ZONDAG 10 DECEMBER 1848.
DERDEN JAERGANG.—Nr 117.
AELST, den 9 December.
Dit blad vcrschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschryving, by trimester, is bcpaejd op 1 IV. 50 c., dien der
annoncen op 20 een timen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eénc annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveérdigc klagten of gegronde rekla-
men in T algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydighcyd rekenen; aen deéze zuilen wy placts in onze kolon-
nen verlecnen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verdergewacgen van alle brochucren, schriften, boeken, prin
ten, etc. wacrvan een afdruksel aen dcszclfs opsteller zal wor
den toegezonden. De nacmen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeeren mede te doelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zv wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geenc stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wal den
druk aengact.
CUiyUE suum.
DEN DENDER-BODE
BERIGT AEN DE NIEUWE INSCHRYVERS OP DEN DENDER-BODE.
Dc persoonen die zich aen ons blad voor den aenstaen-
den trimester abonmèren, zullen al de nummers van heden
tot Nieuwjaar kosteloos ontvangen. Den Dender-bode is
een onverslaefd blad het welk uytsluytelyk het algemeen
welzyn beüogt en daerom zonder aenzien van persoonen
de akten gispt en afkeurt welke tegen goed order, vryheyd,
of regtveèrdigheyd strijden. Zyn vaendel is regtzinnigen
eerbied voor godsdienst en grondwet, verdediging der waer-
lieyd en hundhaeving onzer nationale instellingen; vóór
geene moeyclykheden zal den Dender-bode terug deynzen
om de vijanden der boven aengchaelde grondstellingen te
ontmaskeren en te bevegten, om dat deéze vijanden, gelylt
het de ondervinding meermaels geleerd heeft, met geweld
in 't donker, en in 't openbaer onder schynheylige en be-
driegelyke voorwendsels hunne eygenbaet ten nadeele onzer
zedclyke en stoffelijke belangen zoeken te bewerken. IVut
sommige hier ook van denken of zeggen, wy blyven by onze
gezegdens en zullen deéze in 7 vervolg met daedzaeken bly
ven staeven. Den algemeenen byval dien ons blad ge-
duerig ontmoet, gééft ons de volle overtuyging dat het
publiek onzen arbeyd na weerde wéét te schatten en goede
rekening te houden aen hun die weézenlylt deszelfs welzyn
en onderrigting bedoelen. Indien wy ons meermaels legen
verkwistingen en andere onslaetkundige akten verzetten,
't is geenzins om dat wy het gouvernement systematiekelyk
vijandig zyn gelyk andere het systematiekelyk uyt zelf
belang bewierooken; wy willen eeniglyk hervormingen,
verbeteringen en gespaerzaemheden op eenen vreédzaemen
voet, en vóór het overig hegten wy er weynig belang aen
welke denkwyze ons bestuert vóór zoo véél zy geene in
breuk op 's volks vrijheden en voórreyten doet, en geene
twee maeten of gewigten gebruykt. 'S volks welzyn vóór
alles, en verder cuiqee sjlum, elk het zyne.
BLIK OP DE GEBEURTENISSEN VAN ROOMEN.
Onder welk oogpunt men d$ Roomsehc bcroertens ook be-
scbouwe, zy baeren of schrik, of verontweèrdigiug, ot verbaesd-
heyd. Van den eenen kant ziet men den Vader der peloovige,
den geeslelyken voogd der geheele wereld, Pius I V die dóór
Gods vinger is aengeweózen om als wettige? stadhouder
Chrisli den Roomschen stoel te beklimmen, ten proov aen
hertgrievende smerten aen doodelyke benauwdheden. Ja, hel
is dien zelfden Piusdie, nauwelyks twee jaer geleden onder de
jubelkreétcn zyns volks, van den eenen triomph lol den ande
ren gevoerd wierd, aen wiens 1 oyster, oin zoo te zeggen, geene
paclen was, nu gepraemd is z/n vóór de christenheid zoo
duerbaer leven aen de woeste zeegolven te betrouwen om hey-
ligschende aenslagen op zynen gewyden persoon te ontkomen.
Van den anderen kant, ziet iflcn eene volksmenigte die thans
te milder in geweldenden en te onverschilliger aen ver-
smaedingen is als »y te voóren opgcruymd en geestdriftig was
om de iroonboAfKnming vau baeren Vorst te vieren en te
verheerlyken- Nu ziet dit zelfde volk met eene duyvelsche
onvers^111'^beyd aen de vcrwydcring van dien zelfden man
-er wiens aenkomst het gehackt heeft gelyk een verhongerd
kind naer zyns moeders horsten. Van waer komen toch die
twee tegen elkander zoo slrydendc zaeken? liet komt den
mensch niet toe de inziglen des Allerhoogsten te doorgronden,
de rede moet by wyle eens zwygen, maer 't geen zeker is, is dat
de Voórzienighcyd haere inziglen bereykt langs by de wereld
onbekende paden.
