ZONDAG 10 JUNY 1849.
DERDEN JAERGANG.—N 145.
nwtfivmr FT/TAir De vers°«nm mdk<'voór
AELST, den 9 Juny.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 IV. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in T algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
CUIQUE SUliM.
verder gewaegen van alle brochuercn, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naeinen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begcèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wv in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aenqael.
DENDER-BODE
DEilVilil'.HïllJj IV1 i\ u. den aenstaenden trimes
ter aen den Dendeu-bode inschryven, zullen al de Num
mers van lieden tut i July kosteloos ontvangen. Gelyk er
in onze conditiën vermeld staet, mogen de belanghebbende
die voór eengeheel jaer ingeschreéven zyn, alle dry maenden
tien regels gratis in de aenkondigingen plaetsen. Wy
roepen de aendagt der neèringdoende persoonen op deéze
buytengewoone premie in.
3 MILLIOENEN 397 DUYZEND 170 FRANKEN.
Wat is dat al wederom zal iemand vraegen, en wy
zullen antvyoórden dat die klinkende en blinkende mil-
lioenen en duyzende franken op eene fraeye manier uyl
de zakken der schatpliglige geklopt zyn, zonder dat men
konnc bewyzen dat ei' 't minste voordeel voór 't land
zal aen vast zyn. En waertoe dien geheel wagen vyfl'rank-
stekken Is het om de Vlaenderen te redd en V Och!
lastigen bliksem, gy zyt daer al wederom met uwe Vlaen
deren, weet gy niet dat wy de Vlaenderen niet zullen
redden en dat wv slegts BEEOOFD hebben den toestand
diër voorheen zoo gelukkige en thans zoo rampzalige
streéken te verbeteren, enkeiyk om aen 't roer te gerae-
ken, maer, dat wy nu meester zynde, ons moeten bepae-
len by eenige vernederende aelmoessen, aengezien ons
breyn even zoo bekrompen is als onze beloften loos
waren? Ja maer, gouvernementsmannen, men vraegt
u nog eens wat hebt gy met dien geheelen voerwagen
vyflrankstukken gedaen? En waerom moet dit toch
voór de pinne komen? Omdat wy ze met te veel zweet
en beroovingen hebben moeten winnenomdat wy meer-
maels het onontbeêrlyke hebben moeten missen om ze
naer de ontvangers te konnen draegenomdat wy met
een wóórd, uytgegeéven zyn en dat wy toch willen weé-
ten wat er van die ontzaggelyke geldmassa geworden is.
Welnu, knorrige schatpliglige wy zullen het u zeggen,
wy hebben ze aen de wapening dei' burgerwagt besteed
Wel hemel! zoo veel geld aen de burgerwagt en dit om
de burgers te plaegenMaer a propos, mannen van 't
bestier, waerom hebt gy die buytengewoone onkosten
niet van den zwaerlyvigen oórlogsbudget afgesnoeyd
Daerop antwoorden wy niet, wy hebben toch gezien dat
de burgers nog eenig geld over hadden 't welk zy aen
hunne tunieken, shakos, epauletten etc. hebben besteed,
en dat de Belgen toch geéven zoo lang zy hebbenJa
maer als de laetstc duyt zal aen den man gezet zyn, wat
zultgy dan doen? Wat wy zullen doen? Schampavie
speélen en zeggenJongens uwe zaekis verkneukeld maer
wy, wy hebben toch onze scliaepkcns in 't droog, onze
vette jaarwedden etc. zyn vóóraf belacld en wy moeten
voór geenen kwaeden winter bedugt zyn; wat ul.
aengaet, respicite finem ziet dat g'er uyt geraekt.
OPENBAER OIVDERWYS.
