ZONDAG 19 MEY 1850.
VIERDEN JAERGANGW 191.
AELST, den 18 Mey.
BURGERS WAT WORD ER MET UW ZWEET
GEDAEN
SAMEIVSPRAEK
vm Sn" I?'.'"* 1 "I0"1 'k Ze-e" ,la' ik
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 Tr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoenen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand rcglveérdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen lieél't, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
CVIQUE SÜU.U
verder gewacgen van alle brochucren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszells opsteller zal wor
den toegezonden.De naemen der persoonen dieonsecnige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wv in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
Omdat wy deéze vraeg hier stellen en eénigzins gaen
oplossen, zuilen wy al wederom revohitionnaireri, onver-
draegzaente agteruytkruypers, trouwelooze lasteraers etc.
in d'oogen der ministerieele slaeven zvn wy zullen wei-
ligt wederom scliandelyk geloógen hebben en 't volk poo-
gen te verlcyden met hier zaeken aen den dag te haelen
die men vrngteloos in de liberalistische gazetten zal
zoekenMaer wy bekreunen ons te weynig met het
getier van eenige verkogtte gazetten, met de magtelooze
dreygementcn van eenige verslaefde amblenaers die, op
lioóp van in fonctie verhoogd te worden, vóór de minis
ters den knie buygen en den eenvoudigen Dendur-bode
overal met geweld tegenwerken, wy bekreunen ons te
weynig met dit alles 0111 's volks belangen te laeten kwet
sen dóór den liberalistischen haspel welken nooyt van
heersch- of baetzugt zou verzadigd zyn, indien de onaf-
hanglyke drukpers niet tydelyk z.onnnige schreeuwen
de akten aentaslte en openlyk veroordeelde.
Vóór dat de liberalisten aen 't roer waren, spraken zy
van niets anders dan van gespaerzaemheyd, al hunne rede
voeringen in herbergen, op de publieke plaetsen, in
hunne gazetten kwamen uyt op het tooverwoórd gespaeu-
zaembevd; al hunne kiesmiddels waren gevoeyërd met
beloften en 't wóórd geepaerzaemheyd, immers 't was
altyd 't zelfde liedeken van gespaerzaemheyd; daerby
wierden de catholyken beschuldigd van verkwisting op
verkwisting, van partygeest, heerschzugt en onkunde,
met een wóórd, al wat deéze laetste deéden, leydde het
land tot zynen ondergang etc. E11 nogtans, sedert dat
onze kundige liberalisten aen 't roer gekomen zyn, heb
ben zy alles gedaen behalve gespaerd wy hebben dit
meermaels zonneklaer beweézen en van daeg gaen wy
er al wederom een staelken van geéven.
Als nu de godsdienst-en grondwetschendende wet op
'tonderwys gestemd was, wet die in weerwil haerer
volstrekte nutteloosheyd, jaerlvks aen de schatpligtige
"00 a 800 dnyzend franken zal kosten, was de kamer
vermoeyd en zouden de leden geêrne naer hunne fanti-
liën teruggekeerd zyn; maer onze rappe ministers van
die neyglng gebruyk maekende, zyn met eenen hoop
bygevoegde kredieten vóór den dag gekomen te samen
beloopende tot vier millioen 800 duyzend franken, welke
grootendeels in volle galop gestemd zyn Onder deéze
kredieten was er vooral een 'tgeén de schatpligtige
dienen te kennen, naemelvk de gevraegde sonnnc van
HONDERD DRY-EN-ZESTIG DÜYZElND FRANKEN
vóór het gouvernementspaleys van Luyk Eenen vlug-
tigen oogslag op 't gebruyk dier verbaezende sonnne zal,
wel is waer, den gedrukten schatpligtigen doen z.ugten,
maer hy zal tevens tot zyn narigt, eenige oplossing onzer
bovenstaende vraeg hebben. Aldus vinden wy in de ver
deeling diër 163 duyzend franken dat de bekostingen
