ZONDAG 9 JUNY 1850. VIERDEN JAERGANG. N 194. AELST, den 8 Jimy. Dit blad verschynl des Zaterdags in.den namiddag onder de dagteekeniug van ilen daerop volgenden Zondag. —Den prys der inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 lr. 50 c., dien der annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die vóór een geheel jaer inscbryvcn, mogen alle dry maenden kos teloos cene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet- ten. Indien iemand regtveèrdige klagten of gegronde rekla- men in 't algemeen belang Ie doen hééft, by mag op onze onpar- tydiglieyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon- nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal verder gcwaegen van alle bróehuerén, schriften, boeken, prin ten, elc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor den toegezonden.De naemen der persoonen dieonsecnige stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen gelieym ge houden worden, ten zy \vv in regie gedwongen w ierden dezelve te doen kennen. Geene stukken waervan w v de opstellers niét kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den druk aengaet. CUIQUE SLUM. DEN DENDER-BODE Het schvnliberael gebouw 't welk nauwelyks dry jaeren van uvt den grond nieuw opgetimmerd is, bedreygl gedeeltelyk te zullen instorten, en dit in weérwil van alide sleunsels waer- mede tnen 'tzelve poogt te onderschraegen.... Eene algemeene verbittering is doórg'heel 'Hand ontstaen tegen de zoo gezegde liberale party die door talloo/.e beloften en listen de natie had weéten te begoochelen en aldus 't bestier van den slaet in handen te krygen, waer zy zich heeft doen onderscheyden met door de uitvoering van die beloften gelyk 't betaemde, maer wel door partydige akten, door verpletterende verkwistingen, dóór vrvheyds- godsdienst-en landbouwkrenkende wetten, door schandalige beschimpingen der volksrcgien etc. etc. Doch zoo gaet het gewoonelvk dat deéze die alles best willen weelen en kennen, die op alles weéten te knibbelen, voor wie niemand kan weldoen, die, als men ze hoort klappen, bergen zouden verzetten en steenrotsen doen spreéken, dal deéze, zeggen wy, als 'top een doen komt, hunne onkunde, hunne magteloos- heyd moeten bekennen en tot hunne eygene schande bewyzen dat zy slegts een vuyg zelfbelang of eetie meetelooze lieerscli- zugt tot rigtsnoer hebben gehad \ldus zagen wy M. llogier die, volgens zyn klappen, de Vlacnderen ging redden, den akkerbouw heropbeuren, de con- •-ibuliën verminderen, de misbruykeu uylroeyën, met een woord, die 'l land ging doen herleéven, aldus zagen wy dien man geduerende dry jaeren bezig met een nutteloos woorden- politiek, met kavalkaden, reuzenfeesten en praelwagens, met exposition en kinderprinljes, met geldverslindende wetten on burgerwagt, onderwys etc., met subsidiên en gillen, zells tot met zuygerleggers toe immers den liberalen god heél't hel zoodanig weéten aen te leggen en zoo wyslyk te be smeren dat by te Antwerpen groot gevaer loopt van 111 de kiesbus te worden afgekookt. En inderdaed, wie zal er aen dit gevaer nog twyffelen wanneer men zal weéten, volgens 't Handelsblad van Antwerpen, dat Maeudag lest ecnige burge meesters der omliggende gemeentens onder verschillige voor wendsels naer 't kabinet van M. den gouverneur dier provincie geroepen zvn alwaer er eerst van kraeyen en duyven wierd gesproken en vervolgens de kicskwcstie op tapyt gebragt Wie zal nog aen dit gevaer twyffelen wanneer men zal weeten dat in ditzelfde kabinet eenen eenvoudig gekleedden onbe kenden heer zat die met fransche komplimenten die burge meesters salueerde en als 't ware de schoenen