ZONDAG 5 FEBRUARY 1850. VIERDEN JAERGANG.—N' 176. AELST, den 2 February. DEN GALEYSLAEF. Dit blad vcrschynl des Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening yan den daerop volgenden Zondag. —Den prys der inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die voor een geheel jaer inschrvven, mogen .al le dry maenden kos teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet- sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla- men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar- tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon- nen verlcenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige stukkeu zouden begeêren mede te deelen, zullen geheym ge houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve le doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe le zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den drukaengael. CHIQUE SUU.U, DEN DENDER-BODE llel Verbond van Aelsl hcéft zondag Icsl met allen ophef een deel der redevoering van M. Bruneau afgekondigden heden zal het ander deel volgen. Dit stuk welk den stempel der dwaesheyd en van een verregaende minislerialismus draegt, zal onzen man nu geheel doen kennen. Heeft M. Bruneau groole zorg gehad zgne redevoering in 'I Verbond te doen afkondigen, hy zal des te groolere voórzigtigheyd hebben de schitterende wederlegging van den aglbaercn heer Coomans te verzwygen. Nu, wal het zy, wy roepen de ernstige aendagt onzer landgenoötcn op het volgende artikel ons door eenen zeer bevoegden persoon medegedeeld. Alle man lieéfl hierin belang aengezien de algemeene belangen van landbouw, nyverheyd, koophandel, armen en schatkist hierop het spel slaen. Wy Iwyffelcn ook geenzins of M. Bruneau zal er mei zync redevoering gestaen hebben, want de meerderlieyd der kamer sterk naer ons stelsel overhelt. Wy zullen afu-agtcn. Herzele, den 50 January 1850. Denderbode In het overzigt van de Kamer der volksvertegenwoor digers dat gy ons voorleden zondag gééft, hebben wy gezien dat zy zich bezig houden met de kwestie der graenen. Ik had begonnen met myne medelandbouwers inlichtingen te geéven aerigaendeden voorstel van Bruno, ik heb het thans vóór eene pligt genomen deéze zaek verder te doorsnuffelen. Het eerste vóór my en vóór de myne was te weéten hoe dat onze vertegenwoordigers zich hier gingen gedraegen? Tot hier toe zwygen er twee. Tot daer; iedereen moet niet spreéken, wy moeten hunne stemming afwagten. Maer wat doet den auteur van den voorstel, Bruno Naer dcézen waren wy, dat is alle landbouwers en alle vrienden van hét algemeen welzyn, curieus.Hy spréékt eene redevoering uyt! Met zyne redevoering is er al genoeg gelagchen "in de kamer en buyten de kamer, zoodanig dat den man al geheel liet land dóór naer weerde geschat is. Maer vóór ons is dit, myns dunkens, niet genoeg, want wy moeten hier notitie houden van zyne werken, dezelve wat nader uytpluyzen om tekonnen schatten hoe ver hy in de toekomende kiezing ons mis trouwen ofonze veragting verdient. Zoo, hy heeft eene redevoering ten deele van buyten ten deele van binnen uytgegalmd. Diesaengaende is de eerste vraeg, wat wilt hy Hy wilt geene of byna geene rechten op de vremde graenen. Volgens hem is dat voórdeelig aen den land bouw, geen verlies aen de schatkist en geen nadeel aen de bescherming van den akkerbouw. Volgens my en volgens ons die de zaek van naby kennen, is dit een groot nadeel aen den landbouwer en aen den armen die dóór den landbouwer ondersteund word, een groot ver lies vóór de schatkist van het land en bovenal het kwet sen van de algemeene regtveêrdigheyd die alle nyver heyd en handel, welke den landbouw alle beyde bevat, móet gelyk stellen vóór den staet. Nadeel aen den land bouwer komen vremde graenen vry binnen Verme nigvuldiging, opeenstapeling, te leegen prys, moedeloos- hriyd. Dit beeft geen bewys noodig. Aen den armen hoe nienigen armen ondersteund den landbouwer niet maer als hy maer met schrabben en scherven toekomt, boe zul hy nog zynen evenmensch dien hy zoo geêrn helpt nog kunnen byslaen hoe zal hy dienstboden kon- nen onderhouden hoe zullen er buytenlieden nog konnen in de stad artikels konnen koopen, dus hoe