ZONDAG 25 MAERT 1849.
AELST, den 24 Macrt.
Dil blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteckening van den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonee van 10 drukregelen in ons blad doen plael-
sen. Indien iemand regtveèrdige klag'len of gegronde rekla-
mcn in 'l algemeen belang te doen heeft, liy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochuéren, schriften, boeken, prin
ten, etc. \vaervan een atdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begecren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wv in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CLIQUE SLUM.
DEN DENDER-BODE
Wy hebben dikwils middelen aengeweézen om den verlaelcn
armen werk en brood aen te schallen en tevens zynen ongeluk-
kigen toestand vóór wat het zedelyke aengaet, te verbeteren.
Hiertoe hebben wy groote werkhuyzen en koloniën aengerae-
dcn die dóór den staet zouden moeten ingerigt worden en
alwaer lalrvke anne in eene familie vereenigd, de weldaeden
eener zedelyke en stoffelykc verbetering zouden genieten. Men
scbrceuwe niet dal dit utopicn zyn, dat de verweézenlyking
van soórtgelyke voórdragten onmogelyk is etc. Wy hebben de
ondervinding der fransche volkplanting van Meltray lot slae-
ving van onze raedgeéving bygebragl, en nu zullen wy eene
tweede niet min beslissende rede bybreugen. OIBeieéle docu
menten die wy onder d'oogen hebben nopens het werkhuys
van liefdaedigheyd teGend, luiden vóór 'tjaer 1817 als volgt:
De gemiddelde bevolking van luit Wcrkliuys van. Liefdaedig
heyd te Gend was van 552 persoonen, waervoór hel geslipt als
werkloon uylgcgecvcn heeft fr. 51,506-9$ c. of 55 1/2 centimen
per persoon tn per dag. De vcrvei'rdigde voorwerpen hebben
fr. 74,429-12 c. opgebragl; na aftrok van de weirde der grond
stof en der besluerkosten, blyfl fr. Gi,229-77 c. hetgeen renen
zuyveren opbrengst daerslclt van fr. 10,199-55 r.
Gelyk men ziet, zou de inrigling van grootere werkhuyzen
wel verre van tol last of ruïne van den staet te strekken, eerder
eene bron van voordeel konnen worden behalve dat zy eene
onbelwistbaere maelschappelyke verbetering zou te weeg bren
gen. Het gouvernement gact nu langs bet kanael in de ge
meente Lommei (Kempen) eene volkplanting beproeven en le
dien eynde een 50 tal paglhoeven stiglen die aen Ylaemsche
landbouwers met eeu zeker aeudeel gronds benevens bet bc-
noodigde geld en vee vóór de dry eerste jaeren zullen gegeéven
worden. Macr welke zullen die landbouwers zyn?'Zyn liet
welhebbende menseben, dan zouden wy de handelivyze des
gouvernements eeneongeoórlofde geldverspilling noemen zyn
bel integendeel arme landbouwers, dan stell hel gouvernement
zich bloot geheel liet doel des maetregels te missen, want men
begrype het wel, den armen is lot eeuen staet van demorali
satie vervallen die bent volkomen belet zieli zeiven le beslue-
ren, en aldus zouden de middelen dóór 't bew ind beproefd om
den armen te helpen en 't land eene meerdere opbrengst te
verschaffen, leenemaei zonder uytwerksel blyven; terwyl een
groot aental arme in eene aenzienlykc volkplanting verzameld
onder bet loezigt van een wys en menscblievcnd bestuer niet
alleen bun eygen bcslaen maer zelfs voórdeelen vóór den staet
zoudeu winnen.
In den zomer zyn cr altyd bezigheden op bel veld te verrig-
len, en in den winter zouden cr bezigheden in een of meer
werkhuyzen der kolonie konnen verrigt worden welkers op
brengsten zoo als in de volkplanting van Meltray en het werk
huys teGend winslgeévend zouden zyn.
Eene riict min ongelukkige zaek staet zich te verweézen-
lyken; le Antwerpen nacmelvk is by kouinglyk besluit de
inrigling veroórlofd eener maetscbappy lot' 'aenkoop, bc-
sproeying, bebauwing etc. van hcydegronden in de kempen.
