ZONDAG 10 SEPTEMBER 1848.
TWEEDEN JAERGANG.— N' 104.
AELST, den 9 September.
toristra'^^.i™ r,eLby> J,esuiten' dv? R-edemp:
Dit blad verschjnt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag,—Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 i'r.'tiO e., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoouen die
voor een geltccl jaer insebryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eeue annonce van lO drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveerdigè klagten of gegronde rekla-
men in 't, algemeen belang Ie doen hééft,' by mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen \vy plaets in onze kolon-
nen verleeneu en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gcwacgcn van alle brocli ueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. wacrvan een afdruksel aen deszeifs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons ccnigc
stukken zouden bcgeéren mede te doelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
le doen kennen. Gecne stukken waervan wv de 0|)stellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich mét al wat deu
druk acngaet.
CLIQUE SUU.M.
DEN DENDER-BODE
ALGEMEENEN STAETKUND1GEN OOGSLAG.
YRANKRYK.
De kwael waer aen Yrankryk sedert eenige maenden
lyd, wel verre van te verbeteren, schynt alle dagen te
verergeren en zoodaenig te verergeren, datwelligt laeter
alle hulpmiddel kragteloos zal worden. En waerom? Om
dat de grondstellingen van God- en regeéringsloosheyd
alle dagen dieper wortels schieten, by zoo verre, dat eer
lang het gezag van alle grondzuyl zal beroofd zyn.
Yrankryk, zegt men, hééft vóór zyne" vryheyd geslreéden,
't hééft het jok van een willekeurig bestuer afgeschud en
den standaerd der Republiek opgeheëschen in 't gedagt
dat liet zou gelukkiger geweest zynMaer is dit wel
waerheyd? Wy zeggen openlyk neen. "1' zyn geheyme
ontwerpen die in den boezem der goddeloooslteyd uytge-
broeyd, onder denschyn v-avryheydsliefde eenigzinszyn
verweézenlykt en misschien Iaëter' hun volle uytwcrksel
zullen hebben. De inzigten der kopstukken hebben eeni-
gen tyd pen 't oog der verdwelmde natie ontsnapt; maer
nauwelyks is den sluyër opgeheven of men deynst van
schrik terug op het zigt van al de eerloosheden en duy-
velsche plannen waervan Yrankryk vroeg of laet de ge
volgen zal ondergaen. Zeggen wy het regtuyt, de regeé
ringsloosheyd is in den geest der fransdie natie, dien
geest word geduerig dóór toomelooze driften aengeblae-
zen; de drukpers die vóór 't staetkundige gemnylband is,
mag straffeloos al haer venyn tegen 't. weynig' zedelykc
en godsdienstige dat er nogbestaet, uytbraeken; tegen die
twee steunpilaeren der maetschappelyke orde word er
van alle kanten gebombardeerd, en eyndelyk wat moet
en zal er van geworden ten zy eene herneéming der
schriktooneelen van 95.
Een dagblad van Montpellier, IJIndépendant, over de al-
daer ontstane onlusten gewaegende, vind geene smaed-
woórden hard genoeg om de kiezingen die aldaer ten
voórdeele der gemaetigde party waren afgeloopen, te
laekenten prooy aen eene dolle' woede, vaert den Indé-
pendant zoo hevig uyt tegen 't gcén hy de Legitimisten
noemt, dat geenen rèdelyken mensch zonder walg de
uytdrukkingen kan leézen; integendeel, een ander dagblad
uyt de zelfde stad, den Écho du Midi, zegt ronduyt dat
de ultrademokraten van Montpellier de aenranders ge
weest zyn, en dat zy vóór gewoonte hebbende volgens
de pratyk hunner party te werk te gaen, de gewcldenaery
hebben gebrnykt wanneer zy hunne nederlaeg in de kie
zingen ontwaerd hadden.
Zouden zommige zich zoo noemende liberalen van
ultrademokraten van Montpellier niet mogen
zy de bedreygingen van onlusten vooï 1
laeten hooren? Hoe véél kiezers hebben, ond'éiMjiy1'®-
vloed der vrees een stembriefken, dat tegen hunne over-
tuyging was, in de bus gesteéken? Hoe schandelyk waren
dë uytvallen van hunnen tolk, het Verhond van Aelst,
tegen al wat rustminnend, godsdienstig en zedclyk was?
Hoe eerloos waren de aentygingen en leugens welke dit
blad naer 't hoofd van onberispelyke persoonen wierp?