vóór den grooten salon van dit paleys zullen beloopon
tot 600 franks vóór de verciering van elke venster200
franks vóór eiken zetelstoel; 13 duyzend 200 franks vóór
spiegels vervolgens word er niets minder gevraegd dan
57 duyzend fr. vóór verciering der appartementen, vóór
behangsels en plafonds 44 duyzend franks vóór mcubc-
leéring etc. etc. Zoodaenig dat men dit paleys, waer den
gouverneur van Luyk zal in woonen, mei eene Ooster-
sche pragt Wilt vercieren als of er den vorst van een land
moest in komen waer 'tgoud gelvk in Californiën, kan
gegraeven worden En dit heeten de liberalisten SPAE
REN. Waerlvk zulke onbezonnen handelwyze grenst aen
de zinnelooshevd of wel is het stael eener volkstergende
vermetenheydWat, men zal zoo vcél duyzende van
den armen burger afeysschen om ze te verkwisten aen
nuttelooze pragt, aen dwaez.en hoogmoed welke by een
verarmd volk geene plaets mogen vinden en nogtans,
zoo gaet het in een land, als 't dóór vremdelingen be-
stuerd word die drukkende lasten ais beuzelingen aenzien.
Y\|>ia 'n ée volkskamer is een voorstel gedaen strekkende
r 0111 over het redelvk, liet opregt en T weczenlyke
der handteekeningen van de petitiën tegen de haelelvke wet
op 't onderwys onderzoek te doen. De 72 stemmers hebben nu
hunne wet en dit in weerwil der 80,000 petilionarissendal zy
thans onder hun eene commissie noemen en de handteekeningen
onderzoeken, dat staen wy hun volgeèrn toe, onder voórwaerdc
nogtans dat zy aen de 25 deftige afgeveêrdigde liet zelfde regl
gecven naemelyk onder hun ook eene commissie te benoemen
om de handteekeningen te onderzoeken van die welke voor de
wet gepetitionneérd hebbenDan zon de verge!) kenis tus-
schen de petilionnarissen tegen en voor de wet 't land in slaet
stellen 't gouvernement en de kamers volgens weerde te beoór-
dcelcn. Maer dit is verloóren gevraegdVcrdagl volk beeft
wel geern zynen neus in eens anders zaeken te s'leéken, maer
als t er op aenkomtzyne eygene zaeken te openbaeren, dit word
niet gezogt destemin naer iuaelq die zaeken schurftig zyn.
V 'T Verbond van Aclsl dat in zvn hoofdartikel van zonda"
al de petilionnarissen tegen de wét op 't onderwys licgekt en
bespot, hen doende doórgaen vóór sullen, kinderen, ongeleerde,
regls-veroórdeeldc, zwakke meuschen etc. etc. kondigt in eeii
ander artikel de naemen af der petilionnarissen onzer stad.
Regclregt durft bet scbandblad legen de treffelykc pctilionna-
nssen van Aelst niet uylvallen, maer /ydclings poogt het deéze
te bezwadderen met de vuyligheyd die liet in zvnen klub
bveengeraept beeft; doch 'l is verloóren moeyte, v.:v hebben
lot ons groot genoegen, van een groot deel teekenaers geboord'
dat zy zich beroemen deéze petitie ondersteund te hebben
andere hebben hun spyl te kennen gegeéven van ze niet lè
hebben onderteekend. Maer als 't Verbond zoo gewillig is
om de naemen af te kondigen der geéue welke legen de wet
geprotesteerd hebben, peyzendé bun aldus te schandvlekken
zouden wy wel eens willen woelen waerom 'l Verbond de naemen
dei zeven regentieledeu niet afkondigt, welke vóór de wet <Tepcti-
tionneérd hebben, bel zal deéze volgens zyne meyning, daerdoór
vereerendan zou 't publiek eens konncn oórdeelen over de
weerde van beyde peliliën... en de petitie zelve van ue zeven
raedsleden, waer biyft die? Op welk blad van den Moniicur
slaet zy.' Zou liet Verbond die petitie durven afkondigen? Hier
toedaegen wy het uyt, on by gemis van hieraen te voldoen
zullen wy dit stuk aenzien als een sink van bedrog als een
stuk van duysterniS dat '1 licht moet vlugten.