poetste, welken heer niemand anders was dan den minister van 't inwendige, Carolus Romer zelf 1 die daer door M. den gouverneur wierd aengeprcézen en afgeschilderd even als eene rariteyl door hansworstenen koordedansers op de kermissen in barakken voor tien centimen word aengepreezen en te zien gesteld... O miskenning der amblelyke weêrdigbeyd O bewvs van onmagl en bangheyd 1 1 En nogtans zoo werkt minister Rogier vóór zyne kiezing, hy, den groolen man die, gelyk t Handels blad zeer wel zegt, op talent en verdiensten alleen zou moeten steunen komt zoo zyne vrees, zynen schrik vóór eenvoudige mcuschen aen den dag leggen 1Aldus komt er somlyds eene donkere wolk die de helderste slerre bedekt 1 Had M. Rogier wel gedaen, had hy er de overluyging van, zou hy aldus moeten te werk gaen in eeue stad die hem sedert wflien jaeren als afgeveèrdigdeu naer de kamer zond Had d"en liberalen aenhang zich zelve niet magteloos geslaegen zou deszelfs aenvoerder durven denken aen een kiesmiddel dat 't eenvoudigste coinmunael raedslid 'twelk zich zeiven eer- hiediat zou doen bloózen Denkt M. Rogier dat de kiezers van Antwerpen uvt deézen vernederenden stap zyne zelfsver- oórdeeling niet zullen alleyden Peysl 11. Rogier met dat nu de beurt van de kiezers gekomen is eu dat hy de zyne gehad hPéft wanneer hy hunne petitiën tegen zyne slegle wet op "tonderwvs met kleynagtiug ja zelfs met versmaedmg aen/ag -,f Wy laelen deéze weynige vraegen oplossen aen wie het toekomt, maer wy verwagten dat de kiezers van 'l distrikl Ant- „ernen zich dóór geene goochelspelen zullen laelen nusleyden nilaizy zonder aerzclen den vremdeling Rogier in onbe- l,i veriof zullen zenden. Dit mogen wy verhoópen naer luyd VU 't volgende artikel 'twelk wy aen 't Handelsblad oiitleenen T De reVs naer Berchem van den heer Rogier heél't, naer 7e„t "dien uytslag niet gehad, welken men verwagt had. u»n dal,t eenen 'algeineenen geestdrift te vinden, die op de aal-11 u C. i_ dnoli «mil Ion 'linli luiilniiurpti Antwerpen is geen poeyer, dat op ieder oogenblik, by de minste aenraeking, uytbersl; Antwerpen en zynen omtrek denken tweemael alvorens te handelenDat den lieer Rogier de expositie kwam zien ter aenmoediging van dal liefdaedig werk, dit zoude ons met vreugde vervuld hebben, maer dateenen man zoo als den minister wilt aenzien zyn, naer eene gemeente komt, om zicli te laelen kyken en te doen applaudisseêrcndit vinden wy kleyngeestig. Men zegt dat" den heer Rogier, enkel gekomen is om de expositie te zien, dal er geen enkel woordje van politiek is gesproken. Sukkelaers! 't bezoek, zyne tegenwoordigheid zelve, was eene ambulante biezings-recommandalie, waervan inen meer verwagtte, dan van duyzend artikels in den Prccurseur, en van al de jagten,die men tegenwoordig op de kiezers inaekt. Den Précürscur is koud geweest in zyn verslag. Ily sp eékt weynig of niet van de Harmonie, waer den minister met eer bied, maer door de menigte koel ontvangen wierd. Dit blad gééft hierdoor een groot bewys, dal de zamenslellers van het feest, niet zeer te vreden zyn over den uytslag van hetzelve. Wy hoorden eenen aenhanger van gemelden kandidaet, met een somber gezigt zeggen cest une fcle manquee. De slegle dag- en weekbladen die vóór een handvol geld alles beschimpen en belasteren, de dag- en weekbladen der zoo gezegde liberalen, die met de proteslalie onzer hoogaglbaere prelaetcn belrekkelvk de onderwys-w"!, den spot gedreéven en er de sehaudigste tael legen gevoerd hebben, zullen nu in de hiervolgcude woorden van Zyne lleyligheyd Pius IX hunne veroórdeeling zien. Den doórlugtigen Paus die dóór geheel de wereld