ZONDAG 5 NOVEMBER 1848.
TWEEDEN JAERGANG.-
AELST, den 4 November.
A'
I
DEN WAEREN MOED.
Dit bind verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van ilen daerop volgenden Zondag.—Den prvs dcr
insclnyving, by trimester, is bepaeld op 1 IV. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoenen die
voor een gebeel j.'&r insebryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveérdige kl,agten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang Ie doen beeft," by mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aca deéze zullen wy plaels in onze kolon-
uen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
1 Xuêi*
verder gcwacgen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszei I's opsteller zal wor
den toegezonden. De naeinen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niel
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wal den
druk aengaet.
CUIQliE SL'üM
DEN DENDER-BODE
WAT STAET ER HET BESTUER VAN BELG1ËN TE DOEN?
Om wel op deeze vraeg te antwoorden, hoeft er eerst over-
woógen te worden in welken toestand hel land zich bevind;
is den toestand gunstig ten gevolge der wyze regeéring onzer
stac Is mannen, dan dient men hun van alle kanten toepte roe
pen: Gael voort in uwen ingeslaegcn weg cn langs om meer zult
gy u de verkleêfdhcyd en liefde der natie wc&rdig maeken... Maer
is 's lands loestapd ongunstig, is hy welligt ongelukkig of
rampvol, dan moet iusgelyks de viom der vermaening aenge-
heven worden op dat de gecue die hel schip van den slaet be
stieren, de gevaerlyke klippen zouden ontgaen. Nu, elkeen weet
dat den toestand van Bclgiën verre is van gunstig te zyn; elkeen
is overtuygd dal wy sedert onze roemryke omwenteling met
verbaezende schreden tot een zoo jammerlyk paupcrisnuis ge
naderd zyn, dat men een steenen bert moet hebben om geen
medclydcn te gevoelen vóór de bevolking die met eene zoo
wonderbaere verduldighcyd al de harde slagen van den tegen
spoed cn ellende ondcrstacn beeft. Geene beroovingen hebben
aen de Belgen te groot geweest, geene zorgen te uyigebreyd,
geenen arbeyd te zwaer, geene bekommernisseu te menigvuldig
om, als getrouwe onderdaenen, de verpHglingeii le konnen
vervullen die bun ten opzigte van 't vaderland waren opgelegd;
maer eyndelyk is den last zoo zwaer geworden, datzy er nood-
zaekclyk moeten onder bezwyken, indien hy niet op eene dae-
delyke en gevoelbaere wyze verligt word.
Dus, wat slaet er het besluer van Belgiën te doen? Eerst en
vooral dienen onze afjgeveèvdigde die als Syndics in het drey-
gend staetsbankroet zyn aengesteid, van hel bestuer groote ge-
spaerzaemheden te eysschen, indervoege dat den hedendaeg-
schen kolossalen bud jet van 118 millioencn fr. gcbragl worde
op den voel waerop hy in 1859 was te weéten, op 90 millioencn.
Wy gevoelen dat doezen stap waerlyk moeyelyk zyn zou, maer
is hy onmoegelyk? Wy denken neen honderde middelen zyn
reeds aengeweézen om dit doel te bcreyken, maer vooral is er
goeden wil noodzaekelyk. Hoe veel nuttclooze ambten zyn er
sedert een twaclftal jaeren geschapen en die nogtans ontzet
tende sommen verslinden? Hoe veel voorde natie jammerlyke
pensioenen zyn cr verleend die zoo buytenmaete hoog bctaeld
worden? Hoe veel millioencn worden er jaerlyks verspild aen
een nutteloos leger, welks ollicieren als opgepronkte saletjon
kers dóór hun weêldrig leven de kommervolle voóruytzigten
der gedrukte burgers schynen te beschimpen? Hoe veel mil
lioencn worden jaerlyks in de administratie der yzeren wegen
verkwist dóór te ryk bezoldigde ambten, door g ra li lira tien, nut-
telooze afbraeken cn kostelyke bertimmeringen van gebouwen
die hunnen intrest vóór altyd verliezen? Hoe voél honderde
duyzcnde franken zyn er reeds verspild aen die overtollige
menigte ambassadeurs die met het, zweet der arme Belgen by
den vremden paradeéren? Hoe veel goud is erop slraet geworpen
EGTF. GESCHIEDENIS.
