ZONDAG 17 SEPTEMBER 1848.
TWEEDEN JAERGANG—N'105.
AELST, den 16 September.
AERDIG VOORVAL VAN FREDERIK WILLEM,
Dit blad vcrschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekening van ilen daerop volgenden Zondag. —Den prys der
insehryving, by Irimester, is bepaeld op 1 IV. SO c., dien der.
annonccn op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inscliryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plael-
sen. Indien iemand reglveèrdige klaglen ol'gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, by mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen vcrleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verdergewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, elc. waervan een afdruksel aen deszelfsopsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der pei^oonen die ons eenige
stukken zouden begeêreu mede te deeieti, zullen geheyin ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geenc stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoneen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SUUM.
DEN DENDER-BODE
Iedereen betreurt en beklaegt de arme Vlaenderen,
on ziet angstvol den toekomenden winter te gemoet,
alle willen dat den minister middels in 't werk stelle om
de behoeftige van den bedelzak al te trekken, en den
minister zelf, met zyn aankomen, hééft stellig beloofd
dit alles te bewerkstelligen; maer wat heeft men tot
heden gedaen om dit oogwit te bereyken Niets, vol-
komentlvk niets. Men spreekt van maetscbappyën op
te regtën om den koophandel te bevoórdeeligen en den
minister wilt groote sommen van den staet bcsteéden
'thaerer aenmoedigingandere willen onze consuls in
de vreinde streéken met liet vertier onzer nyverheyds
voortbrengsels belasten; men wilt nieuwe nyverheden
in voegen brengen, onzen minister hééft onder andere
tot liet stroo-weéven toe aenbevoólen; alles vrugteloos
ziende, licéft. men zelfs zien voorstellen, nae de mislukte
eolonie van Santo-Thomas, andere coloniën in het woest
Amerika op te regten. Zal men niet eyndelyk begrypen
dat den eeuigsten middel die de Vlaenderen redden kan,
liet aen moedigen en ondersteunen van liet viassen-liand-
gespinis?Den minister wilt den landbouw bevoór-
digen, en óórdeelt dat daer mede den armen liet brood
zal hebben! doch hoe wiü deézen voórstaen Met
luysterlyke tentoonstellingen van alle soorten van vrug-
ten, beesten en bouw-werktuygen; tentoonstellingen die
zekerlyk nuttig zyn, maer niet in evenredigheyd van
't geen zy kosten, 'en weyniger nog aen den behoeftigen,
van alles ontbloot, en dien men vóóraf dient te onder
steunen, konncn bv bréngen. Wilt menden landbouw
ondersteunen, men' moet den prys der graengewassen op
eenen behoorlyken trap tragten te behouden, de tarwe
dient twintig franken den hectoliter te gelden; en deézen
prys kan men in geene omstandigheden waerborgen, ten
zy met evenredige invoer-regtcn op de vremde gewassen
te stellen; daer in bestaet, indien niet den eenigslen,
ten minsten den voórnaemsten aenmoedigingsmiddel
vóór den landbouw. Veéle sehyneii de onderdrukking
van den armen aen de duerte der graen-gewassen en der
andere mond-behoeften toe te sehryven en te denken
dat de armoede verdwynen zou mogten al de eétwaeren
goedkoop zyn maer wat zal den armen doen indien hy
geen werk hééft en geen geld kan winnen om zieli die
goedkoope eétwaeren te verschaffen bedelen als voór-
deézen. - Den armen moet werken eu geld winnen
en lot dat den staet hem werk zal bezorgd hebben, zal hy
van alles ontbloot blyven en eyndelyk in zyne miserie
vergaen. Deézen ellendigen toestand is met geene ydele
woorden of met hersenschimmige ontwerpen te heelen,
men moet daer toe kragtdaedige en daedelyke middelen
in 't liet werk stellen.
Den Dender-boile heeft deéze by eene reék artikelen
van in liet begin van het voorleden jaer reedsaengeweézen
en dezelve tol verlichting zyner landgeuoóteii en des
staets besluers by een verzaemeld, en onder den titel
van Lynwaed-KwestieArmoede, in 't licht gegeéven, en
tot hier toe hebben wy niets ontmoet het géén de vóór-
gestelde hulpmiddelen vervangen kan.
Maer deéze hulpmiddelen schvnen uvtsluytelyk ten
voórdeele van den armen te zyn bygebragt en de baet-
zugt van eenige invloedhebbende ryke tegen te spreéken.
Zy worden van de mecanik spinners, die de waere mede
dinging van het handgespin dugten, van de Speculators
in aenkoopen van heyden en gronden die wy willen in
den eygendom van den' staet behouden of brengen, ver
worpen en tegengesproken, en liet staeltbestuer durft
er alzoo zyne aendagt niet op vestigen, in weerwil men
vrugteloos alle andere hulpmiddelen zal werkstellig
maeken.
