van
den - britischen hoogmoed ten eyndc geloopen zyn, en dan zal
Ierland poogen te neéinen met geweld en het geen zynen groo
len volksleyder noch dóór smeekingen noch dóór ruglvceidige
eysschcn hoéft konnen bekomen. Ooslenryk en geheel Haliën
zyn in voile beweéging; mol gespanucne acndagt ziel men den
uytslagvau den oorlog te gemoed. Neen, voorzeker neen, alles
is niet verdiend, noglans, kan er nog véél vóórgekomen wor
den indien de gouvernementen ecneu anderen leyddraed ncé-
menindien zy de zedelyke gevoelens in dc herten hunner
underdaenen niet tcenemael uyldooven maer zoo véél ïuogclyk
doen herieévendal zy hiertoe de hulp des godsdienst inroepen
in plants van die te onderdrukken en te verdryven, want men
weéle het en men vergeéte het nooyt, den godsdienst is den
eenigen dyk die den stroom zal konnen wederhouden. Den
geleerden en welspreékenden Lacordaire zegt. zeer wel, dat liet
maelschappelyk gebouw onder onze voelen zal instorten indien
men het niet liaest dóór den pilaer des godsdienst ondcr-
schraegt.
En wy, Belgen, zouden wy zoo rustig, zoo bedaerd blyven
in 'l midden van die algemeene schokken, indien wy tot de
zedeloosheyd en godsvergeétenheyd van Vrankryk en andere
natiën waren overgegaen? O! M. Rogier, vlcyd u niet de Vlaeu-
deren gered te hebben, gy die de ellende en den typhus met
bcraedslaegingcn en stemmingen wilt doen ophouden. Ja, M.
Rogier, waren onze Vlaenderen god- of zedeloos, van over lang
was het met 11 gedaenonderlusschcn vcnuucuen de omstan
digheden u genoeg, néémt ze te liaet; verhaest 11 dc middelen
en ontwerpen tegebruyken welke gy ter redding der Vlaen
deren zegt te bezitten en met welkers beloften gy die ellendige
streéken sinds een jaer hebt gepacyd; verliest geen oogeublik
want liet guere winlergelyde zal u wederom op de hielen zyn
wanneer gy wel ligt nog niets in gereedbeyd zult hebben dan
eene van 'de gedrukte burgers afgeperste en vóór de laepdere»
vernederende aelmoés welke toch ontoerykend zyn zal 0111 het
bondersle deel der ellende te doen verdwynen.
(zWiTZERLAND.)
Edoch, Willem Avas eenen braeven, en als hy den heer zag
vertrekken morde hy binnensmonds;liet is goed, maer het
zal zoo niet alloopeu; avv zullen eikanderen wederzien. 'S
anderdags kwam hem eeuen gebuer bezoeken, en vond hem
bezig met de tanden van eene oude vork in staven te zaegen.
Wat doet gy daer vriend? sprak den gebuer.
Ik verdrvf den tvd, was de antwoord.
Den gebuer nam dê stukjes yzer ter bami; woóg ze, en zelve
eenen jaeger zynde, en vermoedende wat er onder schuylde,
sprak hy
Wel aen, Willem, wéés openherlig; die kleyne yzeren
bouljens zyn vóór iets anders bestemd dan voor de wildegey-
ten-jagt.
'T mag zyn, antwoordde W illem.
Gy weet dat ik eenen braeven kerel ben sprak gebuer
Frans. Wel aen dan, laet ons te zanten den beet- doelen; twee
mannen kunnen meer dan eenen.
Somlyds, sprak Willem; en hy verveerdigde den der
den bout.
Wiltgy? sprak Frans, ik laet u bet vel en ik vraeg alleen
het vleesch en de belooning van liet slaetsbestuer met u te
deelen. (De regeéring belaelt 80 franken belooning vóór lede
ren beer dien men schiet.)
Ik behoude liever alles, antwourdde Willem.
Gv kunt my niet weérhouden het spoór van den beer in
de bergen te zoeken, en indien ik het vinde, my op den loer
te stellen.
Het staet u vry.
Willem, die nu die dry bouten veêrdig had, bereydde eene
dobbele lading.
Het schynt dat gy uw nmniliegewcêr zult gebruyken,
sprak Frans.
Dry yzeren bouten zyn zekerder dan eenen kogel.
Dit bederft bet vel.
Maer liet dood gewis.
Wanneer gael gyop jagl?
Gy zult liet morgen weélen.
Nog eens, wilt gy?
N'een!
Ik waerscbouw u, dat ik liet spoór ga zoeken.
Véél geluk
Wy lieyde, zeg?
Ieder vóór zich.
Vaerwel, Willem!
Goede kans, gebuer
En den gebuer zag Willem zyne dobbele laeding in zyn
munitiegcweèr doen, de dry yzeren bouten daerin laeten luo-
pen en liet wapen in zynen winkel plaetsen. Den zeiven avond
kwam Frans nog eens aen bet buys van Willem voórbv, en hv
vond deézen aen dc deur zitten en zyne pyp rookeu. Jly sprak
hem wederom aen.
Zie, geene vyandschap tussehen ons: ik heb Irot spoor
van de beest ontdekt, en heb u niet meer noodig. Edoch, kom
ik 11 nog eens voórslaen 11 te vergezellen
-Ieder vóór zich, antwoordde W illem.
Het is den gebuer Frans zelve, voer mynen weérd voord, die
my dit eergisteren vertelde en sprak;
Begrvpt gy, kapitcyn? Ik ben kapitevn van de miiicie,
mynheer" Begrvpt gy dien armen W illem ik luid hem nog
daer vóór zyn liuys op eene bank zien zitten en zyne pyp rou-
ken. En als' ik nu daer aen denke!
Vorder? sprak ik ongeduldig, en des te nieuwsgieriger
daer ik zelve eeuen jaeger hen.
Verder, sprak mynen weérd, kon den gebuer ïnv ntei
verhaelen, wat Willem in den avond'deéd. O111 halfzeven neren,
zag zyne vrouw hem eenen grauwen zak te zamen rollen, zyn
geweer neéinen en naer buy ten gacn. Zy waegde liet niet, hem
le vraegen waer hy heen ging. Willem was den man niet, om
aen zyne vrouw zyne ontwerpen medetedeelen.
Frans had inderdaed van zynen kant liet spoór van den beer
ontdekt. IIv had hetzelve opgevolgd, tot aen den boomgaerd
van W illem, maer geen regl hebbende op zyns gebuers gromt
op den loer te staen, plaetste hy zich in eenen kleynen dennen
bosch welken tusschcu den berg en den boomgaerd van W illem
gelegen is.
De maen schéén, en Frans kon Willem 111 zynen boomgaerd
zien placts neéinen, naby een stuk rots, welk eertyds van den
berg op zvn land gerold was, en zich ongeveer op twintig schre
den afstand van den peérenbootn bevond. Hy zag Item den grau
wen zak ontrollen, en daer in kruypen, zoo dat er slegts bel
hoofd en de banden uytslaken. Zoo wel wist hy zich le berge»
dat Frans zelve hem van de rots niet meer kon onderscheyden.
Zy bicéven slegls een kwartier uers waglen. Een magtig brullen