T was in bet midden van hel jaer 18.., omtrent den avond;
een talryk gedrang bevond zich in de straclcn en op de wande
lingen; de iiitte had geduerende den dag slikkend geweest
cn elk scheen lust te hebben om zich te ververschen, een koel
windje kwam zich te verhellen.
Nogtans dampwolken even als zwaere en hooge bergen welke
bereyd waren om zich in regendruppelen te veranderen, tuy-
melden in de lucht. Inderdaed Parys wierd weldra met een
deézer slagregens bejegend, welker aen de rondgaende wande-
laeren, het gemak ontnam, om zich, na hunnen keus, eene
behoorlyke schuylplaets te betrekken.
Dan, dry jongelingen, welke op de bolwerken van Parys
wandelden, waren te vrede eene schuylplaets te vinden in
een leés-kabinet waer den regen meer volk, dan de zael kon
inhouden, bad doen binnen loopen. In plaels van het gemeen
voórbeéld te volgen, uaemelyk een dagblad of eenen boek te
neémen, begonnen z> eene redekaveling welke weldra zoo
vóór het onderhoud eener belachelyke zeemagl? Hoe véél mil-
iioenen lieéft de dobbel te ryk bètaelde bureaucratie van geheel
het ryk reeds verslonden? etc. etc. Als de kamers de herstelling
van den voórgaenden budjet zullen eysschen, dan zullen de
ministers op hunne beurt moeten zoeken tot dal zy die gespaer-
zaemheden vinden; daer meé egter zullen gy geene groote
moeyle hebben, als zy waerlyk met 's volks ongeiukkigen toe
stand medelyden hebben en vóór 't vaderland eene gelukkigere
toekomst willen bereyden. Datzy na ei" de lieeren Delescluze,
Lys, en andere spaerzaeme volksvertegenwoordigers luysteren,
en weibaest zal er geene spraek meer zyn van die rampzalige
gcldleeningcn die veéllyds den ondergang der gouvernementen
zyn; met deéze bezuynigingen zal er aen daedelyke middelen
vóór de arme en gebreklydende konnen gepeysd en de groote
kwestie der Vlaenderen opgelost worden.
In ons voórlaetstc Nr beknibbelden wy de voord ragt van
M. Jouret beirekkelyk de NIET-openbaerheyd der zittingen van
onzen gemeenleraed en tevens gaven wy eene duydclykc uyt-
va« den geest der Constitutie en'gemcentc-wct, waerby
klaerlyk blykt dat de openbaerheyd der gemcenteziHingen in
den geest en wil van den wetgeéver was; wy voegden er by
dal in meestal de steden des ryks deéze wetverstaen en uyt-
gevoerd word gelyk wy ze verstaen cn* in 't belang onzer geagte
medeburgers, wenschen uytgevoerd te zien. Met vcél genoegen
vernamen wy dat onzen artikel algemeenen byval bad dal er
zelfs verscheydene leden onzer regeutic Volkom en lyk van ons
gedagt waren.
Maer nu komt het Verbond in zyn laetsle Nr onze eenvoudige
bewoordingen met den stempel van trouwloosheyd en kwaed-
williylieyd betitelen cn dit, men versla het wel, om vaslgacnde
argumenten te wederleggen Waerlyk hier voor moei men in
een blad schryven gelyk hel VERBOND VAN AELST.