De kopstukken van het belgisch dompcrsliberalismus
spannen alles in om de bcraedslaegingen over 't nieuw
wetsontwerp op 't openbaer onderwys in deéze sessie
te doen aenvangen, met inzigtdat dit gewigtig vraegstuk
dan in hackt zal overloopen en met slaende trommel
aenveêrd worden. Het ministerie dat geheel het gezag
over 't onderwys wilt bemagtïgen, schynt tot dusverre
de poogingen zvner aenbidders te zullen involgen en
toont zich zelfs genegen dat het ontwerp zonder véél
discussie aenveêrd worde. Wy hoópen nogtans dat er
deftige redenaers zullen zyn die zullen toonen hoe liae-
tolvk, hoe scbandelyk en gevaervol het is voór een
gouvernement, welks grondwet de vryheyd van 't onder
wys waerborgt, dit zelfde onderwys uytsluytelyk en
alleen te willen beheerschen. Indien het 'ministerie van
de minderheyd der vryheydslievende volksvertegenwoor
digers en van den haetdraegenden partygeest der meer-
derheyd wilt gebruyk maeken om zyn verderfelyk pro
gramma ten uytvoer te brengen, dat" het wel toezie op
de gevolgen, want zy zouden ernstig konnen zyn zoo wel
voór het stollelyke als voór het moreéle. Wy hoeven
hier niet veel meer van te zeggen, de ondervinding
heeft ons mecrmaels geleerd wat er van inbreuken op
den godsdienst eener natie komt, als wy zeggen gods
dienst, dan mikken wy op 't onderwys, en als wy onder
wys zeggen dan bedoelen wy ook godsdienst, omdat die
twee zaeken van eikanderen onaischeydbaer zyn. Een
slegt onderwys kan, zoo men wéét, de godsdienstigste
gevoelens bederven en 't geloof doen verliezen; en, eene
natie by wie het geloof verloóren of verslapt is, waertoe
is zy bekwaem Men raedpleége de gebeurtenissen van
Vrankryk en meer andere volkeren en men zal dit ge
wigtig vraegstuk gemakkelyk oplossen.
Voorleden dynsdag en volgende dagen heeft Z. II. den
bisschop van Gend, alhier en in de omliggende gemeen-
tens het heylig vormsel toegediend. Den aglbaeren pre-
laet heeft zyne tegenwoórdigheyd in onze stad dóór een
schitterend voorbeeld van waere broederliefde geken
merkt, met onbeschroomd de arme ongelukkige te gaen
bezoeken welke in de cholerazael door dien vreeselyken
geesselgeslaegcn, liggen te lyden. Daer heeft hy, als eenen
anderen samaritaen, olie en wyn in de wonden diër troos-
telooze herten gegoóten met hun dóór heylzaeme opwek
kingen en zalvende wóórden tot verduldigheyd en over-
geéving in hun ongelukkig lot aen te zetten. Z. H. diep
getroffen dóór het gebrek waeraen die menigvuldige
slagtoffers lyden, heeft by de geestelyke vermaeningen
ook eene milde aelmoes,"gevoegd, en, dank aen dit tref-
felyk voorbeeld van liefde tot den armen, hebben wy de
voldoening te mogen aenkondigen dat reeds verseheydene
andere persoonen deézer stad geldelyken onderstand en
verschoon voór de ellendige gezonden hebben. Onzen
geagten heer Deken die, gelyk men weet, nooyt ten agter
blyft als er kwestie is ongelukkige te helpen, hééft voor
leden donderdag de aenbeveéling van zynen bisschop by
tie zyne gevoegd en de geloovige tot medelyden jegens
hunne arme verlaetene broeders kragtdaediglvk opge
wekt. Daer wy bv ondervinding weéten dat onzen geag
ten herder altyd "begint met eerst mildelyk te geéven eer
hy van zyne schaepen iets vraegt, gelooven wy dat de
opwekking gevoegd by het voórbeéld het allerbeste uyt-
werksel zal hebben op de begoedde burgers onzer stad
en dat eerlang het noodig gerief in die plaets van smer-
ten zal te vinden zyn om de ellendige te verzuyveren en
verder deéze die aen den geessel ontsnappen, te voeden
en tot de gezondheyd terug te brengen.
Deéze stof verschaft ons nog al eenige bemerkingen
welke wy voór alsnu zullen overgaen doch 0111 er laéter
gebruyk van te maeken, nogtans zouden wy wel aen M.
Brunean cèns willen vraegen wat er hem NL' van dit
zelfde BIGOTISMUS denkt waervan hy in de kamer zoo
schaemteloos gesproken hééft? Als hy deéze vracg niet
verstoet, zouden wy hem aenraeden eens te komen zien
wat dit bigotismus hier al uytregt, en dat hy er dan zyn
zoo opgepronkt liberalismus eens nevens iegge en
oórdeele.
Den Momteur kondigt de reglementen af van de uytgacve
der volks-prenten, welke op last des ministeries uytgegeéven
worden, onder den naem van Music populaire de Belgiquc
(Belgisch Yolks-Museum). Den 9 july 1819, word die uytgave
te Brussel in hel ministerie, aenbesleéd.
