FRAN SC HE REPUBLIEK.
parts, 2 april. Den lieer Proudhon heeft zich in cassatie
vóórzien, tegen het vonnis van het hof van assisen, dat hem
veroordeeld lot 3 jaeren gevangenis en 5000 fr. boete.
Voor de civiele regtbauk van eene onzer zuydelyke hoofd
sleden zal weldra een proces behandeld worden, dat aller be
langstelling gaende maekt. Eenen onder-olïicier der Zouaven,
die in een der jongste gevegten in Algerién voor dood op het
slagveld gelaeten was, wierd door een stam-opperhoofd wegge
voerd. Als gevangenen in den Atlas geleyd, had hy slegls zyn
leven te danken aen de tusschenkomst van de dogier zyns
r meesters, welke hy eyndelyk houwde, omdat dit houwelyk
I alleen een eynde aen zyne gevangenschap maeken kon. Intus-
schen ontving zyne vrouw in Vrankryk de tyding van zyne dood
en hertrouwde/ toen den rouwtyd over was. Twee maenden
geleden kwam den man naer Vrankryk terug, nadat hy wedu-
wenaer was geworden. Het overige is ligt te raeden. De regl-
bank zal nu te beslissen hebben over een dobbel houwelyk,
ter goedertrouw aengegaen, over eene te vernietigen dood-ver-
klaering en over de vaststelling van een vaderschap, daer de
vrouw van den onder-olïicier een kind heeft van haeren twee
den man.
Den koning van Pruyssen heeft eene nota doen behan-
i digen aen de vertegenwoordigers der mogendheden te Berlyn,
in welke hy zegt, de weèrdighcyd van keyzer niet aen te neémen,
omdat hy den opstand van Duylschland niet wilt verergeren.
Wy waerborgen dit gezegde egter in hel geheel niet.
onlusten te bordeaux. Den 50 en 31 Maert hebben in die
stad onlusten plaets gehad. Het waren de socialisten, die zich
tegen de gewapende magt verzetleden. 15 persoonen zyn aen-
geliouden. Men zong de Marseillaise en riep: Lecve Barbes!
Lecve Raspail! Lecve Lcdru-RollinBe aristocraten aen lan-
teérns! Men zong ook een lied, uyt hel begin der july-revolutie,
en waerin men zingt: Louis-Philippe heeft verdiend, dat men
hem den arm afsnyde en het hoofd afhakke
Den heer Gioberti, die dóór het sardinisch gouvernement
met eene diplomatische zending by ons gouvernement gelast
is, ls te Parys aengekomen.
TYD1NGEN UYT ITALIËN.
I turyn, 28 maert. Eene correspondentie uyt die stad zegt
het volgende over Karel-Albert
Koning Karel-Albert heeft in de laelste oogcnblikken bc-
wyzen gegeéven van oenen moed, die een beter lot verdiende.
Ziende dal verscheydene regemcnlen weygerden aen den slrvd
deel te neémen, begaf hy zich by deéze wakkerde hun aen
door al wat eenen soldaet kan aenmoedigen om het vaderland
te verdedigen. Daer zvne poogingen vrugteloos waren, wierp hy
zich op zyne kniën voor een regement en riep toen uyt: Laf-
facrds indien gy vóór uwen koning, vóór uwe onafhankelyk-
lieyd niet will sterven, sterft dan ten minste vóór de eer van
den uniform, vóór den roem uwer wapenen.
Zyne bede, zyne smeekingen alles was vrugteloos. Toen
trok hy zynen uniform aen stukken, verbrvzelde zynen degen
en verwyderde zich, zeggende, dat hy nimmer eenen onteerden
uniform zou draegen.
Geduerende hel gevegt van Novare, den 23, heeft men in de
liniën van het piëmonteésch leger, briefjes uylgestrooyd, wacr-
op het volgende geschreévcn stond: Den koning is verraden.
Vóór wie slryd gy? De republiek is te Turyn geproclameerd.
Wy hebben zegt den correspondent, die dit mededeelt, eenige
van die briefjes gezien. Van waer kwamen zy? De verschillende
parlyën beschuldigden elkander met der zeiver opstel.
In de zitting van 27 heeft minister Pinelli lcézing ge
geéven van het volgende stuk
Wapenstilstand gcsloólcn tusschen Z. M. Vietor-Emmanuël,
koning van Sardiniën en veldmaerschalk graef Radetzky, bevel
hebber van de troepen van Z. M. den keyzer van Oostenryk,
den 26 maert 1849, na den afstand van Z. M. Karel-Albert.
