aen het schotelken zitten zouden met greligheyd in den onkost
komen.
OVER DE LEERWERK HUYZEN TEN PLATTEN LANDE.
De Iccnoerkhuyzcn ten plallcn lande lioslen te veel aen de ge
meen lens, dit is onze ovetluyging, en dóór daedzaeken zullen
wy ons gezegde bew vzen. Van het zelve gevoelen was nog
onlangs M. den gouverneur, toen hy te Oordegein het leervyerk-
huys ging bezigtigen. Het is dit leerwcrkhuys, 't geen wy 'gaen
tot voorbeeld neémen om te toonen, dat zulke gestigten "te kos-
telyk vallen vóór de gemeen lens. Hier toe zullen wy ons van
daeg vergenoegen, met aen Meester Louis en Charles zynen
knegl vier vraegskens vóór te stellen zy immers, en zy alleen
weéten op cenen centiem na, hoeveel dit gebouw al gekost
heeft aen Oordegem. Hunne antwoorden op onze vraegskens
zullen ons, indien wy ons in het minste punt vergist hadden,
ton regte wyzen, en wy zullen die antwoorden zondag toeko
mende zeer geern aen onze leézers mededeclen.
1° Is het waer, dal hel buys, Tgeén nu te Oordegem-op zyn
voorhoofd draegl den titel vanLeerwerkhuys, op het sterk
aendringen van den heer Burgemeester, over twee jaeren ten
koste van de gemeente gekogt is vóór de somme van negen
duyzend francs, daer elk een zegt, dat hotten minsten een derde
ie veel is.
2° Is hel waer, dat dit buys, aen 't welk nog al véél reparation
gedaen zyn, tegenwoordig ongebruykl stact? Hoe veel die repa
ration gekost hebben, zal men weéten als Meester Louis zyne
rekening doet. In alle gevalden boer zal 'l al beladen
5° Is het waer, dat men agter dit huys een werkhuys gebouwd
heeft vóór liön a twaelf getouwen, en dat er niet "een gelouw
in stact Hoe veel honderde francs dit werkhuys gekost hééft,
zal Meester Louis ook in zyne rekeninge kenbacr maeken. Maer
toch in alle gevalden boer zal het. al beladen.
-4° Is het waer, dat Meester Louis in het begin van den voor
leden zomer nog een ander werkhuys gebouwd heeft vóór vcer-
tig a vyftig getouwen, en dat er geen twintig Oordcgemsclic
weevers in werken? Hoe veel duyzend francs dit werkhuys ge
kost heeft aen de gemeente, zal ook blyken uyt de lang ver-
wagte rekening van Meester Meester Louis.
Om deéze vraegskens te sluyten onderstellen wy eens dat,
1° de onkosten vóór den aenkoop van het huys, 2 de reparation
aen 't zelve gedaen, 5" hel bouwen van het kleyn werkhuys,
het bouwen van helgroot werkhuys te saemen vyf duyzend
francs gekost hebben; deéze vyf duyzend francs gevoegd by de
negen duyzend francs van aenkoop, maeken de ronde somme
van VEERTIEN DUYZEND FRANCS. Hééft men dan geen
gelyk van le zeggen dat de leenverkhuyzen te veel kosten aen de
gemeente Volk van Oordegem zegt gy dit ook niet Of zon
misschien iemand peyzen, dat Oordegem een Californién is,
waer men goudmynen vind Neen, neen, Oordegem is geen
Californién: het is cenc gemeente van twee duyzend zielen,
waer van ontrent een derde arm is. fOm voórlgczcl le worden.)
Het Verbond van Aclsl, 'l géén zoo dikwils gesloft en ge
roemd heeft over zyne liefde tot de orde en rust, over zynen
eerbied voor de wetten etc. etc. komt thans bewyzen dat al
dit gezwets lautere schynhcyligheyd is, geschikt om 't publiek
te bedriegen... Nu dat 't Verbond zich zeiven teènemael .ont
maskerd hoéft, blyft daeromlrent geenen den minsten Iwylfel
meer over. En waerin bostaet de ontmaskering In het toe-
juyehen en goedkeuren van den verraederlyken aki van doctor
Lievens tegen ons gepleegd; van dien schandelvken akt waer-
doór, deézen persoon de agting van al wat'trell'elyk en ver
standig in de stad en omstreéken is, geheel verloren hééft.
