ZONDAG II NOVEMBER 1849.
VIERDEN JAERGANG.—Nr 164.
AELST, den 10 November.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
daglcckeningvan den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. SO c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveêrdige klaglen of gegronde rekla-
rnen in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen vvy plaets in onze kolon-
non verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
DEN
CUIQUE SUUM.
verder gewaegen van alle brochuer en, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons ecnige
stukken zouden begeèrcn mede te deelcn, zullen geheym ge
houden worden, ten z^wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
drukaengaet.
Den lieer Notaris D'IIuygelacre deézer stad hééft deéze week
eeue memorie in licht gëgeéven nopens het ontslaen geschil
tusschen de byzondere stadscommissie, belast met het toezigt
der hospieiën, en de administrative commissie der biirgcrlyke
hospitalen van Aelst. Deéze memorie is zeer geschikt om de
stedelyke commissie te doen nadenken, zydie in haer schimp
schrift en in haeren verslaafden tolk, het Verbond van Aelsl,
met kragt en geweld het beggynhof en de kapellanie van 't hos-
pitacl wilt afgeschaft hebben, zy die, om haere pretention eeni-
gen schyn van grond te geévën, by de aenhaeling der wellen
op dit stuk, dezelve door weglaelingen verkrenkt en dan die
verkrenkte wetten doóy valsche toepassingen wilt doen gelden
om de goederen van hunne door de geévers bepaeide bestem
ming te vervremden. Inderdaed, wy zien hier lieden te Aelst
gebeuren het géén in geene stad van Belgiën is gebeurd noch
onder de roofzugtige en kfo'oslershaetende conventie, nocli
onder de dwingelandy van koning Willem den aertsvyand van
al wat Catholyk en geestelyk was.
Koning Willem, die in 1850 weggeschopt is voórzyne duy-
zend en een willekeurige akten had goedgevonden ea verstaen
dat de bcggynhovcn als gesligten van liefdaedigheyd moetende
beschouwd worden, niet moglen noch konden afgeschaft wor
den, maer dat dcrzelver goederen moesten staen onder het
heiteer van de commission der hospicen; nu, indien dien
dwingeland, in w iens» verjaeging werkelyk deel hebben geno
men mannen die men thans zoo vcél agting voor deszelfs be-
sluytcn "ziet neémen (over welke deelneéming zy gekruyst zyn)
indien dien koning eens een besiuyl mogt komen neémen
waerby hy GOEDVIND en VERSTAET de goederen der stads
commissie, of haers voorzitters en rapporteurs te confisqueéren
en aen het beggynhof toeleëygenen, wat zouden zy zeggen, zy
die, als liet dc onleygening dér beggynhof-goederen betreft, zoo
overdreéven aendringen om de uitwerking zyner besluyten
te vraegen??? Is het niet vremd? Is liet niet schandelyk, en
zou dit de omwenteling niet veroórdeelen dat een gouvernement
gesproóten uyt de revolutie legen Willem, akten komt verde
digen van dien verjaegdeu dwingeland?? Zouden wy niet mogen
vraegen of de slads-commissie daertoe zending hééft??
Het beggynhof is geen hespicieü zegt het Verbond van Aelst,
welk gezegde ons ten volle overtuygt dat de slimme advokaelen
van 't Verbond volstrekt niet weeten wat liospicie is, wyl al de
welgeévers die over die materie uylspraek hebben gedaen, zoo
als de consuls, het directorium, het gouvernement des kevzer-
ryks, ja Willem zelf het als een weldaedigheydsgesligt of
hospice hebben aenzien en behandeld. De brochuer van den
heer D'Huygelaere gééft hieromtrent de onwederleggelykste
bewyzen gesteund op de wetten welke de stadscommissie of
liever,M. Evit tot zyue eygene veroórdeeling en schande hééft
gekrenkt, verkeerd en verdraeyd.