Den koning van Sardiniën geeft de stellige en plegtige verze
kering, zoo véél het van zyne eer zal afhangen, een vrede
verdrag te doen sluyten op de grondslagen der volgende artikels:
Art. 1. Den koning van Sardiniën zal de hongaersche,
poólsche en Lombardische soldaelen wegzenden, zich noglans
voorbehoudende, sommige officieren van de korpsen, welke hy
zal goed vinden.
Art. 2. Graef Radetzky zal by Z. M. den keyzer aendringen,
opdat men eene volle kwylsehelding vcrleeneaen de hongaer
sche poólsche of lombardische soldaelen, welke onderdaenen
van Z. M. zyn.
Art. 5. Den koning van Sardiniën lact toe dat 18,000 man
infanterie en 2000 man kavalerie het grondgebied bezetten,
't welk tusschen den Pó, den Tessin en de Sesia gelegen is,
en ook dat deoostenryksche troepen de helft uylmaeken van
het garnizoen der citadel van Alexandriën.
Die bezetting zal gcenen invloed mogen hebben, op de bur-
gerlykc en reglerlyke administratie van de afdeeling van
i Novare. 5000 Oostenrykers zullen de helft uytmaeken van het
garnizoen der stad en van de citadel te Alexandriënde andere
helft zal mogen zamengesteld zyn uyt troepen van Z. M. van
Sardiniën. De Oostcnrykers zullen vrye communication hebben
tusschen Alexandriën en Lomellina langs Valence. Er zal eene
i gemengde militaire commissie zamengesteld worden, ten eynde
het onderhoud der oostenryksche troepen te regelen.
De hertogdommen Modena, Plaisance en Toscane, dat is het
grongebied, dat vóór den oorlog niet aen den Piëmont toebe
hoorde, zullen dóór de sardinische troepen onlruymd worden.
Art. 4. Mits de inlreéde van het oostenryksch garnizoen te
Alexandriën slegls binnen 2 of 5 dagen kan plaets hebben,
zal dezelve dóór het sardinisch gouvernement gewaerborgd,
worden.
Art. 5. De sardinische vloót zal met al de stoombooten, de
Adrialische zee veriaeten, binnen de 14 dagen en in haere
havens terugkeerende Piëmonleézen, welke zich te Venetiën
zouden bevinden, zullen bevel ontvangen insgelyks binnen
de 14 dagen in hun land terug te keeren.
Art. 6. Koning Viclor-Emmanuël belooft eenen spoedigen
en duerzaemen vrede te sluyten en hel leger op voet van vrede
in te rigten.
Art. 7. Den koning van Sardiniën aenziet de hierboven aen-
gehaelde voórwaerden als onschendbaer.
Art. 8. Er zullen van beyder zyden gevolmagtigden gezonden
worden naer eene stad, welke laeter bepaeld zal worden, ten
eynde er eenen definilicven vrede te sluyten.
Art. 9. Den vrede zal gesloóten worden onafhankelyk de
bepaelingen van den tegen wóórd igen wapenstilstand.
Art. 10. Indien men geenen vrede sluyt, zal de verbreéking
van den wapenstilstand tien dagen vóór de herneéming der
vyandelykheden moeten aeirgezegd worden.
Art. 11. Al de krygsgevaugenen zullen van beyder zyden
onmiddellyk leruggegeéven worden.
Art. 12. Al de Oostcnrykers, die reeds over de Sesia getoó-
gen waren, zullen gehouden zyn in de hiervoóren bepaelde
grenzen terug te keeren.
(Gel.) Chrzanowsky en Radetzky.
(Na die lcézing hoorde men in de tribunen, duydelyk de wóór
den: Schande op dit verdrag! weg met het ministerie! uytroepen.)