Met de enkele goedkeuring van die onbeschofte geweldenaèry
is 't Verbond niet te vreden, er moet meer tegen ons gedaen
worden orn ons, in de bestraffing der onregtveêrdigheden
onzer woelige klubsmannen le verhinderen er moeten schop
pen, stampen, stokslagen en meerandere wettige?? middelen
tegen ons gebruykt worden En dan nog stelt het Verbond
zich in gramschap, omdat wy ons tol het geregl hebben ge
wend Het schandblad der klubistcn voert daeiomtrenl eene
zoo eerlooze lael, dat wy ons meer en meer moeten overluygen
wel gedaen te hebben ons regtstreéks naer den bevoegden
regler. le Dendermonde te wenden, want wat voldoening ware
er te hoópen vóór ons als wy overleggen wie er de sehryvers
zyn van 't VerbondAls wy zien dat die gasten het wereldlyk
regt aen alle goede christenen zouden willen ontzeggen, als
hun gedagl is dat eenen goeden katholyken zich aftyd zou
moeten laeten slaegen, stampen, schoppen en mishandelen,
zonder lot den wercldlyken regter te mogen toevlugt neémen,
wyl hy alleen op de hemelsche belooning zou mogen lioópcu üi
Zoo dal, volgens 't Verbond, 'ircgl alleen zou moeten hestaen
voor schurken en deugenicten welke in 't ander leven, mis
schien gelyk de Verbondsheeren, gecne belooning verwagten...
Wacrlyk wy zyn beschacmd dal er onder de gazelschryvers
persoouen gevonden worden welke op cene zoo schandigeWyze
die taek onléeren.... Maer hel zy, wy hebben d'eer 't Verbond
en zynen aen hang le verwittigen ilat het sterk zou konncn
verwonderd zyn indien men eens poogde de bedreygde schop
pen of stampen ten uytvoer te brengen.... T geéu wy vernomen
hebben, is van aerd om de aemiagt onzer politie gaende te
maeken; 'tzal ook goed zyn dat M. den Procureur des konings
er tydelyk van onderrigt zy, want de luglelooze acnhilsingen
en schandalige beestigheden die 't Verbond in zyn Nr van
zondag uylbraekl, zyn op geenen kouden steen gezonken, al
denken onze klubistcn dat er vóór vrcédzneme inwooners, vóór
pliglkwytende burgers, vóór goede christenen, geen wereldlyk
regt mag hestaen, wyl deéze alleen op hemelsche belooning
mogen wagtcni)e politie boude liet zich voorgezegd.
Noyt heeft oenen minister zyne portefeuille neergelegd
welken meer den algemeeticn afkeer op zich getrokken had
dan minister 11e Haussy. Hy 'igccstclyk en reglerlyk order
:s dien wael in ongenade en minagling gevallen...' En noglahs,
wie wierd er ooyl rykelyker beloond dan minister De Haussy,'
».y die, bezweóken onder zyne eygene nietigheyd, siegts spoóreti
van vryheydsschending en partygeest gclaeten hééft
V M. Rolin keert lot zyn advokaelen-kanloor terugware
hy er noyt uylgekomen, zyne eer en facm zouden er hy gewon
nen hebben
V Den franschman Chazal hééft, eer hy 't ministerie ver
liet, gezorgd een plaetsken van eenige duyzende fr. ten zynen
dienste te houden. Zoo gaet het met al die vreindeliugen, zy
mesten zich vet met hel zweet der Belgen.
Men verzekert dat den nieuwen minister Van Iloorebeke
zal danzen gelyk II. Frère schuyffellHy was immers op
steller van den Obscrvaleur en professor in de brusselsche
liberale universiteyt.
