ZONDAG 22 JULY 1849.
DERDEN JAERGANG.Nr 149.
AELST, den 21 July.
Dit blad vcrschynt des Zaterdags in den namiddag ouder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op i fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveerdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaeis in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegèn van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervau een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De nacmen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeer en mede te doelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wv in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word. verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvrv toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich metaal wat den
druk aengaet.
cuioi'K sta;
DENDER-BODE
IK WIL HET ZOO EN NIET AN DEUS
Zoo schynt meester Rogier tot het belgisch volk te spreéken
tot dit volk 't welk zoo lydzaem en verduldig droog brood eét
om tydelyk de schatkist te vóórzien met de opbrengst van zyn
zweet en bloed. En inderdaed, de nieuwe wet op 't hooger
onderwys is daer om te bevestigen 'tgeénwy zeggen. M. Rogier
ziende dat 700 studenten der vier universiteyten, den hoog
geleerden heer De Ram, rector der Lovensche hoogeschoól,
talryke vrienden van 'tvry onderwys en der Vlaemsche tael,
leeraers, notarissen, regters, apolekers enz by den seriaet
openlyk tegen die wet prolesteérden, M. Rogier, zeggen wy,
overtuygd dat dit welgeévend korps de wet in kwestie zou
verwerpen, hééft'andere middelen gevonden om zynen ik wil
hel zoo en niet anders te doen gelden. In zyn dagblad doet hy
ronduyt de bedreyging voorkomen waerby het ministerie zyn
ontslag zou geéven of den senaet ontbonden worden indien
eenige verandering aen de voórnaemsle schikkingen der dóór
de volkskamer gestemde wet loegebragt wierden den senaet
verschrikt, heeft aldus met 't mes op de keel de wet gestemd
Zie daer wat de dompersparly liberalismus noemt..... Doch,
wy willen hier niet dieper meer intreéden, dit is al wederom
eene voltrokkene daedzaek waerover Belgién wel ligt nog bit-
iérlyk zal wëeiien; had evenwel den senaet zich Sterk gehouden,
had" hy eene vastberadene tael gevoerd en aen M. Rogier
gezegd dat hy zich mogt verwyderen, en dit hoe eerder hoe
liever, den man zou eens agteruytgepeysd hebben en 't vry
onderwys zou niet geleverd zyn in d'handen van mannen
welkers inzigten verre zyn van prysbaer te weézen. Vóór wat
de ontbinding van den senaet betreft, daervoór was niet te
vreezen; den koning alleen is er toe gemagtigd, en deézen zou
zich wel gewagl hebben zulks te doen, vermits hy overtuygd
was dat 't geweld alleen deézen eysch had ingegeéven. En wat
meer is, onzen braeven Vorst is verre van al de gevoelens der
heerschende party te deelen, hy verdraegt ze vóór 't oogenblik,
maer den tyd is welligt naekend waerop hy er zich openlyk
vóór 's lands welzyn zal tegen verklaeren. Omnc violcnlum non
durat geen geweld blyft dueren, zegt het spreekwoord, de
bedroógene kiezers beginnen klaer te zien, en by de eerst
komende kiezing mag de bedriegers-party op eene bloedige
geesseling rekenen, en dan, adieu, vryheydschendende kliek.
DIRK MARTENS EN ZEKEREN HEER VAN DEIl DONCKT.
Wy zyn waerlyk beschaemd den eerbiedweèrden naem van
Dirk Martens te moeten plaelsen nevens dien van het legen-
woórdig provinciael raedslid, M. Van der Donckt, die niet is
teruggeweéken dóór eene misplaetste spotterny, de gedagleiiis
van eenen grooten man te willen bezwalken. Ilct Vaderland,
dat zyne viereeuwige ondankbaerheyd jegens eenen Zyner
wereldberoemde zoóneri wilt herstellen, moet zich als gehoónd
oenzien by het hooren der vuvge beschimpingen welke M. Van
der Donckt tegen Martens durft uyt kraernen;de uytdrukkingen
van welke dit raedslid zich bediend hééft, zyn te veragtclyk
dan dat wy, letterminnende Aelstenaers, dezelve aen 's lands
verontweèrdiging niet zouden denonceérenen om zulks te
doeu, hoeven wy slegts gemelde uytdrukkingen aen te haelen.