Onze mannen neémen de "goederen der beggvnhoven als
nationale goederen die door de natie tot onderstand der arme
zyn gegcévcnwelnu, den bcrugten conventionneél Siéyèsver-
klaerde indefransche raedsvergadering van 10 augusiy 1789,
dat de geestelijke goederen gelyk alle andere behoortn aen deéze
aen welke de geévers gewild hebben dal zy toebehoorden Zy
waren rry er alle wettig gebruyk van te maekenmaer in fcyle
en onder de bescherming der teelten hebben zy die goederen gegcé
vcn aen de geestelijken en niet aen dc natie.
Dit grondbeginsel, zegt M. D'Huygelaere, daergesteld en
veronderstellende dat, gelyk Merlin hel zegt, de Goéderen der
Hospicen nationale goederen zyn in den zin dat de natie zich de
zelve mag loeeygenen en er over beschikken, blyft te vragen of
dit regt kan bcslaen voor de Hospice of Gecstclyke Goederen
alleen? of het zich noodwendiglyk niet uitstrekt tot alle de
Goederen zonder onderscheid indervoegen dat den Slaet dc
eenige en algemeene eigehaer zv van alles? zoo ja en men
kan tie vraeg niet ontkennend beantwoorden zonder willekeu-
riglyk aftewyken van de grondregels der verdeelende geregtig-
heui, valt men dan niet in het comjiumsmus?
Zou men nu niet mdeten vreczen dat den voortgang van
't Communismus en Soeialismus eerlang eenen dag zal doen
opryzen op. welken men de goederen van allen eygenaer op
zelfden titel zal acnslaen? Want wie zou het gelooveu dat, na
eene omwenteling begonnen en voltrokken vóór devryheyd,
men nog roofgieriger mannen zou gevondendrebben dan die
der conventie, en die meer dan deéze laelste de eygendoms-
regten, de wetten en dc grondstellingen der godsdienstvryheyd
met de voeten trcéden 1
Wf eyndigen deéze weynige regelen met op de brochuer van
M. D Huygelaere de aendagtdes publieks te roepen, omdat dit
stukje elkeen zal in staet stellen liet recdsbesiaende en 't toe
komende schimpschrift van den zoo gezegden heer Evit te
beoórdeelen. Zie de annoncen).
Den geagten schryver van ons eerste hoofdartikel van over
veertien dagen, belrekkelyk de prescriptie noópens de goederen
des Begynhots, hééft ons eén tweede artikel toegezonden in
antwoord over 't géén het Verbond daer zondag op gezegd heeft.
Wy zyn verheugd dat zulke deftige persoonen zicli zoo ronduyt
verklaeren vóór dc zaek die wy verdedigen, dat zy van de onze
dc hunne maeken. Zie hier het bedoeld artikel
HET IS AEN HET BESTUER DER HOSPICENOM ER
OVER TE BESCHIKKEN.
Verbond van Aelst. Zondag i November.)
Nooyt hebben wy ons aen eene klaerdere en schoonere be
kentenis verwagt en zekerlyk nooyt, zonder liet nogtans te
meyneo en te willen, hééft een nieuwsblad zyne eygene zaek
heter tegen zich zeiven verdedigd, dan liet Verbond"van Aelst.
Zie op welke wyzc De lezers van ileu Dender-bode errinneren
zicli dat eenen inschryver over veertien dagen de Verbonds-
advocaclen met hunne eygene wapens ter néér heeft geveld,
liy bragt de eygene wóórden van het Verbond by, hét welk
beweerde dat indien het Gouvernement de goederen der Begyn-
lioven wilde reklameéren, ZV aen het Gouvernement zouden
zeggen: hel is te laet wy hebbende prescriptie. Ijyt dit eygen
gezegde van het Verbond viel nu te weétcn. Wie deéze zyn die
het regt hebben aen het Gouvernement te zeggen, in geval
dat hel den eygendom diër goederen reklameérde hel is te
laet wy hebben de prescriptie.
liet is zeker dat het Gouvernement, hier tot Aelst de stede
lyke Commissie (1) aen welke niet liet oppergezag, gelyk het
Verbond slegt overstelt, maer het opzigt (la surveillance. Loi
communale art. 91) der Godshuyzen isgegeéven, dal hel Gou
vernement, zeggen wy, den eygendom van deéze goederen niet
hééft, ja zelfs indien het die goederen reklameérde, men dc
prescriptie tegen het zelve zoude inroepen. Dit bekent hel
Verbond en wy zyn hierin volkomentlyk 'taccoórd; al/.oo
staen de goederen der begynhoven al op eenen schoenen voet.
