^NDAG 25 FEBRUARY 1849.
DERDEX JAERGAXG.—X' 128.
BEKENBMAEKING.
AELST, den 2 4 February.
Dit lilad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 e., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveérdige klaglen of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang ie doen lieéft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen dcéze zullen vvy plaets in onze kolon-
nen verlecnen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
DEN D
verder gcwaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszeifs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemcn der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeêrcn mede le deelcn, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Gcene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word vcrzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CLIQUE SLUM.
BODE
De persoonen die voor den aenslaendcn trimester op den Den-
tler-bode inschryven, zullen, al de nummers van lieden lol 1
April kosteloos ontvangen. Wy hebben hel genoegen aen onze
gcagle leézcrs die ons van 'l eerst af hebben ondersteund en zyn
bygeblecyen, le bcrigtcn, dal dm Deiulcr-botlc dagelyks merke-
lyk in voórslaenders acnwinl, dal onze grondstellingen zich meer
en meer uylbreyden en bygelreéden worden, en dit niettegenstaan
de al hel geweld en de liuyperym die door de vyanden der volks-
zaeli en der waerheyd worden aangewend. Wy herhaelen heden
dal na, mactc zommige persoonen in vcrkogltc bladen de waerheyd
en de belangen des volks aen Imnnc schandelijke zelfzugt slaglof-
fcren, wy ze integendeel zullen verdedigen; vóór gcene moeyelylt-
heden zullen wy agtermjt wyken om die ryanden van volk.
waerheyd en Godsdienst te ontmaskeren en te bevegten. Dcéze zyn
er op onze dagen in menigte; zy spannen le samen om dóór alle
welkdanige middelen hun doel van beheersching en zelfbelang le
bcreyken. De slcgsllc stuken vinden in hun verdedigers vóór zoo
veel ZIJ de driften slretlcn der gcene welke of verdwaeld. of be
dorven genoeg zyn om hun te ondersteunen. Somlyds onder den
bcdriegelykcn titel van geregtigheyd of libcralismus spreyden zy
in schriften of in woorden dc schoonste en vcrhcvenslc leerstel
lingen ten toon, moer als men hunne akten, mgael, dan vind
■men dut een duyvclsch bedrog of een eene schandelijke verblinding
alleen bekwam zyn soórlgelykc verleydingsmiddelen in te gecven.
Wal men er ook van zegge, aen de vruglen kent men den boom
en den menscli aen zyne werken.
Thans is den budget van binnetilandsche zaeken gestemd;
elf zittingen zyn er aen besteed en deéze zullen aen de schat-
pligtigen 22 duyzcnd franken kosten. Maer nu is de vraeg wat
er het land mede gewonnen heeft, en ongelukkiglvk moet er
op geantwoord worden dat dit jaer gelvk op alle andere jaeren
den uytslag den zeiven is nacmelyk dat de zaek gebleéven is
gelyk zy was
Het vracgstuk van het Vlaemsch pauperismus dat allen
menschenvriend aen 'therte knaegt, haekte met een vnerig
verlangen naer oplossing, de afgeveèrdigde der natie hebben
hieromtrent sombere tafereelen opgehangen, zy hebben schit
terende redevoeringen uytgesproken en betoond dat zy iveé-
zenlyk van de ellende ovcrtuygd waren, maer met dit aflos is
het kommervolle vraegsluk geenen enkelen stap gevooi'iferd en
alle hóóp word voor den ongelukkigen wederomen het toeko
mende gesteld, zonder te denken dal den onmedoogenden tyd
zyn werk van vernieling zal voortzetten. Ecnen spooler, wan
neer hy eenmael verliest, waegl eene tweede kanS in hóóp dat
hy'tverloórene zal herwinnen dóór eene tweede, derde en
vierde mislukking te leur gesteld, Idyft hy al tyd dc bedriegc-
lyke hoop koesteren van alles te herwinnen, tot dat hy eynde-
lyk zynen laetslen penning op het spel stellende, met den zei-
ven al zyne hóóp in rook ziet vergaen. Aldus zullen onze
volksverbeélders vaeren met het toekomende wacrop zy hoó-
pen, en dit eenvoudiglyk omdat hunne hoop nergens op ge
grondvest is. liet is waer er zyn wonden, er zyn'smerlen die
met verloop van tyd alleen geneézen, tegen welke men gcene
middels hoeft te gebruyken maer 't i's niet min waer da1 er
volkswonden en smerten zyn die'dóór den tyd verergeren, en,
als men ze laet begaen, die zouden eindigen' met dc Jyders ten
grave te sleépen. Maer zal het hier by ons aldus gaeri Dit is
ook eene vraeg welke wy dóór den tyd zullen laeicn oplossen.