V Onzen bedorven konfraler, bet Verbond, kan zvneïpvtige I
nydigheyd tegen ons nimmer verbergen omdat w'v bier ter 1
steile het petitionnement tegen de wet op 't onderwys hebben i
in gang gesteéken en op ome petitie 170 van de treffelykste
handteekeus gekreégen. Om ons over die groote misdaed ie
stralien, neemt het bladje ons handteeken alleen uvt en weél
er zoo wat armen zeever op te vertellen omdat wy'onder bel
zelve 't wóórd publiciste hebben gesleid, wy die niet goed zvn
zegt liet Verbond, 0111 pillen te manken maer slegis bekvvacm
0111 moslaerd te maekeuHoe bet zv, onzen konfraler hééft
hel woordenboek moeien raedpieégen om de beteekenis Ie
weelen van '1 wóórd publiciste en daervoór beeft hy gevonden
slaclsregtskundige schrijver, staetsreijlsgeleerde,slaelsrcgWceraer,
terwyl wy in 't woórdenboek van Hocquarl en Yanier, 't welk
reeds vóór de zeventiende macl is herdrukt, vinden pitiucistf
quiécrilsur le droit public, die op T publiek regt schnft....]
Nu wat doen wv alle zaterdagen Wv schryven over de region
des volks, welke wy verdedigen legen dé inbreuken eèner
bnel- en heersebzugtigeparty, 'tgeén is, jus publicum, publiek
regt; wy verzetten ons legen de aklen van partygeest der mi
nisters, (1) tegen vryhevds- en grondwelsebendeude wetten (2)
tegen verkwistingen der slaelspenningen (3) elc. elc. dit alles
is volgens den slaetsreglsgeleerden Am. I'erezus, jus publicum
(1) Magistratus nc injuslus, dalden magislraelnielonreglveêr-
dig zy; (2) n legibus, in quas jurarcrit, ne discediil, dat bv de
wellen die hy gezwoóren heeft te onderhouden, niet overtreedt"
f5) cerario par cal, dal hy over de slaelspenningen zuvnig zv elc'
publiek reglMoet men, gelyk 't Verbond zegt, diepgrondige
studiën gedaen hebben om daerover zyne mecning te pubfi-
ceeren Armen konfraler, gy kent uwe eygene attribution
mei, allen dag-of weekbladschryver mag ziéli den naem van
pnblieisle geeven. el is waer, den Den der-bode is maer eenen
zeer eenvoudigen publiciste, maer toch publiciste genoc» om
de aendagt en de ongerusiheyd van de groote minisiériecle ra
zeilen zoo als d Independence, den Journal des Flandrcs iFeu
Irccurseur d Anvers, den Journal de Licge, den Obscrv'atcur
etc. etc. op te wekken en al deeze grooie publicisten tegen ons
tc doen optrekken Den eenvoudigen Dcnder-bode is t'och dii-
blicist genoeg om door zyne publicaliên een paer volksverte
genwoordigers, dry advokaclen, twee notarissen (Polka, en
Suierdis medegerekend) eenen vrederegter en nog andere in
garen te jaegen, deeze gelieele weéken le doen 'blokken ze
dan te.doen schuimbekken als zy zien dal hunne verstandiqe
Verbonds-pubhcatien tegen den eenvoudigen publicist niéts
vermogen, welke publicaliên zy dan eyndelvk op den ru" vin
eenen langvverpigcn, ounoozelen, vossen stroovman le«"en
dien zy bovendien zelve beschuldigen van dommérik en kneu
kel omdat den goeden man mei kan gebeteren dal hel uório" is
Juyslde helft van 't alHance-blad van zondag was onge
vuld met de verlaeling der redevoeringen „vt d™ Vonilïw
betrekkeiyk de dobbelzinnige komedie over den vzeren weg van
Bi usscl op Gend langs Aelst in de kamer gespeeld.... De gefbnle
mwooners van Aelst begrypen de huycheiaerv van onzen mh,is!