Maer wie zyn deze die tegen het Gouvernement de prescriptie
zouden inroepen in geval dat liet die goederen reklameérde
De Vcrbonds-advocaeten zeggen het ons duydelykin hun num
mer van over acht dagen. Na dat het Vei bond zyne leézers
dóór eene onregtvcêrdige en ongepaste bcguyehcliug heeft
trachten van den grond der zaek afleleyden, Verbonds-advo-
caeten-lrok dien iedereen genoeg verstaet, gééft liet te libcrael
bladje dit regt aen het bestuer of administratie der hospicen;
wy noemen liet te liberael omdat liet boven onzen wensch
meer gééft dan wy vraegen en meer als wy geéven want bestuer
of administratie hebben, is zekerlyk niet bezitten. Om te loonen
dal wy de gedaglen en de wóórden van liet Verbond niet vcr-
keerdelyk uylleggen gelyk liet zelve doet ten onzen opzigte,
zullen wy de eygene woórden.vau bet Verbond aenliaelén
11 Is er wel een begynljc of eenen capellacn, vraegt het Verbond,
die in slaet is alzoo eene prescriptie vast te stellen Hel is inte
gendeel aen hel bestuer der hospicen door wie al dc goederen
van hel begynhof bezeten worden om er over Ie beschikken.
llyt deéze dobbele bekentenis van het Verbond volgt dan 1"
Dat hel Gouvernement niet den eygendom maer het opzigt
over de goederen der godshuyzen cte. hééft, met welk opzigt
het hier dc stedelyke commissie belast2° Dal het bestuer of
administratie, die met het bezit hééft maer de bestuering
deézer goederen, in dén naem der begynen liet regt heeft de
prescriptie tegen liet Gouvernement iu te roepen in geval dat
liet Gouvernement deéze goederen reklameérde.
Met zulk eeue bekentenis vcrgruysl gy zelve alle de wetten
diegy bygehaeld hebt of bobt bv ie" liaelen liet is spytig na
zoo vcél geld en zweet
(I) Den president en den rapporteur der stedelyke Commissie
maeken ook deel der redactie van hel Verbond van Aelst.
Maer iets waervan wy ons geene reden konnen geéven, is,
dat het Verbond zegt dat bet niet te vreezen is dat liet Gou
vernement deéze goederen zal reklameéren, en nogtans gy,
leden van de stedelyke Commissie, die hier liet Gouvernement
remplaceért, reclameert gy dezelve niet alleenlvk, maer als
ejgenacr wilt gy er over beschikken, en den stedelyken raed
stemt daer in toe Stelt gy u dan boven het Gouvernement?
\\clke dwaeze pretentie Oudertusschen kunnen wy niet na-
laelen eer en lol te geéven aen de leden der administratie der
hospieiën van Aelst die hunne lack zoo wel verstaen en die,
hoópen wy, dóór hunne aenhoudendheyd deéze pretentie zullen
vendelen.
y handelen hier slegls van het tweede punt dat het Verbond
in zynen artikel van zondag laelst aenhaelt. Op het eerste
wegens de wetten die iu Belgiën dlesacngaende niet gepubli
ceerd zyn etc., zuilen wy nu nog niet spreéken, uyt vrceze,
traden wy in uytleggingeii, dal het tweede rapport het welk
aireede verscheyde wecken te Brussel op de schaefbank ligt
en tut ons spyt, er nog acht dagen onder moet zuglen, mis
schien iu brandhout, iu rook zoude vergaen.
