ZONDAG 16 J L A Y 1850.
VIERDEN JAERGANG. Nr 195.
AELST, den 15 Juny.
Dit blad vcrschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag.Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klaglen of gegronde rekla-
inen in 't algemeen belang te doen hééft, liy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. wacrvan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons cenige
stukken zouden begeêren mede te deelcn, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wv in regie gedwongen wierdcfi dezelve
te doen kennen. Geene snikken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQL'K SLUM.
DEN DENDER-BODE
OOGSLAG OP DE KIEZINGEN.
De kiezingen van verleden dynsdag leveren vóór de liberalis-
ten stof lot nadenken op; vooreerst omdat er, in weerwil van
al liet gepleegd geweld gepaerd met den zedelyken invloed dien
de gezaghebbers natuerlyker wyze op de kiezers uyloelfenen,
geer.en enkelen kalholyken kandidaet uyt de kamer is konncn
verwyderd worden, en ten tweeden omdat de geweldige minis-
terialismus party zes of zeven haerer verslaefde en altydknik-
kende leden op het slagtveld heeft gelaelen welke dóór hoogst
bekwacme en kundige calholvken zyn vervangen geworden.
Aldus zien wy dat er in 'l distrikt Loven slegts eenen
enkelen kandidaet der vier aflreédende leden is herkoózen,
naemelyk M. De Man d'Attenrode, welken op eene eervolle wyze
zyn manduel vervuld had en lot de gemaetigde denkwyze
toehoortde andere dry aftreédende leden die zich met Jyf en
ziel aen Y ministerie verslaeld hadden, zyn afgedankt en hebben
vóór opvolgers; 1° M. De Lacoste, oud-gouverneur, van wiens
verdiensten de klubsparly van Loven geene hoegenaemde reke
ning had gehouden en den talentvollen man op eene schande-
lyke wyze uyt de kamer gestooten2° M. Landeloos, agtbaeren
a'dvokaet en raedslid te Loven, tegen wiens kandidaluer al wat
eerloos en walgelyk is dóór de liberalistische vuylschriflen was
uytgebraekt; 5U M. De Wouters, provinciael-raedslid en burge
meester te Vcrtryck, ook eenen man van kennis en wcérdig om
een belangryk distrikt te vertegenwoordigen.
Verder zien wy dat al de kuyperyën, listen en geweldenaeryën
van wege de klubsparly noch te Thielt noch te Ypcren hebben
konnen baeten om twee uytsteékende mannen als MM. Malou,
geweézen minister van financiën en De Muelenaerc oud-gou-
verneur van West-Vlaenderen, uyt de kiezing te bannen, en dit
tot groot spyl en vrees onzer ministers welke in deéze talent
volle oud-afgeveèrdigdc twee moedige verdedigers tegen de
minislerieélc willekeurigheden, twee magtige redenaers tegen
de dolle uytvallen van MM. Frère, Rogier en eonsoórtcn zullen
vinden...... liet is waer, in de laelsle kiezingen waren er de
klubsliberalen in gelukt het volk lebedriegen en te mislcyden
en aldus die sommiteylen der kamer dóór dweepers en domme
jaknikkers te vervangen, maer nu heeft't volk zyne dwaeling
gezien, Y is van zyne begoocheling weergekeerd, Y hoéft zyn
misverstand erkend en Y is dan ook eene schitterende eerher
stelling komen doen, met op zyne verleyders al de schande en
lasteringen terug te werpen waerdoór MM. Malou en de Muele-
naere, tot Belgien's onëer, waren uyt de kamer gebannen
Weynige of geene kandidaeten hebben in hunne repectieve
distrikien eene vóór de liberalislen meer verpletterende meer-
derheyd bekomen, en dit vereyschte de ten onregt geschand
vlekte eer deézer twee belangryke volksvertegenwoordigers in
welkers opregt kalholyke grondstellingen Y land zyn betrouwen
mag stellen.
