ZONDAG 15 APRIL 1849.
DERDEN JAERGANG.—Nr 155.
AELST, den 14 April.
MENGELINGEN.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekening van don daerop volgenden Zondag. —Den prys der
insehryving, l>y trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annonèen op 20 centimcn den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jacr inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in óns blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveerdige klagten of gegronde rekla-
inen in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
DEN
CLIQUE SLUM
verder gewaegen van alle brochueren* schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeêren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelvé
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengael.
DODE
Men leésl in hel Verbond van AelstEen brabandsche boer
sprak onlangs zeer bitsig over de dagbladen, en zeidc dat hy een
-weekblad kendehel welk nog geen enkele daed van hel tegen
woordig ministerie had goedgekeurd een opregte brandstok,
voegde hy er bywant elk nummer behelstin tegendeel, de wal-
gclykste 'loftuiting en de laegste vleijeryen voor de dompersparty,
voor tegenkanters van verlichting en vrijheden.
Wel, anliüoorde zyn gezel, de opstellers van die bladen hebben
daer voor ook hunne redens. Zy liegen en bedriegen om geld te
winnen, en zy lagchen met eer en wacrdighciddit zyn, volgens
my, regie philosofcn.
Eenen Ylaendcrschcn boer het bovenstaende leézehde, vroeg
aen eenen liberael wat goeds het tegenwoordig ministerie al
gedaen had, en zynen gezel antwoordde hemonbeschoflcn
brandstoóker, gy zyl ook"al van de dompersparty, ook al eenen
walgelyken tegenkanten van verlichting en vryheden, eenen
lagen vleijer etc. Wéét gy niet dat het tegenwoordig ministerie
beloofd hééft de Vlaenderen te redden Wéét gy niet dat
het op eenen enkelen dag zeven honderd duyzcnd franken
hééft besteéd om de memorabele campagne van Linthout te
houden, terwyl het slegts 250 duyzend fr. vóór de dóór ziekte,
armoe en ellende geteysterde Vlacndercn beschikbaer had en
dit nog vóór een "geheel jaer Wéét gy niet dat het tegen
woordig ministerie het land met twee gedwongene leeningen
begiftigd hééft waeruyt de groote baezen nu den besten honing
zuygen?—Wéét gy niet dat het bovendien eene massa pa
pieren geld gcmackt hééft het welk den kleynen altyd met
verlies moet uylgeévcn ten voórdeele van den grooten
Wéét gy niet 'dat hel tegenwoordig ministerie dit jaer al we
derom de contribution verhoogd hééft Wéét gy niet dat
onder deés ministerie hel zegelregt op de dagbladen is afge
schaft en dat er den koophandel mede bezwaerd is W eet
gy niet dat er nu, even als onder 't voórgaende ministerie met
hoopen ambtenaers op pensioen zyn gesteld om troetelkinderen
en kiesagenlen te plaetsen Wéét gy niet dat het tegen
woordig ministerie een groot aenlal kleyne bediende die G a
8 honderd fr. 'sjaers trokken, op slraet hééft geworpen en de
groote jaerwedden van 20 tot 50 duyzend fr. onaengeroerd
gelaeten Wéét gy niet dat het tegenwoordig ministerie
van zin is geheel den paepenwinkcl uyt hel ondcrwys te smy-
ten en dan twee a dry milliocnen te vraegen om op eygen hand
het ondcrwys te bevorderen Weél gy niet dat het tegen
woordig ministerie wel twee millioenen franken aen oórlogs-
toebereydsels en versterkingen in de citadellen des lands hééft
besteéd, om ons tegen aenvallen gelyk dien van Risquons-
Tout te bevryden?— Wéét gy niet dat hel liberael besluer
hier eene revolutie hééft verhinderd en dat enkelyk om dat
Het schynl dat zommige historie-schryvers zich vergenoegen
met den roem en luyster onzer stad te bencéinen. Alen komt te
leézen in het tweede boekdeel van de nalionaele Bibliotheek
over de Belgische muziekanten onlangs uytgegeéven dóór Ed.