V M°n vraegl of meester Frère op den nieuwen minister
van juslieie, M. Tesch, den invloed zal hebben dien hy uyt-
oeffende op I advokaetje De Haussy.... Of hy al wat geeslelyk
en miidaedig is, zal kwellen en plaegen Of hy de pastors zal
komen slooren in hunne sacristy, met hun de benoeming der
kosters te betwisten Of hy hun zal willen uylsluylen van het
voorzitterschap der kerkenraeden Of hy hunnen hof zal
komen afmeéten om hun jaerlyksch traktement te vermin
deren Of hy die ongehoorde dwingelandy zal pleégen nopens
den uytersten wil van liefdaedige gcévers? Of hy eyndelyk
ook zyn vermaek zal vinden in menschlievende gasthuysnon-
nekens le plaegen en le stooren etc.
Van generael Brialmont zegt men veel goeds, maer hy
is oorzaek dat dit goed in twylfel getrokken word, omdat hy
zich zoo onbezonnen met eenen Frère en eenen Rogier ver-
eenigd heeft....
V Men bemerkt dat er in decs ministerie vyf leden zyn die
toebehooren aen Luxemburg en Luykerland, 't is daerom dat
hel reeds den bynaetn gekreégen heeft van Maes- en Moesel-
minislerie. Dien lapnaem is nog 't minste, maer 'tgeén de
nieuwsgierigbevd gaende maekt, is le weéten of de nieuwe
heeren met de oude zullen overeenkomen; of het programma
van 12 Augusty 1847 zal doórgaen en of M. Tesch 'zich zal
konncn schikken naer den wil van M. Frèreof hy zyn gekend
gevoelen zal veriaeten nopens '1 leger, den landbouw, de
regten op de vremde graenen, de erfenisregten en in 't alge
meen nopens al onze grondwettige vryheden, maer byzonder-
lyk nopens de wet op 't onderwys, waer hy meer lot den kant
der gemaeligde dan tot dien der klubistcn hééft geheld
'T ware le wenschen dat den verslandigen Luxemburger de
lafherligheyd niet toonde van, vóór eene ministersportefeuille,
zyn vry gevoelen te verzaeken, en te hukken voor den jongen
van den portier eener vrymetselaers-logie
'T Verbond zegt dat wy, in plaets van eene klagt te doen
aen den heer procureur des konings, het leerstelsel van 'l Evan
gelie moesten gebruyken, met onze andere kaek aen le bieden
om er Doctor Lievens ook te laeten op slaen... Wy zullen onzen
predikant hier opmerken dat wy dit Evangelisch stelsel zeer
wel kennen en uyt dien hoofde onze andere kaek niet hebben
weggesteeken. Doch daer er hier van Evangelische stelsels
gesproken word, zullen wy er byvoegen dat er geene hestaen
die zeggen dat wy onze oogen moeten aenbieden om ze door
een mandeken krieken le laeten uylsleéken, gelyk Doctor Lie
vens gepoogd hééft te doenWy kennen ook hel princiep
't géén leert dat men zich allyd moet wagten van met den duyvel
of zyne trouwanten krieken le eéten, omdat die gasten de ge
woonte hebben de steenèn in 't gêzigt te schieten.... Verstaet
gydil, konfraler
V llicr te Aelst is de veronlweêrdiging ten top gestereen,
wegens cene aenzienlyke nullelooze geldverkwisting die hier
aen 't verleggen eener goót aen de brusselsche-poorl gedaen
word, en dit. zegt men, om Smerdis en nog eenen zyner vrien
dekens le voldoen. Wat nut die verlegging kan bybrengen,
weéten wy niet, maer dat zy véél geld zal kosten, dit is 't géén
iedere» wéét, en 't geen men nog veel beter weet, is dal de stad
véél nuttiger haere penningen zou besteéden aen 't kuyssehen
of vergrooten der onderaerdsche goóten. welkers toeslyking de
oorzaek schynl te zyn dat er hier ter slede dóór de laelste
regens aenzienlyke schade is verrigt.
Toen den gouverneur De Jaegher te Erpe was, is hy door
den lieer Cornelius Evit op deézens buytengoed onthaeld.
Tydens 't gaslmael, dat aldaer plaets bad, hééft den ouden Cor
nelius eenen gezondbeydsdronk aen den gouverneur voorge
steld, tevens den wensch uytende dat bet liberael ministerie in
zyne liberale hervormingen en gcdaglcn moge voorfgaen
Zie daer een der menigvuldige gezigten die den heer Cornelius
kan gentrekken, 'tgeén wy nog niet gezien hadden. Hoe véél
zou er dien man wel hebben ?'T schynl dat 't getal nog da"e-
lyks aengroeyt.