Ten vierden mag de nieuwe kiezing van den graef De Merodc-
Westerloo, welken te Turnhout is benoemd, niet stilzwygend
voórbygegaen worden. Benevens M. Coomans heeft den nieuwen
kandidaet van elf honderd stemmen er by de negen honderd op
zich vereenigdDan eyndelyk dient er opgemerkt te worden
dat, buyten de groole kiesdislrikten, al waer tegenkanting
bestaen'hééft, de liberale kandidaeten er met eene zoo geringe
meerderheyd zyn herkoózen,dat men mag zeggen dat zy er ais
met geweld dóór gesleépt en gedrongen zynZoo is M.
DYlolfschmidl, minister van buylenlandsche zaeken, te Bas-
togne met de onbeduydende meerderheyd van twee stemmen
herkoózenM. Jaques teMarche met eene meerderheyd van vyf
stemmen te Dixmude, zegt men, is ergelykheyd van stemmen
geweést en de gemaetigde hebben zich eeüpaerig in de ballo-
ieéring onthouden omdat, naer Yschynt, er bedrog is gepleégd;
te Namen en te Virion is er moeten geballoteérd wordenmet
een wóórd, wy mogen zeggen dat dóór de gedeeltelyke kiezingen
van 1850 de schynliberale party geknakt is en dat zy tot ernsti
ge waerschouwing moeten vertrekken aen Y ministerie en
Y zelve doen denken om van zynen dwaelweg terug te keeren.
Deéze kiczingen zyn ook eene voórbereyding tot de eerstko
mende welke door onverwaglte gebeurtenissen eerder zouden
konnen plaels hebben dan men wel denkt. Hebben de groole*
sleden gelyk Brussel, Antwerpen en Brugge zich nogmacls dóór
lantere partyzugt laelen begeesteren en wederom al hunne
ministerieële kandidaeten naer de kamer gezonden, dit was te
vóórzien, maer Y is eene blyk te meer hoe schandelyk 't libe-
rael ministerie de landbouwers in hunne kiesregien hééft
gekrenkt met in de gtoole sleden hel monopolium der stemming
te brengen dóór de vermindering van den kieslol op 20 guldens,
vermindering die klaerblykelyk ten nadecle der buylengcmeen-
tens werkt, aen welke hel voórtaen onmogelyk is mannen vol
gens haeren smaek naer de kamers te zenden.
Zelden zag men zoo véél schaemteloosheyd en dwaezen
handel dan in Y Verbond van zondag, welks opstellers het zich
als eene laek schynen te rekenen zich zelve te schandvlekken
en als domooren te doen doórgaenZy schandvlekken zich
zelve met een ander die trèlfelyk en vóór geen bedrog vat-
baer is, onregtveèrdiglyk zaeken aen te tygen waeraen zy
zelve pliglig zyn. Aldus schreeuwen zy geduerig dat de edel
moedige heeren welke zich hebben willen belasten de calho-
lyke petitie tegen de rampzalige wet op Y onderwys, in persoon
ter onderteekening de kiezers aen te bieden, de onderleekc-
naers alle slach van leugens en valschheden hebben wys ge-
maekt eeniglyk om handleekens te bekomen, lerwyl zy, Ver-
bondsgasten, op hunne liberale petitie niet anders dan onge-
dwongene, verlichtte en uyt overtuyging geplaelste handlee
kens hebben ingezameld even als of wy hier geene oogen
hadden om hunne handleekens te zien, en als of de leekenaers
der Catholyke petitie daer niet waren om zulke eerlooze las-
terlael naer weerde te schatten. De Verbondsmannen maeken
zich belagchelyk met te spreéken als of zy zich hier uyt vremde
gewesten waren komen neérzelten en met de teekenaers der
Catholyke petitie onbekend waren want moei men niet meer
als dom zyn om te willen doen gelooven dal de heeren der
Catholyke petitie al die slegte middels hebben gebruykt om
handleekens te krygen daer er niemand beter overtuygd is dan
de onderleekenaers zelve aen welke men dit wilt" opvyzen,
dal zul ken nutteloozen handel by hun geene plaels hééft gehad
