ZONDAG 3 SEPTEMBER 1848.
TWEEDEN JAERGANG.—N105.
AELST, den 2 September.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 Ir. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryveri, mogen alle dry inaenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet
sen. Indien iemand reglveèrdige klagteu of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
lydigheyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaels in onze kolon-
nen verleeüen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc.. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen dér persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen gehcyin ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CLIQUE SUUM.
DEN DENDER-BODE
Deu Vaderlander meldende dat er wederom spraek is
van de verwydering van M. De Maussy, minister van jus-
ticie, zegt dat dc portefeuille van dat departement reeds
aen eenige persoonen is aengeboóden maer dóór allen
geweygerd. liet blad geeft hieromtrent ee'nigen uytslag
welken, ingezien den aerd van het blad, nog al aerdig
ja zelfs als veélbeduydend voorkomt. De voórnaemste
reden om welke de portefeuille van 't departement van
justicie moeyelyk eenen deftigen en bekwaemen acn-
veêi'der zal vinden, is, volgens den Vaderlander, dat
het ministerie Rogier eene geweldige oppositie in de
kamers staet te ontmoeten indien het aen zyn pro
gramma van liberale grondstellingen, en aen zyne
Beloften van gespaerzaemheyd niet getrouw blvlt.
Tot hier toe, gaet het gendsche blad voort, hoort
men nog weynig van bezuynigingen, en nogtanshet
zyn bezuynigingen die men alom eyscht. Van eenen
anderen kant, de kwestie der Vlaenderen blyft nog allyd
eenen stronkeisteen, en zoo lang men blyft draeten, aerzelen
en tasten, als het er op aenkómt de beyde 1 laenderen te
redden, is er het ministerie geen lang leven te vóórspellen;
en wie zou zich willen stagtofferen om, binnen eenige
maanden, vóór eene vijandige meerderheyd der kamers te
■moeten wykenMen mag liet zich niet ontveynzen, het
vraegstuk der Vlaenderen is ernstiger dun ooyt geworden;
en den naderenden winter schijnt van geenen aerd te zyn
om elkeen gerust te stellen. Zekerlyk zullen de sacrificiën
die men vóór de Vlamingen zal moeten doen, groot 6e-
hooren te wezen, maer niemand zal weygeren zich aen die
sacrificiën te onderwerpen, indien men voorop wéét waer
toeky zullen dienen, en welli doel men wilt bereyken. De
zaek is niet gemalikelyk om oplossen, maer het ministerie
hééft meer dan een jaer gehad om zich te beroemen en om
alle inlichtingen te neémen; indien het nu nog geene defi
nitieve beslissing kan neémen, dan blyft er het ministerie
niets anders meer over dan zich te verwijderen, en het 6e-
stuer aen anderen over te loeten
Ons dunkens, begint den Vaderlander, die het mini
sterie Rogier met deszelfs liberale programma en belof
ten zoo zeer bewierookt bad, te zien dat ditzelfde mini
sterie ons fopt. Ja, de Vlaenderen moesten geholpen wor
den, derzelver redding was een vraegstuk van eer, M.
Rogier had ontwerpen in 't hoofd die buyten twyllel de
overgroote ellende zouden te keer gegaen zyn, met een
wóórd, de twee Vlaenderen moglen Hosanna roepen zoo
SCHIPBREUK.
VERBRANDING VAN DEN ANISOOÏS'.
.Vervolg en cynde, zie N" 102 van den Dender-bodc.