Ondertusschen sidderen wy by het zien der aen^cslokené
vuerlont die, wel nauwelyks vonkende, toch langzaem haere
rigting schynt te neémen naer die buskruydmassa welkers
ontplolhng eeno gehcele natie met verdelging bedreygt.
Welligt is onze vrees wat overdreéven 'tgecn wy mi 's her
ten gronde wenschen, maer het pvnigt ons d'al er iri dén schoot
der afgeveèrdigde natie mannen 'gevonden worden die hunne
stem durven verheffen tegen datgeéne 't welk alleen tot dus
verre belet heeft dat onze vrees niet reeds verweézenlykt zy
geweest. Wy bedoelen andermael die schandelyke bewoording
van Bigolismus waermede M. Brunean in zyne redevoering d'e
godsdienslhaeters is komen vergasten. Wy herhaelen hei vóór
wat ons betreft, indien wy op het toekomende onze hóóp
mogen stellen, 't zal op dit zelfde slegt uytgedrukt bigolismus
ol in klacre bewoordingen op het Calholicismus zyn dal zy
moet gegrondvest worden, zonder dat, zouden wy voorop dur
ven verzekeren dat alle iioóp hedriegiyk is cn voor uytslag zal
hebben de heschaeming der geéne welke dóór bedekte sehigten
poogen de nog vast bloeyënde plant van godsdienst in ons land
te kwetsen.
Dat een opregt wys en vredelievend bcsluer veel middels
van verbetering, eenvoudigheyd en spaerzaemheyd, in de wet
ten en reglementen zou konnen brengen, hééft den Dender-bode
leeds dikwils beweézen, en onder andere ter geicgendheyd van
het project van wet op de Erfnissen en herstelling van den
haetelyken eed, den voorstel doende om de erfnisreglen, re-
gistra tie-regleu op verkoopingen van onroerende goederen en
diergelvke, dóór cenen vaiten regel, het inkomen voor grond
slag hebbende, te doen ontvangen. Het gouvernement of de
volksvertegenwoordigers schynen daer op niet te denken ai-
hoewei den algemeenen intrest en welzyn des volks zulks
zonder uvtstel vereyssclien. Door die regeling zou elk gelyk
betaclengeene moeyelykheyd met den lise noch ook geene
lraude, zou voórtaen mogelyk zyn. Verders zou de juyste
weerde der goederen in de verkavelingen, vereffeningen, ueu-
giflcn van nalaeteusehap, koop-kontrakten enz. vermeld wor
den mits niemand meer lot fraude zou gedwongen zyn, de
verschuldigde region als hoven vastgesteld zyndc, alsdan zou
den de vereffeningen en scheidingen onder deelgeuoóten,
regelmaetiger bewerkt wordencenen kooper zou zich niet
blootstellen van dóór geschillen een deel zyner gedorveue
koopsom te verliezen en de verkoopers zouden, in geval van
belooning, de vvaere verkoopsom genieten of worden aengelegd.
Aldus zouden er geene geschillen meer konnen oiitstaen
tusschen familién ot andere welke dóór de bestaende wetten
en gebruyken, uyldien hoofde maer al te dikwils plaets hebben.
