BLIK OP DE KAMER HOOGER ONDERWYS.
Deéze wéék is hel belangryk vraegsluk van 't hoog onderwys
in de kanier op hel tapyt gekomen. Volgens hel onlwerp, zou
hel gouvernement het onderwys geheel en gansch willen onder
zyn beheer hebben; hel wilt eveneens de twee slaetsuniversi-
teyten behouden die naluerlyk elkander, ten kosle van de
schatkist, geduerig tegenwerken. De plaelselyke belangen van
Gend en Luyk worden vóór de algemeene belangen gesteld en
t onderwys word er geenen enkelen stap dóór voórwaerds ge
zet. Ons zoo gezegd liberael ministerie begrypt noch de onslael-
kundigheyd van zynen akt, dóór dien het zonder grond en
zonder vrugl zyne eygene kragten tusschen die twee gesligten
verdeelt, noch ontziet de weézenlyke verkwisting die hel daer-
stelt inct 's laAds penningen op straet te werpen om eenige
kopstukken te voldoen en ze aldus aen zynen riem vastgeke
tend te houden.
Wat egler het roekelooste is, is dat het gouvernement niets
min zou willen dan zich uvtsluytelyk de benoeming van den
jury aen te matigen, en aldus hel land of de kamer van een
voórregt berooven dat haer dóór de gezonde reden, de regt-
veêrdigheyd en de wet gewaerborgd is. Wy hebben nüei vol
doening gezien dal dit ministerieel ontwerp, ofselioon dóór de
middenseclie gewyzigd, nog hevige tegenkanting in de kamer
ontmoet, en dit zelfs onder de overdreévene der thans heer-
schendc party. En inderdacd, kwaine de kamer van haer vóór
regt af te zien nopens haer wettig en billyk deel in de benoe
ming van den jury, het zou eene onuylwischbaere schandvlek
zyn welke zy op zichzelve zou werpen en die haer in d'oogen
van 'l land voor allyd zou veroórdeelen. Waerom moet immers
het gouvernement alleen de magt hebben om de mannen te
benoemen belast met hel toekennen der akademièkc grae-
den, die meestal beslissen over de toekomst der geéne welke
ze ontvangen Is hel om de vrye hoogeschoólen t' ondermyneu
en de jongelingschap aen deéze te onttrekken, 0111 ze naer de
staetsgesligten te krygen en ze aldaer leerstelselsin te boeze
men die veelal het vergiften den ondergang der familiën en van
de maetschappclykc orde te wcég brengen Is 't om dal de
tegenwoordige staetsmanncn eencn blik in 't toekomende wer
pen en vóórzien dat dit magtig middel hun voórdeelig zal zyn
om de slaelsteugcls te blyven in handen houden Is 't met
een wóórd, om zoo heymelyk den godsdienst te vervolgen die
hun schyni 'l herle te drukken Wy zouden die vraegen met
neen beantwoorden, wist men ons andere beweegredens aen
te wyzen. Ondertusschen durven wy ronduyt zeggen dat dit
alles eene inbreuk zyn zou op de vryheyd van onderwys welke
de grondwet waérborgt, vryheyd welke wy, ten pryze van
oenen opstand tegen koning Willem, hebben gekpgl en duer
betaeld. Ofschoon het egler omnogelyk schyut dat de kamer
zulke gedrogtclyke wet aenveêrde, vrêezen wy egler dal de
doctrinaire meerderheyd zich dóór 't ministerie zal laeten be
goochelen, zich te vreden houdende met eenige onbeduydende
wyzigingen welke in zichzelve eene waere beschimping vóór
de vryheyd zullen dacrslellen.
De algemeene beracdslacgingen over het nieuw wetsontwerp
van hoog onderwys zyn gesloten de discusic over de artikels
is reeds begonnen. M. Rogier had niet gedagl zulke harde
tegenkantingen te ontmoetenwelke te weeg gebragl hebben dal
hy zyn ontwerp heeft moeten wijzigendoch altyd blyven de
hoofdzackelyke punten van de benoeming der exaemjurys door
het gouvernement, hel behouden van twee stacls-unwersiteylen
etc. nog genoegsacm in 't hoofd van M. Rogier. Verscheydene
voortrcffclykc redenaers der beyde gezindheden hebben de onregt-
veérdigheyd en vryheydschende strekking hiervan zonneldaer
bcweézenmaer wat helpt dit aen gasten die door driften verblind
en verdoofd, aen deéze, tegen gezond oordeel en billykheyd, den
voorrang blyven geéven. Indien de wet niet gansch hersmolten
word en dal zy in den zin der heethoofden doorgacl, wy zullen
hun zeggen dat zy eene roede maeken om zich zelvcn toeter te
gccssclcn.
