ZONDAG 20 JANUARY 1850.
VIERDEN JAERGANG.—Nr lik.
AELST, den 19 January.
DEN GALEYSLAEF.
Dit blad vcrschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dauleekéning van den.daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschrvving, bv Irinieslcr, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persooncn die
vóór een geheel jaer inschrvven, mogen alle dry maaiden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plael-
sen Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, by mag op onze onpar-
tvdi'du'vd rekenen; aea deéze zullen vvy plaets in onze kolon-
nen'verlcenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den'toegezonden.Denaemen der persooncn die ons eenige
stukken zouden begeêren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
ledoen kennen. Geenë stukken waervan wy de opstellers met
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzoet alle artikels, annoncen, geld etc. vragtyrv toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SLUM.
DEN DENDER-BODE
VOLKSKAMEROORLOGSBUDGET
Voorleden dynsdag heeft de Kamer haere werkingen
hernomen en met de beraedslaeging over den oorlogs-
bud"et aengevangen. M. De Chazal, minister van oorlog,
is met eene redevoering begonnen waerdoór hy wederom
aeuoogd hééft het land benauwd te maeken voor inval
len en oproeren die slegts in de inbeelding van M.
Chazal bestaen; den minister heeft op de goede diensten
van 't leger gesloft, deszelfs goede tugt cn dapperheyd
voórgestaen, de schoonheyd der gouden epauletten, kor
dons', kwispels, pluymen, panachen etc. tot in den der
den hemel verheven en dit alles om de noodzaekelyk-
hevd te bewyzen van zynen voor 't land ruineerenden
bud"et aen té neémenVóór wat de goede diensten
betreft die M. De Chazal onder den naem van bescher
mende rol aenduyd welke het leger vervuld hééft, hierop
zegt liet Handelsblad liet volgende
Inderdaed, dat eeuwig gezegde
den mond eens
ïnuuruiicu, u.it tvu...0 -
ministers, in den mond zelfs van burgerlyke ambtenac
ren is hoónend vóór de burgery, die men aldus kan
verdenken, als met oproerzngt bezield t« zyn, en zy dus
zonder de troepen, onze straeten met barricaden zoude
bezet hebben. Die beschermende rol zegt den minister
welke het leger zoo goed vervuld lieéft, en die hel misschien
weldra zal 'te vervullen hebben
a Deéze lactste aehhaelihg zouden wy wel wat nader
ontwikkeld willen zien; want den heer Chazal moet hier
op een aenstaende gepacr doelen, en wy gelooven niet,
dat liv in regie is, eenige onrust daer te stellen, zonder
hiertoe gegronde oorzaeken te kunnen hebben.
I Zulke uvtdrukkingen zyn onder alle opzigten bekeur-
lyk en dcs'te laekbaerder omdat zy dóór eenen fransen- j
I man worden toegedouwen aen de Belgische natie die
bovenal verduldig, verdraegzaem, getrouw en vrede-
i lievend isM. De Chazal, die zich dóór de goedwil-
i li'dievd der Belgen eene schitterende positie gemaekt
j hééft M. De Chazal die met de dóór de Belgen ryk-
betaelde iaerwedden op zyn gemak gesteld is, zou de
JJel"en beter dienen te kennen en ze gevolgelyk meer
te eerbiedigen.... Wat er van zy, verscheyde notabih-
tevten der kamer hebben zich tegen de ontzettende
geldverspilling vóór praelwerk verzet en verklaerd dat
i zv eene hervorming in 't leger willen waerdoór er cemge
ïiiillioenen konne gc&paerd worden. Deézen eysch, wat
i er de ministerieéle loftrompetters ook van zeggen, is
niet alleen billyk maer zelfs van eene dringende nood-
I zaekelykheyd ingezien den ongelukkigen toestand onzer
financiën.... Dóór eene wyze hervorming van 't leger om
tot eene dringende gespaerzaemheyd te komen, is niets
te vreezen, terwvl aenhoudende afpersingen en verkwis
tingen alles koniïen te weég brengen. Zoo lang men het
lIIliiL 11 illlcS Mfllut" »v i.vvj, pc
schaep slegts de wol afscheert houd het zich stil, maer
't begintle spartelen wanneer de scheêi' tot in t vleesch
dringt....