haest M. Rogier aen 't hoofdwas. En, O schande! Hue
véél anders klaerziende dagbladen hebben zich dóór dit
onbekookt gezwets laeten verleydenhoe véél gazetten
hebben geluysterd naer de ioftuytiugen en ydele drogre- j
deus der belaelde fransehe en waelsche schryvers van het j
ministerieel blad Vindépendance!!! Wat hééft het mini-
sterie nu gedaen? 'T heeft een jaer tyd gehad om de hoold-
kwestiën tegen het vlaemsch pauperismus te sludeéren,
en wat is er met dien kostelyken verloopcn tyd gewon
nen? NIETS, volstrekt NIETS. M. Rogier en zyne ambt-
genoóten hebben elk 21,000 franken opgestreéken, zy
zyn ten koste van 't land gehuysvesl, gewarmd, verlicht
en meermaels gevoed geweest, maer wat zy gedaen heb
ben ten voórdeele van 't land, ter redding der geteysterde
Vlaenderen, is nog een raedsel. Vóór wat de gespaer-
zaetnheden betreft die met zoo veel ongeduld verwagt
waren, deéze zyn eene doode letter geworden; den win
ter staet vóór de deur, den geringen burger is uytgeput
dóór de leeningen contributiën en verval van allen ban-
del, en wat staet er te gebeuren? Dc arme, de noodly-
dende en rampzalige Vlaenderlingeh zullen zyne deur
komen bezetten, hy zal moeten geéven of zyne ongeluk
kige broeders van gebrek zien bezwykenü Waer toe
zullen de schoone beloften der ministerieéle loftuyters
dienen? Om by de smerten der Vlaenderen nog eene
bittere beschimping te voegen
Ondertusschen zegt den Vaderlander: er blyft aen 't mini
sterie niets anders meer over dan zich te verwyderen, en
het bestuer aen andere over te laeten. Ja het bestucr aen
andere overlaetenIs dit daer mede genoeg? Waerom
hééft M. Rogier en al deszelfs loftuyters zoo veel geweld
gedaen om aen 't roer te geraeken? Waerom hebben de
zich zeggende liberalen alles aengewend om liet beheer
over het land in handen te krygen? Is het. misschien om,
naer hetvoórbeéld van andere die zy beschuldigd hebben,
de schatkist te zuyveren? Is het 0111, op hunne beurt,
eenen zoo gezeyden gelieymen invloed uyt te oellenen en
alles onder hunnen wil te doen bukken? Is liet eyndelyk
om 't weynige dat er nog over blyft teenemael in te slok
ken en dan liet land aen den meestbiedenden te koop te
veylen? Is het maer genoeg gevraegd; wy zullen den
uytslag der zaeken afwagten en binnen korten tyd zullen
wy wcéten waer geheel de thans heerschende party henen
wilt; zy kan nu niet zeggen dat zy ergens dóór belem
merd, xs byna overal vind zy luiere voórstaenders aen 't
hoofd, en, daer waer zy ze niet vind, kan zy er dezelve
plaetsen. Op tyd en stond zullen wy deéze stof hervatten.
Voórledene wcék hebben de graenpryzen op al de
merkten van België» eene aenzienelyke verhooging on-
dergaen en baeren overal véél vrees en onrust. Den vryën
uylvoer der graenen en de aenzienelyke opkoopen welke
reeds vóór Engeland en andere streéken gedaen zyn, is
voorzeker de grootste oorzaek der prys veriiooging. Wy
bemerken dat den midden prys der tarwe thans tot 19
l'r. 50 c. den hectoliter geklommen is welken prys wy in
den tyd aenstipteu als konnende voor den landbouwer
voordeel opleveren en dóór den burger wel betaeld wor
den. Ingezien het werk ontbreekt, ingezien de aerdappe-
lende meeste opbrengst niet geéven, ingezien de armoede
overgroot is, en vooral, ingezien Belgiën's producten tot
deszelfs onderhoud niet vergenoegen, zouden wy nuttig,
ja noodzaekelyk aglen dat het gouvenementaen middelen
dagt om eene al te groote duerle der graenen zoo véél
mogelyk te keer te gaen. En hoe hier in vóórzien
Eenvoudiglyk met den vryën uytvoer der graenen te
beletten tot dat de omstandigheden weder Ibelaeten dit
verbod in te trekken. De schatkist, die tegenwoordig
in droeven staet is, zou er gedeeltelyk by winnen het
geen zy in den winter aen dearmeehnoodlydende Vlaen
deren zal moeten toewerpen willen wy geene iionderde
mensehen aen gebrek zien sterven den reeds te veel
uytgeputten burger zal ten minsten brood aen redelyken
pi-ys eéten en den landbouwer zal eenen falsocnlyken
prys van zyne waere trekken.
Toen <leu dag aenbrak bevonden wy ons nog in den zelfden
toestand, bevalen onze ziel aen God, en verivagtende op ieder
oogenblik de dood. Het vuer had vrecslyk de overhand geno
men, doch zoolang wy den kapileyn de scheépsmanoevres niet
zyne gewoone beradenheyd kounuandeéren zagen, blééf ons
nog eene rest van lioóp over. De eerste straelen der zon ver
toonden ons onze gesteldhcyd in luiere gelieelc vreeslykheyd
diglc rookwolken die ailenskeus zich niet eene zonde tint
verfden, drongen met geweld door de poortluyken.en uyt de
schansen van bet agterdecl des schips, en uiaeklen den arbeyd
aen de pompen onnmgelyk. kien moest dien staeken.
Den kapileyn gal' ons' te kennen, dal hy een vlot zou doen
maeken, en dé sloepen in zee brengen wilde; dat egter eerst
de vrouwen, gryzaerds en kinderen het vlot beslygen mogten.
