m
ZONDAG 7 JULY 1850.
VIERDEN JAERGANG. Nr 198,
AELST, den 6 July.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryvcn, mogen alle dry maenden kos
teloos eenc annonce van 10 drukregeleh in ons blad doen pïaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rckla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
DEN
CHIQUE SDIIH.
verder gewaegen van alle brochuercn, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemcn der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
BODE
DE LIBERALISTEN EN DEN MONITEUR.
De liberalisten van ons Belgiën, zyn raezende van
gramschap, zy vveéten niet tegen wie hunne gal uytbrae-
ken omdat onzen algemeynen vader Pius IX een woórde-
ken hééft gelost over Belgiën, omdat hy zyne vrees hééft
te kennen gegeéven over de religie in Belgiën; men hoort
de tolken van 't liberalismus of zoo gy wilt van 't Macon-
nismus, want deéze twee schoone dingen zyn zuster en
broer, niets anders meer zeggen dan dat Pius IX de
zaeken van Belgiën niet kent dat hy misleyd en bedroógen
is, dat er hoegenaemd geene redens zyn Om over de
toekomst der religie in Belgiën te dugten dat de libera
listen de religie ongehinderd laeten, en niets doen als
tot welzyn van de religie Vermomde menschen, hoe
durft gy alzoo spreéken Wel hoe Pius IX is misleyd
en bedroógen, in plaets van te vreezen vóór den toestand
der religie, hy zou moeten uytroepen dat de liberalisten
niet dan het welzyn der religie beóogen, dat de religie
onder de liberalisten en dóór de liberalisten gaet bloeyën
en in vollen luyster komen 1 Maer weet gy niet dat gy u
eygen zeiven verraed en aen de galge klapt Pius IX
kent en wéét niet wat er in Belgiën omgaet, en er is
eenen Moniteur, een officiéél staetsblad 't géén het nieuw
politiek, voórgeschreéven dóór het liberalismus, daer of
omtrent hééft doen kennen Er is eenen Moniteur, die
het programma van het tegenwoordig ministerie, met
zyne fameuse spreuk Vit at est laic, heeft afgekondigd;
er is eenen Moniteur die al de wilkeurige schikkingen
van minister Haussy hééft openbaer gemaekt, nopens
den kerkenraed, kerkgoederenkloostersreligieuse
gestigten, liefdaedige werken, testamenten, legaeten
Er is eenen Moniteur die het wetsontwerp nopens het
middelbaer onderwys van minister Rogier heél't afge
kondigd die den exposé des motifs van Rogier over die
wet, die het verslag der middelsectie van M. Duquesne.,
die de redevoeringen der ministers, Rollin niet uytge-
zonderd, die de redevoeringe der constitutioneéle en
anticonstitutioneéle representanten heéftaengestipt en van
wóórd tot wóórd gedruktDit alles en nog meer andere
zaeken hééft Pius IX in den Moniteur gevonden, gezien,
geleézen, zoo wel als een ander en Pius IX is misleyd,
word bedrogen Pius IX ziet niet waer het liberalismus
henen wiltWat uyt hun stelsel, uyt hunne wetten
en dekreéten moet volgen 1 Vermomde liberalisten; zegt
liever dat Pius zyne oogen niet mag gelooven, dat hy niet
bekwaem is om te oórdeelen over het géén hy leest in
uwen Moniteurof beter werkt uwe woede uyt tegen
uwen Moniteur, suprimeért den Moniteur, dan zal hy u
niet meer konnen verraeden gelyk hy nu onophoudelyk
doetdan zult gy in het donker konnen werken gelyk
de vrymetzelaers gewoon zyn te doen in plaets van te
roepen d bas Ies calottins, a bas les catholiquesroept
(i bas le traitre, le tartufeen néémt den volgenden arrest:
Sire Wy hebben eenen Moniteur, maer den Moniteur
bewyst aen de liberale zaek en wel naementlyk aen uwe
ministers eenen zeer slegten diensthv maekt al hunne
akten openbaer men wéét in vremdè landen hoe wy
Belgenland bestieren, en terwyl men onze inzigten, die
altyd zuyver zyn, niet kent, worden onze akten kwalyk
uytgelevd en verstaen, redens waerom wy uwe Majesteyt
eerbiediglyk verzoeken van den Moniteur te supprimeéren
dóór den volgenden Arrèté
Wy, Leopoldus den eersten, koning der Belgen,
hebben goed gevonden te decreteéren gelyk wv by
deézen decreteéren
ArtTe dateéren van heden zal den Moniteur ophou
den te verschynen.
Art 2 Onzen minister van het inwendig, is gelast met
de uytvoering van dit tegenwoordig besluyt.
Gegeéven te Brussel den....