Deéze maetscbappy zal by middel van akliên de onvruglbaere
gronden aenkoopen en deéze vóór eygenerekening cxploileéren;
en wacrom zou het gouvernement niet konnen ouderneémeu
bet gcén particulieren durven waegen? Wy hebben bet nog
ge/.cyd en wy berhaelen bel, het gouvernement alleen is lil
slaet dergelyke eolossale werkingen te doen, omdat er bier loe
aen houdend heyd noodig is bet welk meest van tyd vóór parti-
eurieren ot onmogelyk word of ben verveelt zoobaest deonder-
ncéming geene geuoegzaemc winsten oplevert om den geest
van speculatie te voldoen; is de onderneéming zeer w inslgeé
vend, dan verryken zich eenige particuliere tol nadeel van
staet en armenis hel tegendeel aen le stippen, dan word de
onderneéming geslaekt, heyden blyven heyden en't volk ver
valt geduerig meer en meer in armoede.
Den besten zoo niet den eenigen middel om den armen te
laeten geld winnetten om uyt den beigischen grond meer op
brengsten le trekken, laet bel gouvernement vacren zoo noglans
dat bet overtuigd schynt van de zekerheyd van dien middel
dóór de jaerlykscbe aenkoopen en vrnglbaermaeking van uit
gestrekte gronden in het kamp van Beverloo welke aldaer mei
eenigen tyd geduld in vrugtbaere landeryën zullen verkeerd
zyn; het gouvernement schynt bier niet onweétens eerie ge
gronde hoop te koesteren aengezien het zich de onleygening
der aldaer afgcslaene gronden aen particuliere of landbouwers
voórbebouden bcéfien er zelf reeds verseheydene blokken hoéft
aengekogt. llcéft liet geduerig aenweézèp van een deel onzes
legers aldaer reeds vrugtbaere vlakten gemackl, is dit geen
bewys dal deés resultaet eeniglyk dóór 't gouvernement of dóór
blyvende gestiglen kan bekomen worden'? En wacrom dan
langer geaerzeld of gedraeld? Waerom dit ecnig middel legen
'tvlaemscb pauperismus van jaer tot jaer laeten verminderen
na maete de heyden dóór particulieren worden aengekogt?
Waerom niet gevreesd van eyndelyk dit eenig middel voor
allyd le zien verdivvnen?
BLIK OP DE KAMER SUCCESSIEWET.
De kamer licéft zich geheel de wéék met de wet op de erfe
nissen bezig gehouden. Den minister van financiën is inaendag
met al de argumenten die in zyne magt warén in liet strvdperk
gclreéden en beeft eerst en vooral over de noodzaekelykheyd
van nieuwe betastingen gesproken, en dit op eenen loon als
ol Belgiën moest vergaen indien de kamer de nieuwe belastin
gen niet wilt loestacn. Wy herrinneren ons itier eenen para
groef der troonrede wayr gezegd wierd dat den koning ziclt
gelukkig aglte te mogen aenkondigen dat ergeene nieuwe be
lastingen zouden moeten geheven worden. Én nu, waer is die
belofte? Evlaes dil mael gelvk in andere gelegenheden is het
wederom eene zoogezegde LIBERALE belofte die op niets
uitkomt en siegts gediend beeft om de oogen der natie te ver
blinden. Er moet geld zyn, zegt den minister; ja, dit geloovcn
wv, want zonder geld geen bestuer; maer waerom spaert gy
niet? Waerom geduerig de eene verkwisting op de andere?
Waerom geduerig hel een pensioen op liet ander? Wacrom die
schreeuwende jaérwedden van 10,15, 20 duyzend en ineerfran-
ken niet afgesnoeyd? Er moet gcid zyn! ja er moet geld zvn,
maer als het huyslioudcn van den stact'zoo verarmd is,'waerom
regelt gy niet leer naer smeêr. Indien iemand die dagelyks
plagt vette keuken le doen en daerdoór le niet gegaen is,'zegde
ik moet toch myne vette keuken hebben, ik moet toeli nivu
glas wyn neémen, elc., wat zou eenen redèlykcn menscli daer
van zeggen Wat zou den minister zelf daorvan zeggen?