Men wéét nog niet wat er na het vertrek van Karel-Albert
gebeurd is. Wat er ook van zy, den oorlog kan niet herbegin
nen; de onmagt van Ilalién is nu bestatigd. Men had gezegd
Italia fara da se (Italiën zal zicli zelve redden). Men hééft wil
len doen, wat men gezegd had en de kwestie is opgelost tegen
de partygangers van den oorlog. Vóór hoe lang is deilaliaen-
sche onafliankelykheyd onmogelyk gewordenHet is, onmoge-
lyk zulks te zeggen, het zou droevig zyn zulks te zeggen, het
zou droevig zyn zulks te vóórzien; maer wat men heden zeg
gen en besjatigen moet, is dat de ilaliaensche omwenteling
meester is van het grondgebied van Roomen lot Turynhet is
zy die overal heerschte, het is zy die Oostenryk uylgedaegde,
hel is zy die den keus der generaels aengeweézën en opgedron
gen hééft, hel is zydie over de schallen en het bloed der ilali
aensche volkeren beschikt hééft; men hééft haer niets gewey-
gerd, niets gemeéten.
Koning Karel-Albert zegt dit zelve; hy hééft haer zyne vrien
den, zyne soldaeten, zyne schatten en eyndelyk zyne kroon
opgeofferd Wat hééft zy met dit alles verrigl? Een zegeleeken
aen Radetzky opgerigt en een doodskleed over de ilaliaensche
onafhanglykheyd gesprcyd
Het officieéle piëmonteésch dagblad kondigt eenige ver
anderingen in het ministerie aen. De heeren La Bormida en
Christiani hebben hunne portefeuille niet aengenomeu. Gene-
rael Delia Rocca en den heer Margherila zyn in hunne plaets
benoemd.
Daerenboven is Gioberti, minister van slact zonder porte
feuille benoemd en eyndelyk zyn de heeren Mameli, minister
van openbaer onderwys en Filippo Galvagna minister van han
del- en landbouw benoemd. De benoeming van Gioberti doet
klaerblykend zien, dat Viclor-Emmanuël besloóten hééft de
kamer ie ontbinden.
Men schryft uyt Roomen: Eenige wóórden dóór Z. II.
eenigen lyd geleden uylgesproken, schynen waerlyk eene voor
zegging te zyn. Reeds in 1847 vóórzag Pius IX de onheylen,
welke hem en den godsdienst bedreygden. Toen den H. Vader
nog, als het ware, den afgod der Romeyncn was, zegde hy eens
op eenen droevigen loon, toen de toejuyehingen des volks,
dat hem lol aen zyn paleys volgde, hem byna verdoofden
llelaesgoeden vrydag volgt kort op palmen zondagen
des avonds toen hv in zyne bidplaels zat, hoorde eenen zyner
getrouwe dienaers hem half-luyde, de volgende wóórden uyt-
sprcéken
In 4848 gisting;in 1849 onlusten; in 4850 kalmte.
Men schryft uyt Florence: Men zegt, dat de Oostenrykers
uyt Lomellina gedreéven en op verscheydene plaetsen verslae
gen zyn. Men spréékt van eene pooging van reactie te Arrero.
Hel toscaensch gouvernement hééft eene expeditie derwaerts
gezonden om die beweéging te onderdrukken.
napels, 24 maert. Deézer dagen hééft men 60,000 rations
naer Gaëta gezonden, welke, naer men zegt, bestemd zyn vóór
de spaensche troepen, die daer verwagt worden. Die troepen
zullen onmiddellyk naer Civila-Vecchfa vertrekken, om geza-
meutlyk met de onze, den paus te herstellen in zyne weérdig-
heyd van koning-paus.
Eenen brief uyt Turyn gééft de volgende inlichtingen
over hel gevegt van Novare
Onze nederlaeg is schrikkelvk; ik zou derzelver omstandig
heden niet meer kunnen aenhaelen. Hel is de schamlelyksle
bladzyde uyt onze geschiedenis het is eene eerlooshevd, wacr-
vau men inoeyelyk de gevolgen zou kunnen berekenen. De
Oostcnrykers hebben drymael versche troepen gezondende
onze zyn zelfs niet eens vernieuwd Die omsiandigheyd, waere
oorzaek onzer nederlaeg, is aen dry reden toe te sehryvenaen
het grooler getal vyandclyke troepen (70,000 tegen 40,000 man);
aen de onbekwaemheyd van den opperbevelhebber, die de
troepen slegt geschikt hééft; aen het slegt gedrag van een deel
der troepen het zyn juyst de troepen op de tweede linie ge-
plaetst, die de eerste gevlugt zyn.