Wv licbben thans hot bygevoegd verslag nopens de hospicen
eeleézen en durven vóór al wie liet houreu wilt verklaeren
dal deszelfs iulioud eene aenecnscliakeling is van hairklicvcry
"epaerd met eene verregaende onkunde, een samcnraepsel
van dwaezc leugens en valschhcden die zoo tastelyk zyn, dal
zy onwederspreékclvk liet breyn vgrraeden waerm de zelve
gebroeyd zyn. indien dergelyk smk van zekeren persoon
alleen kwame, wv zouden daerover stappen en er weynig be
lang aen hegten," dewyl aen zommige persooncn veel meer
loegelaelen is; maer dat zulks ook liet werk zy van eenen
vrederegler, ccncn advokaet, eenen apolekcr, eenen grond-
eygenaer en eenen representant, gelyk den lactsten paragraef
van het werkje zegt, luydende dal het tegenwoordig bijgevoegd
versing is opgemakt, bcraeislaegd, herzien en vastgesteld door
AL de leden der Commissie aen ivellce M. (,umonl is toegevoegd
geworden, zie daer iels wat wy niet konnen begrypen
Daerom ook word hel vóór tie aengerandde hospieie-hecren
eene dringende pligl zich in eene welgepastle antwoord Ir
verreglveérdigen opdat de mannen die aen een zoo eerkien
kend gedrogi hebben medegewerkt en loegejuycht, vóór hunne
medeburgers bcsehaemd worden en laeler vóór hunne weynig
acnbeveélende handetwyze naer verdiensten zouden beloond
worden.
Ten bewyze van'1 géén wy hier hoogcr zeggen, zullen wy
hier slegls e:en paer punten acnhaeleu. Den titel van het by-
gevoegit verslag zegl dat hel eerste verslag der Sladscommissie
den 28 july versctaeéiicn isnu, dit weélen wy, maer 'tgeén
ons vremd voorkomt, is dat de vóórrede van hel bygevoegd
verslag zegt dal het eerste verslag slegts is opgesteld na onder
zoek van 19 inlichlings brieven dóór de commissie der hos
picen aen de Sladscommissie geschreévenDen eerslen
deézer brieven was van 9 January 1819 en don laetslen van
i 28 Auguslv zelfde jaer, juvsl EENE MAEND SA DAT HEI
EERSTE VERSLAG YEltSCIlLÉSEN WAS!! Wie verstaal
deéze redeneéringwie voelt Itici de schamlelyke logentaol
niet? of is dit misschien volgens de Vut, gelyk de Evillcn ge-
woon zyn le zeggen
En als men eens overpcysl hoe dikwils M. F. Evil naer
I Brussel is geloopen by M. Sacman. en hoe véél tyd er aen den
1 bedienden van liet contentieus is noodig geweést om die bro-
I chuer te verveérdigen, zou men niet mogen oórdeclen dal dit
eerste gevrogt al gemaekt was vóór dat er eene enkele iulich-
ting aen dc hospicie-commissie gevraegd was?