M. Van der Donckt, tot den raed sprcékende zegde Gy hebt in
eenen vroegeren ziltyd de vraeg van den minister afgeweézen
strekkende om de provintic te doen deel neémen in het oprigten
van standbeelden aen onze doorlugtigc mannengy hebt gcwcy-
gerd mede le werken aen de opngting van een standbeeld ter cere
van onzen ambgenoot, den digtcr Ledeganek, aen wiens schriften
wij alle hulde brengen, en nu is het regt dat gy geen deel néémt
aen het oprigten van een gedenkteeken ter cere van cencn man, die
ons volkomen onbekend is. Hy is den uylvindcr der boekdrukkunst
niet. Overigens, heeft de boekdrukkunst veel goed gedaen, zy hééft
ook véél kieaed gedaenwant aen haar is hel toe te wylen dat
Europa thans op eenen vuerberg stact. (I
(1) Men zou aen M. Van der Donckt konnen antwoórden dat
het van gelyke is met de geneeskunde die hy uytoefent, want,
hééft er deéze véél geneézen, hy hééft er ook véél in den put
gesteóken. F.n aldus is het met byna alle wettenschappen.
Alle iykrede eyndigt gewoonciyk door deéze woorden. Dat
DE AEUDE LIET ZY DAT ZY OOK LIGT ZY AEN DlRK MARTENS. Vrce-
zen wy. MM., dal na vier eeuwen rust, een bronzen standbeeld
le zeer op onze beroemde mannen drukke.
En op zul ken onbeschoften klap hééft geenen enkelen ver
tegenwoordiger van ons kanton een wóórd te zeggen. M. Evit
hééft zich bepaeld met eene loelaege te vraegen welke de 4500
fr. niet overtreffc VI... MM. Domineren De Witte die hier in
onzen regentieraed zoo veel pretentie hebben, hadden geen
enkel wóórd om aen M. Van der Donckt den bek le sloppen, en
hem te doen zien dat by volstrekt onweérdigisin een gezelschap
van beschaefde meiischen te verkéèren. Doch 't is waerlyk le
bejammeren dat een Cruyshauiemscb kalf, den roem ccner
geheele natie dóór zyn vuyl gezeever komt bezwadderen, en dal
er om zoo te zeggen, niemand buvien den heer gouverneur die
eenige wóórden gezegd hcéft, de kwestie aenvat om dit plomp
dier daedelyk den teugel aen den hals te werpen en het digtby
de kribbe der rede le slingeren. Wy willen ons niet langer op
houden om de walgelyke eu redelooze beschimpingen van eenen
afgezonderden quidam diepér na tegaen, wy bcpaelen ons dus
met dezelve aen d'algemeene veragling over te leveren, verze
kerd dat er publiek en vooral de geleerde wereld regt zal
weélen over te doen.
DAT ARM ONGELUKKIG VLAEMSCH
Den Journal de Rruxelles zegt in een zyner laelsle nummers
een wóórd over de verlaeling in liet vlaemsch van de landbouw
kundige werkenuytgcgeéocn dóór hel gouvernement. Wy voor
onshebben die uylgaeve loejuychl; maer wy zullen de wyze
moeten laeken, waerop die vcrlaelingen geschieden. liet is on-
vcrgeéflykzegt bovengemeld blad, hoe die officieéle veriaeiers de
vlaemsche tael behandelen. Daerin ligt eene financieéle verkwis
ting, die vergezeld gael van eene belediging, aen de tael van de
meevderheyd der Belgen locycbragl
Ziedaer, een hecrlyk begin, om dóór onze tael nul te s lig ten;
zoo heerlylt, dat eenen vlaemsclien onderwyzer aen de redactie
van gemeld blad geschreéven hééft, dal hy de vlaemsche verlae
ling niet heeft kunnen onlcyferen, zonder den franschen text cr
nevens le leggen.