Negen regemecnlen hebben geweygerd te slryden en hebben
zelfs Karel-Albert, die hen smeekte hunne pligt te doen, den
rug toegekeerd. In tegendeel hééft de brigade van Savoyën het
49' en het 231' langen lyd dapper geslreéden; doch mits zy niet
ondersteund waren en zy moede wierden; namen zy tegen den
avond ook de vlugt. De afdeelingcn vermengden zich met
elkander, het was eeneschrikkelyke verwarring. De byzondere
korpsen en bovenal de schutters, de artillerie en de kavalerie
hebben zich byzonder wel onderscheyden.
Veéle officieren zyn op het slagveld gesneuveld. In de hospi
talen van Novare alleen liggen vyf duyzend gekwetste. De
ontmoediging was zoo groot op het eynde van den dag, dat de
nationale garde van Novare, opgeroepen om de troepen ter
hulp te snellen, geweygerd hééft optetrekken. De vlugtende
soldaelen hebben zich zoo als zulks a 1 lyd plaets hééft, eene
tweede mael onlëerd dóór buytenspoórigheden. Die soldaeten,
welke by den laelsten veldtogl liever van honger stierven dan
iets-te rooven, waren ditmael niet meer erkennelyk.
oostenryksch LEGER-BULLETiN. De Augsbuvger Zeitung kon
digt hel volgende bulletin af, dóór Radetzky, den 24 'snagts
geschreéven en naer den minister van oorlog gezonden.
Wy hebben 42 kauons, 4 vaendel en 2 a 5000 krygsgevange-
nen genomen. Het verlies van het vyandclyk leger wora geschat
op 3 a 4000 gekwetste en gedoodde, waeronder 2 generaels en
46 staf-officieren gedood of gekwetst.
Ongelukkig is ons verlies dien dag aenzienlyk geweest, 2 a
5000 man zyn gekwetst of gedood en de regementen en batail-
lons der eerste linie hebben elk tien twaelf staf-en opper-
officieren verloóren.
Het gevegt duerde van 's morgens 40 ueren tot 'snagts.
Toen ik na den slag, naer het hoofd-kwarlier terugkeerde,
liet ik veld-maerschalk Hess op het slagveld, ten eynde hy de
noodige schikkingen zou neémen vóór het aglervolgen van den
vyand. Toen kwam den piëmontcéschen generael Gossato als
parlementair, om den veld-maerschalk te verzoeken, my van
wege den koning van Piëmont eenen wapenstilstand vóór te
stellen, tot dat de kamer van Turyn den uylslag van het gevegt
zou kennen. Veld-maerschalk Hess antwoordde onmiddellyk
dat dit voorstel niet kon aengenomen worden, dan op vol
gende voórwaerden.
Tolde sluyting van den vrede, militaire bezetting dóór Oos
tenryksche troepen van het grondgebied tusschen den Tessin en
de Sesia, bezetting van geheel de stad Alexandria en de helft
van de citadel van dien naem, terugroeping van de sardinische
vloót uyt de Adriatische zee, spoedige vredes-onderhan-
dclingcn tusschen Oostenryk en Sardiniën dóór afgezan
ten hiertoe benoemd.
Volgens een tyrolsche dagblad zegt, hééft den jongen
koning van Piëmont zich beklaegd over den poólschen gene
rael Chrzanowsky, welken hy, naer hy zegde, niet meer gezien
hééft na het eerste kanonschot. Z. M. hééft vooral aengedrongen
opdat de citadel van Alexandria dóór de Piëmonleézers en
Oostenrykers gezamentlyk zou bezet worden en dat de officieren
die van het oostenryksche leger in het zyne dienst genomen
hadden, niet zouden overgeleverd worden, mits hy hun beloften
gedaen had. Den koning hééft beloofd eenen minister naer
Weenen te zenden ten eynde definitief den vrede te sluyten.
Vietor-Emmanuël schynt den vrede vuerig te begeèrenwant
toen den maerschalk sprak van 20,000 man ih den Piëmont te
laelen, hééft hy zelve er meer gevraegd.
Men schryft uyt het hoofdkwartier te Novare den 25, aen
de Augsburger-Zeitu.ng
Heden hééft het hoofd-kwartier zich naer Novare begeéven,
met Radetzky aen het hoofd. Spoedig bereykten wy het slagveld
van gisteren. Men kan zich geen denkbeeld vormen van den
geestdrift met welken den ouden veld-maerschalk dóór onze
troepen onthaeld wierd. Toen wy te Novare aenkwamen, von
den wy overal witte vaendels opgesleéken; de dames groetten
ons van af alle balkons, en alle slraeten waren dóór talryke
liniën oostenryksche troepen bezet.