Fetis, bladz" 18, dat het uytvinden des beyaerds niet nauw-
keuriglyk bekend is, dat dit dagteekent van in het midden
der 14ic eeuw; egter dat den heer De Le Pierre eene
rekening aenhaelt der stad Brugge vóór het jaer 1500, in welke
er melding ge'maekl word, van eene som van vyftien ponden
parisis, betaeld aen E. De Bam, over hel luvden van den bey-
aerd; dat Gend vyftig jaeren laeter ook eenen beyaerd had;
dat in 1542 zekeren .Tacobus Wagemans de klokken van dien
beyaerd hergoóten had, en dat welhaest daerna alle sleden en
byna alle kerken de trolschheyd hadden van dergelyke locht-
speéltuygeu op de torens te stellen, welke "eertyds maer op de
feestdagen en daerna alle neren van den dag zich lieten hoo-
ren, wanneer men" den middel gevonden had dóór een werk-
tuyg dit klokkenspel te doen uytvoeren; dat den abt lleylcn,
steunende op d'autoriteyl van Grammaye, beweert dat den
eersten beyaerd te Aelstis uylgevondcn geweést; dat Antwer
pen ook in 1581 zynen beyaerd had, en dat Erycius Puteanus
verzekerd dat men eertydste Brussel zeven beyaerds had ge-
plaelst op de kerktorens van St. Nicolaes, van St. Gudula, van
het aen 't roer zat, want had het aen 't schotelken niet gezeten,
de liberaelen zouden, volgens hunne eygene bekentenis, op
roer en onlusten verwekt hebben om er aen te geraeken
Wéét gy niet dat het tegenwoordig ministerie in de maend
September laelst vcrscheyde honderde duyzende franken hééft
uytgegeéven aen kavalkaden, reuzenfeesten en kwakzalvers-
processiën die hel volk van geheel het land naer Brussel heb
ben gelokt etc. etc. etc.
Zyn dit al geene weldaeden, onbeschoften kerel Ik zou
véél meer konnen vraegen, maer myn bloed koókt als ik die
vuyle gazelten léés die dit alles beknibbelen....
Den Vlaenderschen boer verschrikt dóór al die vraegen,
dagt in zichzelven dien man is zot of het is eenen plaetszoe-
ker die zich geêrne met myn en eens anders zweet uyt den
krot zou trekken, het word hoogst tyd dat de gazettenleézers
de oogen beginnen te openen, want zommige bladen dóór
klubsgaslen, oproerlingen en afpersers van 't volk opgesteld,
hebben eer en schaemte zoo zeer verloóren dat zy de taslelykste
waerheden durven tegenspreéken en belasteren, dat zy, als zy
maer hunne heersch- en geldzugt konnen voldoen, bekwaem
zyn zelfs vóór den duyvel te schryven, geheele steden te beder
ven en te demoraliseéren; het word hoogst tyd dat die s< hand
schriften die zich liberael noemen, ontmaskerd worden en
onder d'algemeene veragting bezwvken
ilitniA V Goudsmeêr en zilversmout zyn kragligeme-
VAKlAt dicamenlen; ineesl al de electorale beunhaezen
der Alliance die de geèlziekte hadden, zyn er dóór geneézen
andere zyn op goeden voet, als het blyft dueren.
V Hedendags zyn de wetten spinnewebben daer de horssels
doórbreéken en de vliegjes in blyven hangendit is te zeggen
dat deézen die mcermaels de galey verdiend hééft, blyft loo-
pen omdat hy ryk of slruysschen amblenaer is, terwyl geringe
en eenvoudige burgers de boete dobbel betaelen.
V Alen mag eenen ambtenaer niet meélen by de dikte of
lengde van zyn lichaem noch by de diepte zyner borze, maer
wel by d'elle zyns verslands en treffelykheyd... En waerom?