E) ntlelinge zou hier uyt volgen eene grootc spaerzaemheyd
voor hel land; mils er nooyt pryzers zouden moeien ge
steld worden, welke bewerkingen dikwils aenleyding geéven
lol pavlydigheyd, groole kosten veroorzaeken en zelden re-'l-
veèrdig gedaen worden. (Medegedeeld).
Den volgenden artikel over het onderwys is ons dóór eenen
agtbaeren persoon deézer stad medegedeeld; wy waren voór-
neemens deéze stol zelt te behandelen, en by onze grondstel
lingen blyvende, de vervanging der bestaende wet door eene
algebeele vryheyd vooi'lduerend te blyven voórstaen. Doch
daer eenige uytzonderingen in de kamer deéze wet nog door
eene slegtere zouden willen vervangen om aldus het monopo-
Hum van 't onderwys in d'baudeu van den staet te leveren ter
uytsluyting van alle geeslelyke lusschenkomst, lol nadeel van
godsdienst, zcdeleer en vryheyd en welligt lot begunstiging
van zommige verderfelyke leerstelsels, keuren vvv de gevoelens
indeézen artikel uytgedrukt, goed, niet om dat vvy de thans
bestaende wet op het onderwys goedkeuren, maer om dat van
twee slegte zaeken eene moetende kiezen, de gezonde rede
voorschryll de min sleglsle le kiezen. Zie hier het artikel.
7\ al zullen de regtschapen kiezers van ons distrikt nu zegden
en wel naemelyk de geéne die nog de opvoeding hunner Tin
deren moeten beginnen of bezig zyn, wanoeer zy zullen ver
noemen dat onzen Aelslerschen representant, M. Cumont aen
wiezy zoo onbedagt het mandaet van vertegenwoórdiger hebben
toebetrouwd, in de zitting van 15 deézer legen hef gouverne
ment gewelkt cu gestemd hééft om mot eene dwaelende
minderheid der kamer alle geeslelyke tusschenkomsl te vernie
tigen in het opzien der siaels-schoólen van middelbaer en
leeger onderwys. Onze jeugd is in die schooien toebetrouwd
niet alleenlyk om er in de kennis der taelen en andere weélen-
schappcn onderwcezen le worden, maer om er volgens den
yvensch en inzigten der ouders die hunne kinderen beminnen,
in de zcdeleer en kennis des II. Codsdienst te worden opge
kweekt. Zonder behulp van Godsdienst of zcdeleer zullen de
ouders geene goede kinders kvveeken, het land gcene getrouwe
dtenaers en de samenleving geene opregte huvsvaderso» welke
noglans laelcr den steun, den troost en het heyl des vaderlands
moeten berusten.
Dat dc dvvaelgeesten zoo luyd schreeuwen als zv willen
het zal allyd eene onvvederleggelyke waerheyd hlyv'en dat dè
slollelyke opvoeding alleen met vergenoegt om de jeugd dat
goed in te boezemen, die pligteu in te planten welke men te
regt eenen dag van haer mag verwaglen zoo ten opzigle van
God en van liaer zeiven als ten opzigle van den evenmenseh
cn t vaderland. 1 is dus onbegrypelyk hoe het mogelvk zv dat
onzen representant het hebbe durven vvaegen eene zoo meer
als veragtelyke partydigheyd legen 't geestelJk gezag of invloed
op t onderwys lelaeten uytschvnenja hy, zeg ik, die nu het
geluk geluid heelt in die gestigten de sloffelyke en redelik"
opvoeding te ontvangen die hem gebragl heeft tolden rang waer
hy nu is, hy die ovcrtuygd is dat, indien er nog eeoig goed in
hein te vinden is, het eenig overblvfsel is van die christelyke
opvoeding waervan hy nu zyne landgenoóleu wilt berooven.
