ZONDAG 29 SEPTEMBER 18ÖÖ.
VÏFDEfl JAERGANG210.
AELST, den 2 8 September.
Dit blad yerschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoenen die
voor een geheel jaer inschreven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen iu ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveérdige klaglen of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaeis in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
CLIiJLE SL'Ot
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden.De naemen der persooncn die ons eenige
stukken zouden begeêren mede te deelen, zullen gehevm ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
BODE
van
E
wei
teel
die
van
100
f. I)
wae
'stac
LIEFDAEDIGE LEGATEN OF BEZETTEN.
Toen M. De Ilaussy gelukkiglyk liet ministerie van justicie
veriaeten had, dagten eenige goede inenschen dat de zaeken
zouden veranderen, dat men een eynde zou gezien hebben aen
de menigte kwellingen, parlydigheden, ongeregligheden en
dwingelands-akten van alle slach die men dagclyks levcrdue-
ren had; maer hoe deêrlyk heeft -men zich bedroógen gevon
den Nieuwe feyten en akten hebben klaerlykdoen blyken dat,
indien er in hel departement van justicie eene verandering
van persoon geschied is, er den zelfden geest is gebleéven en
geene beternis ie verhoópen of te venvagten is; dat, met de
aenkomst van den advokact Tcschden sodalis lischen gecsl, die
geenen den minsten eerbied hééft vóór. liet geheyligd regt
van den eygendom, noch voor den uytdrukkelyken wil der
mildacdige geévers of lestarnentmaekers; daer zal bi yven
heersehen dal in dit departement altyd den lust zal gevoed
worden van met de geestelyken vyandiglyk te handelen, te
plaegen en te beslryden al wat hel klerikael toehoort, gelyk
men in de libcralislen-lael spreekt.
Den Moniteur heéfl ons reeds de proef dergelyke dier akten
•gegeéven; wygncn er eenige acnhaelen c-a èr een woordje
tegen lossen. Den eersten is een legaet van 1,000 guldens
waermede den edelen heer Moretus van Antwerpen, hel wel-
daedigheyds-bureel dier stad begiftigt; den tweeden aki is een
gelyk legaet van 1000 guldens ten behoeve van het weldaedig-
heyds-bureel van Hoboken. De bestendige deputatie van Ant
werpen had, op verzoek der genteenleraeden van Antwerpen
en Hoboken, en dóór twee verseheydene beslissingen van 28
juny en 2 augusty II., bemagtiging verleend die legaten to
aenveérdenMaer die twee beslissingen dóór de provinciale
overheyd genomen, zyu dóór twee koninglyke besluyten van
3 en 31 augusty lest vernietigd Hel eerste besluyt was legen-
geleekcnd dóór minister De Haussy, bei tweede dóór Victor
Tcsch.
De redens op welke MM.'De Haussy en Tesch hunne besluy
ten steunen, hebben zy gezogt en gevonden in den art. 70 dér
gemeentewet. Nieuwsgierig om te weéten.hoe dien art. luyd,
nebben wy denzelven geleózen en bevonden als volgt
Zyn onderworpen aen het advies der provinciale bestendige
deputation cn aen de goedkeuring des koningsde volgende
voorwerpen5° J/e akten van donation en testamenten
wanneer deéze, de 3000 franken overtreffen 4° noylans zal
de goedkeuring der bestendige deputatie vergenoegenals de
ff weerde de somme van 5000 fr. niet overtreft.»
