ik blyde van u ie zien Gy moei ons helpen, \vy zyn 'l eynden
raed... O wat zitten wy in nesten
August. Wal is er dan, dat gy zulk lawyl maekt? Is uw
land overstroomd Is den donder op uw huys gevallen? Of
is 't omdaUgy uw meyssen niet kond getrouwd krvgen wat
is 't? Spréék klaer
Meester Louis. Neen, neen, Augustten is al dal niet...
't is dal den Dender-bode onze secreéten uytbelt... hy schryfl
van ons werkhuys, nel gelyk hy alles van by gezien en gehoord
had, hy schildert hel af als zvnde ccnc ruïne vóór Oordegem.
ook spréékt hy geduerig van rekening te doen... och, August ik
verlies myne reputatie, ik worde zinneloos....
August. Den Dender-bode zegt dit alleen niet, den Vlaming
schryfl het ook, en dóór hem zal geheel het land het weélen.
Louis, ik ben beschaemd als ik dit léés, het is uwe schuld dat
gy in nesten zit; uwè ambitie en baelzoekery brengen u ten
onderen gy wilt alles alleen beslieren naer uwen zin, als of
er vóór u nog regels nog wellen waren al wat gy doel zyn
foefelingen met Charles, uw jagthondeken, hetwelk a 11 yd loopt
gelyk gy schuyflelt. En wat gebeurt er, als uw fameus Cliarle-
ken een glas te véél in hééft; dan bast hy al de secreéten uyt
vóór al die hel hooren willen, en zoo weéten't de gazetliers en
geheel de wereld...
Meester Louis. August, gy moet u wat inhouden, gy gaet
te verre...
Charles.;Fameus Charelken, jagthondeken Ik hooredie
wóórden niet geêrn... niet te myi (lat fameus Charelken zal
toonen wat hy kan, ik zal den Vender-bode antwoorden, dat hy..
August.gy den Dender-bode antwoorden, gy die in uwe ziele
wéét, dat hy de waerheyd zegt, en nog veel meer had mogen
zeggen gy die geen zes regels kont schryven, die knoopen of
binden ja, dal er maer wat leugens of scheldwoorden vóór
den dag te brengen waren by eenvoudige menschen, daer toe
zoud gy bekwaem zyn, gy zoo wel als uwen meester Louis.
Meester Louis. August, gy moet zwygeu... myn bloed
begint te koókcn... Is dat den troost dien gy ons te geéven hebt.
August. Dewyl gy u kwaed maekt, zal ik in korte wóórden
v.eggen, wat op myn hei l ligt. Gy, Louis, en uw Charelken, gy
hebt er alle twee leelvk gestaen by het publiek, en haesl zal
uwe rekeningzuyver en klaer moeten vóór de pinne komen.
Gy kond er niet uyt. Ik ben het eens met den Vlaming die
zegtIIcl volk hééft regl te kennen wal er met zyne pennin
gen gebeurt.., noodig is het dal de kommissiën met het loezigt
der leerwerkhuyzen belast, samengesteld zyn uyt mannen, die
bet vertrouwen van hunne medeborgers "hebben weélen te
vedienen dat het getal van derzclver leden hier vermeerderd
worde en dat zy alle gehouden zyn een spoedig en nauw keurig
verslag over de leerwerkhuyzen te doen.
Uyt al het bovenstaende blykl zonneklacr de waerheyd van
onzen voorstel, dat het leerwerkhuys van Oordegem vóór de
gebouwen alleen veertien duyzend francs gekost hééft, en dat
dit al te koslelyk en drukkend valt vóór zulk cene gemeente.
(Om yoordgczel Ie worden.)
HET KOLLEGIE VAN GEERAERDSBERGEN EN EEN KOPPEL
LIBERA LISTEN DIËR STAD.