De verlaeling, zegt hel blad, is zoo vol fouten, dat de leer
lingen onzer lecgere schooien er mede zullen laychcn. Op iedei'e
bladzijde staen een vyfliglal fouten legen spelling, spraekkunst of
woordvoeging. De ongeschikte woorden en onzinnvn vlocyën cr
in over.
Wy hebben die vcrlaelingen nog niet gezien antwoord hel
Handelsblad, maer wy hoópen met dezelve weldra kennis te
maekendewyl wy egler vcél officieéle verlaclinyen kennen, die
uyt hel ministerie Icomcn, stellen wy ons deéze als weézenlyke
meesterstukken voor in de kunst der verknoeying. Den eenen of
anderen klerk des ministeries zwelgt welligt dit geld vóór de ver
laeling in, zonder dal men zich stoort, wal war tael hy op hel
papier smyt. Als het maer eenen schyn van vlaemsch heeft dan
is hel voldoendeAls den veriaeier zyn geld hééft opgestreé-
ken dan is zyn doel bereykt
Wacrom niet den eenen of anderen bekwammen vlaemschen
letterkundigen uytgenoodigd, di* vertndihgen te doen'' Wnerom
ze onder de pen gelegd van dergdyke mannen, alsof het et aai
triomf was om die tael belaychclyk en verknoèyd le kunnen
doen voorkomen
Zoo dan ivord de tael der Yldemingen voórgedraegendoch,
wal wilt ge meer? Is hel niet in overeenstemming met al lut
overige, wat aengaet de heylige en billyke reglcn, die er zich aen
verbinden? Sedert jacren volgt men in deéze kwestie een poli
tiek van inslaep-wü ging; aen vleyënde beloften, aen schoon woor
den onlbrcékl hel niet aen werkdacdigheyd is niet le denken
De klagten van den Journal de Rruxelles en van het Handels
blad zyn maer al te regtveêrdig cn gegrond, maer zy zy n nutteloos
gedaen zoo lang dit waelengcbrocd over 't vlaemsch volk zal
lieerschen. 'Tis wacr, een aenlal vlaemsche afgevcérdigde helpen
de vlaemsche zaek verdrukken, maer waeruyt komt ditY Omdat
de waelen de overhand hebben en dal vcrslaefde zielen altyd mei
den sterksten spannen al ware lui om nog eens Christus te hruys-
sen. Doch wy hoópen eene betere toekomst.
Het weézenlyk goed dat den raed zou hebben konnen ver rig ten
was den voorstel aen veerden van den aglbaeren heer Baillin
nopens de begiftigingen ten voórdeele van gesligten vóór de
noodlydende gedaen. Dit weézenlyk goed is verworpen en den
armen ongelukkigen alleen verliest er by. Wy hebben mei
smeri gezien dat geenen énkelen vertegenwoordiger van hel
kanton Aelst de belangen der arme ter herte genomen heéfl;
maer, als slaeven van den gouverneur, de zelve regtstreéks
alle hebben legeng* werkt, in den provincialen raed van Rra-
baud is dit zelfde vraegstuk eergisteren ook op bet tapyt geko
men ter gelegénheyd van art. 1. luydende als volgt:
Art. 4. Hulpsommen aen sleden en gemeenten vóór het
onderhoud der vondelingen en vcrlaclcnc kinderen fr. 68,024 48.»
Waerop M. V an Overloop denkt deéze bcracdslaeginy te moe
ten le bact neémen, om te protesteer en tegen hel .stelsel van M
den minister van justitie, hetwelk alle vryheyd ontneemt aen de
stiylers van wcldaedige instellingen, en waeruyt volgen zal,
zegt hydal cr in ons vry Belgiën maer eene vryheyd ongeoor
loofd zyn zal, nacmelyk die van den medemensch wel le doen.