Hoe uytzinnig, hoe valscli, hoe dwaes is wederom het
laelste hoofdartikel van liet Aelstersch schandblad? Ja
de liberalen, zegt liet Verbond, hebben ons land van eene
omwenteling bevreéden; en waeront? Omdat zyaen't
tvJ warenZoo dat zy even nis de ultrademokraten,
ot, zoo ,nen wjjj J,, roode republiekaenen van Montpel
lier, onlusten cu Tconordura zonden gcpleégd hebben
haddenzv'aen 'thoofd niet geweest... Landgenoóten, wat
zegt gy van mannen die, om aen 'thoofd tegeraeken, hun
vaderland ten vuerc en ten bloede zouden stellen?
De pen ontvalt ons van spyt en scliaeinte by liet over-
weegeii dal onze stad, kanton en arrondissement onder
de beheersching eener zoo geweldige party gebukt gaen.
Het Verbond legt schaamteloos aen de gemaetigde party
ten laste dat zy zich met de afgeloopene kiezingen be-
mocyd hééft!! En de party van het Verbond, wat hééft
zy gedaen? Wy zyn moede van het te zeggen, haer geweld
haere bedreygingen en schandelyke middelen zyn te
véél bekend om er verdere plaets aen te verlcencn. Wy
zetten thans ons overzigt voort.
ROOMËN.
Alle dagen word den toestand des gouvernements van
den Paus bedenkelyker; de oproerige of overdreévene
geesten mikken geduerig om den Heyligen Vader van
zyn tydelyk gezag te beroovenin clubsen word er meer-
maels over dien pligtigen acnslag beraemd, en, bezat
Pius IX geen onwankelbaer karakter dat in staet is het
hoofd te bieden aen de stoutmoedigste ontwerpen, van
over lang was het met zyn bestuer gedaen. Tot dus verre
blylt den groeten man zyn gezag behouden en zal, zoo
wy verhoópen, die geweldige tempeesten te boven komen
om meer als te voóren te schitteren.
SAR DIA 1 EX.
Ivarel-Albcrt heéfs vast besloóten na eyndigen van den
wapenstilstand, de vyandlykheden te herneémen, hier
toe maekt den koning van Pieniont groote toebereydsels
en rekent met een leger van 100,000 mannen te velde te
trekken.is nu zeker dat Oostenryk alle bemiddeling
van Yrankryk geweygerd hééft en hardnekkig de her
overde Lombardo-Venetiaensehe provinciën wilt behou
den en onder deéze voórwaerde over don vrede met lva-
rel-Albert alleen handelen. Nogtans scliynt het stellig dat
Yrankryk in het Lombardo-Venetiaensehe vraegsluk op
d'eeue of andere wyze zal tiisschenkomen, indien gelyk
men gevoelt, Karel-Albert slegls aen zich zeiven denkt
en zou genegen zyn vernederende voórwaerden te aen-
veérden. Zie daer eenen ldeynen vorst die dóór ouver-
wagtte zegepraelen eene der grootste mogendheden had
doen beéven, eensklaps op het uyterste gebragt; hy ver
gadert al wat hy kan om eenen laelsten wanhoopigen
slag te leveren en zelfs met gevaer van zyne erflyke stae-
ten te verliezen nogmaels het lot des oórlogs te waegen.
Maer zou dit welgemeend zyn? 'T is te denken van neen
aengezicn nten vermoed dat Karel-Albert in heymelyke
betrekkingen of met Radetzky of met 't Oostenryksehe
bestuer is, en dat zy onderlinge aen hun evgeu bestaen
zullen werken zelfs ten nadeele der Ilaliaensche onaf-
hanglykheydWat er van zy, Karel-Albert strekte
over eenige weéken tot verwondering aen gansch Europa
wegens zynen moed, onverschrokkenlteyd en verdediging
der vrylieydmaer wat gebeurt er Eene ongehoorde
schending der godsdienstige vrylieyd in zyne staeten
komt zyne faem bevlekkenzvn gouvernement neemt
een wóórd, van alle ^na' m?t
uyt de sardinische staeten verbannen t.. "t^
goederen verbeurd verklaerd worden. Dry dagen imY-'l
schandelyke vryheydsinbretik, wierd den'grooten veld
slag by Custozza geleverd alwaer Karel-Albert, te voóren
zegevierend, bet lot zag veranderen en teenemael op de
vlugt gedreévcn wierd, verliezende op eenen dag de vrugt
van verscheyde maenden arbeyd en overwinningen en
ziende zyne,staeten dóór den vremden bedreygd. Dit
zyn daedzaeken die wy aenhaejen die toepasselyk zyn
aen alle bestucren maer naemelyk het geweézen bestuer
van Lodewyk-Philips raekén liét welk getuyge van de
eerlooste en onregtveêrdigste vrybeydsschendi'ng tegens
de Catholyken van Zwitserland, eene pligtigeonzydiglieyd
heelt gehouden. Dit zelfde bestuer heeft er ook de vrug-
ten van geplukt.