en zelfs geenzins noodig was? Moet men niet meer als losbol
zyn om van die verlichtte, ongedwongene en uyt overtuyging
geplaelste handleekens te rammelen, als de liberale petitie
daer is om te bewyzen dal de twee derde der 110 onderleeke
naers zyn afbanglyke amblenaeren, gesubsidieerde van Y gou
vernement, afhauglyke burcelschryvers die geene kiezers zyn,
broeders die in stads eygendom woonen en niet slemgeregtigd
zyn, van stad betaelde amblenaers, onderwyzers uyt de gou-
vernemenlsschool, kanteniers der kazerne, contrainteudraegers,
onderwyzers der stadsarmschoól, kneglen in fabrieken tol den
stadskamerbode toe etc. etc. Wy vraegen het nog eens,
moet men niet meer als losbol zyn om daervan geduerig te
rammelen en dan nog de Catholyke petitie te willen beschimpen
met zulke liberale petitie te willen doen uytblinken
Zouden wy op onze beurt niet eens mogen vraegen, gelyk de
opstellers van Y Verbond geduerig doen wat moet eiken
regtschapen en rcdclyken mensch van al Y Verbondsgesjouwel
en laster denken Oórdeclen die mannen dóór hunne vuylig-
heyd de heeren der kalholyke petitie te bezwadderen en ze
aldus bv Y publiek in minagling te brengen, daerin zyn zy
bedroógeniets watvuyl is kan wel iets dal zuyvcr is beklad
den, maer hiervóór is eene conditie noodig, naemelyk dat de
vuyligheyd de zuyverheyd konne genaeken,"en dit is hier Y geval
niet, integendeel hoe vuylder de Verbondsmannen zich zelve
maeken hoe dieper zy in veragting zinken en hoe meer men er
zich zal van verwyderen gelyk zy óngctwylfeld ondervinden.
Wyders beroepen wy geheel de Alliance een enkel huys te noe
men waer onze petitieheeren de schurftige middelen zouden
gebruykt hebben die Y Verbond hun te laste legt; Y ware mege-
lyk dal wel ligt eenen of twee persoonen zulks aen de vrackzug-
tige klubisten hééft wys gemaekl uyt hoofde van kalandisie of
anderzins; dit is gemakkelyk te verschoonen, wyl zulks geen
zins met hunne inwendige overtuyging overeenkomten, ware
er tegen alle verwagting zulk een geval, het zou de petitie
heeren hertzeer aendoen de betrekking van zulke persoonen
met onze tegenstreévers nivel gekend te hebben, want voorzeker
zouden zy er voórbygegaen zyn gelyk zy met menigvuldige
andere gedaen hebben
Doch daer ligt den knoop niet van 's Verbondsgramschap en
spyl, Y zyn de 550 handleckeuingen der trelfelykste kiezers van
Aelst welke op de kalholyke petitie klaer te leézen staen, die
aen Y herte knaegen der klubsgaslen, omdat zy bewyzen dat de
liberale petitie schandelyk geloógen heeft als zy zegt dat gansch
de bevolking deézer slad vucriglyk verlangt en den Scnact smeekt
de gewacgde wet aen te neémen
Zou dit vóór geene leugen, vóór geen schandelyk bedrog
moeten gehouden worden, wanneer slegts een achsle deel of een
vyfligtal der kiezers van Aelst zich durft noemen de gansche
bevolking, daer het hiervoóren beweézen is dat de 7 8 der
kiezersaen den Senael het tegenovergestelde vraegen? De opstel
lers van Y Verbond en tevens bewerkers der liberale petitie
hebben wel ondervonden wat al moeyte het nog hééft moeten
kosten om dit achtste deel der baiidlcekeningen te bekomen,
want wy houden staen en zulks weélen wy uyt d'eersle hand.
dat er in zommige buyzen gepredikt, schoon gesproken, beloofd
is, immers dat er niets is verwaerloosd om een handteeken te
krygen en dat niettegenstaende aen die beloóvers, die schoon
spreékers, die predikanten de wydsle opening van Y buys is
geloondKonfraler, verslikt gy u aen Y pilleken der petitie,
Y is aen uwe beestighevd tewyten en aen niets anders.
