ZONDAG 21 JULY 1850.
VÏERDEiY JAERGANG. Nr 200.
AELST, den 2 0 July.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag..—Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 een timen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jacr inschryven, mogen alle dry macnden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveèrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen desz^lfs opsteller zal wor-
dcn toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy m regte gedwongen wierden dezelve
ledoen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CUIQUE SUUM.
DEN DENDER-BODE
M. ODILON DE CRAECRER, HOSPfCIE-LID VAN AELST,
EN DEN DENDER-BODE.
In het Verbond van zondag 11. treffen wy eenen brief, dóór
M. Odilon De Craecker, nieuw Iibcrael hospicie-lid, tol den
Opsteller van den Dender-bode gerigt. Dit stuk met even zoo
verstandige! als nauwkeurige! aenmerkingen en cyffers door
spekt, hééft eene uylgebreydheyd van dry volle bladzyden van
't Verbond, en handelt uytsluytelyk over de ontworpene verkoo
ping van een deel onzer hospiciegoederen, en over de voór-
naemste beweégingen der am btsuyl voeringen van de verscbillige
bestueren onzer hospiciën sedert 1850. -M. De Craecker zegt
inzynen uytgestreklen brief dat de onophoudelyke aenrandingen
en leugens van den Dender-bode by hem het veronlwaerdigde
geweten hebben doen opstuiven, en, voegt hy er by, zoo veel te
sleglcr voor degene die er, onvrywilliglyk door gekwetst worden ƒ.7
Volgeèrn zouden wy gezien hebben dat de belagchelyke
zinsnede van Veronlwaerdigde opgcsloovene geweten, wacrdoor
wy zouden gekwetst worden, en 'l kwaedwillig woord leugens in
dien brief niet waren verscheénen, dan ten minsten zouden wy
ons niet genoopt gevonden hebben te bewyzen 1° dat M. De
Craecker aen dilslaeh van kleyngcesligen behoort, welke gelyk
zyn aeu flesschen met nauwe halzen die, hoe minder zy bevat
ten, hoe meer lawyt zy by het uylgieten, maeken2° dat de
waerheyd by hem niet dóór 't harnas des ycrsiands en regtzin-
nigheyd, maer wel doórveynzery beschut is. M. De Craecker
zou moeten gevoelen dat alles wat hy hééft geschreéven cn
T géén, geen betrek hééft met de ontworpene yerkooping der
hospicie goederen, den Dender-bodc in 'l geheel niet aengaet, dat
al die pylen, al waren zy nog zoo wel gescherpt, ons niet kon-
nen kwetsenwy hebben ons eenvoudiglyk tegen de verkooping
der hospicie goederen verzet, en zullen er sno blyven tegen ver
zetten, diesvolgens hebben wy slegts deéze zaek te verdedigen.
Nogtans, daer M. De Craecker andere sloffen hééft aengeroerd
die met de grondkwestie geen betrek hebben en welke handel-
wyze of wel aen kwaedwilligheyd of wel aen 't inzigt van de
voórnaeme kwestie van kant te schuyven, kan toegeschreéven
worden, zyn wy bereyd deéze slolfen te onderzoeken om het
publiek te verlichten en aen 't zelve alle gemak te verschaffen
in 't vellen van een reglveêrdig oórdeeL Ten dien eynde hebben
wy ons in persoon met eenen aglbaeren vriend naer hel hospi-
ciebureel begeéven en daer aen M. De Craecker eene geschreé-
vene aenvraeg behandigd, strekkende om van de bestuerende
commissie oorlof te bekomen lot het nazien van al de boeken
waerdoór de onverstaenbaere cyffers van M. De Craecker, be
nevens deszelfs ons niet raekende maer toch loegedouwene
aentygingen, konnen of gereglveêrdigd of wederlegd worden.
M. De Craecker hééft aen my, Opsteller van den Dender-bodc,
gezegd dat de Commissie my dit verzoek zal weygeren, maer
misschien hel zelve loeslaen aen de leden der voormalige Com
missieEn waerom zou dit aen my moeten geweygerd wor
den Dit zullen wy laeler onderzoeken, indien de weygering,
tegen verwagting, weézenlyk geschiedde. In zvnen brief spréékt
M. De Craecker van eene nota dóór den weêrd uyt het Pavilion
de la Régence geschreéven, raekende 6 soupers, welke nota M.
