ZONDAG 24 FEBRUARY 1850.
VIERDEN JAERGANG.— N 179.
AELST, den 2 3 February.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel..De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eenc annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tvdigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen\erleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
CUIQL'E SULM.
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal win
den toegezonden.De naemen der persoonen die ons ecnige
stukken zouden begeêren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy w v in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich mei al wat den
druk aengael.
BODE
Onze geagte inschryvers die nog hunnen abonnements-
prys van verleden jaer niet betaeld hebben, worden vrien-
delyk verzogt zullcs zonder uytstel te doen. Wy durven
Imópen dat er onmiddelyk aen ons verzoek zal voldaen
worden.
HET GENDSCII PROUDIIONISMUS.
Oen vermaerden franschen Proudhon, hy zelf die leert
dat den eygendom oenen diefstal is, schynt in ons land en
zelfs onder rykbetaclde ainbtenaers aenhangers te vin
den welke dit verderfelyk leerstelsel goedkeuren
Dat ecnen dwaelgeest vóór welken alle grondstelsel van
regtveêrdiglieyd eene doodc letter is, dat ceneu geluk
zoeker die' met gieren oogen op eens anders eygendom
staert, dit is te zeggen, die zyne begeerte naer ander
mans goed niet kan bemeestcren, dat eenen bedekten
dief die egter voor ecrlyk man wilt aenzien worden,
zulke leerredens by een' wispelturig en zedeloos volk
'tgeén, tot zynen ondergang, nooyt te vreden is, pooge
te versprevden, zie daer iets wat zicli laet verstaen,
maer dat hooge ambtenaers die met volle goudgreépen
nvt 's lands schatkist genieten, soórtgelykc dwaelredens
by ccne rustige en regtvcêrdigheydsminncnde natie kome
prediken, is' ongelwyfeld het üytwerksel eener verre-
gaende dwaesheyd om niet te zeggen eener onbestem-
pelbaefe kwaedwilllighcyd.
Wilt men een rustig, gelaeten, beschaefd volk van de
woelzugt bevryden, wilt men dit volk zyne eygene
schande niet doen teekenen, men moet zorgvuldiglyk de
dwaelingen van het zelve afkoeren, men moet strengelyk
beletten dat het gestreeld of gevoed worde in de driften
die aen het menschclyk hert ongelukkiglyk maer al te
veel evgen zyn, men moet voórnaemelyk zorg drae
gen dat er van hooger hand geene slegte voórbeélden
gqgeéven worden, want het is eenc ontegenspreékelvke
waerhevd dat het. slegt voorbeeld van hooger komende
een vergift is dat zichpvlsnel onderdo mindere verspreyd
en meestal ongeneesbaar word. Eenen slegten leer
meester zal slegte leerlingen kweeken, eenen bedorven
huysheer zal zyne dienstboden bederven, god- en zede-
looze ouders zullen meestal dergelyke kinderen opbren
gen, booze ambtenaers zullen booze onderhoorige mae-
ken etc.En waerloé deéze bnytengewoone bemerkin
gen zal iemand vraegen, en wy zullen antwoorden dat
een kopstuk van 't hedendaesch liberalismus deéze by
al de vaderlandslievende dagbladen dóór zyn onbetitel-
baer gedrag hééft uy tgeloklZiehier waervan er kwestie is
De kommissie van den Senaet, gelast met het onder
zoek der wet op de cétwaeren, had onder de stukken
die haer dóór SI. Rogier gegeéven waren geweest, het
ontslag ontdekt der landbouw kommissie van Oost-Vlaen
deren die vergde dat men de inlandschc kweeking van
het vee aenmoedigde, ten oynde de landbouwers in staet
te stellen tegen de vremde mededinging te worstelen.
Op zyde van dit verslag vond zy met potlood de volgende
nota geschreéven
Dit is tot de verhooging der pagten aendryven. Den
grooten eygenaer word zeer ryk, maer den kleynen land
bouwer gaet te niet zoodra een slegt jaer het evenwigt tus-
schen de opbrengst endenpagtvan zyne hofstede verbreekt.
Sedert 20 jaeren zyn de landen van een derde verhoogd.
Moet men in deézen'weg volherden, of wel, het kwaed
HET DE OORZAF.K VERNIETIGEN, SIET NAEENYOLGENT-
EYK HET OVERTOLLIGE AEN DE BEZITTERS TE
ONTNEÉMEN Daer is ganscli de kwestie.