1. Drv mvlen van de fransche stad Toulon ligt aen de kust
der Middeliaodsche-zcc eene kleyne stad. liyeres, die, zoo
eeni"e plaets op aerde den naem van paradys verdient, dacrop
met'volle regt aensprack mag maeken. Aan dry zyden door
ber"en ingesloólen en naer den zeekant door steyl opslygeudc
rotsen legen dc branding der golven beschut, ligt de stad in een
bekoórlvk dal, dat als eenen lusthol, door des Scheppers cygen
hand aengelegd, zich naer alle zyden héén tot aen d en voet der
bergen uvtbreyd. Hier kent men geenen winter, l is, ol de
naliier in deéze allyd groene vallev gecne verademing noo<li0
hééft Als hl ons in 't noorden alles koud en dood is, als hier
sneeuw en ys, velden en stroomen dekken en iedereen zich in
zvnc warme kamer houd opgesloólen, bloeyen daer de ora-
n'iebooiuen en verinengeii hunne geuren met den welriekende»
adem der cassia en vandeu spaensclicn pi^iyn.—Zoumen iiiet
denken, dat hier. slegls gelukkige menschel, woonen konden
De booze vyandinnen van het menschelyk geluk, de veele
krankheden, waeraen'smonscliens ligchaem cn ziel onderwor
pen «n, oefenen hier weynig magtuyi; want lalryke Rders,
die nérgens anders heeling en redding vinden kunnen, vlugtcn
hierheéu en omkomen in de meeslegcvalten dc dreygendc dood.
Doch die andere aertsvyandiuneu van liet menschelyk geluk,
die ill des menschens eygcu hert woonen, dczelfzugt en zinne-
Ivklieyd hebben ook hier haere magt behouden, want naer
sleats menschen leéven, daer heéflook de zonde hacr vcrblvf
en verwoest het paradys, dal Gods hand ons heeft opgebouwd.
In het hein der zestiende eeuw stond aen den naer het 11001-
den opslygcnden berg eon nvt hom i n pannen gebouwd buys,
eenvoudig en niet te groot, maer nel en zimlelyk van tiylzien.
CHroenhnomcii sloólen hel van dry kanten in en vormden een
nefetvk bosch ill welks lommer de bewooners van den last en
i iirvanden dag uytrnslen konden en zich in 't gezigl van
de "ouden vruglei. 'en den donkerblauwe» hemel verkwikken
dfeCren daer door de lakken heéoschenierdc. Als de zon zich
fen ondergang nevgde, spéélde, dry kinderen van dry ol zeven
iaeren op den warmen, zandigen grond, en eenen ouden man
zAlvergrys hair, den grootvader dier kleyne, zag ...et innig
welbehaegen hun vrolyk spel aen, stiglle vrede, als de beyde
knaepen aen liet plukhairen gcraekten, en wiegde liet kleyn
mevsje op zyne knien.
L)e moeder deczer kinderen, eene jonge vrouw in den vollen
bloev haerer iaeren. trad toe en deelde aen de hongerige kleyne
hunnen avondboterham uyl. Hacr kroost was gezond, Iriscb en
bloeyènd moest zy niet eene gelukkige moeder zyn. Ach, zy
was het niet; eenen zvvaermoedigen trek 0111 haere fync lippen
verried een diep lyden, waeraen haere ziel krank was.
K Sabine, zeyde den ouden man, gy ziel vandaeg zoo be
drukt, hééft mynen zóón u weer verdriet gedaen
Als God gcklaegd, dat ik ja moet zegge.., «antwoordde dc
vrouw die de traeuen in de oogen kwamen. «Wy konnen zoo
oelukki" zyn, wv hebben zulk een goed bestaen, onze kinderen
zvn gezond, cn toch is dit vóór mynen man met genoeg. Hy
liet het werk aen dc kneglcn over cn, in plaets van zich met
zvne kinderen te bemoeyéu, zwerft hy van s morgens vroeg lot
soms lact in den iiagt in de bosscheu rond en denkt aen mets,
dan aen jaegen. Dan komt hy naer buys, ïsnorscli en verdrietig,
hcéflvoórmv of voorde kinderen geen goed woord over en
gael soms daedclvk na zyn opslaen alweer op hel pad. Ach, ik
vrees, dal hy in slcgl gezelschap verkeert
Mynen armen verleydd.n zóón!» ziiglte den grysaerd.