Onderlusschen, iemand zal ons vraegen wat nu eygenlyk het
Verbond geantwoord hééft, en wy zullen openhertig moeien
zéggen datwy hel waerlyk niet weeten, ofschoon het nogtans een
uyigebreyd artikel hiertoe besleéd hebbe. Al wat wy er konnen
uyt vatten, is dat het onredekundig bladje beweerd dat wy
voorde openbaerheyd der zittingen geene uytzondering willen,
bet géén egter benevens de waerheyd is, want de wet en de
gezonde reden daer zyn om die uitzonderingen te gebieden hel
welk wy ten'anderen voor den mi'nslklaerzicudeu hebben be-
wcézen.
Het Verbond gewaegtook van koninglyke besluyten gegeéven
onder liet beheer der goede vrienden van den Dcndcr-bode en
strekkende om regtstreéks den geest en wil der constitutie en
gemeente-wet noópens de openbaerheyd der zittingen, te dwars-
boomen, en hierdoor schynen de schryvers van 't Verbond de
voórdragt van M. Jouret te willen staeven!! Ongeiukkigen uyt-
vlugt deèrlyke redeneéringWel hebben die vrienden welke
overigens aen den Dender-bodeon bekend zyn, vryheydschendeen
antiliberale akten dacrgesteld, moeten de zich zoo luyd uyt-
roepende liberalen van Aelst die slcgte akten volgen en ter ver
schooning van hunne dwaeshedeu en domme icdeneéring in
roepen? Dit is 't géén men waerlyk eene abominalie noemen
luydrugtig wierd dat ieder dcr omstanders hen eenen ontevre
denen blik toewierp, want gerugt maeken in een leés-kabinet
is eene opregle overtreeding strydig met dc beleéfdheyd en
welvoegelykheyd. Nogtans eenen enkelen leézer had aen deéze
dry vrienden nog geen leeken van ongunsl gegeéven, alhoewel
hy maer wevnige stappen van hen verwyderd was, het géén
hem, hunne tegen woord igheyd te gevoeliger moest maeken.
Een groot voluem in-quarto, lag voor hem, op het tapyt der
tafel open, en zyne oogen verlieten dit niet ten zy om ze op
een stukje papier te vestigen, op welk hy eenige aentcekenin-
gen schrééf.
'T was eenen man van ongeveêr een veertigtal jaeren, het
gelaet bedaerd en nadenkend, het voorhoofd voóruytsteékend
en ontwikkeld, waervan de vroegtydige rimpelingen, neêrslige
studiën aenkondigden, de edele poogingen van een uytgestrekt
en vrugtbaer begrip. Er was in geheel zynen persoon een leeken
van ondcrscheyding, moeyelyk om te miskennen; nogtans zyne
klecdercn ofschoon van een zeer fyn laken, voorspelden geenen
luyster noch kostbaerheyd, want het kleur was donker en de
snee stevig.
Van lyd tol tyd verliet hy zyne leézing om zich aen zyne ge-
mag waervan het prulblad spreékten durft. Vóór het overig
blyven wy vast by ons eerste artikel en vraegen aeu't Verbond
of bet den nieuwen gemeenleraed van Aelst alleen is die, buy-
ten die gemeenteleden van al de groote steden des ryks, de
wetverslaet en toepast; wy vraegen voórnaemèlykwelke moey-
elykheden onze bestuerders vinden onder de oogen van het
publiek te beraedslaegen over zaekeu die eiken inwooner der
stad beliegt hééft te onderzoeken en te kennen en «lie boven
dien toch des anderdilgs in het Verbond verhandeld worden!
