Ilel Verbond van Ac.lsl kondigi in zyn Iaetsle Np een arlikcl
af over de werktuigen, of, gelyk er den schryver schynt dóór l<'
verslaen, over de Mccanieken. Den man vangt op eenen zoo
dokloraeien loon aen, dal wy uvt dil wydloopig artikel iels
grondig beredeneerd verwagtlen. Maer hoe waren wy verwon
derd loen wy hel artikel geheel geleézcn hadden en daer uvt
verstonden dal de mekanieken het werk by de arbeydende
volksklassen onvergelijkelijk hadden vermeerderd, dal zy de
ellende vardr.eéven en voor den welstand hadden plaets ge-
mackl; met een wóórd, dal de mekanieken hel volk verlicht en
verrykt hebben ele. en dit alles, zegt den schryver, is aen Bei-
giën loe te passen....!!
Wy zouden op dergelyke vracgpunten antwoorden indien wy
niel voorzagen dat men ons als dobbel zol zou acnzien met
dergelyke lastelyke dwaesheden voor complant te neémen.
I Doch, wy zullen hier ecne vraeg doen naemclyk of het Verbond
van Aelst deéze ongeryindheden als wyzc redens aennèéml
Het schynt ja, want dit blad geenzins aerzell hieraen twee a
dry kolonnen in te ruymen Zou het Verbond misschien den
ken dal den rykdom in de Vlaenderen gekomen is om dal hoog
stens een paer honderd mekaniekbaezen ontzaggelyke forluy-
nen hebben vergaderd lerwyl er in tegendeel een half millioên
bedelaers zyn geworden? Zou hel Verbond uvt de verlichting
misschien verslaen dal de ryk gewordene hunne forluyneu
volgens het stelsel van Louis Blanc, Proudhon en andere
Communisten, met de tot den bedelzak gebragte zullen ver
deden Wy konnen geenc andere uylleggingen of veronder
stellingen maeken over de praetjes waermede bel eerste arti
kel van 't Verbond van Zondag is opgevuld; wy zyncgter nieuws
gierig te weéten of die zaek zal herval worden.
Aelst, den 9 Angusty 1818.
DE NOTARIS CORNELIUS FAIT,
Aen zync geëerde Medeburgers, kiesgerechtigden voor den Ge
meen ter aed der stad Aelst.
Na nu zoo menige jaren volbragt te hebben (voor zoo veel in
myn vermogen was) de diensten afhangende van lid van stads-
regeringsraed, en aldus, voor wat my rackt, voldaen te hebben
aen dien burgerlyken last, denk ik met reden te mogen ver
klaren dat ik niet kan aenveerden cene nieuwe benoeming tol
die plaets, waervan de kandidatuer my door verscheiden myner
vrienden wederom word aengeboden. Gevolgenllyk bid ik hun
myne hartelyke dankzeggingen te willen aenveerden, over de
blyken van vertrouwen, welke zy my op nieuw daer toe zouden
willen beluigen.
Ik bepale my dus aen de uitoelfcning der verdere fonctien en
lasten welke het Gouvernement my heeft toevertrouwd, en
welke my, in rnynen gevorderden ouderdom, genoegzame be
zigheden bybrengen.
Gelieft, Mynheeren en geachte medeburgers te aenveerden
de gevoelens myner hoogagting,
(önderteekend) EV11, ainé, Not™.
In liacr laelste Nr kondigt de Gazette van Aelsthet volgende
artikel af waerop wy de aendagt van wie het aengaet inroepen:
DE VRY'HEYD.
