ZONDAG 10 SEPTEMBER 1849. DERDEN JA ERG ANG.N' 157. AELST, den 15 September. Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 cM dien der annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry macnden kos teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet- sen. Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla- men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar- lydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon- nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal verder gcwaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge houden worden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet. kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den druk aengael. CüIQUE SLUM. DEN DENDER-BODE M. ROGIER EN DE SEPTEMBERFEESTEN TE BRUSSEL. Wy naderen wederom tot de verjaering onzer natio nale ontvoogding die wy in 1830 bekwamen? Sedert dien tyd zyn byna al de keyzer- en koningryken, al de prins en heVtogdommen van Europa aen de bloedigste toonee- len ten prooy geweest, terwyl Belgiën dóór d'edelmoe- digheyd zyner natie, de wysheyd zyns konings en den eerbied vóór de wetten al die tempeesten wist af te koe ren Het is waer, Belgiën wierd in die tydruymte twee- mael dóór den vreesselyken cholera geessel, tweemael dóór den vernielenden typhus en verscheydene jaeren aglervolgens dóór eenen rampvollen hongersnood bezogt waer door er ettelyke duyzendc van zyne kinderen ten grave gesleept wierden of tót de uytersle armoede ge dompeld, waertegen er tot dus verre weynige en onbe- duydende hulpmiddelen gebruykt zyn, ofschoon het aen geene goude beloften ontbroken hebbe, maer desniette min bleef en blyft dit grootmoedig volk hel voórbeéld van onderwerping en gelactenheyd aen Europa geéven. Met de onzeggelvke schatten die er aen beuzelingen verkwist wierden en thans meer dan ooyt verkwist wor den, kon het zich tegen den kanker van 't pauperismus beveyligen en de gelukkigste natie van den ganschen aerdbodem zyn. En wat ziet men, nu, dat Belgiën onder het gewigt van den tegenspoed en ellende gebukt gaet? Eene ellendige staetkunde tragt geduerig de wonden des volks dóór feesten en kavalkaden, dóór paradelegers en vuerwerken, dóór ronkende omzendbrieven en uyt- noodigingen naer d'hoofdstad, te bemantelen. Pacha Rogier wilt aen zich zeiven het genoegen en aen Brussel het profyt verschaffen de burgerwagt van geheel het land aen zyne voeten te zien; dat er veéle aen dien oproep beantwoorden, dit keuren wy noch goed noch af, elkeen moet weéten wat er hem diesaengaende te doen staet, maer dat altyd alles voor Brussel en vóór Brussel alleen zy, is iets wat wy volkomen afkeuren, omdat het overige des lands er noodzaekelyk moet dóór lyden. Meermaels hebben er zich in de kamers volkslievende stemmen doen hooren tegen de geldverkwisting welke deéze feesten veroorzaeken, en dit niet zonder reden, want, gelyk het Handelshui) zeer wel zegt, die feesten moeten tóch eene bittere lierrinnering by onze noorder- bueren doen ontstaen welkers vriendschappelyke betrek king ons stoffelyk voórdeelig zyn moetwy zullen hier nog byvoagen dat, terwyl geheel 'het land die bekostiging uvt de algemeenc schatkist helpt dekken, het onregtveêr- dïg is dat er Brussel alleen de voórdeelen van geniete", en dit wanneer de overige slreéken des lands ver het meest onder den last gekromd zyn. Hel Verbond van Aelst dat, sedert zyne verschyning, de ge woonte had met al wat geestelyk en kêrkelyk is te spotten en al wat wulpsch en vuvl is toe te juyehen, hééft, sedert vier weéken, van niets anders gedroomd dan van de Conciliën vair Trenlen en Weenen, van Kapellekens, kerkvaders en heylige, van gehedekens tot Maria en quèlen voor den paus, van flam beeuwen, reliquiën, paternosters etc. etc. zoodanig dal wy niet zouden weéten wat er van denken, indien -wy niet wisten dat den hoer op zyne ganzen moet passen zoohaest den vos de passie preekt. Maer hel zy, onzen konfrater wilt bun pré mal pré van den ccnvotidigen Dender-bode eene antwoord hebben op een artikel nopens het besluer der hospitael-goedercn door de geestelyken, welk artikel ons, volgens hem, mjg in't mmw brengt Armen suluwe breynkas is véél te nauw en te vuyl om er gezond verstand genoeg" in te lageéren dal ons zouden kinnen in 't nauw brengen; niettemin willen wy u antwoorden om uwe domheyd en trouw elonShêyd, tot uwe eygene schande, aen 'l publiek te doen zien. Dan, de