ZONDAG 11 FEBRUARY 1849. DERDEN JAERGANG.—N' 126-
AELST, den 10 February.
BURGER WAGT - KLEEDING.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoneen op 20 cenlimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, bv mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deézc zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
DEN
CUIQL'E SLUM.
verder gewaegen van alle brochuercn, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszeifs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezeR e
te doen kennen. Gecne stukken waervan wy de opstellers t
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoneen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
DER-BODE
Z. E. den kardinael-aerlsbisschop van Mechelen had den 10
december 11. aen Z. II. Pius IX. eenen brief geschreéven ten
cynde den H. Vader in zyn ballingschap te troosten en hem te
berigten dal al de bisschoppen van Belgiën openbaere gebeden
vóór het opperhoofd der kerk hadden bevolen welke gebeden
dóór de priesters en verdere geloovige met eenen heyligen iever
en vuerige godvrugtigheyd zyn volbragt geworden. Den belgi-
schen kerkvoogd had er bygevoegd dat veéle eerbiedweêrde
persoonen reeds geldelyke opofferingen hadden aengeboódcn
en andere zich zouden gelukkig agten moglen zy dóór hunne
bydraegen in de dringende noodzaekelykheden waerin het
zienlyk hoofd der II. Eerk zich thans vóór het lydelykc bevind,
helpen vóórzien. Den Heyligen Vader leévendig getroffen dóór
deézen blyk van chrislelyke genegenheyd en spreékende be-
wys van verknoglheyd aen den II. Stoel, heeft zich geweêrdigd
te antwoorden in eenen zin die ons alle meer en meer moet
opwekken zoo vcélwy konnen de smerten van zyn vaderlyk hert
te lenigen met dóór vuerige gebeden en andere goede werken
de bermhertigheyd des hemels over den algemeenen vader des
Christendoms af te smeeken't is voórnaemelyk dat geéne
't welk Z. II. zoo zeer in liefde jegens de braeve Belgen ontvlamt
gelyk elkeen uyt de volgende antwoord zal konnen ontwaeren.
Aen onzen geliefden zóón Engelbertus Sterckx, met den titel
van St-Barlholomeus in het eyland, kardinael-pricslcr van de
heylige roomschc kerk, acrlshisschop van Mechelen.
PIUSIX, PAUS.
Beminden zóón, hcyl en apostolischen zegen.
Hoewel de aengekleéfdheyd en den gansch byzonderen
eerbied, welken gy onzen persöon en den II. Stoel toedraegt,
ons sedert lang gekend zyn, hebben wy niettemin eene groote
vreugde gevoeld, wanneer ik in uwen brief van 10 december
laetstleden zag, dat die gevoelens nog leévendiger en klaerbly-
kender geworden zyn, sedert de tyding van onzen droevigen
toestand u gekend is. Niet alleen schryft gy ons, dat de omwen
teling van lloomen en de afgryselyke aenslagen, welke in die
hoofdstad gepleegd zyn, de grootste droefheyd veroorzaekt heb
ben aen u, aen de bisschoppen, de geeslelykheyd en al de ge
loovigen van dit byzonder godsdienstig landmaer nog dat gy
ons in uwen eygen naem en in dien van andere persoonen, uwe
lofweêrdige begeerte laet kennen, ons ter hulp te komen in
deéze bekragensweêrdige omstandigheden. Maer wat het meest
onze smerten lenigt, wal ons meer in onze droefheyd troost,
zyn de onophoudende gebeden en de vuerige wenschen die
Belgiën met zulke godvrugt en vuerigheyd lot den hemel stuert,
vóór ons en het gouvernement, dat aen onze zorgen toever
trouwd is. Wy hebben het vaste vertrouwen, dat den Almag-
tigen dóór uwe kragtige gebeden en de smcckingen der andere
geloovigen bedaerd, met zyn volk medelyden zal hebben, dat
de verderfelyke secten zullen verstrooyd worden, dal hel on
weer zal bedaeren en dat de kerk die beproevingen zegeprac-
lend zal doorkomen. Wy hebben dus niet noodig, beminden
zóón, u uyt te drukken welke erkenlelykheyd wy gevoelen vóór
de-goedwillige diensten die gy ons aengeboóden hebt en die ons
eenen groolen troost zyn te midden onzer droefheyd. Ook bid
den en smeeken wy vuerig dengeénen, die de bron aller gena
den en den geéver van alle volmaektheden is, opdat hy in^zvne
goedheyd, de schatten zyner bermhertigheyd uytslorle op u en
op de kudde, die aen uwe herdelyke zorg toevertrouwd is.