zal dc nyverheyd der steden kunnen blyven hloeyën De nyverhcydsc'he en koophandelsche wereld is immers eène keten. Van deéze twee eerste punten spreekt Bruno in zyn discours nietMaer ik bedrieg my, 'tis waer hy spréékt er van het eerste. Dat ik hem mogt verschoonen, ik zou liever zeggen dat hy er niet van spréékt dan zou ik u niet moeten voorleggen hoe hy deéze zaek behandelt. Hoort, vrienden, zyne rede, het is ook deéze die geheel de kamer hééft dóen schokschouderen. De verschillige douane-wetten van ons land die, vólgens allen mensch welken eenigen.goeden zin hééft, invloed hebben op de graenen, doen volgens Bruno, sedert omtrent eene halve eeuw niets aen bet daelen of aen het ryzen van den prys. Maer wilt gy weéten wat er aen doet 'T is dat, volgens zyne bemerking, alle tien jaeren dien prys daelt of klimt tot eene zekere hoogte. Maer gy moet weéten dat dit versprongen is, sedert versclieyde eeuwen vóór Christus geboorte; ten tyde dat Joseph in Egypten was in liet bof van Pharaön, was liet na zeven jaeren, immers zeven jaeren overvloed, zeven jaeren hongersnood. Nu, uyt hoofde van het vernuft der volkeren etc. is Iie.t sedert vyf-en-dertig jaeren gekomen op tien jaeren Ik ben zeker dat niemand die dit léést zou gelooven dat eenen volksvertegenwoordiger bekwaem is zulke dwaesheden iiyttespreéken, ook moet ik bekennen, bad ik het niet geleézen, ik er zelve maer moeyelyk zou geloof aen geéven. Gy zult komen te vraegen welke gelykonis er mag gesteld worden tusschen de tien jaeren die Bruno rekent van '1815 tot heden met de zeven jaeren van overvloed en zeven van hongersnood ten tyde van Joseph in Egypten 't Ik weet het niet. Hy meent zeker dat dit alzoo van zeven tot zeven jaeren voorlgegaen is tot dat het in liet jaer 1815 of misschien het vroeger vertienjaerd isWie schikt dit alzoo? Het is de Alvoórzienigheyd zegt Bruno. Het is waer de Alvoórzienigheyd hééft op alles invloed, zoo ook in de bekeering der herten, maer dat M. Bruno weéte dat de medewerking van den kant der menschen er ook by vereyscht word.. Werpen wy hierover een deksel. Ik zeyde dat de manier van zien vail Bruno een groot verlies aen de schatkist toebrengt. Iedereen wéét dal ons land in de krot zit, 'tis leening op leening, liet zal mis schien wederom al nieuwe lasten te gaen helgelen zyn, en nogtans, gelooven wy onzen man, wy zonden vrywillig bonderde duyzende fr. verwerpen. Want dat wy een besluvt moesten trekken uyt de rede vail Bruno hel (Vervolg zie NTS lik en Hij.) 111. Het.zeggen van den gereglsdienaerDen doodèn hcéfl gesprokén! berustte op tvaerheyd. Den in zyn bloed zwein- menden man was lydig en nog levend gevonden geworden, schoon dóór Leonardo's geweldige kolfslagen zoo deérlyk ge havend, dat in den beginne weynig voóruytzigt op zyne redding voorhanden wasvooral de diepe wonden aen hel hoofd scheé- nen gevaerlyk. God egler had mededoogen met den ongelukki- gen man, dien zyn irolscli en hooveèrdig herl op den weg des verderfs gevoerd had. Heeds op den derden dag 11a den tnoor- daeoslag verklaerden de doctors met vry veel zekerheid, dat den jaeger in het leven zou blyven, waerdoór Leonardo, schoon zvne strafbaerheyd er ook weynig door verminderde, den zivacrcn last der bloedschuld van het hert geweuleld wierd. llel procesduerdc verscheidene maenden, daer Leonardo's hekwaemen verdediger alles beproefde, wat vóór hem te doen was. Dit was eenen pynlyken 1 yd van onrust en angstvoor den "evangen, die tusschen dood en leven zwevend, zelfs den troost moest missen van de zynen Ic zien en le spreéken. Niemand dan eenen ouden priester betrad van tyd lot tyd zynen donkeren kerker, 0111 hem de vertroostingen des godsdienst te brengen. Sedert dien noodlottingen dag schéén dc kragt van den ouden vader geheel gebroken te zyn, men meene egler niet, dat hy klaegdeof in zyne droefhevd onlrooslbaer wasveeleer droeg hy den kommer zyncr ziel met stil en ootmoedig geduld, dankte God vóór de zwaere beproeving, die hy nog op zynen ouden dag ondergaen moest, sprak met de teedérste liefde over zynen zóón en verkwikte het hert zyner schoondogler dóór bemoedigende loespraek. Hy deelde leven en kragt vóór alle uyt; slegts vóór zich