WEDEROM DEN MONITEUR.
liet staetsblad of Moniteur Beige zweet water en bloed, het
kronkelt zich net als eenen paling, immers liet doet zyn nyter-
ste best om den artikel leugenagng te maeken van liet fransch
dagblad l'ünivcrs nopens de vrugtelooze poogingen die ons
ministerie by den stoel van Roomen hééft aengewend om onze
geestelyke vryheden te krenken en de onrust onder de katholyke
Delgen le werpen. Wy hebben in ons laetste Nr eenen uytlrek
uyt dien artikel gegeéven waernaer wy onze geagte Icézers
verzenden. L'Univers antwoord in weynige wóórden aen den
Moniteur eti zegtWy vinden geenzins noodig te bcloonen dal
de flauwe en droeve bewysredens die den belgischen Moniteur
will doen gelden, in geener voege wederleggen hel geen wy ken-
baer gemaekt hebben; liet zal ons genoeg zyn le herliaelcn en le
verzekeren dal al de feylen waervan wy kennis hebben gegeéven
EGT en NAUWKEURIG zyn en dit in liet hoogste punt, en dat
wy T Belgisch ministerie uyldacgen dezelve valsch le maeken
Wy zyn nieuwsgierig te weéten hoe onze in 'l donker wer
kende ministers en liberalistische godsdiensthaters zullen
handelen om die gegronde en verpléuerende beschuldiging te
keeren; beschuldiging die alle katholyke Belgen deoogcu moet
doen openen en ze op hunne hoede doen zyn willen zy de on-
heylen eener godsdienstverdrukking, eener kerkvervolging van
ons al'kecren.
De minislerieéle Indépcndancc kondigi met eenc zekere
vreugd de tyding af dat, op 24juny laetst, de sectie der vry-
metselaers in den tempel des amis philanthropes te Brussel, met
groote pragt en plegtigheyd den hoogdag van den somer
zonnestand gevierd heél't. Véél menschen weéten misschien
nog niet dat de truweelgaslen, zoowelalsdeheydene, d ozon en
de maen aenbidden; noglans men ziet dat het zoo is.... Maer
om die pleglige acnbidding le mogen hywoüiien, moei men al
de ordens ontvangen hebben en weêrdig zyn liet licht te ge
nieten 1
In deéze plegtigheyd is den heer volksvertegenwoordiger
Verhaegen voor de twintigste mael geroepen geweest tot hel
opperpriesterschap van dien tempel; den man is vereerd ge
weest met de stemmen van al de truweelbroeders die er aen-
weézig waren..,. Verscheydene redevoeringen zyn er uvtge-
sproken geweest welke wy nieuwsgierig zouden zyn te leéz.en
om de gevoelens der truweelgasten te kennen als ook om le
weéten welk hun opzet is nopens de middels die er moeten
gebruykt worden, om ons landeken le bederven en er de ka
tholyke religie uyt te dryven; daeruyl zou men nog beter kon
nen oórdeelen hoe pynelyk het voor 'l katholyk Belgiën is le
moeten zien dat eene der welgeévende kamers eenen priester
der truweelsecte vóór voórziller heél't geiiad.
VERROOPING DER HOSI'ICIEGOEDEREN.
Hoe meer wy het voórneémen van de commissie der liospiccn
deézer stad, betrekkelyk het verkoopen van een groot deel
hospitael- en begyncgoederen overweégen, hoe meer wy T zelve
moeien afkeuren eu de aendagt onzer stad- en landgenoóten
op de liberale slreékeu inroepen. De wet van den 16 Messidor
jaer Vil belast de commission der hospicen uylsluylclyk met
hel bestuer der goederen en met liet inwendig beheerder
gestigten van liefdaedigheyd. Die gestigten zyn uyt hunne
naluer eeuwigduerend en als dusdaenig dóór de franscbe
roofzugt zelve geëerbiedigd geweest; om de duerzacinheyd
dier loevluglsoordèn vóór den ongelukkigen op vaste gronden
te vestigen, hebben godvruglige zielen de zelve begiftigd met
vaste goederen welkers inkomen volgens den wil der geévers
moeten besteed worden, wil die voórnaemelyk bestaet in de
liefdaedigheyd duerzacm le maeken. Uyt dien hoofde hebben
de commission der hospicen eene strenge geweétenspligt te
vervullen in 'l naleéven van den uytersten wil der bezetters.