Te Gceraerdsbergen beéft geheel den gemeenteraéd, ter uyl-
zondering van den doctor burgemeester Van Santen en den
schepen De Clercq, besloólen dal hel kollegie van die stad aen
de schikkingen der nieuwe onderwyswet niet zal onderworpen,
maer integendeel onder 't uytsluytelyk patroonschap vanZ. H.
den Bisschop van Gend, gesteld worden. Daer de gebouwen van
't kollegie aen de kerkfabriek locbehooren, hééft het sledelyk
bestucr alle regt van die gebouwen af te zien, te meer omdat er
geen schriflelyk verdrag beslael waerdoór de eenc of andere
party zou konncn gebonden zyn. Doch de stad hééft dóór cenige
hulpsommen medegewerkt om het kollegie te vergrooten en
huys- en schóól-meubels aen te koopen. De vergrootingen wilt
het bestuer van 't kollegie in pagt houden, de schóól- en huys-
meubels zal het, bvpryzy, overneémen... Maer de meerderheyd
van hel schepenkollegic, zynde den burgemeester Van Santen
en den schepen De Clercq, will daer niet van hooren, omdat
zulks legen de wenschen is van baes Rogier, wiens kruypende
slaeven zy zynkortom, wy geéven deézen uytleg om lot den
grond eener zaek te komen.
Wy hebben, sedert eenigen lyd, niet zonder vcrwagling,
gezien dal den Gceraerdsbergcnacr, een blad dat zich zelf door
zyne verregaende verslaefdheyd, zyne vyftig mael beweézene
valschheyd etc. etc. etc. etc. schandvlekt, geduerig zoekt, doch
vrugteloos, eenen blaem te werpen op den agtbaeren heerMeul,
principael van Tcollcgie, welken te Gceraerdsbergen in d'en
weg loopt van eenige heerschzuglige klubsgasten die wel eenen
groolen kop maer geene geene fyne hersens genoeg hebben om
den eerw. principaal tè foppen. Nu, den Gecraerdsbcrgenacr.
kondigt in zyn voórlaelste Nr. een persoonlyk gesprek af tus-
schen den eerw. principael en den heer burgemeester, waerin
hy aen den eersten zyn geestclyk karakter doet vergeélen, ter
wyl hy den tweeden met de kostelyksle hoedanigheden, net als
eenen hcyligen afschildert. En inderdaed, 8 dagen vóór de
prysdeeling was den heer Meul in persoon met eenen uylnoo-
digingsbrict' by den heer burgemeester gegaen, welken hem
zeer koeltjes ontving, zeggende dat hy noch naer prysdeeling
noch naer diner zou komen. Den eerw. principael zegde aen deii
burgemeester dal hy des anderdags naer hel sladhuys zou ko
men om hel huerkonlrakl te sluylen. Waerop den magislraet
nytriep dal hy aen dit alles geen deel wilde neémen, dat zyne
overheden eerst moesten uytspraek doen over deéze zaek, die
zou vernietigd worden.M. Meul zegde daerop dal er zich
niemand met ecne zaek te bemoeyën hoéft die uytsluytelyk cam-
nunael is, waerin den raed meester is. Den burgemeester
antwoord ik heb myne overste etc. ik moet hun gehoorzae-
men, zv zullen dit alles wel elfen slryken Den heer
principael zegt hem M. den burgem. gedoog dal ik u zegge, en
dit onder ons, dat gy cene groole veranlwoórdclykheyd op u
néémt; gedenkt den vasoli der schriftuur; gy blyft alleen, en,
om aen MM. Rogier en De Jaegher te behaegen," treéd gy de
kosibacrste regien der Geeraerdsbergenaers met de voeten en
gy slagtoffer! de gemeenlevryhedenals lmrgemeesler en voógd
van Gceraerdsbergen, moógt gy, ten uadcele uwer stad, noch
minister noch gouverneur zoeken te vleyën.... Men kent dit
alles, en, in weérwii van al uwe schynheylige proteslatiën, is
T zeer wel geweéten dat gy sinds lang den vyand zyl van T kol
legie; tol hiertoe zyt gy gespaerd geweést, men hééft bewyzen
van lydzaemheyd en gemaetigheyd gegeéven, maer uw masker
gaet afvallen vóór geheel Gceraerdsbergen, men zal doen zien
hoe gy hier den burgemeester spéélt, en ik vrees M. dat gy zult
bezwyken onder 't gewigt der veragting van al die 't regt hebben
van u bescherming tevraegen. Den burgemeester roept uyt: ik
vrees niets, als ik den wil volg myner oversten, heb ik voldaen
(o slaeve). Maer, word er hem geantwoord, hierin zyn uwe
pliglen uwe oversten, '1 is den gemeenleraed wiens eenstemmig
besluytgy moet eerbiedigen, 't zyn de Geeraerdsbergenaers
die u hunne belangen en hunne vrylieden loebetronwd hebben,
en zult gy dit alles met de voeten trappen oin aen MM. Rogier
en De Jaegher te behaegen M. den burgemeester, indien
gy niet wilt, men zal zonder u voorlgaen. '\Velhoe roept M.