Deéze wóórden dcéden onder de manschap de levendigste be
weging ontstaen. daer nu niemand zich meer de grootte van
Het schynt dat de speculatie vóór een groot dee! de
graenpryzen doet verhoogen. Men berigt dat er in de
omstreéken van Gend veel opkoopers vóór den vremden
rondloopen welke by alle boeren binnen trekken om de
graenen op te koopen. Deéze en meer andere hier boven
aengehaclde daedzaeken doen vrees ontstaen vóór het
toekomende, nogtans is liet in 't belang van Bclgiën dat
wy zoo goedkoop leven hebben als mogelyk op dat alle
oorzaeken van onlusten die zommige roode mutsen hierin
zouden zoeken en vinden, vermoeden worden. Het minis
terie hoeft op deéze kwestie wel te denken om niet ge
dwongen te worden dezelve opte lossen wanneer zy welligt
teenemael verwerd en vóór geene oplossing vatbaer
zyn zou.
Er is ons eene fransehe brochuer toegestuerd welke het vol
gende opschrift dracgt:
IS DE hCROPBEURlNG DEU LIXXWERHF.ÏD IX DE Vl.AEXDEREX XOG MOGELVK?
Den schryver van dit stukje beantwoord deéze vraeg met JA
en haell meest al de middelen aen welke den Dender-bodc van
over een jaer en hall' hééft aengeduyd. Even als wy, wilt den
schryver voórnaenielyk dal de lynwaeden van zuyver handge-
het gevaer ontveynzen kon, zoo daglen zy tlians verder ook
aen niets, dan aeii de laetste nog overgebfeéve lioóp, en hiel
den op, zich bedwang aen te doen, en hunne gewaerwordingen
te onderdrukken; liet stenen en jammeren brak aen alle kanten
uyt; andere sloegen, om bevreesd de hen wagtende dood te
trotseéren, een vat rum aen stukken, en zongen héén en wéér
waggelende hun laetste couplet. Deéze dranklielden vonden
egter weynige navolgers.
De mannén van egten moed scliaerden zich intusschen ron
dom den kapileyn, en verzogten hem om zyne beveélen, tot
redding van allen. In minder" dan eene uer hadden zy uyt al
de planken, die zich op liet, tot dus verre nog door de vlammen
verschoond gebleéven gedeelte van liet schip bevonden, een
groot vlot getimmerd, waer op met gemak tachtig mensclien
zich plaetsen konden. Zy omringden het met vaten en tonnen,
en lieten het, dóór middel van aen den boógspriet en de bram-
strengen gevestigde louwen, in zee af. Middelerwyd sclioóven
twee oude malroozen het eenige stuk geschut, dat wy bezaten,
op het dek, en losten onophoudelyk noodscheuten, in de lioóp
van dóór het een of ander schip, dat zich op deéze wateren
i iilogt bevinden, gehoord te worden.
Na dat den kapitevn allen leéftogt, die zich in den bak be
vond, en die ongelukkig niet zeer overvloedig was, op liet vlot
bad doen brengen, gaf hy bevel, cm bet zelve oogenblikkelyk
te doen afvaeren, vermits hy vreesde, dat het schip in de lucht
springen zoude. By deéze gelegenheid wierd ons de ongemeene
koelbloedigheyd waer van hy ons reeds zoo véél bewyzen ge-
geéven had, in den lioogsten graed nuttig. Zyn eygen behoud uyt
de oogen verliezende, was hy slegls op dat der óverigen bedag't,
en blééf den allerlaetslen op liet dek, terwyl de passagiers en
de matroozen, groepsgewyze naer liet vlot yldcn. Eenen der
masten, die van onder door de in het ruyrn woedende vlammen
verbrand was, stortte plotseling dwers op het dek neder, in
den oogenblik toen nog de manschap, naer de stem van liaercn
kapileyn luysterende, eenig order en tugt in agt nam.
Daer dien niet voórzicnen toeval de dood van elf mensclien
te weég bragt, verspreidde den zeiven schrik en ontzetting
ouder de menigte. Vyftig a zestig passagiers sprongen, op hel
gevaer af, om armen en beenen te breéken, op liet vlot. om
maer zoo spoedig mogelyk van den Anisoon neg te komen,
welken zy niet iederen oogenblik vreesden in de lucht te zien
springen. De overigen volgden hen onmiddelyk, het zy dooi
den zelfden gevaerlyken sprong te doen, bet zy dóór zich aen
de tralie of aen liet tot dat einde beschikte touwwerk vast te