Welke ondaiikhaerheyd jegens de ouders die onzen man naer
(ie kamers hebben gezonden
Ik zou over de schandelyke handelwyze van onzen Aelsler
schen representant wel moeten zeggen dal hy zich meer gencen
loont om de gouvernements-schoólen legen le werken dan
om zc le ondersteunen, terwyl hy ovcrtuygd is dal er de ouders
door de verwyderiug der geeslelykheyd geen hoegenaemd ver
trouwen meer zouden iu stellen. Wy hebben hiérvan in onze
stad, zonder van andere plaelsen des rvks te spreéken ineen
tvdvak van dertien jaeren twee onwederspreékelvke bewyzcu
gezien, (den Heere behoede ons van een derde). Óm over liet
eerste een wóórd_te zeggen, zyn er met mv alhier duyzende
geluygen die weeten en gezien hebben dal, wanneer Napoleon
in 1812 de geeslelyke lusschenkomst in ons kollegie alhier
verkreukt lieéft, hel zelve op het laetste slegls nog eenen
enkelen inwoouder teldeen wanneer in f825 den geweézen
koning V, iiicm, andermael dóór aenstoóking van eenige dwael
geesten en vcrleyders, het zelve gedaen lieéft, ons kéllegie op
liet laclsie geenen enkelen inwooncr huylen de leeraers meer
telde. Maer, zal men my nu vraegen, wareij er de kinderen
met van die mannen welke, zoo gy zegt, de vernieligin" van
uw stadskollegie bewerkt hebben en ik zal antwoorden dat
deéze er zoo min hunne kinderen durfden betrouwen als allen
anderen weidenkenden burger.
Men zou my nog vraegen aen wie betrouwden dan die man
nen de opvoeding hunner kinderen toe? En wederom zal ik als
ooggetuige antwoorden dal die hunner kinderen welke zv in
die laetste tyden naer de geeslelyke kollegiên van Vrankryk en
Zwitserland niet gezonden hebben, en waervan als toen het
getal lot meer dan 800 beliep, dóór hunne ouders die somtvds
nog zelfs deelneémers waren der vernietiging onzer kollegiên
voor d'opvoeding wierden toevertrouwd aen die gcestelvkè
persoonen zelve die zy uyt de kollegiên verslonten hadden
Als ik overleg hoe onzen representant, M. Ciimout, nu in
doezen tyd op een nieuw lieéft willen te werk gaeti om alle
geeslehk opzigt in de schooien le vernietigen, dan ryzen myne
hairen omhoog, maer dank God, het verderielyk ontwerp is dóór
eene meerderheyd van 77 legen 17 stemmen tot meerdere schan
de der minderheid verworpen. (eenen kiezer eamiuevider.)
Het Verboxd z.egl iu zyn laclst N' dat wy met de Gazette van
Aeest aen het kyven zyn en dal het de rol niet speélen will
van bemiddelaar tusschen de kyvende partyën. Wy geéven
onzen konfrater hierin grootclyks gelyk en dal eenvoudiglyk
om dat dergelyke bemiddeling doór'geene der parlvén "zou
aengenomen ivorden. Zy iveéten beyde te wel dat dien die
tweespalt, nydigheyd en bedrog is aengeboren onmogelvk tol
eenige bemiddeling bekwaam is; ten anderen, ivie eer en
schaemte zoodaeuig lieéft afgelegd dat hy zich openli k tot in
het merg der beenderen bedorven verklaert, gelyk liet' Verbom.
gedaen heeft, vind hy alle eerlyke partyën den toegan" "e-
sloóten in oesterputten alleen worden zulke persoonen met
kruyssen en vaenen ingehaeld.
Hel hoog geagt blad zegt ook dat wy de burgerivagten nopens
hunne kleeding in livyfel laeten en ze aldus aen iinvennyde-
lyke onkosten blootstellen, terwyl wy zelve reeds van onzen
uniform vóórzien zyn, dal verder zulke tronwelooze trekken
genoegzaem den valschaerd uyt de Korte Zoulslraet ken
merken. Voor wat. den tivyfel rackt, hierover kan elkeen oór-
declen; cn 'tgeén onzen uniform aengaet. daerran boeven wv
aen't Verbond geene rekening te doen, maer aen de bur"cr-