Nu, wy vraegen liet lieéft ooyt een mildaedig hert gronden aen
d'bospiccn gegeéven om naderhand zonder nood verkogt le
worden en met dcrzelver opbrengst wisselvallige slaelsrenten
te koopen Deéze vraeg zullen wv zonder aerzelen met neen
beantwoorden. En toch, wat is de schynlibcralc administratie
der hospicen van Aelst voórneémens le doen, zy die de droevige
en voorden armen ongelukkige bewyzenonderd'oogen hééft dal
er yoórlwceadry honderdduyzcnd guldens stadsbrieven, bons-
of actiën in de archieven liggen te slikken, waervan den armen
kranken nimmer den minsten onderstand zal genieten Wy
hebben liet reeds gezegd, en wy zullen liet herhaelen dal
dergelyke verkooping, huylcn dal zy eenen akt van slegte
administratie daerslelt, hoogst le betreuren isVan den
anderen kant, waer is de wet die de begynen supprimeert of
haere goederen verbeurd verklaerd liehbe Zulke wel bestaet
nergens, en noglans is de commissie voórneémens een deel van
ons beggynhof le verkoopen, zullende aldus de hand slaen aen
iels dat door de woedende plunderzugt der Jacobins is geëer
biedigd 11 Doch daer de begynen nog wetliglyk bestaen ci daer
er geene .wet is afgekondigd kraglens welke luiere goederen
verbeurd verklaerd zyn, is le overweégen, dat deéze verkooping
onwettig zal zyn. Immers, om de begyncgoederen te vervremden
is er noodzaekelyk eene wet noodig, en dan blyft er nog te
weéten of er met de uytdrukkelyke schikkingen onzer grondwet
eene verbeuring zou konnen of mogen gepleegd worden op
goederen der begynen, welke wetliglyk bezittende, reglen van
verkreégen evgendom konnen doen gelden. Niemand lieéfl
"t regt van ze uyt liaer bezit te stooten, zulks doen ware eenen
akt van vandalismus tegenstrydig aen de grondwet. Volgens den
art. M mag niemand van zynen evgendom beroofd worden tcii
zy wegens openbaer nul en dit nog na eene voórafgacndelykc
schadeloosstelling; den art. 12steltuyldrukkelyk daer dat de
straf van verbcurtverklaering van goederen iiiet mag inge
voerd worden
Indien V gouvernement, de stad, of de commissie der hospi
cen de hand op die goederen durft leggen en ze le koop veylen,
de gemeeuzaemheyd der begynen zal' er zieli in regie mogen
legen verzetten. Den art. 6 der wet van 16 Vendemaire zegt
De hospicicgocdercn die verkogt zyn geweest kraglens de wet van
25 Messidor jaer 4, zullen aen de hospicen in tcruggaevc worden
vervangen door nationale goederen van gelijke opbrengstmen
bemerke bier dat de wet niet zegt dat die goederen in terug-
gaef zullen vervangen worden dóór slaelsrenten, maer uvt-
drukkelyk dóór vaste grondgoederen, 't welk duydelyk bewyst
dat de wet wilt dat de hospicen hunne goederen ongeschonden
behouden.
De begynegoederen zyn goederen die aen deéze corporaliën
toebehooren en die in hunnen ouden slacl gebleéven zyn,
gelyk Merlin zegl, die gcvolgelyk met de nationale goederen
verschillen en die dóór die gestigten by voorlducring moeten
bezelen en besluerd worden gelyk liet altyd is geweest, 't is le
zeggen in hoedaenigbeyd van corporaliën, loegelaetcn dóór den
souvereynen wil, en, uyt dien hoofde, gemagligd oin zulkda-
nige processen in te spannen en le vervolgen die dóór den
evgendom, dóór 't deszelfs besluer of administratie zouden
konnen veroorzaekt worden. Ten slotte zullen wv met Merlin
doen opmerken dat de vervremding etc. van liospicie-goederen
onder het domeyn van hel bestuer iu 't algemeen niet valt,
dat dit een byzónder of om zoo le zeggen een huyshoudclyk
bestuer raekt, 't geen uytsluytelyk door de regtbanken móet
beslist worden. Zoo dal de begynen regt hebben zich tegen
alle vervremding haerer goederen le verzetlenen dat de koo-
pers Van dergelyke goederen zich blootstellen aen eymlcloozc
moeyelykheden. Tegen dergelyke verkooping zullen wy ons
ook verzetten, wy zullen een petitionnement inrigten en onze
medeburgers aenspoóren ons in die regtvcérdige werking te
ondersteunen. Wy hebben deéze regelen gesehreéven niet vóór
Aelst alleen, maer wel vóór geheel '1 laud, want den schyn-
liberalen geest van Aelst, kon by in zyn ontwerp gelukken,
zou in andere plaetsen als voórbeéld konnen ingeroepen worden.
EENE ANTWOORD VAN 'T VERBOND VAN AELST.
Na zes of acht sommatiën dóór den Dcndcr-bode aen 't Ver
bond gedaen nopens de gezegdens van M. Cumont dal M.
Bruneau vóór den yzcren weg niet al gedaen hééft wal hy zou
hebben konnen en moeten doen, gééft 'i Verbond cyndelyk vóór
antwoord
it DalM. Cumont op dat tydslip, van oedagt was dal onze
afgevaerdigden zelve, zelfs ten spy te en tegen dank van het
ministerieaen de kamers liet voorstel mocslen doen van een
wetsontwerp ter daersteüing der yzere spevrbacn van Brussel