Van Santen uyt, men zal zonder my voorlgaen en er word
gezegd en waerom niet? Den regeéringsraed hééft vast besloó
len naer u niet te zien, en ik zal het ook doen. Indien men
T besluyt vernietigt, niets belet van het 's anderdags te her
maeken al was het twintig mael, men zal handelen gelyk te
OnkerzeleDe zelfde wóórden zyn gezegd aen den heer
schepen De Clercq. Omtrent in deézen zin hééft den eerw.
principael aen den heer burgemeester geantwoord, en wat er
den Geeracrdsbergenacr ook moge over zeggen, wy vinden dal
dit eene mannelyke lael is vol kragt en wcérdigheyd. Wy laelen
onze leézers over te oórdeelen vóór wie liet geheym 't voórdee-
ligsle was, of wel vóór M. Meul of wel vóór M. Van Santen,
wiens tolk zoo dwacslyk over geheym spréékt, dat hy ons den
mond zal openbreékén om er in eenen naesten Nr over te
handelen.
V Zyn de liberalisten* tueffelyke menschen Ja, over eene
halve deur, en daervan hééft een uytgeleézen gezelschap dyus-
dag avond te Gceraerdsbergen een staelkeu gehad. Zekéren
woelman, liberalist van zuyvcren bloede (egt Siccardisch ras),
was in een estaminet bezig met over politiek te zeeveren en
dit in 't fransch 'S mans hert was zoo vol teerdere gevoelens
jegens de priesters, dat het overliep en er eensklaps uytkwam
dat men moest beginnen met er een groot deel aen de galge
te knoopen, en dat hy er vóór zyn deel, te Geeraerdsbergen
alleen een dozyntje zou willen opstroppen!! Eenen der def
tigste burgers, van dien zeever walgende, zegde eenvoudiglyk
aen dien priesterhanger dat, moest hy daermée te Geersber-
gen beginnen, hy zelf eerst aen de galge zou geknoopt worden.
Hierop schiet onzen liberalist in eene vervaerlyke woede,
en begint te vloeken en te zweêren en te lieren gelyk eene
dulle beest, en poydli pumivpa sv.n ooz pennouoq, jvp
puvmotu opj.mp ujizdo Evenwel, wierd er hem van lyd lot
tyd, zoo op T gemak, een droog komplimenlje over zyne Iref-
felykheyd onder den neus gevreéven, 't géén onzen man dééd
uyt zyn vel springen en ons alle bedreygen levend op te eéten...
Maer intusschen kwam den baes tc huys welken, ofschoon
maer een kleyn manneken, aen den liberalisten bokkenbaerd
zulke aerdige dingen vertelde, dat deézen over zyne trelïélyk-
heyd zweég en daervan niet meer durfde kikken noch mikken,
want hy stond daer met d'ooren aen den blok. Waerschynelyk
bad den liberalist zonder de memorie van den weêrd gerekend,
welken getrouw wist op te rekenen hoe véél pinten den bokken
baerd er had eerlyds ingelaplen die hy alle vergeélen bad te be-
taelen. Proficiat, met zulke treffelykheyd, zegde iedereen, dit
is maer goed vóór liberalisten.... Den kwant ziende dat zynen
haring daer niet braeddc, vervoegde zich dan by den eenen
dan by den anderen, maer elkeen schouwde hem als den bok
van Israël, elkeen was beschaemd aen zulken trcffelykcn pin-
lenkuysscher het minste wóórd te spreóken,'t géén den gast
dan ook gewaer wordende eyndelyk den steêrt in zyn g.t trok
cn zyne mallen oprolde.
V Donderdag beéft te Geeraerdsbergen de tentoonstelling
van huysdieren plaets gehad. Er waren verkens, kalkoenen,
bokken, konynen, kiekens, ezels, etc. etc. in overvloed. Men
had ter diér gelegenheyd de heeren Rogier cn De Jaegher
verwagt, maer zy zyn niet gekomen. Misschien vreesden zy van
er den eersten prys te bekomen, maer zy zouden mis geweést
hebben, want den burgemeester, den bovengemelden bokken
baerd, zekeren dikken notaris Vaissaux, den opsteller van den
Gecrsbcrgcnacr maektcn deel van den jury, en alle deéze heb
ben de gewoonte van zich zelve eerst te zegenen, en dit met
volle regt....