Deézer dagen is den volrnaekings-raed om den program der
studiën van middelbaer onderwys vast te stellen, gekoózen,
onder voorzitterschap van den minister van binnenlandsclie
zaeken. Denzelven beslaet uyt de volgende mannen de heeren
Devaux en Dequesne, leden der kamer; Stas, raedsheer aen
bet hof van appelWeiier, kolonel der genie, Trasensler,
professor by bet Atheneum te LuykWezel, professor bv liet
Atheneum van Antwerpen; Petit, professor aen het Atheneum
van Brussel; Gantrel, professor aen het Atheneum van Gend,
en Coene, professor aen het collegie van Luyk.
Wy zoeken te vergeefs naer eenige vlaemsehc elementen in
dien volinaekings-raed. Hoe zal men, met al de noodige
kennis, het viaemsch gunstig in deprogram doen vertegen
woordigen (Handelsblad).
Met hertzeer zag men gisteren morgend alhier het
buytengewoon slegt weder te gemoet, omdat hetzelve
eene groote hindernis moest toebrengen aen eene pleg-
lige feest waernaer menigen letterminnaer jaerlykstragt.
Men gevoelt dat wy hier willen spreéken over'de prys
deeling aen de leerlingen van ons Collegie, plegtigheyd
die dóór den acnhoudenden slagregen, siegts op eene
zeer onvolmaekte wyze is konncn verrigt worden. Dc
uytgestrektc tent die op 'tagterpleyn van 't Collegie
alle jaeren word opgeslaegen en die dan ook dóór haer
zoo pragtig als smaekvol theatër, eenen verrukkenden
blik aenbied, was ditjaerwederom in volle orde gebragt,
maer de geduerige stortregens hadden den vloer als
't ware in eenen modderpoel herschapen, en daerby nog
de geduerige ónzekerheyd van eiken oogenblik door
cene slagvlaeg te worden verrast, heeft van het ten too-
neelte voeren der drama doan afzien en 't bestuer by eene
ryke Ouverture in symphonie, een fraey koorgezang en
een paer tusschen de prysdeeling gelaschte zangstukjes
doen bepaelen. Dit besluyt, hoe noodzaekelyk en ge
grond het ook was, teekende 't spyt op aller weézens af,
en niet zonder reden, wyl de herrinneringen aen voór-
gaende jaeren wederom een uytgeleézen gezelschap naer
ons Collegie hadden heen gelokt. Om zich andermael
aen d'eene of andere iiertroerende of klugtige vertoo
ning te vergasten. Maer het zy, elkeen hééft zich moeten
getroosten met de lioóp dat een andermael 't verlies op
eene andere wyzc zal vergolden worden.
Terwyl wy hier over ons Collegie spreéken, neémen
wv de gelegenheyd te baet om onze landgenoóten te
berigten dat de cursissen in ons van ouds bekend gestift
gegeéven, al de stoffen bevatten die dóór de nieuwe wet
op't onderwys vereyscht worden, om als universiteyts-
leerling te worden aenveêrd. Ons Collegie is ook vrv
onafhangelyk en onder 't uytsluytelyk bestuer der eerw!
Paters Jesuiten, welke, om hun allezins stevig, zuyver
en uytgebreyd onderwys liet vertrouwen overal hebben
verworven en derhalve alle aenbeveéling konnen ont-
beêren.
Men schrvft ons uyt Geeraerdsbergen
Zyne Hoogw. den bisschop van Gend, hééft dynsda"
jongstl. de gewoone plegtige prysdeeling in het kollegie
van Geeraerdsbergen, met zyne tegenwoórdigheyd ver
eerd Van vroeg in den morgend was de stad dóór véél
vremdelingen van aenzien bezogt om met haere voórtref-
felvke burgery deéze plegtigheyd by te woonen. Den
hoogagtbaeren Prelaet hééft ter deézer gelegenheyd eene
zielroerende aenspraek gedaen die op de menigte den
diepsten indruk hééft te weég gebragt.