Daer liet beloop der som van elkeen der'bovengemelde lega
ten slegts van 2000 ff. is, zal eenieder van gedagt zyn
dat die legaten niet begreépen worden onder deéze die "de
koninglyke goedkeuring uoodig hebben, en dal de goedkeuring
der bestendige deputatie génoegzaem isMaer men zal
zonder den weêrd gerekend hebben, wyl de twee wyze minis
ters liet geheel anders gevonden hebben. Hunne vernufllieyd
heéfl eenen fynen middel gezogt om het tegenstrydige le kunnen
beslissen.... Zy hebben verklaerd dat de twee sommen der
twee verschillige legaten zullen byeengebragt worden, en
gelyk de lotaele somme dan de 5000 fr. overtreft, is er de
goedkeuring des konings uoodig, en dus, zeggen zy, zyu wy
gemagtigd een besluyt te ncémen waerdoór de beslissing eh
goedkeuring der Antwerpsche deputatie vernietigd worden
He wel, leézer, is dat niet rap te werk' gaen T i's juyst gelyk
als of eenen vrederegter de sommen van verseheydene proces-
zaeken zou te samenvoegen om een lolael te vinden dal groot
genoeg zyn zou om hem onmagtig te konuen verklaeren kennis
van de zaeken te konnen ncémen.
Eenige dagen nadien vernieuwd minister Tesch zyn liberael
werk. Den 8 deézer inaend doel hy aen den koning een besluvt
teekenen 't géén eene beslissing breekt van zelfde deputatie,
die de aenveêrding goedkeurt eener gifte aen de kerkfabriek
van Bornbem gedacn, waerby er in de kerk dier gemeente
einen jaerlykscben dienst gefondeérd word met uyldeeling van
100 brooden aen den armen van Bornbem.
De redens die minister Tesch in zyn besluyt bvbrengt, zvn
waerlyk curieus: De kerkmeesters van Bom hem zyn niet "in
stael eene btooddceling aen den urmen te doen: 7 zyn slegts de
leden van het Weldaedigheyds-bureel welkedaerloe bckwaem zyn!
Kan men dvvaezeren en belachelykeren klap vertellen W éét
M. Tesch niet dat er met bonderde zulke giften dagclyks dóór
de kerkmeesters uytgevoerd worden Waer is de wet die aen
de kerkmeesters verbied in de kerken brood te deelen Maer
't is al dal nietmen is bedugt dat de geestelyken daer profyt
vóór den godsdienst zouden uytlrekken, dat zy daermede eene
gelegenlieyd zouden vinden om den armen nevens het lichae-
melyk brood hetgeeslelyk voedsel tegeéven Want het eeiiig
oogwit van geheel den liberalistischeu haspel is van alles te
seculariseéren, gelyk den koppigen Willem alles zogl te pro
test antiseéren. Men ziet hier Klaerlyk dat den nieuwen minis
ter Tesch de voetstappen volgt van M. De Haussy, eu de secu
larisatie lol de uyterste paelen.wilt dryven, wyl zelfs de
kerk-mecslers hem aglerdogl inboezemen.
Plegtigheyd der eerste steenlegging van de Kolon des Congres cn
der Grondwet, die plaets had den 25 september 1830.
Volgens het byzonder programma deézer pleglighcyd, afge
kondigd den 19 september 11. hebben de oude leden des Con
gres, der opvolgende en tegenwoordige wetgcévende kamers
zich, óm 11 ueren des voórmiddags, in de zaelen van het
Natiepaleys vereenigd. Aen den Zuyleningang was eenen groo-
ten trap gemaekt die geheel den ba icon van liet eerste verdiep
des.buylengevels van 'i paleys lang-,den kant vaii 't Park om
vatte; men trad er binnen door de glazen deuren van cVoude
SenaetzaelDeézen trap dééd een zeer goed effekl. Vóór
het paleys, aen den voél van den trap, bevond zich eene fonteyn
zeer kunstig gemaekt en vercierd waeruyl veélsoórlige waler-
straelen in ue boogie gaven van aen bet paleys tot aen de
nieuwe Congresplaets, waren de Wetslraet en nieuwe lloyael-
slraet zeer smaekelyk vercierd en gevlagd.... Eereposlen der
burgerwagt en linietroepen bezelleden de Congresplaetsde
legioenen der burgerwagt der stad en voorsteden benevens de
garnizoenstroepen vormden eene dobbele haeg in de straeten
langs waer den stoet moest dóórtrekken om zich naer de plaets
der Kolonne le begeéven.