In dengraedwaer toe de armoede in de twee Vlaende-
ren gevallen is, zyn er groote geldsommen noodig om deé
ze te lenigen, en nog meer om de bedelary uyt te rocyën.
KONING VAN PRUÏSSEN, MET EENE JONGE BOERIN.
Zal men zeggen dat de staets-kas ydel is, en dal men
de bestaende eontributiën niet meer mag verhoogen?
Dit is het gevoelen der menigte, ook spreéken al de volks
vrienden van gespaerzaemheden in te voeren en 't moe
ten deéze zyn die de kamers kragtduediglyk moesten
verdedigen.
Gespaerzaem heden zyn noodzaekelyk geworden, zy
zyn ook mogelyk, als men wilt, men kan twintig millioenen
in de kosten van den staet bezuynigeu, zonder eenige
hoegenaemde belangen van het land te krenken,of te
verzuymen.
Den heer volksvertegenwoordiger David, heeft in de
sessie van 1847 voorgesteld de onkosten van den budjet
van oorlog op twintig millioenen te bepaelcn en in 1848,
na de verzekering bekomen te hebben, dat de fransche
•epubliek ons luiere vriendschap biyft behouden en dat
wy geene vremde, vyanden meer te vreezen hebben, kan
deézen voorstel worden bekragtigd. Zal den minister,
gelyk als dan, als nu zeggen dat wy een leger van zeven-
tigduyzend mannen noodig hebben 0111 de inwendige ruste-
te handhaeven en te verzekeren? Maer wat is er in Bel-
giën vóór onrust of beroerten te veezen? De zoo gezegde-
liberalen hebben sedert february honderdmael uvtgeba-
zuynd, dat zonder hunnen zegenprael op de zoo gezegdft
catholyken, Bclgiën, even als Vrankryk, eerie omwente
ling zoude ondergaen hebben, en niemand hééft deéze
gevoelens bestrcéden; maer nu dat zy zegenpraelen in alk-
de kiezingeu en in liet staetsbestuer alleenheerschen is.
er vóór geene omwenteling noch oproer meer te vreezen.
Vóór de inwendige rust te handhaeven is een leger vol-
komenlyk nutteloos de locale policie is daer toe vergenoe
gende, de borgerwaglen die men inrigt mogen daer toe
zelfs als eene overtolligheyd gehouden worden; wy hebben
den behoeftigen, wel is waer, maer dat mendeézen werk en
brood vedeene; en men zal noch legers noch wapens
noodig hebben om hem in toom te houden.
Wy hebben een leger van doen voor de pragt, en den
Freuerik wiu.em, Koning van Pruysscu, vader van den Groo-
trin Frcderjk den II, had, in weerwil van zyne uytsteékende
hoedaéntgheden, twee liyzondere zwakheden, met welkers in
volging liy zich geduerende zyn leven lang heeft bezig gehouden.
De eerste was 0111 onder zyne soldaelen allyd kerels van eene
ongeinéene grootte te willen hebben, zoo dat cencu lompen
kerel van zes voeten eu zes of zeven duymen lengte, by hem
altyd den voorrang bad, boven den kunpsien en besten so'ldact,
die maer vyf voeten en dry of vier duymen groot was. Dc ande
re zwakhcyd was, dat hy liet geld boven alles beminde, en alle
middelen in 't werk stelde 0111 zoo véél er van in zyne schatkist
te brengen, als maer mogelyk was. By dit alles was bv egter zeer
gezet om dc agting en bet vertrouwen van zyne onderdaencu te
bezitten; en, om le beter onderrigt te weézen van bet geen er
omtrent zynen persoon en regeéring gezegd wierd, liad hy de
gewoonte van dikwils alleen, in eene geinecne kleeding, uyt te
gaen, en zich overal by le voegen, als hy eenige menschen
by elkander zag staen. Dikwils ging hy, zonder iemand by zich
té hebben, op liet land en in de dorpen wandelen, maekeude
één praetje met elk dien hy ontmoette.
Op zekeren dag, in den omtrek van Potsdam rydende, welke
plaets als eene soort van gevangenis was vóór de groote kerels,
die liy met geweld had doen pressen, of dodr bet geévcn van
groot handgeld in zynen dienst gekreégen had, zag hy eene
jonge boerin van byna zeven voeten lang in liet land werken.