Maendag 2 july, zynde den tweeden dag onzer kermisfeest
zullen de hoeren Francois Siron deézer stad en Solvay, twee
uylmunlcnde artislen vóór viool en piano, hier een luyslerryk
concert geéven met behulp der talentvolle joff. Coequereaux
en de hecren choorzangcrs welke in den afgeloopen winter
zoq luydruglig zyn toegéjuvgt geweest, liet schynt ons meer
als vergenoegend de naemen op te sommen der liefhebbers
welke die muziekale feest zullen geéven en verluysteren, om
hel geëerd publiek tot derzelver bvwooning aen te zetten; Wv
verwaglen iels buytengewoens en dit eenvoudiglyk omdat het
buytengcwoon kundige persoonen zyn die onze stad met hun
talent komen vereeren, en van den anderen kant omdat wy
incermaels gehoord hebben hoe geestdriftig die Apollo's kin
deren in de grootste steden des ryks zyn tocgejuygt geworden.
De koningscheut met den balboóg hcéft voorleden zondag
dóór de maetschappy van SS. Servasius en Prolasius, in de
Sterrc (Vacrlstraet) alhier, plaels gehad. I)en koning vogel is
dóór M. Ferdinand Roggeman geveld. Deéze maetschappy welke
reeds in de twintig actieve leden telt, groeyt nog dagelyks aen
omdat er alles zonder te groole bekostiging gebeurt eu altyd
in de gulhcrtigsle vriendschap afloopt. Als hel stadsbestuer
aen andere maetschappy en bylacgen kan verïeenen, zal het
billyk zyn dat de maetschappy waervan wy gewaegen, ook haer
aendccl onlvange.
Het programma der kermis onzer stad is uytgcplaktonder
andere bemerkt men er in dat er op zondag i<en negen ueren
eene revue vóór de burgerwagt is vastgesteldÖnderde regeé-
ring van koning Willem, die vyand van den kalholyken gods
dienst was, wierden dc zondagen en voórnaeineïyk de uer der
parochiale hoogmis en predication geëerbiedigd. Thans gact
het geheel anders; op hel oogenblik dat't land dóór gecssels
en plaegen bezogl word, schyni men hier te Aelsl met de god-
delyke diensten te spottenwy hebben bemerkt dal er, tot
schande onzer stad, op den solemneélen processiedag kraemeu
op dc mérkt stonden alwaer hel allerheyligsle moest voórbyge-
draegen worden, nu is er op den eersten zondag der kermis
juyst onder d'hoogmis eene revue yoór de burgerwagt aenge-
kondigd. Katholyke, die aen de loffelykste gebruyken van Gods
dienst gewoon zyt, wat zegt gy hiérvan?
LAETSTE TYDINGEN UYT VRANKRYK, ITALIËN EN DUYTSCHLAND.
Men léést in den Amide la Religion) Hel schynt zeker, dat
men nog nationale gardèn gefusilleérd hééft; omdat zy niet
wilden vegien. Ik heb gisteren eenen pérsóon gezien, die Roo-
men den 26 der verledene maénd veriaeten heél'1; hy hééft my
de yselykheden bevestigd, welke dagelyks in Roomen en in den
geheelen slaet bcdreéven worden.
Verder deelt men het volgende mede, welk wy afkondigen in
afwagting dat het zich zal opklacren. Den Ami zelf bevestigt het
niet; zynen correspondent wéét het slcgls van eenen persoon.
In de provincie Fermo zyn in eene wéék, 25 priesters vermoord.
Te Roomen zyn er 50 of 55 gefusilleérd.
De plaels der strafuytvoering is hel klooster van St.-Calixlus,
het retraite-huys der Jesuilen. Dien zelfden persoon hééft my
gezegd, dat eenige dagen vóór zyn vertrek, Cicerouacchio een
groot banket hééft gegëéven, waër alle öntbeyligingen bega en
zyngewyde vaten gebruykte men er vóór glazen.