geëerbiedigd is en dien 't valsch 'l liberalismus zeil lot heden toe schynt geëerbiedigd te hebben, den doórlugtigen Paus, zeggen wy, vind zich gedwongen in droefheyd zyner ziel jammerklaglen tegen Relgiën uyt te brengen en dit wegens de heymelyke aenslagen welke de verderfelyke libera listen party hier tegen godsdienst, zeden en calholicismus smeedDat er onze landgenoóten ernstig aen denken, de wóórden van Pius IX zyn vermacningen die hun moeten opwekken vóór hun evgcii behoud tewaeken en meer beteekenis hebben dan wy in lange artikels zouden konnen uylleggen. Zie hier hoe Z. II. zich in consistorie van 20 Mey,overons Belgenland hééft uylgedrukt. Wy konnen ons thans niet onthouden in onze vaderlyke bezorgdheyd, de doórluglige natie der Belgen, die zich steeds dóór haeren iever vóór de kalholyke Kerk heeft doen onder- schevden, openbarrlyk onze droefheyd te beluygen by het zun der 'gevacrendie by haer de kalholyke religie bedrcygen. Wy betrouwen dat voórlaen haeren doórlugtigen Koning, en al degeéne die in Belgenland den teugel van het bewind houden in hunne wvsheyd zullen overweégen hoeveel den kalholyken godsdienst én zyne geloofsleer bydraegt tolde ruste en lydelyke wclvaerl der volkenwy betrouwen dat zy de heylzaeme kragl deézes godsdienst ongeschonden zullen willen bcwaeren en het beschermen en verdedigen der heylige prelaclen en der dienaers van de Kerk als hunne gewigtigsle laek aenzien. kiesing °invlocd zou hebbendoch men kan zich bedriegen. SAMENSPRAEK lusschen M. Rogier cn eenen Fransehman over de teel op het middelbaer ondcèwys. Den Fransehman. He wel, M. den minister, gééft gy u nog niet ten ouderen? Als gy alles aenraerkl wat ik u vóór oogen heb geleyd, moet gy niet bekennen, zoo ik u van den beginne onzer onderhaudelingt heb gezeyd, dat uwe voórgedraegen wet de grondwet schend,tcgenstrydig is aen haeren geest en letter? M. Rogier. Wel neen ikik houde integendeel staen dat het gouvernement dóór de constitutie verbonden is van open- baer onderwys te geéven: ik houde staen dat ik in myne hoedaenighcyd van minister, de constitutie zoude schenden, dat ik te kort zoude blyven aen myne ministerieéle pligten, indien ik geen openbaer onderwys gaf, en myne wel niet had voórgedraegende constitutie is vóór de ministers verpliglende. dit ei hebt man nen van kennis hebben sedert dien minister gewéést; was er verpligting van openbaer onderwys in alle takken te geéven gy, M. den minister, en alle die voor u, het vertrouwen des konings hebben gehad, verdienen van opgehangen te worden aen den hoogslen boom die er in Soningen bosch gevonden word Wel boe bel openbaer onderwys op de borsen der Belgen is verpliglend vóór het gouvernement! en er zyn reeds 19 jaeren verscheéneu, dat er niet eenen minister zyne pligten heél't gekweéten; niet eenen minister, en daer hebben er zoo veel geweést, heél't op het middelbaer onderwys gepeysd, mid delbaer onderwys gegeéven, dal nogtans verre uyt het bezon- dersteis! verdienen zulke mannen niet aen de galg gehangen te worden was ik Belg, ik zou al die ministers in beschulding stellen van grootelyks aen de constitutie ontbroken te hebben ik zou hun doen vangen en spannen: ik zou bun doeu opligten dóór de gendarmenik zou bun te Gend in den mamclokker sleéken en hun vóór den jury van geheel Belgenland brengen!., is immers hunne schuld, Belgen, dal uwe kinders sedert 19 jaer ind'onweélendheyd zyn opgegroeyd'l is hunne schuld dat er sedert al dien lyd geene middelbaere schooien, geene peu- sionaelen, geene collegié'n hebben besiaen'l is hunne schuld dat uwe jongens noch l'ransch noch latyn; noch grieks noch spacnsch; noch