Om dat de vuylste mueren gewoonlyk met schoone tapylen
bedekt worden.
V Zommige weékbladen, al spaeren zy noch moeyte noch
arbeyd om hunne schandelyke bedriegerv le dekken of te ver-
schoouen, zien hunne zaeken hoe langer hoe slegter gaen zy
weélcn niet dat hoe meer de kraey zich wascht hoe zwarter
zy word.
V Gelyk den kreft den visch uyt de oesters haelt met er
steentjens in te werpen alszy, gebrek aen water, in de zonne
liggen te gaepen, aldus hééft het zoo gezegd liberalismus hel
geld dóór beloften uyt der burgers zakken geklopt met leenin
gen, nieuwe belastingen, nullelooze onkosten vóór burger-
wagtkleeding etc.
de Capelle, van den Zavel, van Sle Maria Magdalena, van St.
Jan, en van Onze LieveVrouw van Finis Terra».
De uytdrukking van sonner le carillon, den beyaerd luyden,
in plaels van spcélen, en dal er op zeven kerktorens van Brussel
beyaerds waren, loont zonneklaer dal d'heer Fetis zich vergist;
want het is onmogelyk met de luyden een accoórd op den'bey
aerd te krygen, en bovendien is het meer dan belagchelyk te
melden en te gelooven dat er eertyds in Brussel op zeven kerk
torens zeven beyaerds waren, elk met een klokkenspel; den
oprcglen zin van dit verhael is dat er eertyds zoo te Brugge
als te Brussel en elders op eenige torens een dryvoudig getal
klokken was, die luydden op accoórd en in dry verschillige
loonen; bv voórbeéld de dry eerste looneu van het muziek,
gelyk men hedendaegs dikwils by feestdagen en begraefl'enissen
van d'eerste klasse op menigvuldige kerktorens zoo in groote
dorpen als in steden een dryvoudig klokken geluyd "hoort.
Zelfs hoort men op de buytengeineenten als het kermis is of
wel greote feesten zyn, geheel den dag op de klokken rammelen
om vreugde teekens te geéven; maer het is zeker dóór stellige
bewyzen der beste historie schryvers dat Barlholomeus Coucke,
inzetenen van Aelst, den zwager van onzen Mertens (die den
eersten de drukkonst in de zeventien Nederlandsche Provin
ciën hééft gebragt, en thans van zync medeborgers tot hunne
eer en glorie een standbeeld blyft verwagtcn, zoo dóór hunne
mildaedigheyd, en dóór de geéue van den staet en deézer Pro
vincie, als wel dóór de goede zorg en iever van ons nieuw
V Het zal ons niet verwonderen dat dikwils de grootste
ambten aen de grootste en sterktst gespierde domkoppen toebe-
trouwd worden, als men denkt dat de zwaerste pakken op
d'ezels gelegd worden.
V Het bedrog van alle slach is eene rotte ladder die deézen
welken er opgaet, vroeg of laet den nek zal breéken. Volks-
verleyders past op.
V Be volksbedriegers gelvken den arend die een stuk vleesch
van den autacr nam daer eenen vuerkoól aenhing daer meé
zynen eygen nest in brand stak, zy ook zullen hun eygen zeiven
dóór bedrog in den afgrond dompelen.
Bedorvcnheyd, valschheyd en leugentael zyn de dry voór-
naemsle eerekruyssen die onzen confrater, het Verbond, op
zyne borst draegt. Zyne bedorvcnheyd hoeft niet beweézen te
worden, den man hééft die zelf openlyk in zyn bedorven blad
bclcédenzyne valschheyd en leugentael hebben wy meermaels
zonneklaer beweézenthans betraepen wy hem wéér op heeter
daed en gaen ze hem herrinneren op dat hy er met den laet-
sten dag van Paesschen penitentie over doe.