Zou hel mogelyk zyn wy gclooixm neen; cgter wilt men ons
verzekeren dal eerstdags in cene gemeente van ons arrondissement,
naemelyk te Vlierzele, cene byeenkomsl zou plaets hebben van
vcrscheyde grondeyejenaersvremd aen die gemeente, maer die
er goederen bezitten, om onder eikher te beraemen over de ver
zekerd sic middelen om hunne verschillige pagters te dwingen
legen eygen wil en dank by de acnslaende gemccnlc-kiezing,
mannen te kiezen die hun dóór dezelve zouden opgedrongen
worden. Men wilt zelfs weclcn dat die byeenroeping door een
provinciael racdslid onzer stad zou gedaen worden. Wy hcr-
haelen het, wy konnen aen cene zoo vrylieydskrenkende daed
geen geloof hegten; inderdaed dit ware de vryheyd even min als
in Rusland eerbiedigen. Wy zullen ons cene. piigl maeken van
alles mede te deelcn wat ons diesucnyaende verder zal bekend
Myn hert siddert van angst, maer het zy
Dan, hoorde ik boven myn hoofd plolselyk een levendig ge-
rugt onder de scheépsbevolking onlstaen een heen en wéér
loopen, een ontmoeten en vraegen, daerop oen luyd jammeren
en weeklagen in de verte, daerby staekten of veranderden de
arbeydende machinen haerc dolle allyd zoo gclykmatige wer
king, en hielden loen plolselyk geheel op. Nieuwsgierigheyd
«•n angst vóór den volgenden minuet macklen, dat ik naer
boven liep. Het eerste wal zich voor myn gezigl aen bood, was
eene groep van mensehen, die, door "een gemengd, zich te
samen drong aen den rand dier opening, die in een zeergroot
vierkant boven over de machine, de arbeyders beneden licht
en lucht verschaft.O wat moest myn oor vemeémen, myn
oog aenschouwen? Daer naer beneden, tusschen de onver-
biddclyke raderen en rollen, waren in eenen en denzelven
oogenblik twee mcnschcn neergestort, twee jonge matroozen,
en de vervaerlyke groote yzeren armen haddcu hun vermor-
seld Myn oog verzette zich om langer dan eenige oogen-
blikken naer beneden te zien, waer het vrecslyk traeg noodlot
als tot begin, twee offers had gcslagt.Maer hoe is dil gebeurd?
De twee jonge matroozen, zoo verhaell men, waren in twist.
Den eenen greep den anderen digi by de machine woedend by
den slro«t, en zoude hem verwurgd hebben, indien niet AL
Thomas Palmer, met cene sterke roerstang gewapend, er niet op
loegeschoólen ware, om de worstelende te scheyden. Ongeluk-
kiglyk nogtans, ofschoon hem dit gelukte, ontviel hem in hel
gedrang de stang, en deéze gerankte onder deu voet der jonge
lieden, wierd hun zoo lol eene rolzy verloeren het evenwigt
sloegen achterover, en stortten tusschen de vermorselende
raderen in, die niel eerder konden gesluyt worden, dan loen
zy het werk der vernieling hadden volbragt. Het knersend
knetteren hunner ledcmaeten, na een kort noodgeschrey, word
gezeyd hertverbrvzelend te zyn geweest en aen eenieder bet
•hair te hebben doen te berge rytcn. De bleekte des doods ligt
gemaekl worden, en in GROOTE LETTEREN de naemen der
al zoo te werkgaende vryheydshaeters bekend ma eken.
De gazelle zal zeer wel doen met de naemen van dergelyke
grondwelschenders af te kondigen, maer de inwooners van
Vlierzele zouden nog beter doen indien zy die kerels met doór-
nvpende zweepen uyt de gemeente rammelden en ze zonder
aenzien van kazak of hoed aen de algemeene veragting bloot
stelden. Alle trcffelyk man zou deéze kaslyding toejuvehen,
w ant de schurkenaklcn zouden eyndelyk zoo verre beginnen te
gaen, dat het wóórd recht eene doode letter zou worden. Als
w y hieromtrent iels vernoemen, er zal op geklapt worden.
T is waerlyk een genoegen te zien met welken geestdrift
van vaderlandsmin onze bevolking bezield is; overal in onze
j stad zyn de burgers neêrslig bezig met zich te oefenen; elkeen
wed ie v er t om welhacst de noodige exercitiën te kennen en
aldus de vcrpligtingen te konnen volbrengen welke eenen
trefl'elyken burger ten deele vallen.
Een koninglyk besluyt van 6 deézer beveelt dal de kiezingen
vóór de burgerwagt ten Iaetsle op 51 deézer moeten geëyndigd
zyn. A propos van de kiezingen, er zyn in zommige gebuer-
len byna zoo véél kandidaelen-oflleieren als er manschappen
zyn, en om al die kaudidaeten kontent te stellen, is er geen
beter middel dan eenige compagniën uylsluytelyk van officieren
op te vormen tot dat de oflicicrlust een weynig zal gekoeld zyn.