Is hei souvercyn opperhoofd der Kerk al wederom hel speél-
tuyg cencr oproerige en goddclooze factie, T is te betreuren;
maer den knegl is niet beter dan zynen Goddelyken Meester
die, by deszelfs plegtige intrede in Jerusalem dóór het volk
met alle éerc- en vreugde teekens ontvangen wierd, en weynige
dagen nadien dóór de arglistige leydieg eener booze factie aen
eenen schandpacl zyn leven eyndigde verschalfende aldus aen
zyn vólk een oneyndig een onschatbaer goed. Uyt den boozen
aenslag op de vryheyd, op den gebeyligden persoon van Pius,
zal, zoo wy verhoópen, ook een goed voortvloeyën. Geheel de
aerde isgctuygc dat den legen wóórd igen Paus eenen der vry-
ziunigsle en der vaderlvksle vorsten is die men nog gehad
bebbe, maer dal de verderfelyke klubsparty hem meteen roeke
loos geweld bestormd heeft om hein zaeken af te persen die
tegen zyn gcweélen slreédcn.
Indien het volk blind genoeg geweest is om zich te laeten
verleyden en hel instrument te worden eener party die slegls
zynen ondergang beoogt, 't is te denken dal hel eyndelyk zyne
oogen zal openen, en de valschheyd der beloften en de boos-
heyd der inziglen zyner verleyders ontwaerende, zal terug-
keeren lol den eerbied en gehoorzaemheyd waervan het aen
geheel de wereld de uytsleékendste blyken gegeéven hééft. Wy
herhaelcn het geen wy over acht dagen zeyden, T Roomsch
volk heeft geenzins uyt boosheyd of wederspannigheyd tegen
zynen vorst gehandeld, 't is dóór de verderfelyke leerstellingen,
der klubspartycn vcrdwaeld, T is dóór demagogen of volks-
opstoókers gewonden geweest om gezalfde princcn der Kerk
en andere Tienden van orde en rust ouder Tmoordstael te
doen snccven, om, met een wóórd, geheel de kerkrogeéring
omver te werpen en aldus de bronader te openen van alle
onheylcn.
Vrankryk ziet met angst den uytslag der kiezing van zynen
president te geinoet, eensdeels om dat er roofzugtige mannen
naer dit ambt streéven die met bloed geverfde kleederen ge
dekt zyn, anderdeels om dal heerschzugtige hoofden alles
iuspannen om die weêrdigheyd te beklimmen. En Vrankryk,
den zetel der klubsen, dat'zelfde Vrankryk dat in weynige
jaeren t wee pauzen dóór vervolgingen en verdrukkingen ten
grave hééft doen daelen, zou deézen regtzinniglyk willen
handhaeven en verlossen Neen, dit gelooven wy niet. Er
bestaen andere redens om welke Vrankryk zoo véél mocyte
doel om Pius op zynen bodem te vestigen 't is 't geen hy ook
gevoelt, en wacrom hy dit aenbod niet daedqlyk aenneémt.
Wal er van zy, dat alle landen die onder hetgewigt der klub
sen gedrukt liggen, op hunne hoede zyn van die hcymelyke
vergaderingen is niets goeds te vervvagten aengezien listen,
bedrog, zelfzugt en geweld op haere standaerds geschreéven
zyn, en alle dagen de ondervinding komt bevestigen dat slegte
hoornen slegte vrugten voortbrengen.
ABDIKATIE VAN DEN KEYZER VAN OOSTENRYK,
FERDINAND-FR VNS-KAREL, EN AENKOMST VAN DEN
NIEUWEN KEYZER, FRANS JOSEPH.
Gewigtige gebeurtenissen komen zich eensklaps in
Oostenryk te voltrekken. Den keyzer Ferdinand bene
vens deszelfs broeder heeft van den keyzerlyken troon
afstand gedacn ten voórdeele des zóóns van deézen laet-
sten. Den nieuwen keyzer nauwelyks 18 jaeren oud,
heeft onder naem van FRANS JOSEPH 1, den troon
beklommen en zyne aenkomst aen al de Oostenryksehe
ouderdacnen dóór eene zoo warme als kragtdaedige op
wekking tot gehoorzaemheyd bekend gemaekt. Deés
besluyt van wege Ferdinand zal voorzeker diepe sensatie
maeken en mogelyk aen de politieke gebeurtenissen
eenen gelieelen anderen weg aenwyzen.
Den inaetregel van het benoemen van vyf geneésheeren
(eenen vóór elke wyk) is thans genomen, de benoemingen zyn
gedacn. Het zyn de heeren De .Moor, Mecrschaut, Huylebroeck,
De Graeve en De Windt. Onze zuster, de Gazelle van AeUt,
schynt nog in twyffel te verkeeren noópens de gevoeglykheyd
en welgcpasthéyd van deézen maelregel; zy vraegtons omtrent
de misbruyken welke eenen facultatievcn keus van geneéshcer
dóór de arme, te weeg brengen, op dat zy gerustelyk vangedagt
noópens deézen maetregel zou konnen veranderen. Wy
willen de Gazette hierin voldoen.