Den agtbaeren lieer Dumortier en andere deftige redenaers
hebben doen zien dal de voórgedraegene wet eene slcgle wet,
eene familiescbendcnde en impopulaire wet is. En inderdaed,
by liet afsterven eens vaders zouden de kinderen gedwongen
zyn geheel den slaet hunner zaeken kenbacr le iiiacken, en
zich vóór liet verlies van hunnen ouder nog bovendien met
eene geldbelasting getroffen zien; zyn liet rvkc ouders die
j dóór de wet bepaeld. Maer is dil dan geene onreglvecrdigheyd
waervan de wet oorzaek is? Ja, want de goede moeien alles
bezueren terwyl de booze zich aen alles ontrekken. De opleg-
ging van den eed in deéze materie van erfenis, zou dus enkeiyk
dienen om nauwgezette gewcélens of le knellen of hen in
liunne stoffelykc belangen le hinderenzy zou den geweétens-
loozen nog gcivcélensloozer maeken en den zwakken bederven,
met een wóórd, zy zou, gelyk M. Dumortier liet zeer wel gezegd
licéft, hel land demoratiseéren. En eylaesWal is de oorzaek
dal Yrankryk en eeu groot deel van Italiën in zulken bewce-
ncnsweèrden toestand verkeeren? Het is de demoralisatie of
zedeloosbeyd, de verzwakking van godsdienst etc., dóór slegle
leerstellingen van zich zoo noemende liberalen ofdeinokraten te
weég gebragt. Zou men bier in Belgiën ook soórlgelyk vergiftig
zaed willen zaeyën Dat men er aen denke, een volk zal ongc-
I lukkiger worden nu maete het van den godsdienst zal afwyken.
DOOD VAN DEN KONING VAN HOLLAND WILLEM II.
Iieeds van zondag is de tvding der dood van den koning van
Holland Willem den II alhier bekend geworden. Z. M. is le
Tilburg aen eene hcrlziekle die luier sinds eenigen tyd omler-
mynd bad, overieéden. Deés afsterven heeft in Holland eene
diepe ontroering doen ontslacn, eensdeels omdat W illem II
algemeen door zyn volk teederlyk bemind wierd en zieli ruym-
scboots dour zyne ireffelyke gevoelens en opregt liberale gezind
heden deézer liefde weêrdig luid gemaeklanderdeels omdat
de Holiandscbe natie met tegenzin en zelfs met afkeerde
troonbestyging van den erfprins, nu W illem lil, te gemoel ziet.
Dit volk lierriunert zich de voórmaelige leéfwy/.e van zynen
toekomenden koning, welke in geener 'voege mét liet karakter
dat hem le wagteu stond, overeenkwambel volk vreest dal
de vyandelyke gevoelens voor voortgang en doelmaétige her
vorming die Willem II! bezielen, op bel zelve zullen drukken,
en dat by de vryzinnige ontwerpen van wvlen zynen vader zai
tegenkanten of ten minsten maer gedeeltelik 'uitvoeren.
Doch't isle lioópen dat den vorst,' in zyn eygen 'belang, van
zommige verkeerde gedagleu zal neérkeercn eu de roede niet
uyl liet. oog zal verliezen welke reeds zoo menigen vorst van
Europa ge kas! yd heeft.