Binnen zes maenden zouden wel eenige diër nieuwe prelenden
ten met.schaemte hun ambt konnen moeten ncderleggen.
De luysterryke prysdeeling in het Collegie der
eerweérde Paters Jesuieten deézer stad, zal op Donder
dag 17 deézer ten 10 ueren voormiddag, plaets hebben.
De prysdeeling in het Pensionnaet van M. De
Grauwe te Gysegem, zal plaets hebben den 24 deézei
maend ten 2 1/2 uere na middag.
Deéze wéék is dóór de politie deézer stad aengehouden
Jacobus Bombeek, dagloonei alhier, verdagt van een valsch 5
franks stuk te hebben uytgegeéven.
Ons koninglyk muziek genootschap deézer stad onder ken
spreuk al Grocijend Bloeijend, zal op zondag, 20 deézer, in zyn
lokael eene muziekfeest (Concert Champêlre) geéven gevolgd
dóór eene dansparty. De feest zal beginnen des avonds om
G ueren.
De militairen van de klas van 1846 en die geheel aen
hunne massa hebben voldaen, zullen in tydelyk verlof naer
hunne haerdslcden gezonden worden.
De volgende meest belangryke schikkingen noópens de
vcrplaetsing van vee en andere voorwerpen vóór de landbouw
kundige tentoonstelling van 1848 bestemd, neémen wy uyt
eenen minislerieélen brief
1° Het vee benevens dcszelfs gelcyders worden kosteloos
langs den yzeren weg vervoerd;
2' Er zullen alle voorzorgen genomen worden op dat hel
tentoongestelde vee tegen ongevallen etc. beschut zy;
5° Er zal ook gezorgd worden dat de eygenaers alles wat de
beesten zullen noodig hebben, by d'hand hebben, geduerende
eenige ueren welke zy te Brussel zullen verblyven.
Eenen inwooner van Moorsel vraegl ons eene plaets vóór 't
volgende:
Is het waer dal den heer doctor Nackers, zich op de aenge-
slaegene inschryvingslyst van hel republiekacnseh vuylblad,
Lavoixdu Peuplcbevind?
Is het waer dal zulks gcene goede aenbeveéling vóór dien
heer is by aenstaende gemeente kiezing alwaer liy als candidaet
optreéd
Is het waer dat de boeren geene roode of Jacobyus-mutsen
vóór Burgemeester of Schepenen willen?
Is het waer dat er zekeren oliedruppeuden pater van zelfden
rooden dcessem zich ook op rangstekl
Is het ook wel waer dal zy er beyde met hunne (ge wéét we!)
zullen gestaen hebben, alwaer er zelfs Mynh'. waer en deu
grooten muylmeéler by?
nog op alle aengezigten, en ik ben weggevloóden van de plaets
der verschrikking, waer men hunne verbryzelde ledemaeten
te zamen schaert, om ze aen de verslindende haeyën, voorop
tolspyze te geéven.
Den 17 's morgens. Geencn minuet slaep sterkte myne le
den. Myncn angst verlaet my niet. Tot 5 ueren wentelde ik my
op myne bedstede en, juyst begon den slaep my zagtelyk toe te
lachen, loen een vreezelyk gedruysch aen dezyden der scheéps-
planken, als met vervaerlyke groote zaegen arbeydde. Het
kindje myner gebucren begon te weenen en te schreeuwen, en
het was niet anders, dan als of ons plankenhuys midden uyteen
zoude berstenschrikkelyke schokken, stooten en slagen volg
den elkander by korte tusschcnpoozirmen op, en dóór angst
bevleugeld, liep ik spoedig op het dek. God in den hemel, wat
moest ik ondervinden! Genocgzaem alle passagiers, met blecke
gezigten, stonden verzameld, meerendeels in neglige; zy beza
gen al vraegende den kapiteyn en den sluerman, die ieder aen
eene zydc der raderkast stonden. Den dageraed begon zoo even
te schemeren, en beyde zagen met hunne kykers naer alle
riglingen in het rond. Hel stormde hevig uyt den noord-oosten
en het is beweézen, dat wy tusschen twee groote ysvlakten vast
geklemd zitten. Den kapiteyn bezwoer ons heftig allen te zamen
naer beneden te gaen, en hem dóór onze angstige vraegen niet
te stoorener was hier kwestie van een belangryk werk lot
stand te brengen, maer gevaer was er niet voorhanden, het ys
dreef voórby. Eenige gingen, maer keerden terug, toen zy
zagen, dat anderen bleéven. M. Warburg, eenen Duytscher,
zeyde, met den onderstuerman gesproken en van deézen ver
nomen te hebben, dat wy ons in groot gevaer bevonden.