V Het lieéft maer weynig gescheeld of onze stad hééft liae-
ren zoo lang verwaglten yzeren \yeg gehad waervoór M. Bru-
neau zoovéél gedaen hééft! Tydegs de overstrooming, was
den yzeren weg van den Boulevard te Brussel, byna aen
't vlotten geraekt, en daedelyk was M. Bruneau met eene
vischlyn ter plaets geloopen* om hem op te visschen en naer
Aelst te brengen.... Maer ongelukkiglyk blééf den yzeren weg
vast liggen
liet Verbond van Aelst gevoelende dal hel zich aen de
galg geklapt hééft met de schandelyke brutaliteyt van doctor
Lievens op ons gepleégd, toelejuychen, keert in eenmacl zyn
bladje, en komt onbeschacmdelyk loochenen 'tgeén hy in volle
letters hcéf't geschreéven: Maer waerom loochent 't Verbond
zyne aen liitsingen, zyne schandelyke goedkeuringen Voorzeker
omdat het gehoord lieéft dal het ongctwyffeld zeer slegt zal
afloopen met deéze die hunne handen in 't vervolg niet zullen
l'huys houden. Wy willen andermael 't Verbond en de politie
verwittigen dat zy welligt zeer verwonderd zouden konnen zyn
indien er nog iemand moest waegen Tgeén doctor Lievens
gewaegd hééft't géén wy van al te véél kanten stellig verno
men hebben, is van aerd om op te peyzenMen diene te
weélen dat T liberalistendom te Aelst gelyk elders op eenen
scliupsleél geraekt is. 'T moezelen en foppen is uyt.
V He opstellers van 'l Verbond roepen geduerig dat wy
lasleracrs zyn terwyl zy treffelyke schryvers. zynMaer wie
hééft er vóór schandige lasteringen twee proeessen op zynen
bals? Zou 't Verbond ons daerop durven antwoorden? Zal de
dwaeze cxccplio obsouri libcllidie zekere kneukels bybrengen,
baeten Konfrater, durft gy hierover uwen bek openen Kont
gy ons een Ireffelyk mau noemen, dien wy beledigt of belasterd
zouden hebben
V He nydigheyd van 't Verbond legen de deftigste persoonen
deezcr stad welke zich met de zaek der te schenken medalie aen
den agtbaeren en verdienslvollen doctor Meirsschaul bemoevd
hebben, is zoo groot dal geene lasteringen venynig, geene leu
gens onbeschoft genoeg zyn om die heeren naer 't hoofd te wer
pen. Maer die heeren kennen't Verbonden zyne dungezaeyde
aenhangers te wel dan datzy zich, om 't razend geknoey van'dit
schandblad, zouden bekreunen integendeel zy maeken er zich
eene eer van dóór een lasterschrift, dat in T modder der verag-
ling gezonken ligt, te worden beledigd. Egter jammert 't Ver
bond dat de inleekeningslysten niet aen al de liberalisten ter
onderleekening zyn aengeboóden.... Dommeriks, zy hebben in
verschil 1 ige herbergen vóór elkeen gelegen, had gy uwe ver
schuldigde hulde aen den heer Meirsschaut willen bewyzen
gy koude het doen gelyk er veéle gedaen hebben. Eyndelyk raest
onzen konfraler voort en zou willen dat M. Meirsschaut de
medalie weygerde, terwyl bet aen den ievervollen geneésheer
moest vergenoegen, dat by konfrater Verbond, verklaerd had
dat M. Meirsschaut eene belooning van T gouvernement ver
diend had Waerlyk de geluygenis van 't Verbond moet ge-
wigtig zyn, maer de vraeg is of zy gewigtig genoeg is om
iemand te overtuygen Het klubsblad liegt schaemteloos en
t lastert uyt woede als het durft schryven dat er in de vergade
ringen vóór gezegde medalie, de beledigendstc en meest hact-
draegende uytdrukkingen naer 't hoofd van 't liberael gouver
nement zyn geworpen. Van dit alles is geene letter waerheyd....
KOOPHANDEL EN LANDBOUW.
W'y vinden in den Monileur de handelsbeweéging met de
vremde landen geduerende de maend julv, zoo wal aengaet het
vee en de voórnaemsle levensmiddelen. Er zyn vóór de
cousummalie ingevoerd 4,155 stuks grof vee350 veérzen
5,476 schaepen en lammeren, cn 179 verkens.