Eergisteren, meldden de dagbladen dat in Horigarien
tusschen Karlsburg en Wieselburg een gevegt zoude geleverd
zyn, waerinde Oostenrykers en Russen niet minder dan 25,000
en de Hongaren 8000 dooden zouden gehad hebben. Van déézen
afdoenden slag, die 64 uerën zoude geduerd hebben, maeken
de Weener beriglen mét geeri wóórd melding.
Men schryfi uyt Presburg dal men sinds dry dagen in de
rigting van Raab bet kanon hoort. Reyzigcrs zeggen, dat zy
den brand van die stad bemerkt hebben; zy word waerschyn-
lyk gebombardeérd.
Men verzekert, dal de kwestiën die het fransch kabinet
verdeden, voórspruylen uyt de bedreyging van opschorsing
aen verscheydene dagbladen gerigl en de nieuwe wel op de
drukpers, welke de reactionnaire party wil doen aenneémen.
Nieuws uyt de zael der Pas-Perdus. Men verzekerde
beden, dat de rooden nog niet hadden afgezien van eenen an
deren aenslag. Den beer Dupin, president der Vergadering, was
verwittigd op zyne hoede te zyn; want het zou hoolazaekelyk
in de wyken van het lc arrondissement zyn, naby T Concorde-
pleyn en 'l wetgeévend paleys, dat de oproerlingen eencn aen
slag zouden waegen. De overheyd hóópt, dat den staet van
beleg die poogingen wel zal onderdrukken. Egler is liet niet
twyfelagtig, datzy by de eerste gelegenbeyd de beste, nogmaels
eenen aenslag zullen waegen.
inlichtingen van den ophoer te Lyon. Den 20 hebben in de
stad, te Croix-Rousse en in de Guillotière, nog verscheydene
buyszoekingen plaels gehad. Eene groote hoeveélbeyd wapens
zyn in beslag genomen. Verscheydene aeiihoudingen zyn be
werkstelligd. Men leiter thans ongeveêr 1200. Het is billyk op
te merken, dat veéle onschuldige burgers hierin begreépen, zyn
in de handen der justicie vallen, omdat de weézenlyke oproer-
maekers zich omringen met voorzorgen, ingeval zy hunne zaek
moeten laeten sleéken. De policie hééft geducrende de da«en
van oproer zich over het algemeen doen opmerken, dóór haere
afweézigheyd.
Te Luyk hééft deéze wcék kruyskens geregend. Een aen-
tal persoonen welkers verdiensten onbekend zyn, zyn aldaer
met de Leopoldsorde beplakt. Men hééft aen 't voórgaende
ministerie meermaels het misbruyk van onderscheydteekcns
verweéten te regt mag hel tegenwoordig van die kruyskens-
ziekle beschuldigd worden.
Het is te vreezen dal dit jaer de landbouwers op hunne
hoede zullen mogen zyn, om hunne vrugtén te velde te bewae-
ken; want van nu af beginnen de dieven hunne strafbaere
industrie uyt te oefenen. Op veéle plaetsen bemerkt men dat
de acrdappelstruyken worden uytgerukl, om er de kleyne aerd-
appcls, die nog maer de grootte van eenen geweerkogel hebben,
te rooven. Het is te hoópen dat de veldwagters op hunnen post
zullen zyn.
Den Monileur bevat eene circulaire van M. Rogier over
de werken lol verbetering der openbaere gezondheyd, benevens
de conditiën, waerop den staet hiertoe hulp-gelden verïeenen
zal aen de stads-en gemeenle-beslueren. Deéze gelden zullen
alleenlyk loegestaen worden vóór hoogst noodige werken ter
verbetering en gezondmaeking van de wooningen der werkende
en noodlvdende klassen, en geenzins vóór uytgaven van luxe
of weêlde en slegts in bet geval dat de gemeente-zelve het
haere hiertoe zal bydraegen. AVy verhoópen dat onze stad
niet zal vergeéten worden; lerwyl de fonds daer loc geschikt
zyn, zal ons gemeenlebesluer wel doen kfagldacdig op een
goed aendecl aen te dringen.
Voórlaelslen donderdag hééft men in bet Rasphuys te
Gend eencn gevangen dood gevonden in zyne celeenen ande
ren had zich verhangen. Eenen derden hééft zich denzelfden
dag verworgd. Niemand kent nog de oorzaek dier rampzalige
zelfmoorden.