De zaek is deéze: Sedert 24 ueren is de onafgebrokene werk-
zaemheyd der beyde kommandeurs bezig om de noodlottige
ys-massa's, die zich hoog in het noorden moeten opgelost heb
ben, te ontwyken, lot welk eynde de kragt der machine dikwils
acninerkelyk moet verhoogd worden, om dóór versnelde vaerd
graenmerkt omtrent 48 zakken 'dcTanre
«as in dadingdes middags waren er slVi?„^?akkS ieu-
we verkogt aen il. 14-18 den zak van 1 12 heet
is besteed fl. 8-10 a 9-10 den zak. 001 06 g°C
De boter was in groote hoeveélheyd ter merkt; zy is in luv-
pen 1 fr. 58 a 1 42 per kilo verkogt.
Men schryft uyt Rousselaere, dat aldaer op 1,813 man
schappen voor de burgerwagt, er slegls 352 gevonden zyn dic
zich op eygene kosten kunnen kleeden, men voegt er by dat
bet in de geheele uytgestrektheyd van Vlaenderen genoegzaetu
overal alzoo zal weézen.
Ter gelegenheyd der kermis van Dixmude heeft men al
daer eene maellyd gegeéven aen de twaelf oudste, mannen en de
twaell' oudste vrouwen diër stad; zy bereykleu te samen 1954
jacren, dus d'een door d'ander genomen elk over de 80 jaeren.
Te Boisschot is den 1 augusty eene misdaed gepleegd. Den
genaemden Hendrik Leylen, landbouwer, is 't buys gekomen
met wonden bedekt en is na eenige ueren bezweéken. Er was,
naer men zegt, twist onlstaen tusschen hem en zyne schoon-'
broeders, over het erfdeel zyner vrouw. Men verondersteld dat
die twee schoonbroeders die misdaed begacn hebben.
Men schryft uyt Bergen: Men herinnert zicli de circulaire
waerby den minister van binncnlandsche zacken deoprigline
aenraedde van spaer-soeieteyten om voórraeds-levensiuiddelen
legen den winter te koopen vóór de werkende klassen. Te Ber
gen zyn dergelyke societcyten in vollen gang. lederen werkman
legt wekelyks 50 centiemen by, geduerende de dry volgende
maenden, waervoór aerdappels en steenkoólen aengekogt en
onder hen verdeeld worden.
- In den hof van den heer Lambert Martin, de M'inanpldn-
che, een dorpje by Spa gelegen, bevind zich eene wouderbron,
gelyk aen die welke eerlyds bestond in valley-diepte op den w eg
naer Dinant. Zy verschilt hiervan slegts dóór de volgende ver-
schynst lenBy warm weder is liaer water yskoud. en als 't re
gent kan men daerin maer moeyelyk de hand houden, zoo ko
kend heet als 'tword. Het water deézer bron bezit geencn aen-
genaemen smack. De bron word door tajryke badgasten van
Spa bezogt.
LAETSTE TYDINGEN ItYT VHANKHYKT
r.vitvs, 10 augustv. Men verzekerde deézen morgend dat
generael Lamoricière nog heden naer bet Alpen-leger vertrok
en dat hy, zoodra eenen oostenrykschen soldact den voet op
piëmonteéscben grond zette, de Alpen moest vertrekken.
De laetste lydingen uyt Milanen berigtcn dat deéze stad
zieli zonder slag of sloot beeft overgegeéven.