In zyn verslag over de gemeentezitting, zegt hel Verbond
dat M. V. S. de reden zyner protestatie tegen het procesverbacl
niet heél't opgegeéven noch de uytgelaetene zinsneden of ver-
draeyingen konnen aenduydcn. Wy ook waren ter zitting tegen
woordig en hebben duydelyk gehoord dat M. V. S. geprotes-
teérd hééft tegen deuytlaeting der lasterende aenteyging van M.
Evil Iuydende als volgt M. Van Santen hééft nog geen a oórd ge
sproken voor de belangen der stad, maer altyd vóór zyne eygene
of persoonelykc belangen. 2° Hééft M. V. S. geprotesteerd tegen
de uytlaeting der volgende onbeschofte en plompe uyldrukking
van zelfden heer EvitWy hebben ons hier met uwen persoon
niet bezig le houdenhebt gy iels le zeggen, wend u naer de ga
zellen. 5" Er was uylgelaeten het geblaf dal M. Evit had doen
hooren na M. V. S. het wóórd van den heer voorzitter had be
komen gy zult niet sprcékcn, tfy moogl niet spreéken, wy heb
ben hier geene zaeken met hetgeen gy over uwe handelwijze le
zeggen hebt en hier tegen en meer andere onbeleefdheden heb
ben wy M. V. S. hooren protesteéren etc. Zie daer wederom
eene schets van de valschheyd en leugentael des Verbonds.
Maer onzen konfrater zegt dat M. V. S. tolde orde geroepen is,
wy moeten hem antwoorden dat, als een geschreeuw gelyk aen
dit van appel wy ven en vischkladden een rappel is, dan hééft
zulks weézenlyk* plaets gehad; doch waer toe dient dan den
voorzitter
Het Verbond zegt nog al koddig dat M. V. S. een' tooveraer is
vóór wie alles voorop en gevolgelyk ook den inhoud van het
proces-verba el bekend is. Het dunkt ons nog al gemakkelyk
tooveraer te zyn en iels voorop te weéten, wanneer de mannen
zelve die aen 't proces-verbael gewerkt hebben, voorop in de
herbergen uytkraemen hoe het zelve verhandeld is, dus is hel
stadsbestuur op le reglen,) welken Coucke gelyk Mertens,
moet geboren geweést zyn in deéze stad omtrent hot midden"
der vyfticnde eeuw, en dus vóór 1500, den beyaerd of het klok
kenspel hééft uytgevonden. Gelyken misslag wegens Mertens
is geschied dóór eenige schryvers onder andere door Lambinet
die den voorrang in het uytoelfenen der drukkonst in deéze
landen gééft, aen zekeren Jan van Westphalen die maer den
deelgenoot of den meestergast van Mertens is geweést; den abt
Feller in zynen Diclionnaire historique des hommes illuslres
en d'heer Goethals in zynen Tableau de l'hisloire Belgique ver
warren Mertens met Radius gebortig van Assche, sustineérende
dat Mertens te Assche geboren is, daer uyldrukkelyk in zyn
grafschrift, gemaektdoór zynen boezemvriend, den vermaerden
Erasmus van Rotterdam, gezegd staet dal Mertens Aelstenaer
was, prognalus Aloslo, Mertens stelt op veéle zyner drukken,
impressum apud ihcodoricum Martini aluslcnsc. Er is zelfs
eenen schryver die zeer onbedaglelyk ineld, dal Mertens op
zynen zark staet uytgehouwen in borstbeéld, daer by in natuer-
lyke mansgroolte verbeéld staet.
Die misslagen gebeuren gemeynelyk als auteurs in plaets
van alles stiptelyk te onderzoeken aleer zy iels in 't licht
geéven, voórwaerds gaen en vóór den broode schryven zonder
op de bezonderste punten de noodige agt te neémen of dikwils
zich betrouwen op het gezegde van andere haestige schryvers
en dus veéltyd vodden vóór zuyvcre waerheyd aen den dag
brengen. Medegedeeld.