De Craecker in 't Verbond duydelyk beloofdons geheel mede
té deelen, indien wy aen derzelver egtheyd mogtcn twyffelen....
Maer hoe groot was onze verwondering, toen, op onze dry mael
herhaelde vraeg om d'authentieke nota te zien, wy slegts eene
weygering van M. De Craecker ontvingen, het geen ons wel zou
doen onderstellen dat hel eene gefabriekeérde nota zou konnen
zvn, ofwel een stuk dat van zoo groot belang niet is dan men
er wilt aen vaslheglen en slegts dienende onv langs dien kant,
te poogen eenen blaemop de geweézene commissie derhospicen
te werpen. Hééft M. De Craecker gepeysd dat wy hem by zyn
wóórd niet zouden genomen hebben en al zyn liglzinnig ge-
schryi'sel vóór waeragfig aenveêrd hebben, hy is bedroógen,
want, gclvk wy hem persoonlyk hebben gezegd, zeggen wy hier
in 't openbaci' naemclyk, dal* wy van al zyne aenhaelingcn,
ofschoon zv uyt zyn veronlwaerdigde opgcslovcnc geweien voort-
vloeyën, geene enkele gelooven, ten zy hy ons dezelve dóór
onwederleggelvke stukken bewyze. AVy hebben zoo véél te
meer regt óm ons by dit stelsel te houden, omdat wy hem
voorop mogen en durven zeggen dal zvnen brief krielt van
onnauwkeurigheden om niet te zeggen van valschhedeu die wy
dan aen eene boosaerdige inborst of wel aen eene verregaende
liglveérdigheyd zouden moeten toeschryven. Egter willen wy
noch T een nog't ander onderstellen wel verre van hel te zeg
gen maer, indien men ons den toegang gééft lol de stukken
die wy zullen noodig hebben, dan zullen wy, wy zyn er zeker
van, met M. De Craecker gemakkelyk overeenkomenhy zal in
ons regtzinnige en eerlyke tegenstreévers moeten erkennen die
de misbruyken, van waer zy ook komen, des noods bestraffen
en openlyk afkeuren. Weygerl men ons integendeel den toegang
tot gemelde stukken, dan zullen wy van de opklaering der aen
tygingen van M. D. C. gedeeltelyk moeten afzien en aen de be
schuldigde leden der voórmaelige Commissie overlaelen hunne
gestie te verregtveèrdigen dóór hel uylgeéven der sinds lang
opgemaeklc antwoord aen twee smaedschriften. Wy zyn niet
bevreesd dal die heeren hieraen zouden moeten te kort blyven,
verre zy van daer, wy kennen de zelve te ireffelyk om niet in al
hunne akten de regels van reglveèrdigheyd te hebben geraed-
pleégd en sliptelyk gevolgd. In afwagling van 't besluyl dei-
tegen wóórd i ge Commissie nopens onze gedacne vraeg, gaeu wy
deéze algemeene kwestie verladen om de staefredens van M.
De Craecker betrekkelvk de ontworpene vqrkoopingvan hospicie
goederen, te beantwoorden. Hiertoe stellen wy de volgende
vraeg
IS HET NOODIG OF YOORDEELIG HOSPICIEGOEDEREN
TE VERKOOPEN.
Volgens den Dender-bode, NEENvolgens den wensch van
M. De Craecker, JAVolgens zynen zwaerlyvigen brief, NEEN!..
Vóór wat ons aengaet, wy hebben onze beweégredens gegeé-
ven, dus dat wy dezelve hier en daer dóór de eygene redens
van M. De Craecker dienen te staeven. M. De Craecker zegt1°
Hel kan u niet onbekend zyn dal by de laelsle aenbesleding van
de goederen der hoepicen verscheidene partyen Meersch zonder
redelyk acnbod zyn gebleven, zoowel uit oorzack van de weinige
waerde der Mecrschen door den goeden koop van hel Hooi, als
uit oorzack van den slechten slaet van onderhoud dezer
eigendommen.