Abt Gioberii beéft de magt die hem Karel-Albertgegeéven
had, afgcslaen. Dit onverwagt besluyt heeft eene zeer groote
bi teekenis. Men wéét dat heer Gioberii zich altyd legen de
l'ransche interventie verklaerd hééft.
Het proces van Risquons-Tout is sedert eenige dagen
vóór het hof van assisen van Antwerpen opgeroepen. Af de
beschuldigingen welke men al lang kent, worden daer uyt-
gepluyscht en niets zal verwacrloosd worden om die oproer-
maekers slrengelyk te straffen. Verschillige feyten die men
aen de hoofdbeschuldigde Spilthoorn, Deleslrée, Perin en
andere te laste legt, worden geloochendindervoege dat men
veel mocyte zal moeten acnwenden om zommige belhamels
van daedelyke deelneéming te overlttygen.
Al de beschuldigden zyn wel gekleed, den genaemden Coop-
mans alleen, is als eenen werkman gekleed.
Den advokaet Spillhoorn is met bezondere zindelykheyd en
luxe gekleed, lly is geheel in het zwart, met verlakte bottïniien
en zwarte handschoenenhy houd gestadig eenen sneeuwilten
neusdoek in de hand.
Z. H. den bisschop van Gend, vergezeld van M. den abbé
de llam, rector-magnificus by de kalholyke tiniversiteyt te Leu
ven, is naer Parys vertrokken, om aldaer den plegtigen'iyk-
dienst van Mgr. Affer, aertsbisschop van Parys, by te woonen.
Alle de jongelingen van fC lot 20 jacren, welke verlan
gen als lcerlingen-ondcrwyzcrs in de schooien van den slaet
te worden aengcuomen, moeten hunne vraegen vóór den 1
November aen den minister van het inwendig toestueren.
vry water te winnen. Tevens nogtans hebben wy de Sl.-George
Zandbank die zich digt in de nabyheyd bevind, te ontwyken,
op welke te stranden, even zoo gevaerlyk is, als dóór het ys te
worden doórgesneéden. Dóór den droevigen voorval met de
twee verongelukte matroozen hééft evenwel de machine geleden
zy ontwikkelt niet meer de gewoone kragt, en bezonderlyk kan
liet agterwaerds vaeren, dal lot uytwykeu dikwils noodig is,
niet zoo snel en niet met zoo goed gevolg als wenschelyk, be
werkstelligd worden. Reeds, geduerende deézen voorval, waer
dóór de opmerkzaemheyd van den kapiteyn vóór eenige minu
ten afgetrokken wierd, gingen voórdeelen verloren en wy be
vonden ons terstond daerop in een wezenlyke bogt van ys
ingesioóten, uyt welke wy ons alleen dóór de versterkte kragt
der machine zouden hekben kunnen redden. Haerc werking
weygerde nogtans de gewoone hulp, en zoo worden wy dan
eyndelyk, zoo als nu het geval is, ingeklamd. Volgens alle
waerschynlykheyd zyn wy te gelykerlyd met deézen rampslag
ook op de Zandbank vast geraekt: ik kan evenwel daer over
niets met zekerheyd zeggen, vermits men ons het eygenlyk
onheyl verbergt, en de schokken, welke wy duydelyk gewaer
worden, even zoo wel dóór het onkruyën der ysscholscn, als
door grondstooten, kunnen ontslaen.
Zoo is dan ons eynde besloótenhoe zou ik naer ai de gegeé-
vene voórleekenen, daer aen nog langer konnen twyffelenriNiets
blyft my over, dan my tot de dood te bereyden. Ik vermaek
myne ziel aen God, myn lichaem aen de visschen. En toch ge
voel ik, dat ik het aerdsche leven, meer dan ik billvker wyze
behoorde te doen, lief heb. O, mynen hemelschen Yaderl* is
het mogelyk, zoo laet dan deézen bitteren kelk van my voór-
bygaen, het is zoo schrikkelyk, verre van zyne haerdstede en
betrekkingen, (e midden der barre zee, zoo eene geweldige
dood te sterven 1 (Het vervolg en eynde nadien.