Het Verbond is ons dobbel dankbaer omdat wy zyne opstel
lers aen t publiek hebben kenbaer gemaekl; het noemt de vyf
volgende heeren Bruneau, Cuinoiit, Jouret, Evit, Lievcn's
behalve zegt liet bladje, eenen agtbaeren advokael (?i
dien den Dender-bode ouder eene dwaeze benoeming aenduvd.é.
En, als dien advokael of bedorven konfrater zoo agtbaer is
waerom zyl gy verlegen dien lieer gelyk de andere te noemen''
waerom u zoo dwaeslyk misklapt, konfrater Waerom uwe zoo
handtastclyke onbeheridiglieyd waermede gy uwe palrooueu
of liever u eygen zelven verdedigt, in zulk" een klaer daglicht
gesteld? De heeren van '1 Verbond noemen zich zelyé de trcf-
l'elykste en aglingswaerdigste ingezetenen deézer stad; nu wy
betwisten hun noch aglbaerheyd noch treffelvkheyd, maer
zullen cr toch hyvocgen dat deéze die dóór zekere ne'uswvze
en ccaiEusE diertjes besproeyd worden, ook treffelyk en a"lbaer
genoemd worden.
Ofschoon onzen konfrater het Verbond sedert eenige weéken
naer hel vossenhol in de Kerkstraet verhuvsd zv, zien wv niet
dat hy hierdoor het minste slimmer is géwordén, integendeel
wy gevoelen tot ons groot spyt dal hy, gelyk de kreflen en
krabben, agleruytleert, want nu eerst begint hy zyne evgene
artikels te wederleggen gelyk men uyt de hiervoórenstaende
regelen heeft kennen zien. Om egler onze aendagt en die van
't publiek van de hoofdkwesliëu af te keeren, raesl den' man
van eene consultatie over den Dender-bode waerin hy handelt
van orlolaenljes en capellaenljes, van opperdoctoórs en korpo-
raets, van zwarte, groene, blauwe en geèle consultcérende
doctoors, van processen, begyntjes, adviescn, komuiissarisseii
voogden etc. ele. waervan w v volstrekt niets verstaen ten zv dal
onzen konfrater op iiet eynde van zyn zeel geraekt is. No»tahs
daer hv zoo knap over consultation scliyul te willen redenécren
zouden wy hem eens willen vraegen waerom hy geen gewa"
mack! over de consultatie welke twee opperdoctoórs (l)'op 21
October, lol des nagts 1 uere, in een 'aberdoesken ontrentdc
graenmerkt hebben Ingewoond??? 'T is maer om u te zcg"en
konfrater, dat er over dergelyke cousultatiêu nog al veel té
zeggen valt om u blad op te vullen en om de nendan van
't publiek van den grond der kwesliëu af te keeren. Gy zoinl
hy voórbeéld hebben kennén scliryven dat die twee opper
doctoórs in dit kaberdoesken over aerdige dingen zoodaeni"
geconsulteerd Hebben, dat niemand slaepen kou en dat he"t
weynig gescheeld hééft of zy wierden dóór eenen onderdoetoói
by d'uoren gepakt en in de kas gedouwengy zoud hebben
kunnen scliryven dat de twee opperdoctoórs, dm gemnkkelvkei
des nagts te konnen consulteéren, splinternieuwe venster eu
deur hebben doen kappen langs waer zy desnoods schampavie
konnen speélen; gyzoud by voórbeéld hebben konnen selirvven
dat er eenen alleroppersten doetoórvan Brussel is gekomen om
liet geschil, dóór 't kappen van die deur en venster, ontslaen,
te onderzoeken en le vereffenengy zoud by voórbeéldmaer
(1) Als wy spreéken van opperdoctoórs, dan noemen u-y alzoo
deéze die groot- en zteacrlyvig zyn; en al geleckcn zy overigens
aen eenen lioeybussel, zy konnen er loth voor dienen als zy man
dikke epauletten dracgcn.