Mgr. den bisschop van Gend hééft zich zaterdag ter bede-
vaert begeéven naer Hal. Ten 9 ueren hééft Z. II. aldaer in de
Lieve-Vrouw-Kerk eene mis gccelebreérd, ten eynde den by-
sland der II. Maegd te verzoeken tegen de heerschendc ziekte
in ons bisdom.
De groole kermis van Gend, is verschoóven tol den 15 july.
Men léést in de Feuillc d'Oslende: Wy kunnen verze
keren dat M. Ledru-Rollin laetsleden vrydag-avond in deéze
stad gesoupeérd hééft in bet Cour-Impériale, en den volgenden
nagt vertrokken is naer Engeland. Hy was vóórzien van eene
reyspas.
Op eene bevolking van 15,000 zielen, telt de stad Oostende
van den 1 tot 14 juny, maer 6 sterfgevallen, waeronder eenen
d rinkeling.
Te Yperen hééft de zoogenaemde liberale party de neder-
laeg gehad in de kiczing van eenen senateur. M. Malou- Yan
den Poeren boom hééft 755 stemmen bekomen; M. De Langhe,
maer 576. Den eersten is dus gekoózen.
Le Liberal Liégcoisrepubliekaensch dagblad, hééft eer
gisteren zyn laetste nummer uytgegeéven. Hy beéft zyne in-
schryvers afgestaen aen het luyksch dagblad la Tribune.
De poslliervorming zal den 1 july in Belgiën in zwang
gebragt wordensinds twee maenden doet bet bestuer met
plaeldrukpersen de frankeérzegels drukken, welke men aen dc
brieven zal moeten heglen. Er is hiertoe eene byzondere sóórt
van papier gebruykl, T welk in waterdruk de letters LL. draegt.
Op deéze letters is bet hoofd des konings geprent, in eene kleur
die verdwynt onder de afeétende sloffe van den zegel van ver-
nieltiging. Men hóópt aldus de bedriegery te voorkomen, welke
men in Yrankryk ontdekt beéft, naemelyk van dóór middel
van wassching de oude zegels op nieuw te doen dienen.
Men schryft uyt Dixmude. Een beklaegensweérdig toeval
had laetstleden zondag alhier plaets in de hoofdkerk. Tusschen
8 en 9 ueren 's morgens, geducrende de parochie-mis, viel
er eene van de sterren, die den plafond versieren, en maekte
in hacren val eenig gedruys. Eenen algemeenen schrik beving
eensklaps de aenweézige persoonen, die bals over kop naer de
kerkdeur vluglen. Eene vreeslyke verwarring ontstond hierdoor.
Véél vrouwen, kinders en oude mensehen vielen en wierden
onder de voeten getrapt. Yerscheyde bekwamen ernstige kneu
zingen, waeraen eene vrouw reeds overleden is. Twee of dry
andere bevinden zich in geyaerlyke Omstandigheden. Die
vremde gebeurtenis had gansch de stad eenen oogenblik ont
steld en le been gebragt.
Te Thiell hadden twee spinsters op het spinnewiel aldaer
gewed, wie van beyde hel grootste getal meéters garen zou
spiniien op eenen dag. De geiiaemde Anlelie Verlré beéft 8,800
meéters n° 60, vóór inslag, afgesponnen; zynde eenèn draed
die de lengte hééft van 2 ueren afslands. De genaemde Regina
Brevier spon in denzelfden tyd eenen draed van 8,200 meéters
lengte, bestemd vóór ketiug n° 40.
Een gevaerlyk geval zag men zondag op den yzerweg van
Yilvoorde naer Brussel. Een peèrd van weêlde sprong van het
konvoy, terwyl den treyn in de snelste beweéging was. Den
bewaeker van dat dier aerzelde geen oogenblik om hetzelve
na te springen en daeragter le loopen in hel uytgestrekte wey-
deland, alwaer hy hetzelve, na vier ueren agtervolgens, heeft
kunnen vast neémen. Man en peêrd zyn druppende van het
zweet te Brussel toe gekomen.
Men schryft uyt Gend, 19 juny: Uyt verscheydene streé-
ken der Vlaenderen ontvangen wy de aéngenaeme tyding, dat
alom de veldvrugten boven alle verwagting schoon staen, en
eencn buytengewoonen oogst beloóven. Binnen eenige dagen
zal men, op zommige plaetsen, de geërst beginnen te pikken.