Men bemerkte aldaer tegen gewoonte, de absentie der
eerste stads magistraeten, als pronkappel Van Santen,
Colonel schepenen, den resideérenden volksvertegen
woordiger, den senateur M. Prosper, andere bons pères
de familie, en verder pronksieraeden uytleggcrs van de
wet d la Siccardi.
Ken groot deel meêrschen rond onze stad zyn, dóór
de geweldige regens, onder water gezet, zoo dat de
veevelters verpligt zyn geweést hunne beesten naer an
dere plaetsen te vervoeren.
Verleden donderdag is, ontrent eenen diër meêrschen..
aen blixem gevallen en hééft eenen dikken boom van
boven tot onder opengereéten.
Van alle kanten des ryks verneémen wy dat de
overvloedige stortregens groote schade hebben toege-
bt agt aen veldvrugten, huyzen etc. Te Geeraerdsbergen
is 't water stroomswyze den ouden berg afgedaeld en hééft
onder andere eenen beestenstal met al wat er in was
meégerukt. Veéle huyzen en kelders zyn overal gelvk
liter onder water gezet, met een wóórd, in veéle plaetsen
zyn de straeten letterlyk in bevaerbaere rivieren veran
derd geweést. De overgroote nattigheyd schynt aen de
aerdappelen zeer nadcelig te zyn, wyl de ziekte, sinds
den aenhoudenden regen, zich op véél plaetsen zeer sterk
heelt getoond. Nogtans verzekert men dat meest het
kruyd is aengedaen en dat de aerdvrugt wclligt nog zal
goed blyven, indien 't weder zich hersteld.
Den vreedaerd waer wy in een voói ig nummer van ge
sproken hebben en die aen eenen persoon,'in een gevcgt alhier
den neus afbeet, is dóór de reglbauk van Dendermonde'tot acbl
maenden gevangzitling veroordeeld geworden.
By koninglvk besluyt van den 3 augusty, zyn de volgende
hulpsommen vergund
2000 fr. aen den gemeenleraed van Meire, vóór bel heropbou
wen der kerk deézer plaets. 250 aen de kerkfabriek van
Baevegbem, vóór de herstelling van bel dak deézer kerk.
Onlangs hebben wy aengekondigd dat den koning be-
loold bad de jubelfeesten, welke den 25 deézer maend le
Dendermonde zullen plaets grypen, met zyne tegenwoórdig
heyd zou vereeren; thans verneémen wy dat de koningin, de
koninglyke familie en de ministers hem derwaerls zullen ver
gezellen.
Sinds de inwooners dit weéten, is bunnen iever en geestdrift
verdobbeld. Den historieken stoet zal alle verwagling over
treffen, men spréékt niet als van goud, zyde, fluweel, enz. De
kleeding van Robrecht van Dampierre, Dirk van Dendermonde.
Malhilde van Dendermonde, Ileyman en Vorsie, is voórtreöe-
lyk. Het jong rneysje, die de siad verbeeld, draegt een met
zilver gestikt zyden kleed, eenen ronden iluweelen mantel,
geboord met bermelyn. Den wagen verbééldende de schoono
kunsten en de gcrégtigbeyd, zal alleen meer dan 2,500 franken
kosten. Nooyt zal er een schooner festival plaets gehad
hebben. Reeds hebben er zich meer dan dertig maclscliap-
pyèn doen inschryven. Men zegt véél goeds van eene cantate
van M. Leo De ISurbure, welke met begeleyding van groot
orkest, dóór 300 muziekanten zal uytgevoerd worden by de
inhulding van het gedenkstuk, dat ter cere van David Lindanus
opgerigt word. 1111. MM. zullen bet banket bywoonen dat bun
dóór de stad aengeboóden word en des avonds op bet bal, dat
ten sladhuyzc plaets beeft, verschynen. Wy verneémen dat de
stad Dendermonde haere feesten dermaele zal opluysteren,
dat geene stad van haeren rang er zal legen konnen opkomen.
Dit doet ons genoegen, en wy porren onze vrienden en ken
nissen aen deu oproep der ieverigo besluerders van Dender
monde le beantwoorden.