Is dit niet den armen ophitsen tegen den ryken Is
dit niet zeggen ha, gy, grondeygenaer, gy wisselaer,
gy ryken, gy hebt land en zand genoeg, gy hebt geld in
overvloed en wy hebben niets, kom, wy zullen u het te
veel afneémen en vóór ons houden Verstaen de kop
stukken der liberalen aldus het liberalismus, dan is het
gcenzins te verwonderen dat er zoo véél magere kies-
agenten, die niet meer wecten van wat hout pylen mae-
ken, hemel en aerde bewoógen hebben om de heden-
dagsche liberalen aen 't roer te krygen....
Indien de nota, waervan er hier kwestie is, ergens dóór
een catholyk dagblad ware geschreéven of door eenen
catholyken vertegenwoordiger gelost geweest, geheel den
liberalen aenhang SI. Rogier aen 't hoofd zou daer tegen
geprotesteerd hebben en geheel 't land in rep en roer
gesteld, maer nu dat die nota dóór een liberael kopstuk
op den zykant van een officiéél stuk is geschreéven,
hééft er M. Rogier mede gelagchen, doch in den senaet
is zy anders verstaen geweest en hééft acnlcyding tot
hevige interpellation gegeéven. M. Rogier had schoon te
schertsen en de kwestie te koeren, hy moest eyndelyk,
langs alle kanten aengevallen, verklaeren dat M. De
Jaegher, gouverneur van Oost-Vlaenderen, den schryver
der veèlbeduydende nota was
Zoodra dén naem van dit provinciael opperhoofd uyt-
gesproken was en dat men wist wie hier zulke woelzieke
en verderfelyke voorstellen kwam doen, steég de ver-
ontweêi'diging ten top in den Senaet, en M. Rogier
moest van toon veranderen. In plaets van te spotten,
gelyk hv tot dan toe gedaen had, stelde den pacha zich
in gramschap om de senateurs tot zwygen te brengen;
maer alles was vrugteloos, de meest invloedhebbende
reden van den senaet, schandvlekten het. gedrag van M.
De Jaegher en zegden ronduyt dat eenen Proudhonist
onweêrdig was in zyn ambt. te blyven, en hierin hebben
zy gclyk, want als den meester zulke gevoelens deelt,
dan mag men onderstellen dat zyne onderdaenen die
zullen aenlecren.
M. Rogier hééft dan zynen voet agteruyt getrokken
en alle verantwoórdelykheyd op den schryver der nota
gelaeten. M. I)c Jaegher die reeds algemeenelyk in
Vlaenderen volgens zynen prys geschat word, zal hier
door in de publieke opinio niet aenwinnen, en 7.00 nog
een paer akten waren genoeg 0111 hem de veragting te
verwerven niet alleen van alle weldenkende lieden, maer
zelfs van mannen die zich wel liberael willen laeten
noemen, doch geenzins genegen zyn 0111 als Proudhonist,
Socialist of Communist geboekt te staen.
HET VERBOND VAN AELST IN DE WANHOOP.
Nooyt zagen wy iemand, 't zy rnensch of beest, zoo woedend,
zoo - razend, zoo dolzinnig als er onzen bedorven konfraler
voorleden zaterdag in zVn hoofdartikel nytzag tegen den ecn-
voudigen Dender-bodc. De reden van die waerlyk wanhoópige
gramscliap lieélt ons zoo zeer bevremd, dat wy zc aen niets
anders ten zy aen eene volstrekte zinneloosheid konnen toc-
schryven. Wy willen hier liet modder niet opoeémen ivaer-
modè het Verbond ons poogt te bezwadderen, nog veel min
zullen wy hel blad op den grond zyuer walgeiyke scheldwoor
den en uylzinnige wanlioóp-kreclen volgen, want onze leézers
zouden reden hebben zulks kwaelyk te neémen, maer wy
willen onze leézers over de oorzaek van 's Verbonds gramschap
eenige oogenhlikken bezig houden, 1° 0111 te doen zien in hoe
verre eenen bedorven inensch zich kan verdwaelen, en 2° wat
er van die hoofdzaekelyke verdwaeling te verwaglen is.
Als Pilatus, dien in de geschiedenis gebrandmerkten regler,
zag dat hv hulde aen de waerheyd geéven moest en openlyk
de onsclmldigheyd van den God-Mensch ttylroepen, ontstond
er in zyn binnenste ceneu stryil tusschen zyne pligl «1 de
vriendschap des keyzers met welkers verlies de vraekgierige
Jood en hem betlrcygden. Gelyk het doórgaens by geld- en
bccrschzugtige zielen gaet, verdoofde Pilatus dc inwendige
stem zyns geueéleas en veroordeelde tegen zyne overtuyging
Dien welken by meermaels als onschuldig erkend had; doch
om zyne eygene onpligligheyd in dit godsmoordend óórdeel
eenigzins Ie bemantelen, deed hy zich water brengen en
wasciite zyne handen voor '1 volk, zeggende dat hy onschuldig
was aen dit vonnis.