schikkingen van 't Concilie van Weeneu zyn ons geenzins onbekend, maer zy slaegen op eene geheele andere zaek dan het Verbond uyt onweétenheyd of trouwloosheyd voórgeéft. Er was alsdan kwestie van een misbruyk, naeme- lyk het verleenen van de hospitaele-goederen ten titel van geestelyk beneficie aen de desservanlen der hospitaelen, af te schaffen, hel géén klaerlyk hlykt uyt den tekst zelve van hel Concilie. Hierin hééft het Concilie van Wécnen zeer wys- en vaderlyk jegens den armen gehandeld; maer hieruyt hlykt ook dat men ALLEENLYK de beneficiaire repten der hospitael pasloryên hééft willen afschaffen, hetwelk ons geenzins ver wonderd, vermits de gezonde rede er zich legen ver zet, inge zien de natuer dier goederen. Want wat is een beneficie? Zie hier wal den grootcn canonist Barbosa antwoord Een Bene ficie is een euwigduerend rept onder bisschoppelijke goedkeu ring acn geestelijke zaehen vaslgchcyt, waerdoór den titularis derzelver geestelijke inkomen geniet onder voorwaarde van den geestelijken last te volbrengen waermedc de beneficiaire goederen bczwaerd zyn.'» Zoo dat gcenen desservant van hospitaelen nog beneficiaris zyn kan, en dat decs misbruyk over eeuwen gepleegd wierd, is geenzins te verwonderen, want alstoen bet meestendeei der hospiciën aen kloosters waren vaslgehegt waervan eenen monik desservant was en die er ten bietsten beneficiaris van wierd, bet geen een weézenlyk misbruyk was dat men hééft moeten afschaffen,, aengezien Itct bezit van eenig goed met de be lofte van arniDede van véél monikken ordens geheel legen- strydig was. Maer wie vraegl hier de herstelling van dit misbruyk? Niemand, 't is hel trouwloos Verbond al leen dicdeéze oudezae- ken uyt den hoek haellom de geestelykheyd hactelyk te maeken en om liet stelsel van den minister van juslicie nopens de liefdaedige hegiftigingen, te ondersteunen. Deéze aenhaelingen hebben 'niets gemeens met het tegenwoordig vraegpuni het w elk hestaet in te weéten of de geestelyken nog mogen bestuer- ders zyn van goéderen van liefdaedige gesligten. Het Verbond zegt neen en liet beroept zich op de Conciliën van Weenen en Trentenmaer wy zeggen JA en beroepen ons op het Concilie van Trenten hei welk in het 9 kapittel zyner 22 sessie duy- delyk zegt Alle besluerders, zoo geesteeïke, als wereldlyke van kerlc- hospilael goederen etc., zyn gehouden jaerlyksche rekening hunner administratie (e doen acn den Bisschop (t), of indien de gcbruyken iemand anders dan den Bisschop daertoe hebben aengcstcld, zoo zal den Bisschop er evenwel by loegelaelcn worden. >t Maer als het Verbond zich zoo dikwils op 't Concilie van Weenen beroept om de weézenlyke zaek onder een valscb dag licht te plaelsen en aldus liet publiek op de snoodste wyze te bedriegen, zullen wy ons, op onze beurt, eens op het zelfde Concilie beroepen en vraegen wat het zegt nopens hel gebruyk der inkomsten van d'hospilaele-goederen. Wat zegt het Con cilie van Weeneu Be goederen die door demildaedige gec- vers lol een ZEKER U VI GEDRUKT gebruyk geschikt zyn, MOET EK tol DIT GEBRUYK en mogen lot GEEN ANDER besteed worden. Het Concilie van Trenten hééft deés slaluét als conscicntie-cas in zyne 2oB sessie, kapittel 8, insgelyks vastgesteld. En nu vraegen wy, wat wilt men doen ten opziatcvan den cerw. .heer Van Da'nune, pastor van 't hospitael? In placls van de ruytne inkomsten der goederen aen zyne kapellanie vaslgehegt," te hesteéden om dien del'tigen priester vóór zyne moeyelyke en gcvaervolle fonctiën schadeloos te stellen, het géén dé fundatie uytdrukketyk gebied, wilt men hem drong brood doen eéten met hem "dit alles te willen ontneémen Zegt helConcillie van Weenen dat er aldus legen dien nglbae- geduerig op Conciliën en kerkwetten te beroepen, die zy zoo schandclyk veragten en miskennen. Wy oórdeelen hun in staet ont gelykelyk te handelen ten op- zigte der fundatie kragtens welke M. den Regent van 't jongens weesliuys zyn jaerlyksch traktement geniet, ware de agtbaefe familie Lenaert niet meer in weézen. Evenmin zouden zy den inhoud van het testament naleéven en de 15 a 16 jaeren onbe- rispelyksle diensten aen onze stad dóór M. De Vilder beweé- zeu, ontzien; evenmin zouden zy de wyze voórzigtigheyd en iever welke dien verdienslelykcn priester in 't bestuer der aen zyne zorgen toebetrouwde gesligten, aen den dag legt, ontzien, alszy dit zouden kouuen doen onder den Scbyn van de belan gen der arme voor te