geographie noch geometrie, noch verdere mate- matieken hebben konnen leeren M. B. Maer citoyen, alle guyclielen op een eyndc, ik en ben ik alleen niet die de grondwet alzoo versta, al de liberaelen verslaeu de grondwet gelyk ik die nu versla al de liberaelen zeggen dal ik tusschen het middelbaer onderwys moeten komen, hoe véél geld de Belgen daer vóór moeten lellen of niet. Den Fr. Zoo M. den minister, al de liberaele zeggen etc.. maer van welke sóórt van liberaele w ilt gy hier spreéken van de oude of van de nieuwe liberaele? van de liberaele van het jaer 4850, of van de liberaele van het jaer 1850 M. B. Wel van de liberaele van deézen lydvan de libe raele die in 1846, tot Brussel dit fameus congres hebben geopend, en waer al wat verstand had is na toe gekomenvan de liberaele uyt de allianceuyt den Irou, en uyt al de vrymet- selaers logiën van geheel Belgiën: van de liberaele spréék ik die overal hunne comités hebben opgeregl, gelyk lol Yperen, tot Aelsl, lol Nyvel, tot Charlerov etc., en die daer ook hunne gazetten hebben, om hunne dmkwyze tot onder het geboerle en by de koólrnynders te verspreyden; van de liberaele spréék ik, citoyen. die zich in 1847 hebben weéten meester Ie piaeken van de kiezingen, en die in eene overgroole meerderheyd zoo schoon zyn boven gekomen; van de liberaele, met een wóórd, die MM. De Theux, Malouen D'Anelau, aen de deur hebben, gezet, eu in Frère Orban, en in De Haussy, en in my hun betrouwen hebben gesteldwy dan, met al die doortrapte mannen, metal die fyne bollekens verstaen de grondwet aldus, en zouden wy konnen faelen Den Fr. Ik geloof, M. den minister, dat de liberaele van vcrschen datum de grondwet aldus keeren en draeyën, uylleg gen en verstaenmaer wie zou er best den eglen zin der grond wet kennen, de oude of de nieuw;e liberaele, die men libcralislen begint te noemen, om hun van waere liberaele te onderschey den Wel nu verstaen de oude liberaelen, de unionisten van 4828, van 4854, en al die deel hebben gemaekt van bet Natio- nacl congres, verstaen deéze den art. 17. der grondwet, gelyk de jonge liberaelen deézen art. willen verstaen? Gy M. den minister als ouden liberaelwant deézen hebt gy immers ge weest, wéét genoeg van neen; of bad gy dit vergeélen, M. De Gerlache, gevveézen president van het ISaiionael c.mgres, M. De Brouckere," nu Borgemeester van Brussel, en den ïameusen De Potter die noch lééft; deéze cn veel meer andere mannen met haerdeu zouden hel u zeggen, zouden u doen gevoelen wat cene wilkeurige, wat eene ongerymde, wal valsche uytlegging het ministerie met geheel den liberalen haspel aen den art. 47 dei- grond wét poogt te geévendeéze zouden u zeggen, op wat vaste gronden bel congres de vryheyd van onderwys hééft geplaest, en hoe vermeélen, hoe wilkeurig hel is van te deuken dat bet Belgisch gouvernement openbaer onderwys moet geéven, of in concurrentie met de vryheyd moet treéden. Ho! M. den minis ter, gy moet tog hard zyn tegen hel bloózen en weynig schaemle hebbenwant als gy den brief, de wvdloopige eu omstandige verklaeriug oyer den art. 17. van M. De Gerlache onlangs in dc gazetten hebt geleézen, als gy de broeliuere die M. De Polter over eenige wecken hoéft uytgegeéveu over de zelve zaek, hebt doorbladerdals gy de redenvoering van M. De Brouckere in de kamer der volksvertegenwoordigers laest hebt gehoord, gy zond rood zyn geworden tot agter uwe ooren, had gv nog eenige schaemle in uw Ivf! M. R. Schaemle en heb ik niet: dat men my afschilder* vóór inconsequent, vóór hypocriet, voór'dcmocrael, vóór socia-

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1850 | | pagina 1