Als onderpand van dit groot weldaed, en als een bewys
van onze byzondere genegenheyd, ontvang, beminden zóón, den
apostolischen zegen, welken wy geéven aen u, aen geheel de
geeslelykheyd en de geloovigen van uw diocees, met de grootste
blydschap en uyt den grond van ons vaderlyk hert,
Gegeéven te Gaëta, 7 january 1849, het III jaer van ons
pausdom. (Gel.) Pius IX Paus.
Gelyk men ziet, keurt Z. II. het acnbod-van geldelykcn onder
stand goed maer rekent vooral op de voortduering der gebeden
van de geloovige. Z. E. den kardinacl hééft hieromtrent een
mandement afgekondigd het welk Z. H. den bisschop van Gend
in zyn geheel is bygetreéden en in zyn eygen bisdom heeft lae-
ten uytgaen. Wy roepen de aendagt'in onzer gcagtc leézers en
vooral die der vermogende persoonen op de\lringcnde nood
wendigheden waer den Paus zich in bevind, niet vóór zynen
eygen persoon, want hy is met zoo weynig vóór zich zeiven te
vreden, maer vóór de geéne welke ter handhaeving der kerke-
lyke weèrdigheyd en gezag moeten medewerken, lot onderhoud
van het wettig bestuer welks hulpbronnen de heyligschendende
overweldigers meest al of gestopt of vóór eygen voordeel heb
ben weéten te keeren. Op dal den kleynen burger, die geene
atfzonderlyke groote aelmoesson doen kan, uyt de mcdedeeling
in dit goed werk niet gesloóten zy, zal men morgen onder de
verscheydene missen en lof omhaelingen doen waer de kleynsle
gillen met dankbaerheyd zullen aengenomen worden; de meer
vermogende persoonen konnen, als zy zulks verkiezen, hunne
giften dóór de tusschenkomst onzer géestelykheyd ter bestem
ming doen geworden.
Wy aenzien deéze afkondiging als eene pligt welkers vervul
ling ons het meeste genoegen baert om dat wy hoópen hierdoor
eenigzins het onze te zullen bygedraegen hebben om de regt-
veérdigste aller zaeken te helpen ondersteunen, om de heyligste
aller regten te helpen handhaeven; wy moedigen onze geagte
medeburgers aen deéze gelegenheyd te baet te ncémen ook iets
te doen tot onderstand van hem die ten allen tyde bereyd is
ons zyne vaderlyke goedheyd te bctuygen; den kleynsten steun
bygebragt ter ondersehraeging van Gods Kerk moet en zal de
zegeningen des hemels over 't vaderland trekken.
IIET YRAEGSTUK DER VLAENDEREN.
Sedert een tiental dagen word in de kamer het vraegstuk
van Vlaenderens armoede behandeld. De redenaers die opvol-
gelyk deéze uylgebreydde slof aengevangen hebben, hebben
meest alle in ryke bespiegelingen, in lioogd ra evenden spreék-
loon geschitterd eenige hebben de oorzaek der wonde met
deu vinger aengeweézen, andere min of meer bekwaeine gc-
neésmiddelen yoórgeschreéven, zommige hebben zich als
'1 ware moedwillig van de weézenlyke oorzaek en wacre hulp
middelen verwyderd.