In 1847, waren, er, even gelyk het nu wederom zyn zal, vyf
geneésheeren en heelmeesters vóór de vyf wyken; eiken zieken
armen was gehouden den gencés- of heelmeester zyner wyk te
raedpieégen en daerloe had hy eene kacrt ter bekoming der
medicamenten. Doch eenige leden der bestuerende commissie
dóór de loffelyksle inziglen van vryheyd vóór de arme zieken
aengepord, stelden vóór eiken armen vry te laeten in den keus
van eenen geneéshcer hel welk len titel van proef word aenge-
nomen. Maer zie, het getal recepten dal in geheel den loep van
1847 slegts tol 7500 beliep, is vóór de elf maenden van 1848
lot by de 10,000 gesteégen. Wy hebben zcerdikwils ondervon
den dal er arme waren die op twee dagen by dry verschillige
geneésheeren liepen Alswanneer de mcdecynen naer den
sinaek van den zieken niet waren, wierden zy uylgegoólen etc.
Verder hebben wy meermaels ondervonden dat er waren die
beurtelings by al de geneésheeren der stad liepen om een
recept voor levertraen te verkrvgen welken alsdan of wel in de
lamp verbrand of wel vóór een tiende der weerde verkogi
wierd. Elkeen zal begrypen dat de medicate weêrdigheyd hier
dóór ook gekrenkt wierd lerwyl dc arme in mcdecynen, lever
traen etc., verkwistten liet g'eén hun in het bureel in geld, en
klccdingslukken kon gegeéven worden. Aen verderen uytleg
konnen wy, welgcvocgelykheydshalve geen gevolg gcéven.
Men klaegt hier le Aelst met zeer gegrondde reden dat eenen
onzer afgeveérdigde, M. Brmieau, na gewoonte zoo dikwils
afweézig is. T is niet fraey, M. Benedielus, meermaels nalc-
laelen ile zittingen der volkskamer by te woonen. 'T is waer,
men kan eens wettig belet zyn, maer als men zoo véél vóór
cvgene zaeken te doen hééft dat men al te dikwils die zyner
iiiandanlen moet verwaerloozcn, dan belaemt heten is het zelfs
eene pligt van Ireffelyk man geene ambten te aenveêrden. Als
de maendelyksche 200 dikke guldens op te stryken zyn, zyn
die agter d haeg loopers gewoonelyk de eerste om die aenge-
naemc functie sliplelyk uyt te ocffenen. Wy verhoópen dat de
Alliance aen M. Benedielus over zyne naelacligheyd in het
bywoonen der zittingen eene correctie zal doenmaer wat is
het, het ventje zal eens op eene tafel of stoel in de Vier Winden
komen springen en daerméezyn onze mannen al weer gepaeyd.
NU HEBBEN ZE NE GAEY GESCIIOOTEN.
Nu hebben zy een meesterstuk voortgebragt waer in zy ons
met onze redekunde willen doen pryken en waer toe zy hunne
leézers zullen verzenden telkens dat den Dender-bode van
redekunde zal gewaegen. Wy zullen het meesterstuk in zyn
geheel afkondigen en op het zelve onze bemerkingen maeken
om onzen confrater nevens ons le doen pryken.
MEESTERSTUK.
Den Dcmlorbode van zondag laelst vindt 29 scheldnamen in
myn artikel van hel Vcrnond van 19 dezer maend, en hy roept
luidkeelsdat dezelve te curieus zyn om ze niet mede le dcelen!...
Indien hy nog schaemrood kon worden ik zou Item zeggendal
alle die lage uitdrukkingen, uil gewoonte van den eenvoudigen
Denderbodc Ie lezen, onwetens uil myne pen gevloeid zyn; en
dal hy alzoo alles wal hem aenrackl mei zyn giftige nydigheyd
bezwaddert gelyk de slang met hel vuile dal h'aer den lyve langst
alle zijden üylbarsl, de. hand beslymt die haer acnraekt.
Den knaep noemt zich eenvoudig! is dit geen teckcn van uil-
aohlige goeden smack
Hy zegt dal de scheldnamen curieus zynis dil geen toeken
van onwetenheid in lael- en redekunde Ik ben zelf curieus,
om le welen hoe hy de curieusheid van de scheldnamen zal uit
leggen. DU moei eene soort van poëzy zyn waer van nog weinig
gekend is
Het Verbond, zegt hy, is slechts door liet schuim van Aelst
en omstreken opgesteld. Als men eenvoudig is mag men dit
zeggen, zonder dat zulks beledigend is; hel zyn immers geene
scheldwoorden. Maer alwic vergelijken kan ivecl dal dergelyk
schuim veel te goed is om er den gekverwaende Denderbodc
mede le slooven.
Zoo er iemand aen dc ingebeelhcid van den bode kon twijfe
len, men leze zyn N° 115 waer in slael: dal een hoop knoeJjers
van bel Verhoud vruchteloos geheele dagen besteden om een