SAIUEASPRAER
lusschcn M. Rogier en eenen Franschman over de teel op hel
middelbaer onderwijs. (Eynde.)
M. Rogier. G'en doel, ciloyen, gy hebt geencn moor ge-
wasschen, want ik gaen u regtzinnig spreéken, niet in myne
hoedaenigheyd van minister, want als minister kan ik niet
regtzinnig zyn, ik moet van wit zwart en van zwart wit konnen
maeken, maer als uwen vriend en zeker als vriend van Carnot
en consoórten. Wel nu om u te loonen dat ik regtzinnig ben
ten uwen opzigle, ik maek u myn compliment, en ik verklaer
u rondborstig datgy meer als gèlyk hebt in alles watgy wegens
het art. 17 onzer grondwet hebt gezeyd en bygebragl: Ja,
citoyen, gy hebt deézen art. wel uytgeleyd, en gy verstaet den
den zeiven gelyk hy weézenlvk versta en moet worden gy
verstaet deézen art. gelyk ik zelve hem 10, en 12 jaeren lang
heb verstaen, gelyk ik hem heb verstaen zoo lang ik liberael
ben geweést, maer als ik van liberael, liberalisl en clubist ben
geworden, van den oogenblik dal ik deel heb gemaekt van het
liberalislen congres, ben ik van opinie veranderd. In dat
liberalislen congres ging het aerdig, ciloyen, hieronder ons
gezeyd, die mannen zagen dal zy met de vryheyd gefopt waren,
en zy wilden de vryheyd kortvleugelen; zy wilden volle
vryheyd vóór hun zelve, maer niet vooreen ander, niet vóór
de pacpen zy waren raezende om dat het leeger onderwys in
de handen der paepen waszv waren dol en woedende oui dal
de pacpen daerenboven nog meester waren over hel middelbaer
onderwys, om dat deéze dóór geheel het land, schier in alle
sleden collegiën, pensionaeten haddenin dat liberalislen
congres wierd eerst bosloólen van jaerlyks 50 centiemen par
man uyt te leggen om tot Brussel en elders kleyne liberale
schooien op te regten, waer geenen priester zvnen voet zou
mogen zetten, maer als men zag dal dit spel niet trok, wierd
er van dolheyd besloólen de paepen op eene andere manier te
knolzen, met hun de vryheyd van onderwys te beneémen daer
wierd besloólen de grondwet die de vryheyd van onderwys
aen een ander waerborgt, te veranderen Y zy dóór eene wei
Y zy dóór eene revolutie; daer wierd besloólen, want in dat
congres is véél besloólen, dat het gouvernement in concurrentie
moest treéden met de vryheyd, het gone zoo véél is als de
vryheyd vernieligeudaer wierd besloólen dat het gouver-
ment eene barrière moest stellen aen het middelbaer onderwys
dat schier uytsluytelykdóór de paepen wierd gegeévcn. In dat.
congres wierd Frère-Orban, de Haussy en ik aengeduvd om dut
castagniën uyt hel vuer te raepen. Wal kon ik'doen in deéze
oiuslandigheyd f was eene schoone gelegenheyd om nog
eens groot te worden Ik heb die gelegenheyd te baet geno-
men, en, naer van myn hert eenen steen gemaekt te hebben
heb ik aen het congres belofte gedaen, konden zy my minister
maeken, dat zvnen wil zou geschieden, en tol nu toe is dien
wil volbragt. Dus, citoyen, hebt gy meer als gelyk in uwe
denkwyzeY zyn de liberalislen die de grondwet hebben doen
plocyën naer hunnen zin, en het doel my opregt plaisier dat
gy als vremdeling zoo gegrond over deéze zaek heb gesproken
als ik u heb tegen gesproken, Y was maer om uwen pols eens
te tasten, om te weéten of men in Yrankryk eenige kennis van
onze zaeken hééft
Den Franschman. M. den minister! kennis! wel daer is
geen land in gansch de wereld daer wy ons racer mede bekom-