Eene der voórnaemste zoo niet de eenige oorzaek van Vlaen
derens ondergang is het verval der oude Iinnennyverheyd en
hel invoeren der mekaniekspinneryën waerdoór duyzende
armen zonder werk gevallen zyn. Het handgespin, de eenige
nationale en vóór de werkende klas winstgeé\ende nyver-
heyd die wy bezaten en waerin geene natie legen ons de
mededinging kon staende houden, hebben wy allengskens zien
afneémen om plaels te maeken vóór eene andere nyverheyd
die vóór uytwerkscl moest hebben de verarming des "volks en
de verryking van eenige kapitalisten of industrieélehet
handgespin, zeggen wy, hééft men zien veriaeten en zelfs
onderdrukt worden ten voórdeele van eenige dóór de fortuyn
geprivilegieérde mannen welke thans kolossale kapitalen be
zitten, terwyi 5 a 4 honderd duyzend vlaemsche spinsters en
weévers tol de uyterste armoede gebragt zyndit alles is
genoeg gekend, dit alles is ontegenspreékelyk. Maer wat er
vóór gedaen, nu dat de wonde in eenen doodelyken kanker is
veranderd Is het met brommende redevoeringen, is hel met
schoone ontwerpen op hel papier? Is het inetydele wenschen
ol met een geduerig noodgeschrey dat men die rampzalige
kwynziekte moet te keer gaen O! verre zy van dacr; 't zyn
daedelyke middelen welke moeten bewerkstelligd worden.
Sinds lang hebben wy en andere vaderlandsminuaers met
ons aengedrongen om van het gouvernement eene weézenlyke
bescherming vóór de oude lyuwaednyverheyd te bekomen
sinds lang is den stempel gevraegd om de lynwaeden van
handgaren op de merkten te konnen onderscheydcn van de
geéne met mekaniekgaren verveèrdigd. De agtbaere heeren
De Haerne, Duinorlier, Sinave en andere afgeveèrdigde zyn
eyndelyk die aenvraeg komen doen, overluygd gelyk wy, dat
dit nog eenen middel zyn zou om onze voortbrengsels by den
vremden hunne oude trouw by te zetten; want waeruyt komt
het dat wy naer den vremden schier geene verzendingen meer
te doen hebben Enkelyk om dat wy slegts te koop te bieden
hebben liet géén by den vremden zelf gemaekt word. De
weynige verzendingen die wy thans te doen hebben, zullen
allengskens verminderen naer maete den vremden dóór zyne
eygene labrikatie in zyne behoefte Zal konnen vóórzien, en dan
eyndelyk zal hel zoo verre komen dat Belgiën geene el meer
zal uytvoeren. Maer dat het gouvernement dóór premiën,
stempels en andere weézenlyke onderscheydingstniddelen de
oude lyuwaednyverheyd ondcrsleune, en wy mogen op eene
daedelyke herneéming van onzen handel rekenen zoo haest
men zal zien dat wy eene specialiteyl konnen leveren die by
andere onverkrygbaer is.
Wy konnen zonder veronlweêrdiging niet leézen dat een lid
der kamer, M. Gilson, zich durft uylcii tegen liet gezegde dat
de Iinnennyverheyd in Belgiën verminderd is, en zich tegen
den stempel of byzonder mcrktccken op de lynwaeden van
handgaren durft verzetten, de bclachelyke rede voórgeévende
dat dit merkteekeu zou doen denken dat men in ons land de
gewoonte hééft de lynwaeden te vervalschen Men moet
dit niet meer denken, den vremden is reeds al lang overtuygd
dat wy die gewoonte hebben, en wy weéten nog beter dat wy
ons zeiven dóór die vervalsching het strop aen den hals heb
ben gedaen.
Mogt de kamer zich eens overluygen dat het opbeuren der
zoo jammerlyk vervallen lynwaednyverheyd nog mogclyk is
dooreen wys beschermstelsél van 't handgespin, wy zouden
nog durven hoópen dat de geteyslerdc Vlaenderen eerlang
zullen herleéven, en die hertverscheurende noodkreéten in
zegeningen vóór onze volksbestuerders veranderen.