Ten i 1 12 uere vereenigden de leden van 't Congres en dei
wclgeéving zich in stoel om naer bedoelde plaets le trekken
een peloton ruylery opende en sloól de marsch. Ten 1 uere is
den Koning uyt zyn paleys gekomen zich naer de Congresplaets
begeévende. Vreugdeschoten kondigden dit vertrek aen. Aen
den voel van den trap is Z. M. vergezeld dóór den hertog van
Brabaud en den graef van Vlaenderen, ontvangen eu tot aen de
plaets geleyd. De pleglighcyd begon met eene redevoering van
den Koning die wy zullen tragten le geéven. Men heéfl er in
bemerkt dal den Koning vuerige wenschen uylleop dat de grond
wet, hel meesterstuk van het Congres, zoude bewaerd en onge
schonden aen liet nagcslagt gclaelen worden..Verscheyde
toehoorders cn voornaemelyk eenige oude Congresleden, zegden
dat hel eene gedugllc les teas voör de mannen van iicl nieuw
politiek, He niets anders beöogcn dan de vernietiging des works
van ons Vaderlandsch Congres van 1850, en men wierp de oog en
op Frcre, Ho gier en op de liberalistische sleépdraegers die agler
hun stonden.
Na den koning, hééft M. Dumon-DumoiTier, voorzitter van
den Senaei, eene redevoering uylgesproken. Men wéét dat dien
lieer i'ranschman is uyt bei Noorder-deparlenieut, zoo dat men
kan oórdeelen boe aerdig bet gevonden wierd dat dien vrem-
deling was aengeweézen om over onze akten en over de revo
lutie legen de Hollanders te spreéken men weétook dat bet
nog al moeyelyk voor eenen franschman is van wel den zin en
den geest onzer instellingen te begrypen; maer dit is niet te
verwonderen, wyl onze voórnaemsie bestuerders ook vremde-
lingen zynde, zy zich weynig met onze nalioualileyt moeien
bekommeren, in zyne redevoering, heéfl men bemerkt dal hy
onze oude provinciale administration beknibbelde, waerdoór
hy heeft getoond dat hy deéze niet kende en niet wist dat
alsdan de Belgen van al de provinciën eene volle eu heylzaeme
vryheyd geuóólen en dat alsloen hunne weiten op de nauwkeu
rigste wyze geëerbiedigd wierden;, het is waer, tot dan toe
hadden zy nog ouder liet jok niet gewéést der Fransehen noch
onder dat der philósóphico-maconico-libcralislisehe klubsecte.
Na M. Dumon-DumoiTier, is den advokaet Verhaegen met
een geheel boekdeel vóóruytgetreéden, 'twelk gy geheel heeft
uytgeleézen zonder aen de vermoerde toehoorders de minste
zinsnede zyner zwaerlyvige plevtrede kwvi te schelden. Ooi.
heeft hy vcrveélend vóór iedereen geweest. Ily hééft helge-
sclnedkundige der revolutie van 1850 en de werkingen des
j Congres gegeéven. Zyn verhael, ofschoon lol verveélens to.
\erdrietig, was nog onvolledig, want hy heelt verzweégen
welke rol hy gespeeld en wélk deel hy aeu de revolutie geno
men heéfl; hy hééft ook vergcélen te zeggen vóór welke redens
hy de plaets van suppleanl vóór het Congres gewevgerd hoéft.
Wy zullen op die twee redevoeringen nog terugkomen, m.u
wy zeggen dat zy zeer slegt in d'ooreu geklonken hol -.