Hoe het by de laelsle aenbesleéding gegaen is, ja dit weéten
wy, en dit weéten er meer met ons, en voórnaemelyk de paglcrs
welke zich den laelslen druppel zweet hebben voelen uylpersen;
zulks egter schynt vóór M. De Craecker het minste, 't is toch
hy niet die dag en nagt met een eerlyk bestaen moet bekom
merd zyn. Maer, de vraeg is of hel wel den lydis om gronden te
verkoopen, wanneer derzelver paglen zoo leeg staen, de meêr-
schen in zoosleglen toestand verkeeren, en't hooyschier zonder
weêrde is Alle gezond verstand zal hierop neen antwoorden,
uytgenomen M. De Craecker, welken hiervan eene beweegreden
tot verkooping maekt even als of het hooy dan vóór den kooper
zou duerder worden en de meêrschen beter dan vóór de com
missie. Wat zou M. De Craecker zeggen van eenen eygenaer
welken, voórneémens zynde een buys te verkoopen, alvorens
't zelve te koop te bieden, zou wagten tot dat hel in eenen
slegten en onzienlyken stael zou vervallen zyn, of wel het
tydstip verkiezen dal de huyzen schier zonder koopweêrde
zyn
M. De Craecker zegt2° dal de gedane aenbiedingen slegts
beliepen lot% a 2 i/2 J0 of 50 lol 20 fr. par dagwand, ofschoon
de huerprys voórgacndelyk van 50 lol 50 fr. op brag t, en dal
daerom hel beslucr der hospicen censlemmiglyk, M. Van den
Bossche-Eeman er onder begrepen, erkend heeft dal hel verkies-
bacr was deze goederen Ie verkoopen, cn als lokmiddel om eenen
hoogeren prys Ie bekomen, by middel van een groolcren blok, er
eenige aen palende deelen by Ie voegen.
Nu, zyn de aengebodene huergeldeu 2/5 of 1/5 verminderd,
er is kwestie of dén koopprys, naer evenredigheyd niet minder
zyn zou, gemerkt dal de meèrsschen dóór groole eygenaers
zullen worden ingekogt, vermits er geene aengelandde gebruy-
kers bestaen die dezelve onder hun konnen betwisten. En
waerom M. Van den Bossche-Eeman daeruvl genoemd W'as
het wóórd censlemmiglyk niet genoeg? Is het omdat M. V. L). B. E.
als een ireffelyk man by een ieder gekend is? Dat M. De Craec
ker ons dan zegge waerom M. V. D. B. E. uyt het komilé der
Alliance is gestooten en dóór Smcrdis vervangen, of anders
zouden wy moeten oórdeelen dat men er geene treffelyke
menschen m wiltVan den anderen kant, wy twyffelen
met reden aen 't wóórd censlemmiglyk, wvl wy van gedagt zyn
dat M. Evit in deéze beslissing geen deel heeft genomen, om
dat hy, tegen zyne gewoonte, vóór den verkoop van groole
blokken zou gestemd hebben, hy die altyd met'klcyne parceelen
verkoopt, ten ware hy ditmacl op eenen grooten blok zou
verlekkerd zyn.
M. De Craecker zegt5" dal er EENEN VASTGESTELDEN
PR 1S is vóór de verkooping en wel namelyk vóór zommige par
iyen 10 a 25 °/o boven de gedacne pryzy Koopers let op
Zommige parlyën moeten 10 a 25 ten honderd boven de ge
dacne pryzy opgejaegd wordenMaer hoe is hel mogelyk
eene grondyerkooping zoo wel aen te beveélen Is den vast-
gestelden prys te hoog, men zal de onkosten gedaen hebben
en de verkooping moeten intrekken is hy te leeg, ingezien den
slegten toestand der meèrsschen, zy zullen onder de weêrde
.verkogt worden.