Zoo haest hy dit vróuwspersoon in 't oog kréég, maekle hy reeds
by zich zeiven een plan, overeenkomstig met zyne manier van
dénken, te weéten, om baer te doen trouwen mét eenen grooten
manspersoon, dewyl hy hóóp had om, dóór het tiyltrouwen van
groote mannen aen groote vrouwen, iloór den tyd een reusagti:
geslacht in zyne landen voort te loeien. In die gedagle stapte
den Koning van zyn peèrd, en zich met de boerin in gesprek
i n laelende, was hy uytermaeten verheugd ie lioorcn dat zy nog
ongetrouwd, en maer negentien jaeren oud was. Terstond liacl-
de hy zyn potlood uyt den zak, en schrééf aen den Kolonel van
zyne gardes hel volgende briefje
cc Óp den oogenblik moet gy de brengster van dit briefje doen
cc trouwen met den grooteten grenadier onder mync gardes. Ik
cc wil dat die plegtiglieyd, op slaendeii voet en in uwe legen-
cc woórdiglieyd, zal geschiedengy moet my verslag doen van
cc de uylvoering van dit bevel, en de minste vertraeging zoude
cc u myne ongenade verwekken.
Vervolgens zevde hy legen de boerinGa eens naer den kolo
nel van 's Konings gardesbreng liem dit briefje, dat van veel
belang is, en gy zuil teel voldaen weézen van hel géén gy vóór die
boodschap ontvangen zult. Wel verzekerd zynde, dat zyn order
stipt zoude uytgevoerd worden, vervolgde by gerust zynen weg,
en kwam zelfs laeler dan naer gewoonte t'liuys.
De boerin onderlusschen, liet zy dat zy den Koning kende, of
niet van liaer werk af konde gaen, verkoos liever het geld, dat
zv daervoór meende le krygeu, niet iemand te deelen, eu dóór
eën ander de boodschap té laeten doen. Met dit oogmerk begaf
zy zich naer eene oude vrouw in liaer buert: een mensch, dat
reeds lange jaeren weduwe was geweest, en er ook ganscb niet
voórdeelig uytzag. Zy verzogt liaer, dat zy dit briefje terstond
by den kolonel van de gardes zoude brengen, met byvoeging,
dat zy 'er wel voor beloond zoude wordendie vrouw, blyde
zynde dat 'er gelegenheyd was 0111 wat te verdienen, ging in al-
lerhaest naer Potsdam, en bragl het briefje by den kolonel, die,
hetzelve geleézen hebbende, ten uytersle verwonderd stond. Hy
herlas het nog twee of dry maelen, bekeek de vrouw van het
hoofd tot de voeten, en vroeg haer het een en ander; maer kon
er zich geen begryp van maekendan, aen den eenen kant, wee
lende dat hy roet eenenKoning te doen had, wiens bevelen stipt
moesten uitgevoerd wordenen, aen den anderen kant, denken
de dat 'er iets agter zat, waerom Zyne Majesleyt dat houwelyk
zoo uytdrukkelyk begeerde, zond by terstond om den grenadier,
aen tvelkeu by's Konings orde bekend maekle. Dien kerel, liet
oude vrouwspersoon ziende, viel vóór zynen kolonel op de kniën
en bad, dat by toch niet mogie verpligt worden 0111 zulk een
oud leelyk Wyf te trouwen, eu zwoór dat hy nooyt iels gedaen
had, waérdoór hy 's Konings ongenade konde verdiend hebben;
maer het mogt niet helpen, liet order was uytdrukkelyk en
moest gehoorzaemd worden. Terstond ontbood den kolonel den
predikant Van het regement en de noodige geluygen, in welker
legenwoórdigheyd dit belagchelyk houwelyk voltrokken wierd,
tot groot verdriet van den grenadier; maer tot een onnytspreé-
kelyk genoegen van de oude vrouw, die niet ophield van den
Koning te zegenen vóór het goed, dat hy aen eene arme wedu
we deed.
Den Koning ondertusschen van zyne wandeling terug geko
men zynde, en niets van belang te verrigien hebbende, beval
dat den jonggetrouwden grenadier, met zyne vrouw, vóór hem
zouden gebragt worden; maer hoe groot was de verwondering
van den Monarch, toen hy zyn' grooten grenadier, in plaets
van met eene jonge boerin, met een oud wyf van zeventig jae
ren vóór den dag zag komen. Op den eersten oogenblik zwoór
hy het den kolonel betaeld te zullen zetten, en dééd hem aen-
stonds roepen; doch dien officier ontschuidigde zich, in de
eerste plaets, met het uytdrukkelyk order van den Kolling; en.
ten anderen, met de sterkste verzekering, die hem liet oude
wyf gegeéven had, datzy dezelfde persoone was, die het briefje
gekreégen had van imm, dóór wien het geschreéven was.
Den Koning was over dit voórval geweldig vertoornd, en den
grenadier, die er ook niet mode in zynen schik was, bad den
Koning, dat hy zyn houwelyk wilde vernietigen; doch dien
vorst, die nooyt gegeéven orders introk, wilde zieli hiortoe niei
verstaeu; maer gaf hem eene vereering, om hem tevreden ft-
stellen, en liet hem met zyn vrouwtje henen gaen.