Hy vcrklacrt dal cencn persoon, die in .liraband een hospilact
wilde sliglen, mct.twaclf heklaren gronds, dit voor neémen hééft
laelen vaerenten gevolge der uyilegging wiikc hel gouverne
ment aen hei art. 84 van de gemeentewet gééft. Hy zegt dat ten
gevolge dier uyilegging, Vlacndtren eene. fundatie hcéft verhoren
van 8000 fr. en eene andere van 80,000 fr. in kapitaal. Hy zou
20 daedZackch van dergelyken aerd kunnen aenliaelen, en is
verzekerd dal de behoeft igen van Belg ion, sinds dal stelsel in
zwang is, reeds 500,000 fr. verhoren hebben.
Verder dient er liier te worden aengestipt datin den provin-
cie-raed van Antwerpen cencn voorstel netrji Ugd is, ondcr-
Icckcnd door acht raadsleden, om hel gouvernement uyt te noo-
diyen eene wclgecving over de bezetten en begiftigingen daer te
stellen, overeenkomstig met de inzigten van de bezetters en die
hun alle vryheyd lael voor de bestemming welke zy aen hunne
milddacdighedcn geéven willen.
Ilcl ontwikkelen van dien voorstel is tol eene andere zitting
verzonden.
De ministers van binnenlandsche zaekeu eu van oorlog
houden zich bezig met de samenstelling van een praelig krygs-
feest, dat zou placls hebben ter gelegeuheyd der september
feesten en waeraen zouden deel neémen een zeer groot deel
van bel leger en de burgerwagt der voórnaemsle steden van
'1 land. Al wederom om Rrussel te bevoórdeeligen en welligt
om de contribuabeleu bet geld uyt den zak le kloppen; want
de ministers geéven geene feesten en voórnaemelyk krygs-
feesten zonder dat zy geld aen T land kosten. l>ê fameuse
campagne van Linthout is nog in elks geheugen, en de schat
kist heeft ondervonden hoe diep men er in getast hééft om dii
meer ais belagchelyk soldaetjesspei te betaeien.
DEN PROVINCIALEN RAED - WAT HEEFT HY GEDAEN?
Voórledene wéék is den provincialen raed van O.-Yl. uyteen
gegaen na eenige onbeduvdende zittingen te hebben gehouden.
Opliet hooren van zom uiige gerugten nopens de aardappel
ziekte, hadden wy wederom de vrees opgevat dat. die gerugten
gegrond waren; thans mogen wy verzekeren dal "in onze
omstrerken de aardappelen zich in eenen voórirelïëlyken toe
stand bevinden. De vroege welke reeds in menigte liytgedaen
worden, zyn van allerbeste hoedaenighevd en leveren eene
groote opbrengst op, de laete aerdappeleu staen weêldrig en
overheeriyk en beloóven eenen buylengewoon ovérvloedigen
oogst. Vóór wat den tarwe- eu koornoogsl betref!, wy hebben
reden van le vrede te zyn ofschoon die vrugt van de droogte
en buyteninaetige warmte wat geleden hebbe.
De lydingen van Roomen die wy verder afkondigen, voor
spellen het aenstaende eynde van de regeéringsloosbeyd. De
franschc bevelhebbers neémen er gestrenge maatregels; eenen
byzonderen en allernuttigsten middel om de gcweldenaery.
dé boostte moordaenslaegen en de verleyding van 't volk tè
belellen en te vóórkomen, is de sluyting der klubsen; 't j>
immers in soórtgclyke vuylneslen dat den ondergang der
maetschappeiyke erde, de belemmering en vervolging van
godsdienst, de bederving der zeden ea "t ongeluk der l'amilicn
beroemd en gesmeed worden, dóór die kopstukken die, aen al
wat goed is verzaeki hebbendu, slegts gehoor geéven. aen de
booze inïpraek van hun bedorven hért. Dat al de volkeren van
Europa tragten profyt te'trekken uyt hm geen zy in Vrankrvk