Wat nul zal de natie uyt die zoo genaemde volksprenten trek
ken Geen, volstrekt geen, en nogtans zullen de schatpliglige
deéze zotligheyd moeten betaelen Is T niet eene biltere
beschimping aldus de in zweet en zwoegen gewonnen pennin
gen der Belgen te verkwisten aen Rogierstrckken slegts ge
schikt om T volk te verblinden Arme Belgen na dal men u
door gedwongene leeningen, dóór vermeerdering van druk
kende contributiëndóór koslelyke aenkoopen van kleeding
voór de burgerwagt en meer andere zaeken deftig afgerost
heeft, spot men nog bovendien met u, en, gelyk er met kinders
en zotten gedaen word, men steekt u buylen de kapel met een
beéldeken in de vuyst Geene schandelykcre daed dan eerst
iemands oogen uylsleéken en deézen dan nadien blinden verwv-
teu men overlcgge de zaek en men zal zien dat er hier niets
anders gedaen is.
Sedert geruymen lyd zend men uyl alle deelen des lands
petitiën naer de kamer om de verdeeling der burgerwagt in
twee bans te verkrygen. Tot heden toe wist men niets zekers
over den uytslag welken deéze bemerkingen zouden hebben.
Mnendag egter hééft den minister van binnenlandsche zaeken
verklaerd, dat men aen geene hervorming eener wet moest
denken, die pas een jaer beslaet. Er zyn nogal gebreken in de
uytvoering der wet, zegt den minister, welke men zal iragten
te doen verdwynen dit belet niet, dat hy het grondbeginsel
derzelve billvk keurt. Den heer Rogier vraegt, of met jonge
lieden van 2U tol 50 jaeren, de garde-civique grootere waerborg
zoude geéveu tot de orde en openbaere rust? Denkt men dat
de burgers van de 50 lol de 50 jaeren, ombekwaem zyn een
geweer te draegen Neen, hy beweert zelfs dal veéle van
die laetste, hunne verwydering als eene belediging zouden
beschouwen. Datjuyst gelooven wyniel; want hel zyn deéze,
welke in meerderheyd hunne opmerkingen naer de kamers
gezonden hebben.
Den heer Rogier zegt, om hel waer doel der burgerwagt te
treifen, men zich wel wagten moet, mannen van rypen ouder
dom, huysvaders, uyt hacre gelederen te verwyderen. Deéze
beschouwt hy dus als de sleunpilaeren der orde. De bewoor
ding is vleyënd voór onze huysvaders; maer of zy den geest der
ydelheyd zal opwekken, om dien van misnoegdlieyd te verdoo-
vendit staet te bewyzen. 1 (Handelsblad.)
Daer de buytengewoone hitte zeer gevaerlyk is voór de per
soonen die zich in de brandende zon aen vermoeyenissen
moeten overgeéven, wekken wy de overheyd der burgerwagt
op de exercitiën zoo kort mogelyk te maekeii op dat met deéze
omstandigheden niemand liet slagtoffer zy van zyne nauwkeu-
righeyd in het bywoonen der oeflëningen. Wy hebben voorle
den Zondag gehoord dat het verboóden is met lynwacden
broeken naer de exercitiën te komen, en dal de garden abso-
luet met hunne laken broeken moeten versehynen. Wy zullen
hierop zeggen dat de overheden dienen na te letten dat de
gezondheyd der garden niet in gevaer gesteld worde, want
dat eenige gevallen, die overigens niet verwonderlyk zouden
zyn, zouden vergenoegen om erge gevolgen te hebben. Buylen
dal de lynwaeden broeken véél ligter en gemakkelykcr zvn.
hebben zy nog het voordeel van véél min kostclyk te zyn, en
van den anderen kant, als dien laken tenue geduerig voór die
afmattende exercitiën moet gebezigd worden, zal hy welhaest
versieéten zyn en dan wagte men zich van eenen nieuwen te
doen aenkoopen, want er zou volk komen naer kyken.
Onze stedelyke regeéring hééft de burgers deézer stad
opgewekt in den dag de straet voór hunne huyzen meer-
maels met water te besprocyën en dit zoo lang de groole hitte
duerl. Deézen maetregel in belang van d'algeineene gezondheyd
genomen, is onder alle betrekken prysbuer en kan niet dan
goede uytslagen hebben.
OOGSLAG OP DE KAMER.
Den minister Rogier hééft een wetsontwerp voorgedroegen
waerby hy een krediet vraegt van een millioen franken om
de nyverhetds-werken te ondersteunen, premiën aen de uvi-
voerders van belgische voortbrengsels te schenken en andere
maetregels te neémen; nu, de middensectie had aen den minis
ter iOO duyzend fr. toegestaen in plaets van een millioen, maer
M. Rogier was daerméc niet te vrede hy moest maf grtjiqngrc