De aerdappelen doen zich dit jaer dóór meer dan eene goede
hoedanigheyd, en naemelyk dóór eenen goeden en natuerlyken
smaek, opmerken, en nergens heélt men het minste spoór
van plaeg ontdekt.
Eenen der zoónen van M. Felix De Merode, die in Alge-
riën als officier hel kruys van het cere-legioen ontving, en den
krygsuniform verliet om hel priesterkleed aen te trekken, hééft
zich te Roomen op eene merkweêrdige wyze doen onderschev-
den. Toen den generacl Oudinot vóór de eerste mael de Ro-
mcynen aenviel. begaf zich den heer De Merode, in zyn gees-
telyk gewacd, ondanks liet hevigste kanon- en geweërvuer
tusschen de beyde legers, om de gekwetste en de stervende
te verzorgen. Het volk van Roomen noemt hem den onver
schrokken Belg.
In de menagerie van den heer Wombwell teConventry
(Engeland) heeft deéze wéék weder een vreeselyk ongeluk plaets
gegreépen. Terwyl den neéf van den heer Wombwell het hok
van den olifant binnentrad, viel het, vermoedelyk wegens de
verlraeging in hel ontvangen van zyn voedsel, woedend gewor
den dier, op hem aen, doorboorde hem met zyne slagtanden en
sloeg hem vervolgens met zynen tromp zoolang, dat hy den
geest gaf.
Men schryft uyt Breda, 19 juny. Gisteren, had in het
naburig dorp Rysbergen, by bet wegryden der diligence van de
heeren Gend en Loos, naer Belgiën, een droevig ongeluk plaels.
Eenen persoon, die eenen zyner naeslbestaenden dóór hel por
tier eenen handdruk toebragl, en den zakdoek oveneykte, dien
men by toeval had laeten vallen, geraekte onder een der wielen
van het zwaer geladen ryluyg, waerdoór zyn hoofd van een
gespleélen w ierd, en de dood onmiddelyk volgde.
In onderscbeydenc deelen van Engeland hééft het deézer
dagen zwaer gesneeuwd en waren des morgens de wegen hard
bevroózen.
het Russisch leger. Men schryft van de poól-sche grenzen
11 juny Verscheydene persoonen hebben van talryke aenhou-
dingen gesproken te St. Petersburg. Dit nieuws beval waerheyd;
maer zy zyn te Warschau onder hel russisch leger gedaen.
Eene zamenzweêring beslaet in bet leger.
lederen dag groeyt de sterfte aen onder de Russen, die het
korps van Kalisch uytmaeken. Het korps is zamengesleld uyt
12,000 man met 4 baltcryën men verwagt ook kavalerie, die
langs de grenzen zelf geschakeld zyn. 20,000 man van alle
wapens bevinden zich rond Warschauw, vooral in het kamp
van Poworz. Talryke patrouilles doórkruysen stad en om-
slreékén.
Opper-ofiicieren melden, dat by de aenkomst van de vraeg
lot russische hulp dóór den keyzer van Ooslenryk, den czar den
senaet byeenriep om hem raed te vraegen. De meerderheyd
verklaerde zich legen de interventie; omdat, al zou den goeden
uylslag aen de zyde van Rusland blyven, dit de opofferingen
niet zou vergelden, welke zy zouden veroorzaekt hebbendat
daerenboven, bet gedagt om eenen oórlog te onderneémen vóór
vremde belangen, eenen schadelyken indruk zou maeken op
het volk en vooral op bel leger. Maer den keyzer gaf geen
gehoor aen die opmerkingen, en verklaerde dat hy den oórlog
voeren zou, zelfs legen het besluyt van den senaet. Dan stond
den grysaerd Jermotow op en zou gezegd hebben
Even als Napoleon en Karei XII oórlog gevoerd hebben,
tegen de besluyten van hunnen raed en van hunne volkeren,
even zoo zal het met den czargaen: by werpt zich met het va
derland in gevacr! God geévc, dat ik my bedriege! dat er den
czar zelfde veranlwoórdelykheyd van op zich neéme!
DUYTSCHLAND.
frankfort, 17 juny. De tydingen van bet looneel des oórlogs
zyn ten agler. Men beéft op de hoogte van Frankfort geducrende
geheel den dag een verwyderd kanonvuer gehoord. Verscbev-