Leonardo is anders géedhy was allvd mynen troost en
mynen steun, en eerst sinds t\yee jaeren betfi h\ zich aen dat
wild, ongeregeld leven gewend. Gy knul wel gelyk hebben, als
"v van 'slcgl gezelschap spréékt, Sabiue. Die beyde gebroers
Lucil en den jongen Francisco met wie hy ónigael, zyn woeste
knaepen, die'hunne zacken verwaerloozen en van stroopeu en
vvilddievery leéven. Dat moet anders worden. Aog deez.en avond
wil ik met hem spreéken.
Doe dal, vader smeekte de jonge vrouw. God gecvc.dat
"V mvnen armen, ongelukkigen man tol inkeer brengt.
Sabine ging hierop in buys, om de avondmaeltyd voorhaeren
man en vóór de knegtei. en meyden op te draegen. Eenige
oogenhlikkcn laeler kwam eeuen jongen man, lang en slei k,
van kraati"en ligchaemsbouw en meteen door de zon verbrand
g'ezigt op'het buys aen. Hy droeg een lang geweer op den
schouder, een brééd mes in den gordel, cn eenen ruygen hond
liep hem voor.
a Goeden avond, Leonardoriep den ouden man hem te
gemoet. Den komenden beantwoordde deézen groet vluglig en
wilde voórbvsnellen. Ey, mynen zóón, ging den grysaerd
voort, n liebi gy geen enkel w'oórd vóór uwen ouden vader over
Spréékt gy uwe kinderen niet eens toe
Ik heb geenen tyd, was 't antwoord ik moet terstond
weer weg.
it En waerheén vroeg den grootvader. De zon gael pas
onder de arbcyders keeren van 't veld terug, ieder zoek! de
zvne op, van wie hel werk van den dag hem hééft gescheyden,
en gy alleen bedenkt niet, dal gv ook le buys zyn moet en dat
vrouw en kinderen u verlangen?
a Zv kunnen hel zonder my wel doen, antwoord Leonardo
koel. Gyzyler immers: als zy bescherming noodig hebben.
Wat'zegt gy? riep den 'vader, meer op den toon van
smartelyke verwondering, dan van verwyl. Denkt gy dan.
mynen zóón, dal gy de heylige pligten, die God u als man en
vader oplegde, zoo' maer aen anderen kunt overdraegen? Be-
slaet uwe verpligling enkel daerin dal gy in geval van nood de
uwe verdédigd Moei gv niet in alles eenen getrouwen liuys-
houder cn huysvadcr zyn? Moet gy niet de zorgen van uwe
viouw deelen, inel raed en daed hy de hand zyn, de urde in
huvs handhaeven en vóór uwe belangen wacken Gy spreékl
van bescherming? wat meent gy daermec Dat ligt roovers.
muordenaers of wilde dieren by oiis inbreéken konden, legen
welke wy de kinderen en ons zeiven le verdedigen hadden
Schoon, gy hebt gelvk, mynen zóón; wy hebben zekerlyk be
scherming van doen; doch eene andere, dan gy incent. Ik meen
de bescherming van den hemelschen vader, die zyne almagiigr
hand beschermend over hel gezin uytslrektmaer dan zou het
toch goed zyn, als den huysvader hy zyn gezin was cn mcé hielp
bidden en meé danken.
cc Ik begryp niet, zcy Leonardo, wat gy vandaeg zoo In-
zonder op mv te zeggen liebl.
cc 0, niet vandaeg in 't byzonder! ging den grysaerd voort.
nu al twee jaeren heb ik over u te klaegenmaer ik heb hel
niet gedaen.omdat.... ja.wacroin zou ik liet niet zoggen—om-
dal ik er den moed niet loc had. Als ik nu zeg, dat den lieven
God u hoéft weèrdig gekeurd, vader van dry kinderen te zyn.
wier opvoeding u tóch toekomt, moest men eglcr gelooven, dat