Wy reéden dóór de stad de rigling neémende van Vignale,
eene kleync plaets waer de byeenkomst moest plaets hebben,
tusschen den koning en onzen veld-maerschalk.
Weldra bereykten wy Vignale, waer den maerschalk dóór
eenen talryken en luysterryken staf omringd, na eenige oogen-
biikken den koning van Sardiniën met zyn gevolg in vollen
draf zag aenkomen. Men mag niet zeggen, dat den jongen
koning iels groolsch of zelfs iels weérdigs in zyne houding
bezit. Ily is kleyn van gestalte, zyne oogen draeyën op eene
vlugge w vze in zyn hoofd en hy draegt eenen byzonder grooten
blonden baerd en knevel. Zyne kleeding is vry zonderling.
Twee generaels La Marmora bevonden zich onder zyn gevolg.
Den koning omhelsde den veld-maerschalk, zyn gevolg groette
ons; men kan deuken met welke gevoelens. Daerna begaven
zich den koning, Radetzky en luyteuani-veldmaerschalk Hess
op hel voorhof van een naburig buys w aer de conferentie plaets
had, over den vrede. De onderhandelingen duerden byna
vier ueren.
Koning Viclor-Emanuël hééft den 28 maert de deputatie
ontvangen vair de sardinische kamer der afgeveèrdigde, d ie hem
eenige opmerkingen kwam doen over den inhoud van
den wapenstilstand en hem de hulp der kamer aenbie-
den vóór de voortzetting der vyandelykheden. Den ko
ning hééft geantwoord, dat hy hóópte eenige wyzigingen aen de
voórwaerden van den wapenstilstand te bekomen, doch wat den
oorlog betreft, dat het inoeyelyk was denzelven zonder leger
te voeren en dal de overblvfsels van helleger niet meer in staet
waren de worsteling voorltezetten. Men zegt, dat Z. M. er zelfs
by voegdeWelnuzoekt my dan eenen soldaet die nog slag
wilt leveren en ik zal den tweeden zyn!)) Die weynige en véél
beleekenende wóórden, zegt den Journal des Débats, doen ge
heel den militairen toestand van den Piëmont kennen.
De krygsuytrustingen van Roomen en Toscane zyn weynig
belangryk. Toscane heélt 5 a 6000 man naer de grenzen van
het hertogdom Modena gezondenRoomen hééft er te Bologna
8000 vergaderd. Ziedaer al wat centrael Italien vereenigd hééft
voorde algemeene zaek, lerwyl den Piëmont zich in geld en
soldaelen uytpulle vóór de verovering der italiaensche onaf
liankelykheyd
De kamers van Sardiniën zyn ontbondenhet tydstip
vóór de kiezingen is nog niet bepaeld.
Wat het plan van hel kabinet van Weenen betreft, ziet
hier, de grondslagen van het vredeverdrag, dat men Victor-
Emmanuel wilt doen aenneémen, iets wat hy, naer het schynt,
zeer geneygd is te doen.
Of- en defensief verbond met Oostenryk;
Oórlogs-belasting, welke op 100 millioenen geschat word, en
in verwisseling van welke men de hertogdommen Parma en
Plaisance met den Piëmont zou vereenigen
Volle amnestie voor de Lombardiers en Venetianen, welke
niet zullen mogen opgezogt wordenom welke reden het ook zy
Ilaliaensch congres van eenen bond, dacrgesteld tusschen al
de slaelen van Italien onder de bescherming van Oostenryk.
Den zetel van den bond zou te Milaen zyn. De stemmen zouden
ingevolge de uytgeslrektheyd van het grondgebied, op de volgende
wyze verdeeld zyn: Lombardiën en Venetiën 40 stemmen Na
pels, 40; Piëmont, 40; Roomen, 6; Toscane, 5; Modena, 2.
Herstelling van den paus en den groothertog van Toscane.
Het lombardisch-veneliaensch koningryk zou een afzondcrlyk
gouvernement uylmaeken, met eene zeer liberale constitutie en
dóór de banden van broederheyd aen de andere slaelen der
monarchie vereenigd zyn.
genua, 50 maert. De pastoors, priesters en geestelyken
zyn op bevel der municipaliteyt, gedwongen de wapens op te
neémen en den dienst der nationale garde te doen.