Den bcpaelden prysgact M. De Craecker voort, op den voet
der gedane offers ter huring, slechts een revenu opleverende van
2 1/4 a 2 4 2 ü/0 lerwyl het wedergebruik ten voordcele van elk
geslicht aen welke deéze goederen loebehooren, aldus ZONDER
VERLIES VAN RAPHAEL, maer mei vermeerdering van
revenu, tuclk wed er gebruik de Commissie vraegl te mogen maken
van de somme door de verkooping voorlgebragt in Belgische
fondsen 5 °/0 hetwelk naluerlyker ivuze een dobbel revenu zou
opleveren. M. De Craecker moet waerlvk droomen om aldus
te konnen redeneéren Zonder verlies van kapitael, zegt hv.
lerwyl de hospicen den grond vóór altyd zullen kwyt zyn. en
hun foncier kapitael verloóren hebben, doch T is verwisseld
tegen een mobilair kapitael, 't géén bv niemand de waerborg
oplevert van eenen grondeygendom. De hospicen zullen hun
jaeriyksch revenu verdobbelen, denkt M. D. C., maer leveren de
staefsonistahdigheden, nu dal geheel Europa in woeling is, de
verzekering op om met grond te mogen zeggen dat er geene
nieuwe omwentelingen meer te vreezen zyn Onlangs maekten
de liberale geheel 'tland bevreesd, zy riepen dal er zou revo
lutie geweest zyn, hadden zy aen 't roer niet geweésl; nu, moet
M. De Craekcr oórdeelen dal de liberalen altyd aen 't roer
zullen blyven, of wel de liberalen moeten van gedagt zyn
geene revolutie te maeken wanneer zy zullen afgedankt wor
den; dien heer inoet weéten dat 't land lol walgens toe heeft
van 't schynliberalismusEn wal meer is, de verrotte titels
van staetsrenien, bons etc. waervan de Commissie er vóór eene
bejammerende weerde van 2 a 5 honderd duyzend guldens
bezit, en die vóór de hospicen en den armen vóór altyd ver
loóren zyn, leveren een betreurensweêrdig bewys op vari 't ver
trouwen dat men in staetsrenien stellen mag. Zou die gevoelige
les van ondervinding niet alleen moeten vergenoegen om alle
treffelyke hospiciebestueren vóór altyd van de stadsbrieven
eenen afschrikte doen hebben
M. De Craecker zegt4" dal de vermeerdering van revenu
onzer hospicen een voordcel is voor al de schalpligligc van Aclst,
lerwyl de schalpligligcn loch in de onlocreykcndheyd voor 's ar
men onderhoud moeten voorzien....
Hierin zyn wy liet volkomen eens met M. De Craecker, en
't is juysl omdat al de sehatpligtige van Aelsl den misslag dei-
liberale Commissie zouden moeten boelen, indien de aen te
koopen staetsrenien hetzelfde lot moesten ondergaen dan deéze
waervan er vóór 2 a 5 honderd duyzend guldens in de hospicie-
kislen verrot liggen. Hadden de gelden, waeryoór nu die ver
rotte titels in de plaets liggen, besteéd geweest om vaste goe
deren te koopen, zou het revenu onzer hospicen thans niet
verdrydobbeld zyn En nogtans wilt M. De Craecker die zelfde
kans waegen, hy zegt
De hospicen hebben 56 duyzend fr. revenu, cn dus mag men
zcir gevoeglijk ijl hunner grond goederen in staetsrenien uytzcl-
len, vermits men in 14 1/2 jaeren hel kapitael zal verdobbelen
als hel aen 5 0/° is uytgezel; en dat in geval, van vernietiging der
openbacre schuld, den slaet eene uylzondcring zou maeken voor
het spaergeld der armen.
Onnoozelen klapDe hospicen hebben 56,000 fr. revenu
en 't is om dit revenu met 4200 fr. te vermeerderen met 1/50
dat men 'l vierde der fortuyn in de waegschael zou werpen.
Men zou 't kapitael in 14 1/2 jaeren verdobbelen Hééft M.
De Craecker wel overwoógen dat men daerom den vollen intrest
jaerlyks zonder eenen dag tydveriies zou moeien kapitaliseéren
en aldus eene sóórt vau woeker pleégen dien alle eerlyk hert
moet verfocyên Men zou de goederen verkoopen om de reve
nuen te doen acngroeyën, en, men betragt deéze aengroeying.
om jaerlyks zoo véél te meer te konnen vcrlecren Maer w v
vraegen of binnen 50, 50 cn 100 jaeren hel kapitael niet T zelve
zal blyven indien het zoo lang behouden word men oórdeele
over (ie redens van M. De Craecker