'T géén hier en daer gezegd word dat het handgespin dood
is, dat het zynen tyd gehad hééft etc. zyn verfoeyelyke listen
dóór zelfbelang aengewend en die, evlaes! maer al te nadee-
Iige uylwerksels gehad hebben. De industrieéle Comités der
gemeenten hebben klaerlyk beweézen dat zy zeer gemakkelyk
met het handgespin tegen het mekaniekgespln konden staende
houden in weerwil al de moeyelykheden welke hun vanwege
de geheyme en maglige baetzugt wierden veroorzaekt, in weer
wil van hel geldgebrek waerin zy verkeerden, in weerwil den
weynigen of liever onbeduydenden onderstand dien het gou
vernement verleende. Wilt M. Rogier het groot vraegstuk der
Vlaenderen weézenlyk oplossen, dat hy aen de kamers som
men en groote sommen vraege en desnoods hiervan eene
kwestie van bestaen maeke, om het handgespin dacdelykcr
wyze te ondersteunen gelvk hy de middelen verschaft hééft aen
M. Cotleau van kortryk om op eene groote schael de fabrika-
tie der gemengde lynwaeden te onder neémen, en dan zal hy
zien dat er nog middels zyn om de Vlaenderen te reddenmaer
dat hel niet met wóórden of beloften te doen is.
De vraeg of de burgerwagten van Aelsl zich eenen uniform
MOETEN aenschaffen blyft steéds onbeantwoord. De vier vyfde
der garden zyn besluyteloos of weéten niet waeraen zich hou
den. De Gazette van Aelst komt in haer laetste Np met eenen
uvlieg over het art. 65 vóór den dag by welk er gezegd word
dal de garden zich binnen de maend der tvaerschauwing dóór
den wagtoversten gedaen, van eenen uniform MOETEN vóór
zien op stral eener boet van 75 IV. Maer den uytleg der gazette
is een volstrekt woordenspel waeraen wy, vóór ons deel, geen
hoegenaemd belang hegten, aengezien zy heden dit, morgen
Tgcén, overmorgen wat anders schryft en dat men aldus
geenen staet mag maeken op hel geen zy zegt.Nogtans op
dal niemand dóór onze manier van denken in dwaèlin" "e-
bragt worde, raeden noch ontraeden wy wie het zy zich van
eenen uniform te vóórzien, maer wy verzoeken den kolonel
der burgerwagt hieromtrent stellige bevelen te geéven en
deéze op de gewoonelyke wyze te doen afkondigen en aen-
plakken op dal allen twyffel over deéze zaek verdwync. Want
zich van eenen kosielykcn uniform vóórzien en er l'aeter niets
mede konnen verrigten, ware geld op strael geworpen, en
hedendags is het vóór veéle zoo gemakkelyk niet om winnen.
Van den anderen kant ware het ongelukkig dat iemand tot
boete verweézen wierde die uyt twyl'el zou verwaerloósd
bebben zich den uniform aen te schaffen. Vóór wat den om
zendbrief van den heer Gouverneur betreft, welken de Gazelle
zoo aerdig uytlegl, als hy niet geldig is of als de garden er
zich niet konnen op beroepen, dan was dit stuk volstrekt nut
teloos en moeten de gevoelens van Minister en Gouverneur
omtrent de kwestie der kleeding als nul en van gcener weerde
aenzien worden.
Sedert dry weéken maekt men onze garden wys dat er zullen
wapens komen en tot dusverre is er noch scïiyn noch waer-
heyd van al wat er gezeyd is, indervoegen dat het waerlyk
belagchelyk is vóór onze stad aldus in besluyleloosheyd én
onzekerheyd te blyven verkeeren. Wv herhaelen het diis, op
dat niemand in nultelooze boelen vervalle, verzoeken wy den
kolonel of onze sledelyke overheyd, indien zy gelooven er regt
toe te hebben, de ingezetene dóór stellige afkondigingen en