Tarwe
2,215,952
kil
Rogge
1,510,952
Geèrst en sucrioen
1,055,555
Boonen cn vitsen
110,897
Haver
651,857
J>
Bloera
102,531
J>
Byst
805,512
Aerdappeien
176,510
Er zyn gedurende die maend uytgevoerd 459 stuks grof veer
1,790 veérzen 755 schapen en lammeren en 6,657 verkens.
Er is minder graen uytgevoerd als de voórige maend
Tarwe
Rogge
Geêrst en sucrioen
Boonen en vitsen
Haver
Bloem
5,206,465
9,995
6,620
55,272
1,780
51,099
kil.
INLICHTINGEN OVER DE DOOD VAN LOUIS-PIIILIPPE
Z.M. Louis-Philippe is den 26 augusty le Clarcmonl gestorven.
Den koning was gisteren morgend, in legcnwoórdigheyd der
koningin, verwittigd van zynen toestand hy ontving die smerte-
lyke tyding, kalm en geladen, cn maeklc zyne schikkingen.
Na een onderhoud met de koningin, dicteerde hy met cene
merkweërdige heldcrheyd van geest, helslot zyncr gedenkschriften,
ten cynde cene geschiedenis le volmaeken, welke vier maenden
zickle verhinderd hadden af le werken.
Ily vroeg dacrna zynen kapellacn, den abt Guclle, zyne
kinderen en hlcyn-kinderen, die zich le Clarcmonl bevonden.'Hy
volbragl alle zyne rcligie-pliglenmetdc chrislelykste gelaelenheyd;
ccnc sloïcynsche kalmte cn eene eenvoudigheyd, waerin men hel
duydclyk bewys der waere menschelyke groothcyd vond.
Zoo is hy eenigen lyd omringd door zyne familie geblcévcn.
Ten 7 ucren verliet de zwakheyd den lyderde koorts bcmecs-
terdc hem cn duerde den geheelen nagt, met groole hevigheyd
doch zonder de legcnwoórdigheyd van geest, die nimmer den
vorst verliet, le krenken. Den ex-koning stierf omtrent 8 neren,
in tegenwoórdigheyd van de koningin, IIII. KK. HIJ. de hertogin
van Orleans, den graef van Parys, den hertog vau Charlres, den
hertog cn hertogin van Nemours, den prins en de prinses de
Joinville, den hertog en de hertogin van Aumale, de hertogin
August van Saxcn-Coburg, cn de persoonen van hel koninglyk
huys.
Louis-P.hüippc is geboren den 6 betober 1773, en was dus 76
jacrcn, 10 maenden en 20 dagen oud. Den 9 augusty 1850 wierd
hy koning der Fransche. Hy regeerde 17 jacrcn, 6 maenden en
1 dagen. Den 25 november 1809 trouwde hy Maria-Amelie,
geboren den 26 april 1782.
Eenige dagen vóór zyne dood had Lodewyk-Philip een regie-
men ge leek end, wacrby al de dicnacrcn van de burgerlykc lyst
cn van den byzonderen eygendom een pensioen verzekerd zyn.
Over het algemeen beoórdeelen de dagbladen den gestorven
oud-koning zeer gunstig. Zyne huysselyke deugden worden hoog
geroemd, zyn politiek icord volgens den geest der partyschap
beoordeeld.
De dood van Louis Philippe doel de hoop op versmelting tus-
schcn de twee lakken der Bourbons, byna geheel verdwijnen. Men
vcrwagl zich aen zonderlinge voorvallen vóór de herkiezing
van den presidenthel is'zeer waerschynelyk of om zoo le zeggen
zeker, dal den prins de Joinville zich als kandidacl vóór het
presidentschap zal voordraegen.
Den gouverneur der provincie Oosl-YIaenderen hééft doen
bekend maeken dat de fransche kopermunt en alle vremde
kopermunt geene weerde noch gedwongene koers in Iielgiën
hebben, en dat dezelve in de kas van den slaet niet kunnen
ontvangen worden.
Reeds den 5 mey 1848 had Vrankryk ecne wet afgekondigd,
waerby de oude munten in koper cn klokkespys gangbacr wier
den; het lydstip waerop dezelve buyten koers zullen gesteld
zyn, zou nader dóór 't gouvernement bepaeld kunnen worden.