ZWITSERLAND.
In byna al de kantons word er met eene onvermoeye-
lvke hevigheyd niet alleen tegen de geestelyke gestigten
gewoed die schier reeds alle afgeschaft en derzeïver goe
deren aengeslaegen zyn, maer men begint bier en daer
de parochie-pastors te vervolgen en uyt hunne pastorvën
te verdryven. De Catholyken van Zwitserland hebben
schoon te protesteéren, de godsdiensthaeters worden
dóór den landdag ondersteund en de Catholyke allengs-
kens gedwongen zells hun gejammer te smagten. Men
herrinennere zich dat die zelfde godsdiensthaeters de
liberalen zvn die, over eenigen tyd, zoo luydruglig dóór
't Verbond van Aelst, dóór een anlwerpsch blad en eenige
zich zoo noemende liberale gazetten van Brussel en Luyk
tocgejuycht wierden. Zwitserland kan welligt in't kort
de vrugtcu zyner vryheydsschendende akten inoogsten.
PRUYSSEN.
Y'oór de vrylieyd van het onderwys is hier niets meer
te verhoópen zoo min als vóór het geeslelyk toezigt over
de schooien welke alle onder de onmiddelyke afhanglyk-
hevd van den staet gaen gesteld worden.
SICIL1ËN.
Het parlement komt de afschaffing der Jesuiten orde
benevens de verbeurtverklaering van derzeïver goederen
ten profyte van den staet te decreteéren. De vremdelin-
gen die zich onder dit orde bevinden, gaen verbannen
worden en 't zal zells verboóden zyn voórlaen die klee
ding te draegen. Dit heet men aldaer vrylieyd, voóruyt-
gang en verlichting
BELGIËN.
Wat moeten wy uyt al de hier aengehaelde vervolgin
gen geweldenaeryën en vryheydsschendende akten op
merken? Naemelyk dry zaeken1" dat al waer de zich
zoo noemende liberalen, voóruvtgangers of verlichters
aen 't hoofd geraeken, zy hun bestuer aenvangen met
een schandelyk despotismus ofalleenlteersscliing waervan
wy hier te Aelst en elders reeds het treffendste voorbeeld
hebben, wyl hier niemand tot eenigambt bekwaem word
geagt ten zy hy deel maeke van eene kliek die alles
volgens haeren wenschen voorop in eene herberg regelt;
2° Dat overal eerst de hand op al wat catbolvk en gods
dienstig is, gelegd word, zonder aen te zien of's lands
wetten de vrylieyd der aengerandde zaeken waerborgen
5° Dat dergelyken staet van zaekeu noch dueren noch
baeten kan vóór 't gemeen welzvn maer steeds moet eyn
digen met twisten volksoploopen bloedvergieten en meer
andere ongelukken die dóór de vredelievende meerder-
heyd moeten geboet worden.... Mogt Relgiën liet geluk
hebben zyn bestaende order van zaeken te behouden en
dien algemeenen schok vermeyden dóór standvastighevd
aen zyne instellingen, dóór eerbied vóór godsdienst en
wetten en dóór eene diepe veragting vóór dien nog in
't donker werkenden geest van verderf die allongskcns
zal poogen in d'herten te sluypen om hier gelyk by an
dere natiën slagtoffere te maëken; mogt Relgiën, zéggen
wy, die waerheyd wel begrypen en de zelve wel te baet
neémen; het zal Voortduerend aen gansch Europa tot
—««uuuidering en voorbeeld strekken en zyu geluk weéten
te bewerken. Eenen anderen weg inslaen, ware zich on-
vermvdelyk blootstellen aen zynen ondergang; wy weé-
ten het, en het dient aen elkeen herrinnerd te worden,
Iner ook zyn bastaerdkinderen die eenen onverzoenlvken
haet tegen onze bloeyënde godsdienstvryheyd en andere
oorregten in t herlc voeden en slegts eenen gunstigen
oogenblik afwagten om hunne woede tegen de zelve los
te laeten Belgen, weést op uwe hoede; zoo lang gv
uwe instellingen tegen wclkrfaenige inbreuken handhueft