Llken oogenblik hoorde men onder de toehoorders m. r
opryzenenfluysleren; men was byzonderlyk veroniweêrdigd
er twee zulkepersoonen uytgezogt waren om te komen spreek
over de revolutie, over T Congres en de grondwet, en uil in
eene zoo plcgtige en gebeuglyke omslandigheyd, lerwyl den
president van het Congres nog leéfde cu de eerste plaets der
magislratuer bekleed. Ook lyorde iedereen en beluygde zyne
ontevredenbeyd over de weynige agling van den kani dés mi
nisteries jegens den éerbiedweèrdeu heer De Gerlache, maer
men heélt ook den waerom onzer liberalisien gevoeld, bun
oogwit is begreépen geworden T was zoo eenen toer dien men
aen '1 Congres speélen moest, men moest er de veragling op
werpen, want zyn geheugen moet uylgewischt worden, wyl al
de poogingen der macouische secte strekken om zyn werk le
verdelgen.
M. De Gerlache dien hoóu, dien smaed le wel begrvpende,
heeft de pleglighcyd niet bygewooud; dit was den uytdnikkc-
lykvH wenseh /.yner ainbtgcnoóicn vau T.Coifgiey, vactfttrrrrfr tr*
Brussel bevonden en de schandelyke handelwyze van 't minis
terie gevoeld en naer weèrde geschat hadden.
Vervolgens heéfl den minister van inwendige leézing ge
geéven van het koningiyk besluyt van 24 sept. 4849, 't geen do
oprigling ecner Gedenkzuyl ter eerc van T Nalionael Congres
vastgesteld hééft.
Vóór dat den eersten steen gelegd wierd, hééft men in eene
metalen doos een afschrift der grondwet en nationale munsluk-
keu gesloólen (maer men heeft geene herrinnerende medaliën
die er ook toe geschikt waren, gezien; misschien zyn zy nog
niet geslaegen.) Decze doos is geplaelsl in eene diepte welke,
in de fondementen der Kolon gelaeten was; op hel oogenblik
dat men er den (leksteen overlegde; M. Dumorlier en veel
der liberalistische vrymelselaers-sectc moeten draegen.
Alsdan is men overgaen lot hel leggen van den eersten steen,
die eenen dikken, granielblok is. Den Koning heéfl, met een
zilveren truweel, veischeyde laegen moortel gelegd welk voór-
beéld dan ook dóór de princen, MM. Dumon-Duinorlier, Ver
haegen en Rogier is gevolgd gewéést.... Men heéfl dit alles met
geene goede oogen gezien want T was de comcdie te verre,
dry ven
Er is ook maer zeer weynig geestdrift geweest, en 't géén er
was, was vóór den Koning eu bestond iu eenige vivat's die
wierden uylgegalmd. Maer geheel de stad was in droefhe\d
wegens de onirusibaerende tydingen over degezoudhevd onzer
gelfefde Koningin. Verseheydene leden van liet Nalionael
Congres die nog iu weézen zvn, hebben de plegtigheyd niet
bygewooud, cn zonder de persoonelyke uylnoodigingdes Konings
zou er by na niemand aemceézig zyn geweest, T géén er veéle
verklaerd hebben.
Men bemerkte dc afweézigheyd des presidents van 't Con
gres, van MM. Raikem, graef De Merode, graef Louis De Ro-
biano, graef De Meulenaere, den abt Verduyn, Dubus oudsten,
baron Osy, (welken meer consequent geweest is dan M. Ver
haegen) van A. Genilebien, van welken er véél gesproken wierd
uyt oorzaek van eenen brief dien hy aen minister Rogier
gescbreéven bad, waerin hy hem zegdedat hy de plegtigheyd
der inrigting eener herrinn erende Kolon tereere van 't Congres
niet kon bywoonen, op hel oogenblik waer er slegts gewerkt
wierd om de conslïlutie te vernietigen en 't werk des Congres
te verdelgenVan dien brief wierd veel gesproken wy
zullen er op terugkeeren
Na de plegtigheyd lieéft den Koning de burgerwagt inoogen-
schouw genomen; al wederom weynig geestdrift... Ten C ueren
is bel groot banket begonnen in eene daerloe wel geschikte en
fraey vercicrde plaeis van hél natiepaleys. Men bemerkte er
voórnaemciyk eenen waterval van waer eenen ligten stroom
neérdaelde die een aetigenaeni gemurmel ie weég bragt.Den