staen, al moesten overigens kerkelyke wetten, regtveêrdighéyd en Conciliën waerop zy zich geduerig beroepen, met de voeten getreédeu worden. Zie daer, konfrater, onze antwoord die wy u voor deézen enkelen keerover deéze stof toestaen; in het toekomende zullen wy over geene kanonieke zaeken in den Dender-bode meer handelen, dit is gcenen gazettenpraet. Doelt, wiltgy voortgaen, wy zullen u op dit terreyn overal volgen om over die stof te handelen vqór zoo véél wy er kennis van hebben die egter kleyn is, doelt onder voórwaerde dat gy onze antwoorden in uw blad getronwelyk zult overneémen, en dan zullen wy zien wie van ons, gy of wy, eerSt zullen moeten de vaen slryken. zyne opregt vaderlyke zergen vóór 't geestelyk welzyn onzer stad en der armen te hebben geslagtofferd is bet ont zich dóór zyne treffelyke hoedaeuigheden en luydspreékende bekwaem- h'eyd de agling en eerbied van geheel de gemeynle tc hebben verworven dat de prieslerliaetendc slad-commissie hein den geringen intrest benvd en w ilt ontneémen van 't géén hy gekost hééft Gelyk men ziét, bet Verbond strykt zyn eygen vonnis benevens d it der verslags-commissic, en dit, nolo bené, met zich (1) In placls van den Bisschop te schrijvenschrijft hel Verbond OBDik.vtr.1 roet hel geen 't publiek niet verstacten 'twelk wederom gedacn is om hel te verblinden. NOG EEN W OORD OVER 'T BEGGYNHOF. Is het eene wyze huyshotidkunde vóór ons sledelyk besluer dóór directe of indirecte middelen hel beggynhof te doen ver vallen of bet zelve poogen te supprimeéren? Deéze vraeg moet zonder aerzeien mei neen beantwoord worden; en waerom? 1" Omdat de beggynen zoo wel als d'andere burgers al de stadslaslen helpen bctaelen, zonder dal zy. zelve in eeniger voege last aen de stad bybrengen 2° Omdat er menigen bak ker, brouwer, vleeschhouwer en verdere winkeliers by leéven, want de beggynen doen niet gelyk erveélegroote doen, naeme- lyk haere behoeften van buyten de stad trekken; 3" De beggy nen helpen werkelyk den armen onderhouden, en laeten zich niet zoeken wanneer liet er op aenkomt om de openbaere ellende ter hulp le snellen. Met de nog versehe droevige om standigheden van den cholera beeft het hof immers vóór 530 franken ingclcekcnd of gegeévcn, en daerinede niet te vrede, brandden die gceslelyke dogters om tot den oppas der onge lukkige eholerieken geroepen te worden. In 1832, wanneer die vreesselyke ziekte vóór de eerste mael onze stad teyslerde, heb ben er d'O a 20 beggynen zoo langderampduerde, haere ieverige zorgen aen de zieken toegediend en dit zonder eenen centiem vergelding, ten zy de l overste welke dóór den koning met eene schitterende eermedalie zyn beloond geworden, om dat zy aen haere medezusters een voórbeéld van noovt volpreézen zelf opoffering en menscbenliefde -geévende, aenhoudend in de twee hospitaelen gcwaekl en mei de grootste verduldighcyd de besmette hadden opgepast. 4° Indien de beggynen dóór kneve- laryén of andere ongepastte moeyelykheden bet hof kwamen te veriaeten, wat zou .de administratie met dc huyzen doen waervan zv eenen treffelyken huerprys trekt, vóór geene be lading moet bedugt zyn noch vóór schade aen d'huyzen vree zen Hoe veel beggynen zyn er niet welke de huyzen hebben gekogt, en waervan de administratie, na de dood der koopsters, wederom in volle bezit treéd Hoe véél beggynen zyn er niet welke op eygene kosten haere geluierde huyzen merkelyk ver- beleren en in weerde vermeerderen En vóór dit alles moeten die vreédzaeme bewoonsters door lenige heethoofden in haeren geestelyken slaet beangst worden Verder, kwante bet hof ge- sloóten tc worden, wat zouden de burgers zeggen die met aile gemak, zoo veéi schoonedienslen in de kerk konnen bywoonen? Watzouden menige buyshoudens zeggen die des zondags hunne ehrislelyke pügten willende volbrengen, de eene naerdc beg- gynhoilerk gaen om de andere vervolgens naer d'hoöfdkcrk le kénnen laeten gaen etc. Gelyk men ziet, is het waerlyk een godsdienslhaetcnd ontwerp van liet beggynhof le willen aen- randen, en des te schandelyker om dat men er geene hoege- naemde andere goede rede voor heeft. Dat de burgers van Aelst over de inzigten der verslags-commissie oórdeelen. Indien bet Verbond zoo nauwkeurig de Conciliën van Weenen en Trenten wéét aen te haelen om aen de geestelyken het besluer tc ontzeggen dei'goederen van hospicen of liefde-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1849 | | pagina 1