zelf miste hy beyde en zigtbaer ging hy met rasse schreéden het graf tegemoet. Sabine daerenlegen was geheel anders. Toen zy eenmael de eerste droefheyd tc boven was en onderwerping aen Gods wil in haereziel de hoop op eenen terugkeer van gelukkigere lyden had opgewekt, deed zy verwonderlyk véél moed en kragt bly- ken. De overtuyging, dalzy by haere eygene moederlyke pliglen thans ook die'des vaders moest vervullen, dééd haer haere zorg vóór kinderen en huysgenoóten verdobbelen; zy dééd alles, 0111 haere kinderen naer ligchaem en ziel zoo op te voeden, dal den vader, als hy hen eens wederzag, wat zy stellig vertrouwde, dat toch eenmael zoude gebeuren, by hunnen aen- blik al zyn doórgestaén leed vergeéten moest. De arme vrouw Het een kou zy doen, bet ander egler niet; haere kinderen kon zyntel Gods hulp tot chrislelyke menschen opvoeden, maer niet den ondergang van haere huyselyke welvaerl beletten. Het slcépend regtsgeding verslond langzaemerhand al des paglers middelen, en toen hét eyudelyk was afgeloopen, stond Sabine met hare kinderen en den zwakken ouden man van alles ontbloot. Zy moest de hoeve verladen en in eene ellendige hut verblyf zoeken. Om de haere niet te verhongeren, blééf haer niets overig, dan zwaeren handenarbeyd of bedelen. Ten bietsten wierd liet vonnis uitgesproken, dat Leonardo vóór zes jaeren naer de galeven verwees. Toen den ouden vader dcézen afloop vernam, vquwde hy de handen, sprak; fleer, ontferm u over ons en sloól 11a eenige tieren voor altyd de oogen. Toen nu Leonardo naer Marseille wierd overgébragt, ontmoette hy eene begr'aefénis, die enkel uyt de draegers met priester en koorknaep bestond. cc Wien begraeft gy daer? vroeg hy. Den ouden Leonardo, antwoordden de draegers, die den gevaugenen niet herkenden. Toen sloeg Leonardo eenen wanhoópigen blik ten hemel op. Spoedig egler vulden zyne oogen zich met traenen, hy verborg zyn aengezigt in zync handen en trad inet geboógen hooide verder. IV. Vier jaeren laeler kwant eenen reyzenden priester naer Marseille, lly was eenen man van middelhaere jaereneen eenvoudig ordeskleed omgordde zync schrale, tengere gestalte, en de bleeke, ingevallen wangen verrieden of hel begonnen vernielingswerk van de dood of de gevolgen van een rusteloos werkzaem leven, dal de lactsle kraglen verteèl'1, zonder zich de noodige rust en verademing te gunnen. Dit lactsle bleek nog tans daedelyk de vvaere oorzaek van het lydend uytzien te zin, als men dezagte, liefde, de van medelyden en welwillendheid straelende oog van den priester nauwlettender gadesloeg. IIi verscheen dan als eenen bode, ui tgezonden 0111 de ellende der armen en bedrukten op zyne eigene schouders te neémen en troost, gelaetenheyd en vreugde 111 de butle van het ongeluk te brengen. By zyne aenkomst te Marseille wendde dien pricsterzieh dae delyk naer de haven en vroeg naer de schepen, ivacrop zich de galevslaeven bevonden. "is 't vergund, de arme gevangenen le bezoeken vroeg hy aen eenen der opzigters. O jaantwoordde dcézen op koelen toonmaer pas op uwe zakken, eenveêrdigen vader! Als gy geld hy u hebt, doet gv vvvs, dat niet le laelen merken; want zy zullen 't 11 aftroggelen eti als gy aen eenen iets geeft, vallen'de anderen als roofdieren op u aen. Maek u daer niet ongerust over, goeden vriend,antwoord de den priester met een weemoedig lachje.Als geld alleen helpen enverzaglen kon, zou ik veilig te huys mogen blyven, want de weynig'e sluyvérs, die ik by my heb, kunnen niet véél Terry ken. Is 't hepaeling, datgy met my meégacn moet Och neen; ga vry alleen De heeren van de galey kunnen kwalyk vvegloopen, 'en gy zult hun de kelens toch wel niet willen doórvylen Met deéze wóórden liet hy den priester gaen, die thans zyne treurige pelgrimaedje van galev lot galey ongestoord acn- veèrdde. Wat hertverscheurend schouwspelWaer hy liet oog heénslocg, zag hy de menschelyke ellende in haere akeligste gedaente, de menschelyke vryheyd in haere diepste, sntaede- lykste verlcéging. De slaevcn niet zivaerc yzcren kelens aen de j roeybanken geklonken, bleek en ingevallen van aenzigt, geleé- ken levende doodc.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1850 | | pagina 1