Voorleden zondag hééft de eerste wapen- en kleeding inspec
tie vail bet 1 'e balaillon onzer burgerwagl plaets gehad. Veéle
garden waren nog niet in uniform en hebben zieli in liurger-
klecdy naer liet pleyn begeéven. Naer wv van veéie vernomen
hebben, is hel bun volstrekt onmogclvk zich den uniform aen
schaffen en zyn zy bereyd de dreygeinenlen van boete etc., te
S'^kSefiSe^wêi, maer t is'siegts'een d'eéi 'Tl F dc bW^de
der inkomsten dat zy betaelen het géén hun derhalve niets of ^.1®'..^Zoo
maer weinig geneert; zyn het geringe ouders die overhalen,
de geringe kinderen moeten ook betaelen, maer niet van dié
inkomsten, w ant zy hebben er geene, maer wel van hun kicvu
kapiiacltje.
liet gebeurt maer al te véél dal eenen vader alleen den
steno zyiier familie is en dat zyn afsterven een geheel huis
gezin ten gronde ruïncért, en dan zal den flsc kómen om van
alles kennis te neémen en om by lief onherstelbacr verlies nog
eene knellende belasting le voegen is dit niet schandelik
Voeg daerby nog dien zedclöozen eed, en men zal den top "der
schande berei ken.
Als men den eed overpeyst welken liet ministerie in zvn
wetsontwerp voórdraegt, dan moet men ronduyt zeggen dat de
grondstellingen van T hedendagseh liberalismus noch voór-
uylzigt noch treffelykbeyd hebbendie iemand tusschen zyne
belangen en zyn geiveéien stelt, is eenen voórslaendcr van zede
loosbeyd, eenen volkshaeter, en dit zoo voél le meer op onze
lyden dat de godsdienstige gevoelens doót' slegte eu verderfe-
lyke leerstellingen zoo zeer verzwakt zyn, en dat er zoo vcé!
bedekten nood in de. familiën heerscht. Deéze vóór wie de
wóórden gcwetilen dn mrijnecdighcyd hol Ie zinsneden zyn, zuilen
geenedé minste moeyelykheyd maeken om eenen valschen eed
te doen; zy aenbidden te vcél den afgod van liet geld en aen
deézen zullen zy alles slagtofferen; andere, integendeel, die
nog eenige goede gevoelens bezitten, zullen aerzcle'n eu drae-
ien, en er hoeft maer eenen racdgeéver te komen om ze te
doen bcsUiyien lot liet onregtveèrdig ziveéren; eene derde
sóórt eyndelyk in welkers hert den godsdienst vast gevestigd
is, zal nauivkeuriglyk alles overgeéven en de lasten draëgèn
veelenwant de burgerwagl is eene instelling die, word zy
uoodzaekeiyk, mei goeden ivil en zonder bedwang alleen kan
goeden uytsiag opleveren. Nog eens berhaelen wy bet, dat men
alles met znglheyd hoeft le doen en geene gemoederen dóór
ivelkdaenige oprokkeningen te verbitteren, ivant men nooit
met azyn zal honingbiën vangen. W v zeggen dit ronduit lol
waerseliouiving van die liet weélen moet, omdat wy bieren daer
zaeken veruomen hebben die vóór bun maer "zeer weinig
sympathie aenlooncn.
De Nérgaderingvan Parys kornl een voórbcéid te geéven, dat
weynig in luiere jaarboeken zich licéft voorgedaan. Een gedeelte
der Vergadering licéft zieli vernederd om geen deel le neémen
aen dc stemming over de wet aen de kiubsen eu aldus de stem
ming over de §1 kragleloos gemaekl. Dien maelregel van de
linkerzv en Monlagnards, kan de geivigligsle gevolgen hebben.
Tol heden loe bad de minderheyd de aieerderbeyd geëerbiedigd
en niet getragt deéze, door afweézigiievd, stoutmoedig le onder
drukken. Gevaerlyk kan zniken maelregel worden. Zoo kunnen
zy veéie zaeken beiemmeren en desorganiseéren.
De spaerzaemheden hebben ten alien tyde liet hert getroffen van
rille weldenkende mcnschen, en de beloften, die tie herren des
Verbonds, den "dag zelve hunner bijeenkomst in de Vier Winden,
in welke de uylsluyling van den edelen heer I'tin Santen-Van de
li iel vast bepaeld en besloten wierd, uylgalmden met eenparige
en toejnijgende stemmen, gratis le dienen, hebben vele der byzon-
derslc kiezers dezer stad verlegd en aengepord, om hen hunne
stemmen te verleenen.