T is waer, in het Verbond kan hel verslag verdraeyd, vervaischt
en afgesnoeyd worden het géén in een reglzinnig blad geene
plaets zou grypen; maer in alle gevallen doen doen deéze
scrupulen noópens de openbaerheyd der zittingen de gegronddc
vermoedens opvatten dat den nieuwen regcéringsraed de zae-
ken in beleren slaet gevonden lieéft dan de Aliiance-mannen
geschreeuwd hadden. Men had ze moeten hooren roepennu
zal er NIET meer getripolccrd worden, elkeen zal zich door zyn
cygcn zeiven konnen overluygen hoe zeer er nil zal gewerkt n orden
om al die grieven le herstellen etc. etr.cn nu, als het op een doen
aenkomt, zyn dit al Rogiers-beloflen, gedaen om de kiezers' le
foppen. Wat er van dit alles zy, welligt zal het Verbond, om zich
niet tc misklappen, stilzwygend blyven, steunende op den
laetsien paragraef van zyn prulartikel, luydendeals volgt
Ofschoon het artikel van onzen confrater den stempel draegt
van de meest klaerblykende trouweloosheyd en kwaedwillighcyd,
hebben wy er nogtans op geantwoord om rede dal hel behandelde
onderwerp van eenige aengclegenheid ismaer wy willen dat
onzen confrater welc, dat wanneer zyne artikelen vooriacn den
zelfden stempel blyven dragen, wy hem, even als voorgaendelyk
en altoos, met onze verachting en onze stilzwygendheid zullen
antwoorden.
Nu, confrater, ofschoon eikecu de onbehendigheyd ja zelfs
de dwaesllevd van uwen uytvlugt ontwaert, zullen wy u egter
antwoorden dat wy ons met de veragting der schryvers van
het Verbond weynig ja niets bekreunen, zoo lang wy de verag
ting van treffelyke menschcn niel inloopennog min prys
hegten wy aen uwe agling, daer bel ons slegis tol eer en voor
deel kan strekken die van onbesproken en deftige persoonen
te genieten. Dit zy genoeg vóór heden, nogtans, daer dc zaek
van de openbaerheyd of niet openbaerheyd der zittingen van
zoo groot gewigi is, zullen wy in een aenslaendc N1' eene uyt-
gebreydde uyilegging geéven, en zoo wy verhoópen, hel mis
verstand dal M. Jouret omtrent dc toepassing der wel in dit
vraegstuk hééft opgevat, teenemacl doen verdwynen. De in-
wooners der steden en dorpen zullen hieromtrent hunne regten
klaerlyk worden aengeweézen en in staet gesteld de zelve by
hunne regcéringsraed en te doen gelden. Indien het Verbond de
taek hééft acngenomen van hel publiek tc misleyden, zoo zal
den Dcndcr-boilc integendeel de zyne vervullen, te weéten het pu
bliek legen die verleydingeu wapenenen hetzelve tragten te
verlichten.
Men léést in 't Verbond van Aelst, van den 29 October:
Een persoon, van hooger hand wel onderrigt, verzekert dat
de nog te docne benoemingen van burgemeesters en schepenen,
dagten over te geéven, en dikwils wekten zyne blinkende oogen
eene deézer uytdrukkingen welke eene vuerige en kragtdaedige
ziel doen uylsèhynenmaer weibaest liet hy deéze op den grond
staren, beschaemd over zich zeiven zynde, en zyne gelaetstrek-
ken hernamen hunne voórgaende standvastigheid.
Zyn uytwendig evenaerde geenzins met het géén der dry
jongelieden welke wy bedoelen; deéze voLherdden in lachen
en klappen, zonder zich over die knorringen, welk een zoo
berispelyk gedrag in het talryke gezelschap veroorzaekte, Vet
ontrusten. Hunne vlammende aengeziglen kondigden de on-
maetigheyd aen, egter was het aen hunnehouding in uytgezogte
tael zienlyk, dat zy tot de hooge samenleving behoorden.
Eelien deézer, Ernest Dosman, die zich door de hevigheyd
en juystheyd zyner antwoorden dééd kenmerken, wierp dikwerf
een wantrouwenden blik op den vremdeling en zyn gelaet toon
de aen, dat hy hem argwaen toedroeg, want hy kon zich niet
ontveynzen dal zyne gelaetstrekken geen bet minste uytwerksol
op hem voortbragten, en by wilde, ten allen pryze, deszelfs
aendagt op zich trekken, en zich op zynen schouder laetende
neerzinken: zeyde hy hem, Mynheer, dit werk moet zeer
belangryk zyn, want hel schynt geheel uwe aendagt bezig te