Wy hebben liet Verbond van Aelst overtuigd van eerloozc
lastering tegen de Jesuiten, wy hebben aen dit blad de onregl-
veêrdigheyd van zyn gedrag doen zien indervoegen dat er niet
te loochenen viel, immers het blad was zoo wel overtuigd
als Pilatus; verder hebben ivy het aengemaend de onregt-
veêrdigheyd dóór eene herroeping zyner lastering te her
stellenmaerwat doet liet Verbond Even als Pilatus
valt het in eene dolzinnige woede legen ons uyt, liet heet ons
schandelyke lasteraers, schaemte- en eerloozc schryvers, loge-
naersetc.etc. cn daermée is de klaarst beweézene beschuldi
ging wederlegd Doch liet geen nog hel fraeyste der
historie is, lieven Icézer, is dat hel Verbond zich niet schaemt
in de schynheyligste bewoordingen tot de Eenv. Paters Jesui
ten deézer stad te spreéken en hun te zeggen dat de opstellers
van dit blad bovenal mei de opreglsle godsdienstige gevoelens be
zield zyn, maer dat zy niet konnen verdroegen dat wv den
vriend der Jesuilen zyn en dat deéze ons beschermen Zelfs
geéven de Verbondsliceron te verstaen dat zy zieli niet zullen
bekeereu noch hunnen paesschen houden, indien de Jesuiten
ons niet verstoolen Leézers, óórdeelt over die
dwaesheyd. Vóór wat de vriendschap der Eenv. PP. Jesui
ten betreft, die zouden wy niet geêrnc verliezen, desleinin om
dat hef eefiegansch belanglooze vriendschap is, vóór wathunne
bescherming aengael, die hebben wy nooyt hol minste genóó-
ten, en dus konnen wy hieracn geen boegenaentd verlies doen.
Maer blyven ivy niet langer op dit tvaigelyk onderwerp en
eyndigen wy met eene bemerking welke wy aen de aendagl
van 't Verbond ernstigtyk aenbeveélen.
Als Judas, die schandvlek der aerdezynen Goddelykcn
Meester verkogt en verraeden had, is den duyvel in hem geko
men, hééft hem zyne grouivelyk schelmstuk dermaete alge-
schetst, en hem den geest zoodanig verblind dal den afgevallen
apostel vóór gecnen reglzinnigen inkeer meer vatlnier was,
maer evenwel was hy- reglzinnig, hy erkende de. grouivzaem-
lieyd van zyne daeii en ging de penningen die hy vóór 't ver-
koopeu en uitleveren zyns meesters ontvangen had, openbaerlyk
aen denjoóden raed lerugkeerenen verhing zich vervolgens uyt
wanhoopWy vraegen aen onze leézers verschooning
over dat wy in een nieuwsblad de gcheyligdste der geschiede
nissen aenhaelen, wy hebben het enkelyk gedaen om de
hedendagsche liberale Pilatusscn en Judassen zieli zelve in
iiunne eigene liandelwyze te leeren veroórdeelen.
Den volgenden ons zeer bevreindenden cn veélbcduvdenden
brief is ons ter plaetsing toegezonden.
Mynheer den Opsteller van den Dender-bode.
Wy verzoeken LI. liet volgende briefje in uw eerste nummer
te stéllen
Jn het Verbond van zondag laesl lezen icy, dal er in dc open
bare zitting van liet Gemeente Btsluer dezer Stad van 1T1' dezer
maend lezing gedaen is onder andere van eenen brief onzer
Administratie wacrdoor hel lste cn liet 2,Ie verslag der bezondere
door den Regcring-raed aengestcldc Commissie van den Stedc-
lyken-racd nopens ons Bcslner ten vollen door ons zouden aan
genomen en voor er hl erkend zyn.
Deze gezeggen bewonderen ons grootclyks omdat er door ons
lol hederi aen hel Gemeente Bcsluer nog niets is omgeschreven en
dal er tegen 2'iu verslag, opgesteld cn gelezen door den heer
Odilon Dc Craeckcr, ons mede lid in onze zitting van 01 january
,1850, door ons stellig is geprotesteerd geweest, hel gone nochtans
verre was van deze rapporten aentenemen of te erkennen.
j Voor heden onthouden wy ons ducromlrenl verdelen uytslag
te geven, het gone icy nochtans in het vervolg zullen doen.
De Leden der Administrative Commissie over de Civile Hospi
talen van Aelst.
L. P. P. Van der Gucht. F. Van den Bossche-Eeman.
Aelst den 21 Februari' 1850.
Den artikel van V Verbond beéft ons en alle man inderdaed
bewonderd, tcnvyl wy en 't geëerd publiek aen de geagte hoeren
Van der Gucht en Van den Bossche-Eeman te veéi reetschapen-