ter.eelcn kwakzalver; zy zuil™ ,ioór verdere inlichtingen en
crklaeringen deeze kwanlery nog klaerdcr verslaen. fêT
lasten ons aen t Verbond en zyne patroonen eenige harde
pubhvistennooten daeroinlrent le kraeken le geéven
Terwyl liet Verbond zegt dat den De'nder-bódê hoomens
„ocd is om moslaerd te maelen, dient men te weelen van welke
soort onzen konfrater wilt spreéken. Van nalu,celen mosterd
weé 'l011™ mei willen gewaegen, lerwyl elkeen genoeg
vvttl en ziet aen den gang en manieren van advokact Polka dat
deezen hierin verre 7.011 boven liggen, ten ware men ons
opwierp dal hy door zyne overal gekende scboeflelagtige "ulzie
y ",'cl fi'a genoeg maelt. Van artifieieélen moslacnl zal
onzen konfrater nog min willen spreéken wyl wy dien stiel
nooyt gedaen bobbende, hy niet weélen kan of wy daervoór
zouden goed zyn. Maer wy begrypen waft Verbond ScD
het wilt spreeken van 1 maelen van mystieken moslaerd waer-
voór wy volgens bladje, goed zyn. Nu, 't is ons aetigenacm d it
wy toch voor iels goed zyn en dit naemelyk vóór wat onze
zending aengaet, want elkeen weél dat wv vóór taek hebben
genomen den alliance of verbonden moslaerd hier te verruwen
le maelen en hem zoo walgeiyk ie doen voorkomen dal by "even
als den natureelen moslaerd dien men 111e; bessems en schim
pen buyien vaegl en werpt, overal op de zelfde vvyze behandeld
worde. Dat den moslaerd dien wy weékelyks onder onze sieeueii
plclleton inoeyclyk, wederspan mg, hard en grimmig voórkomi
boeven wy met le zeggen wyl bet genoeg gekend is dat eMen
•onzen op/igte slegis van schoppen, stampen, niuvlpeèrcn
giendels elc. elc. gesproken word., doch dit doel niels'ler zaek'
w> hebben goede sleenen en des noods konnen wv ze nn..
wat scliei pen. - c
tusschcn VI. Rogier en eenen Franschman over de teel op l,cl
miidelbaer mulcrwys. (Vervolg).
Den Franschman. - Naer ,1 vriendeiyk gegroet le hebben
van in Belgieu, volgens uwen raed, verbleéven le zvn - ik lien
deeze wéék wonder wel gevaeren; ik heb deéze we.'k meei-
tanden gelrokken als op al den lyd dien ik bier verbleéven w is
myne zaeken staen goed. J-
Rogier. Het doet my plaisicr, ciloyenmaer gy zult
aen myn immsterieel bekkeneel niet komen, myne landen staen
zoo vast als boomen1A propos weél gy nog dat gvmv de laetste
leyse redelyk bard hebt behandeldliét gone gv "tlaij hebt -e
zevd, ,s waerlvk wat grof; biyft gy nog bv die opinie
1 I -l a' Volslmkl' M-,ien "Gnisler; van woord lol woord
houd ik die gezeggen slacn; 't is immers le klaeren le wel ue
grom. liet gone ik u heit bemerkt: koud gv loochenen, M De»
minister, dat bet Belgisch gouvernement, door hel naii'onaê!
congres is beroofd geworden van de vrybeyd Van onderw ys
